محمدمحسن زردادی متولد سال
1334 ولسوالی جاغوری ، پس از فراغت از ليسهً جاغوری جهت تحصيلات عالی به کشور
بلاروس اعزام شد. وی از پولی تخنيک شهر
منسک جمهوری بلاروس ديپلوم بدست آورده رهسپار
وطن شد و در وزارت پلان مصروف کار شد.
زردادی از ماه جولای 1992
بارديگر به بلاروس رفت ولی اين بار بعنوان مهاجر.
اسير حادثه : (به روزهاي سياه تاريخ) .
دريغ ودرد كه رو جانب زوال
شديم
اسير حادثهء روز وماه وسال شديم
فغان كه در سر سوداي خام دل بستيم
وطن نهاديم و در فكر پول ومال شديم
گهي به مدرسه نا رفته نابغه گشتيم
گهي بخانه نشسته ومارشال شديم
گهي شعار تجاوز بجان وسر داديم
و گاهي صاحب فتواي ملك ومال شديم
گهي به توب ببستيم وگاه به دار زديم
گهي به كوچه وپس كوچه ها حلال شديم
بنام دين ووطن چه جنايتي كه نبود
كه بارها ننموديم و نه سوال شديم.
يكي بشرق دويديم و دگري در غرب
يكي جنوب شده دگري شمال شديم
درخت سبز تناور بباغ خود بوديم
بباغ غير چو خشكيده نو نهال شديم
چه "افتخار" بزرگي كه درتمام جهان
به جنگ ووحشت وقاچاق بيمثال شديم
چقدر خواري كشيديم ورنجها برديم
چقدر بيكس وبيكوي وبيكمال شديم
چقدر ناله نموديم وخون دل خورديم
چقدر بيسر وبي پاه و لاوبال شديم.
چه قرنها كه گذشتند ونسلها كه گذشت
و ما هماني كه بوديم تا بحال شديم
بنام نامي انسان كسي نمي نازد
تمام گرگ وپلنگ وسگ وشگال شديم.
عجب عدالت وانصاف ونظم (زردادي)
كه دزد شاه شد وماهم گداي گال شديم.
قصهء بهار: 14/1/2004 .
بياقصهء از بهاران كنيم
زباريدن برف وباران كنيم
زدريا وصحرا زدشت ودمن
زرقص گل ولاله زاران كنيم
زكوه وزدره زده ودرخت
زسر چشمه وچشمه ساران كنيم
زجوي وزجريان سرد آبها
هم از شرشر آبشاران كنيم
زدوران طفلي زهمسال ها
زهم صنفي وهم قطاران كنيم
ز بازي زيباي شام وسحر
زجوش جواني وياران كنيم
زعشق زنان وزلطف زمان
ز گلچهره و گلعذاران كنيم
بيا يوغ كين وستم بشكنيم
بيا چارهء كينه كاران كنيم
وطن را زشر شريران نگه
زدست اميران وماران كنيم
بيا عزم رفتن بسوي وطن
بسوي هرات ومزاران كنيم
زكابل به غزني و زابل رويم
هم آهنگ رهء قندهاران كنيم
بيا پاه بخاك مقدس نهيم
بيا حرمت كوهساران كنيم
بيا قلب (زردادي) را چون هدف
به تير مژه تير باران كنيم.
به سه سالگي شهادت پيكره هاي عظيم بودا در باميان:
تفاوت:
چه معصيت كه زيك جاي ويك
مكان بوديم
چه بخت بد كه بيك وقت ويك زمان بوديم
گناه ما فقط اين يود در كتاب شما
كه ما بفكر نو انديشهء جوان بوديم
كه ما بفكر تمدن بفكر آزادي
بفكر مردم بيجاي وآب ونان بوديم
ببين تفاوت ما ازكجا تا بكجاست؟
تو خار پاه وما خار چشم تان بوديم
تو ازتمام جهان (باد) جمع ميكردي
وما چو باد پراگنده در جهان بوديم
تو داس مرگ بدست ودرو گر انسان
وما شنا گر درياي مردگان بوديم
تو از زبان زرهپوش خنده ميكردي
وما عزا گر بتهاي باميان بوديم
زمرگ پيكره هاي عظيم بودا ، ما
شريك سوگ مه ومهر و كهكشان بوديم
تو يك بهار جنايت طلوع فاجعه ، ما
غروب صبح تمدن بيك خزان بوديم
خبر نبودي كه از فير آفتابت ما
چو تير سانحه در سنگ آسمان بوديم
براي آنكه بفرقت فرود باز آييم
اسير فاصله و مدت وزمان بوديم.
وطن ببخش تو زردادي را بلطفت گر
كمي زديدهء غمديده ات نهان بوديم.
م. زردادي
1/1/2004
قانون
اساسي
با بيم گذر كردم قانون اساسي
را
اين حجت ملي و پيمان سياسي را
ديدم كه اميدي است در پرتو اين پيمان
تا باز بنا سازيم مخلوق كراسي را
در خانهء هندو شد قرآن خدا پيدا !!!
در قلهء كوها بين گلهاي اكاسي را.
در دايرهء دولت ايكاش كه ميديدم
يك مركز فيدرال و اضلاع خماسي را
ما در غم خلق خود هر شام وسحر سوزيم
از روزيكه پيموديم يك چند كلاسي را
در مكتب ما از كار دلسرد نميگردند
با شور وشعف گيريم انبور و پلاسي را
مارا هدف غائي خدمت به بشر باشد
گه شير وشكر سازيم گه ماشين وشاسي را
مسئول بود هركس آنقدر كه ميداند
از خويش شناسي تا بيگانه شناسي را
در مجتمع ملي در راه وطن سازي
مردود نميدانيم هر گونه تماسي را.
در قريه برو (محسن) در خدمت دهقان شو
در دست بگير ازنو قيراقي * و داسي را
م. زردادي
25/1/2004
*قيراق سنگي است كه با آن داس را تيز ميكنند.
يک گوشگکی
بامی
ديريست نـــــنوشيدم از جــــــام
ادب جـامی
دردست نــــــياوردم از کــــــام
ادب کــــامی
يک لحظه نــــــياسودم دربستر زيــــــــبايی
يکبار نبـــــــــــــــوسيدم
مهروی گل اندامی
دلتنگ شدم آخر زين سرزمــــــــــين
غربت
آنجا که نمــــــــــيدارم نه
صبحی و نه شامی
ترسم که نخواهم شد تا آخر عـــــــــــمر
خود
درگلخــــــــــن اين گيتی نه
پخته و نه خامی
ای وای بحــــــال مـــــــن با
اينهمه رسوايی
بی آبی و بی رويی بی نـــــــــانی
و بی نامی
ايــــــکاش بود مارا رنج و ستم
گـــــــــردون
چــــــــون عمر دو روز ما آغازی
و انجامی
ايـــــــــــــــــبار خداوندا
رحمی بمن مسکين
يک يار دل آرام و يک گوشکـــــــگی
بامی!
يک راه درخشــــــــــــان و يک
ذرهً ايمان و
يـــــک مغز سخندان ويک شعری و
الهامی!
يـــکبار ببر « محسن » سر در يخن
فکرت
ازچه عملت خواهی پاداشی و انــــــــعامی
2003 ـ 7 ـ 25
عفو عام
در فصل گل و لاله از
باده كه پرهيزد؟
آنگاه كه چمن سوزد
وآنگاه كه هوس ريزد،
وآنگاه كه به هر تار
موي بدن شاخه
صدها گل نشگفته چون
خوشه بياويزد
صد لشكر تقوا را يك
لحظه نباشد تاب
آنگاه كه زجا خواجه
در قصد گنه خيزد
باچشم سرم ديدم كان
پير خراباتي
ديشب به خراباتش شيپور كرم ميزد
درجمع ملايك نيز اين
غلغله بر پاه بود
تا در شب عفو عام با حور در آميزد.
يارب چه شب عيشي
باشد به خراباتت
آنشب كه شهء خوبان
شور وطرب انگيزد
آنشب كه پريروئي با
خم شراب ناب
كام دل مشتاقان با
مهر و وفا بيزد
وآنشب كه يكي مستي
از رنج و غم هستي
چون (محسن زردادي)
تا پيش تو بگريزد
بيچاره بود آنكس كو
شكر تو نتواند
با اين همه خوبيهات
در روي تو بستيزد.
راجع
به كابل زمان (طالبان)
ديشب راپور تاژ
مختصري از شهر كابل ،كه توسط يك ژورنالست ايتاليائي به نام (ساراشاه) تهيه شده
است، از طريق كانال تلويزيون روسيه به نشر رسيد. ديدن اين راپورتاژ از نقاط مختلف
افغانستان و شهر كابل سخت تكان دهنده بود.
كابل
4/6/2001.
خون شد جگرم ديشب از
منظره ء رويت
از ديدن هر منزل هر
برزن وهر كويت
از ديدن هر انسان هر
مرد وزن وكودك
از ديدن هر چشمي كو
خيره شدي سويت
اي كابل زيبايم اي
شهر گل وگلشن
كو سوسن وكو سنبل كو
نرگس وشب بويت؟
كو خانه و آبادي كو
مكتب ودانشگاه؟
كو مردم با طينت،
خوش سيرت و نيكويت؟
كو قند صفت زنها؟،كو
شير صفت مردان؟
كو دامن پر مهر وپر
شور وهياهويت؟
كو دارالامان تو؟كو
قرغه و استالف؟
كو چهل ستون تو؟،كو
برج وكوبارويت؟
هر سو نظر اندازي
ويرانه وغم بيني
يا (طالب)وحشي را
اين دشمن بد خويت
با آمدن (طالب)
ويرانه شدي كابل
خون ميچكد اكنون
از هر حجره وهر مويت.
اين مردم بي فرهنگ
بر باد فنا دادند
هم هندوكش وبابا، هم هلمند وآمويت.
تا بار تن تنبلم افتاده بدوشم
سوزم چو گل شمع
وچوپروانه خموشم
تا باز درين قالب
خاكي شده جانم
چون خم بدرون دل
ديوانه خروشم
ديروز زدند آتش هستي
به وجودم
كامروز ازان آتش
جانانه بجوشم
فردا چكنم ؟خاك شوم
زين شرر او
گر آب شر از كوزهء
ميخانه ننوشم
هر شام درين خانهء
غم خانه خرابم
هر صبح درين دير فنا
خانه بدوشم
با جامهء درويشي و
صدپينه بسازم
من طلعت شاهانه ز
بيگانه نپوشم
باچشم حقارت بكسي
هيچ نبينم
هم فخر خودم را به
دو ارزن نفروشم
اي لاله بيا كه چمن
از خون تو جوشد
آزاده بيا كه من هم
از جام تو نوشم
(زردادي) برو كه دلم
از شعر تو خون شد
اي ساقي بيا كه زسرم
ميرود هوشم.
خانه تابستاني-
مينسك
6/4/2002
اعتراف خدا:
بيار باده كه محفل
زاهريمن خاليست!
هواي باغ هم از زاغ
واز زغن خاليست.
ببام عرش برين دوش
سر زده ديدم
كه بي وجود تو پهناي
اين چمن خاليست
نظام شمس وهمه
كائنات و كون ومكان
تمام، بيتو درين حلقهء كهن خاليست.
تورا عزيز بدارم
ازآنكه ميدانم
بدون عشق تو هر عضو
اين بدن خاليست
اگر نباشي تو در
سلطهء خدائي من
قسم بذات تو انسان
محيط من خاليست.
كدام دوزخ وآتش؟
كدام جرم و گناه؟
يقين بدار كه مفهوم
اين سخن خاليست
فضاي ميكده بيتو به
خانقا ماند
بدون عطر تنت نافهء
ختن خاليست
هزار شمع درين خانه
گر بياويزم
بدون چشم تو اي شمع
انجمن خاليست
بدون پرتو رويت شفق
نمي خندد
بدون عنبر مويت گل
وسمن خاليست
به هر نگاه تو
صدلاله بشگفد از شوق
بدون روي تو هم دشت
وهم دمن خاليست
زمين بپاي تو افتاد
تا نيفتد باز
بجاي دگري كآنجا
زعشق زن خاليست.
بدون نام تو هرگز
نبود نام وجود
بدون ذكر تو هر حرف
ما و من خاليست.
بدون شعر تو (محسن)
سخن نميگويم
بدون گريهء تو گوشهء
وطن خاليست…
مينسك- خانه
تابستاني. 19/4/2002)
رباعيات:
گويند
مهء نو شده ماه رمضانست
ماه
شب قدرست و مهء سودوزيانست
من
در همهء عمر نگفتم به تو يك حرف
«چيزيكه عيانست چه حاجت ببيانست.»
×××
كو
روي كه باز سوي توآرم من
كو
قلب كه عشق تو دران كارم من
كو
ديده كه قدرت تو بينم با او
ننگست
مرا ازآنچه من دارم من…
×××
ازآمدنم زمان بسيار گذشت
صد
فصل بهار و گل وگلزار گذشت
يك
حوض شراب ناب آماده كنيد
دادم
برسيد كه كارم از كار گذشت.
×××
صد
شكر خدايا كه مرا جان دادي
اندوه
وغم ورنج فراوان دادي
دادي
تو بدوست آنچه او خواست ولي
ازلطف
مراآنچه نخواستم آن دادي.
×××
يك
عمر ندانم كه مرا خانه كجاهست
معشوقهء
گلچهره و جانانه كجاهست
ديوانه
شده دل به طلبگاري جانان
جانانه
كجاه ودل ديوانه كجاهست.
موشه
نموشه ..
زسنگ آتش جدا موشه نموشه هزاره هم بپا موشه نموشه
قد مردم كمان گشته زغمها
ازو تيري رها موشه نموشه
به ملكاي
هزاران سالهء خود هزاره
پادشا موشه نموشه
براي خلق كشور خوب ازبد سفيد از سياه جدا موشه نموشه
پس از ظلم وستم هايكه ديديم بما كس آشنا موشه نموشه
خدايا شام تار ملت ما بزودي ها صبا موشه نموشه
بزوديهاي زودي دست ظالم بزنجير از قفا موشه نموشه
به پيش مردم ما روي خاين چو روز ما سياه موشه نموشه
بحق پاسداران عدالت بپاس نان دعا موشه نموشه
خدا داند كه اين اشعار (محسن) پس از مرگش كجا موشه نموشه ؟؟
1/11/2001
پس از هر فصل،فصل دگر آيد.
اگر امروز فقر وناتواني
سراغ ما زبام واز در آيد
مشو غافل زقانون طبيعت
پس ازهر فصل ،فصل دگرآيد
به اميد همان روزي كه دگر
زهر جاه بوي مشك وعنبر آيد
براي بوي نحس دود باروت
زمان وساحه ومنطق سرآيد.
همين ملت كه در خاكست اكنون
شود روزيكه در كيهان برآيد،
وهم از عمق قلب كوهساران
عقيق ولعل ومرجان وزرآيد
همانگاه شعر شاعر ناب گردد
وهم شعر من (محسن )تر آيد
24/9/1370.كابل.
اهداء به دختران محروم مليت هزاره
سرم درشورودرغوغاشد اززمين هزاره دلم
غرق هواي روي ماه جبين هزاره
دوچشمم تاكه افتاده به آن چشمان بادامی به رخسار چو گل
زيباي نازنين هزاره
به آن قد مناسب با سر وسيماي چون لاله زده آتش بجانم
عشق آتشين هزاره
شوم من صدقهء آن گلرخان شوخ شهلايی كنم
جانرا بقربان هرآن واين هزاره
كنون در عالم غربت نباشد در سرم فكری بجز
فكر وخيال ملك وسر زمين هزاره
خيال روي مهرويان مغدوشيزگان ما خيال
لعل چون شير وشكر شيرين هزاره
ترا من تا دم مرگم هميشه از خدا خواهم الا
اي دختر خوش صورت وخوشبين هزاره
به آب ديده تر كرده همين شعر وفرستادم به
تو اي نازنين گلچهره و گلچين هزاره
به اميديكه (محسن) را تو هم يكروز بشناسی كه
او جانداد در راه تو و در دين هزاره
مينسك خانه تابستاني
27/6/2002
اهداء به زنان و دختران محروم افغان، آنهايكه در
زمان رژيم عقب گراي (طالبان) بزرگترين رنج توهين و حقارت را كشيده اند:
دوبيتي ها
تو تا محروم حق خويش گشتي توتسليم قضا و سر نوشتي
جدا از گلشن و گلزار
هستي توچون
گلدان گل در خانه شيشتي
×××
تو اي بيچاره اي بانوي افغان كه باچشم تر وقلب پريشان
نديدي لحظهء عشق و
محبت نبودي لحظه با سيماي خندان
×××
تورا پنهان بكنج خانه كردند سپس اين خانه را ويرانه
كردنه
زآه و درد تو اي گنج
پنهان جهان عقل را
ديوانه كردند
×××
تو محرومي زكسب علم وفرهنگ جهان را ساختند در ديده ات تنگ
تو چون اسبابي و سامان
خانه بحالت
آب ميگردد دل سنگ
××
تو اكنون دمبدم بيرون نيائي زخانه يكقدم بيرون
نيائي
تو آن ستارهء صبحي كه
اكنون به
وقت صبحدم بيرون نيائي
×××
برويت چادر غم را فگندند
بدست خويش قبر خويش كندند
زعشق و زندگي محروم
گشتند كنون
بر مرگ خود بگذار خندند
×××
گر ازروي چو ماهت چادر افتد فلكرا تاج عصمت از سر افتد
زشور آتش چشمان
شوخت شرر در جان هر خشك
وتر افتد
×××
تورا از نام (طالب) ننگ باشد به چشمت صحنه هاي جنگ باشد
كسي نازد به اصلاحات
(طالب) كه او بيدانش و فرهنگ باشد
×××
تو ليلائي ولي مجنون
نداري تو زيبائي ولي افسون
نداري
بغير از مردك پر چرك و
پر مو توهرچه داشتي اكنون
نداري
××
الا اي دختر حور
بهشتي چه خواهي
كرد با بي سر نوشتي
بيا تا من كنم سررا
فدايت بيا تا من دهم آنرا كه هشتي
×××
دلم از عمق ميسوزد بحالت
شوم من صدقه ء حسن و جمالت
شوم من صدقهً اخلاق و فرهنگ لسان و لهجهو فهم و کمالت
/5/2001
بالا
بعدی * بازگشت * قبلی