fatema

رازق فانی

در سال ۱۳۲۲ خورشيدی در شهر کابل به دنيا آمد. تحصيلات عالی اش را در سال ۱۳۵۶ با بدست آوردن درجه ماستری در رشته اقتصاد سياسی از بلغاريا به اتمام رسانيد . فانی سرودن شعر را از سال ۱۳۴۰ آغاز کرد و در عرصه نشرات و کارکرد های فرهنگی دست به فعاليت های ارزشمندی زد. فانی در سال ۱۳۶۷ همراه با خانواده اش راه مهاجرت در پيش گرفت.وی تا هم اکنون در شهر سان دياگوی ايالت کاليفرنيا زنده گی ميکند. آثار به نشر رسيده وی اينها اند:

۱- ارمغان جوانی ( مجموعه شعر ) کابل افغانستان۱۳۴۴
۲- بارانه ( داستان نيمه بلند ) کابل افغانستان ۱۳۶۲
۳- پيامبر باران ( مجموعه شعر ) کابل افغانستان ۱۳۶۵
۴- آمر بی صلاحيت ( گزينه طنز ها ) کابل افغانستان ۱۳۶۶
۵- ابر و آفتاب ( مجموعه شعر ) کاليفرنيا ۱۳۷۳
۶- شکست شب ( مجموعه شعر ) کاليفرنيا ۱۳۷۶

وطن

چه شاديها خورد بر هم چه چه بازيها شود رسوا

خدا گر پرده بردارد ز روي کار آدمــــــها

يکي از جان کــند شادي، يکي از دل کـــند غوغا

يکي خنند ز آبادی ، يکي گريد ز بربادي

چه عابد ها شود فاسق، چه فاسق ها شود ملا

چه کاذب ها شود صادق، چه صادق ها شود کاذب

چه بالا ها رود پائين، چه سفلي ها شود عليا

چه زشتي ها شود رنگين چه تلخي ها شود شيرين

وگرنه بر زمين افتد ز جـيـب محتسب مـــينا

عجب صبري خدا دارد که پرده بر نمي دارد

به بـزم قـدســــيان رفتم ولي در عـالم رؤيــا

شبي در کنج تنهائي ميان گيريه خوابم بـــــرد

محمد(ص) همچو خورشيدي نشسته اندران بالا

درخشان محفلي ديدم چو بزم اختران روشن

تــمام اولياء با او هــمه پاک و هـــمه والا

روان انبياء با او، علي شير خدا با او

کَشيدم ناله اي از دل زدم فـرياد واويــــــلا

ز خود رفتم در آن محفل تپيدم چون تن بسمل

دلم ديگر به تنگ آمد ز بازي هاي اين دنيا

که اي فخر رسل احمد برون شد رنج ما از حد

بگو با عادل داور بگـــــو با خالق يکــــــــتا

زند غم بردلم نشتر ندارم صبر تا محشر

چسان بينم که فرعوني بپوشاند يد بيضا

چسان بينم که نمرودي بسوزاند خليلي را

چسان بينم جوانمردي بماند بيکس و تنها

چسان بينم که نا مردي چراغ انجمن باشد

چسان بينم که ابليسي بپوشد خرقه ي تقوا

چسان بينم بد انديشي کند تقليد درويشان

چسان بينم که خفاشي کند خورشيد را اغوا

چسان بينم که شهبازي بدام عنکبوت افتد

چسان بينم که انساني بخواند خوک را مولا

چسان بينم که ناپاکي فريبد پاکبازان را

مبادا نقد ايمانم رود از کف در ين سودا

غريب و خانه ويرانم فدايت اين تن و جانم

کجا شد سوره ي ياسين کجا شد آيه ي طه؟

چه شد تاثير قرآني چه شد رسم مسلماني

بگفتا بسته کن ديگر دهان از شکوه ي بيجا

به شکوه چون لبم واشد حکيم غزنه پيدا شد

که دارالملک ايمان را مجرد بيند از غوغا

عروس حضرت قرآن نقاب آنگه بر اندازد

مزن لاف مسلماني مکن بيهوده اين دعوا

به اين آلوده داماني به اين آشفته ساماني

مسلمان خون مسلم را نريزد در شب يلدا

مسلمان مال مسلم را به کام شعله نسپارد

سفر در کشور جان کن که بيني جلوه ي معنا

برو خود را مسلمان کن پس فکر قرآن کن

خـيال از اوج پايان شـد فـرو افتادم از بالا

سنايي رفت و پنهان شد مرا رويا پريشان شد

زابــر ديده ام بـاران، فـــروباريد بي پروا

نه محفل بود، ني ياران نه غمخوار گنهکاران

گشودم گنج حافظ را که يــابم گوهر يکتا

اطاقم نيمه روشن بود کتاني چند با من بود

که در تفسير احوالم بگـفت آن شاعر دانا

يقينم شد که حالم را لسان الغيب ميداند

که عشق آسان نمود اول ولي افتاد مشکلها

الا يا ايهـا الـــساقي ادرکـــا ساً و ناولـــهــــا

کجا دانـــنـــد حال ما سبکــــساران ساحلها

شب تاريک و بيم موج و گردابي چنين هايل

که ما در گوشهء غـربت ازو دوريم منزلها

بگفتا حافظ اکنون کمی از حال ميهن گوي

به توفان مانده کشتي ها به آتش رفته حاصلها

بگفتا خامه خون گريد گر آن احوال بنويسم

فتاده هر طرف سرها شکسته هر طرف دلها

ز تيغ نامسلمانان ز سنگِ نا جوانمردان

بگفتم چون کند مردم، بگفتا خود نميداني؟

جرس فرياد مي دارد که بر بنديد محملها

گذ ر گا ه شقا یق

چه خجالت زده صبحی ؟

چه دروغین شفقی !

آ سمان دامن خو نین دارد

کس نداند که در آ ن آ بی دور

در پس پردة ا بر

بر سر نور فروشا ن چه بلا آ مده ا ست

کس به مهتا ب تجاوز کرده ،

یا که خورشید به ا نبوه شهیدا ن پیوست

*****

چه غم ا ندود فضایی؟!

چه مخنث فصلیست !

نه به منقا ر پرستو ز بهاران خبری

نه ز با را ن ا ثری

ا بر ها لکه ی بد نا می این فصل فلا کت با رند

مشک شا ن آ ب ندا رد

که به لب خشکی ا ین جنگل آ تش زده پا سخ گویند

*****

تک سوا ری ز دل دشت فرا می آ ید

باش تا پرسم ا ز ا و

که به خورشید چه آ سیب رسید ؟

با مداد ا ز چه نیا مد ؟

صبحت ای مرد بخیر !

از کجا می آ یی ؟

خبر ا ز روز ندا ری ؟

*****

هه ! ؟

روز را پرسیدی ؟

چقد ر بی خبری !

سا لها شد که درین شهر شب است

تو کجا خوا ب بُدی ؟

حملة را هزنا ن یا د ت نیست ؟

که به همد ستی چند تا نا مرد

هر کجا روزنة را د ید ند

که ا ز آ ن نور تصور می رفت

همه را بر بستند

و به هر خا نه که قند یل فروزا نی بود

همه را بشکستند

و ا ز آ ن روز به بعد

شهر در ظلمت جا وید نشست

با ل خورشید شکست

و د گر روز نیا مد

*****

خیل خفا ش

هما ن لحظه که بر شهر هجوم آ ورد ند

جغد ها را سر منبر بر د ند

حکم ا عدا م قنا ری ها را

همه فتو ا دا د ند

و به شب

نامه نو شتند

که جا وید بما ن

ـ ما هوا دا ر تو ییم ـ

و ا ز آ ن لحظه به بعد

هر کجا جر قة نوری به نظر می آ مد

شب پرستان به لگد کو بید ند

*****

ا ز شفا فیت با را ن بد شا ن می آ مد

زهر در آ ب زد ند

و چه معصو ما نه

ما هیا ن در هرم حوضچه ها پو سید ند

*****

گر ازین د شت سفر می کر دی

به چپ و را ست نه پیچی

که وقیحا نه سرت می تا زند

هر قد م د ز د ا ن ا ند

رو برو گر بر وی

کوره را هیست ،

که تا خا نة خورشید ترا خوا هد برد

سر راهت ز گذر گاه شقا یق گذ ری کن

عرض تعظیم مرا خد مت شمشا د ببر !

به پتو نی برسا ن پیغا مم

بید مجنون شده را ا ز من گوی

که ازین وا دی خا کستر و خون

تا شما دور شد ید

هیچ کس نا م بها ران نبرد

با د ا ز کورة با روت فرا می خیزد

بر لبش آ تش و دود است

*****

را ستی با ش

که پیغا م بزرگی دا رم :

تا هنوز ا ز دل خا ک

ریشة گل بته ها گم نشد ه

با غ وقتی که در آ تش می سو خت

نو نها لی چه دلا ور می خوا ند

سوختن مر حلة د یگر ی ا ز رویش ما ست

با ید ا ز سر رو ئید ........

رازق فا نی

بها ر 1373

از فـــراز نشیــب ها !

آيا خمـــيده قامتــــان !

آيا ز تـــرس محتسب بــــه ســجــده ســر نهــــاده گـــــان !

چه سالـــها کـــه در اطاعـــت خدا و سایـــــــــــه خدا

          کـــمان قامت شمــا خميده مانــد

           و هـــای هــــای روح تــان

بـــه اوج آســـــمان رسیـــد و ناشنیــــده ماند

و از نمـــاز های بی حضــــور تـــان

چه غـــرفــه هــــا کـــه در بهـــشت نــا خزيده ماند.

                       * * *

نـــوای نـــای روح ســـر شکـــسته شما

ازآن بـــه گـــوش آسمـــانيان نمـــی رســــد

              کزان فـــرشتـــه ســير تــان

کـــه در نــماز پيــش روی تــان ســتاده ميـــشوند

                    شــما فقـــط

فـــرايــض رکــوع و ســجده را فـــــرا گـــرفته ایـــد

ولـــی فـــریــــضه قــيام را از یــاد بـــرده ايـــد.

                       * * *

آيـــا خمیـــده قامتـــان !

آیـــا به چـــاه ســـر نوشت شـــوم بنـــده گــــی فتـــاده گـــان

شبـــی نمـــاز خـــويش را

به پشـــت کـــاج سبـــز جنـــگل امیـــد

                                 اقتـــدا کنيد

و همچـــو رعــد

              از فــراز منبـــر بلنـــد ابــــر

به گــوش هـــر نهـــال نورسیـــده ای صدا کنیــــد

کــه : زينهــــار

               ای جوانــــه ها

سر بــلنــد و سبـــز تـــان

                   زتــند بــاد حـــادثــات خــم مبــاد

و از نمــاز های تـــان

فريـــضه قــيام کــم مبـــاد

اگر کـــه دست حـــادثه

            شبـــی به پـــای تــان تبـــر زند

           قــيام را بـــه همــديگــر سبــق دهیـــد

و چــــون صنـــوبر جـــوان

              ستـــــــــاده جان به حـــق دهیــــد.

خزف و گهر

طعنه برخسته رهروان نزنيد
بوسه بر دست رهزنان نزنيد
چون کمان کهنه شد، کمانش پير
به هدف تير ازآن کمان نزنيد
تکيه بر زنده گان کنيد ای قوم
تاج بر فرق مردگان نزنيد
هيچگاهی خزف گهر نشود
خاک در چشم مردمان نزنيد
چون خود ازهمرهان قافله ايد
همرهء دزد کاروان نزنيد
باده با دوست در عيان چو خوريد
لقمه با غير در نهان نزنيد

صدف

همه جا دکان رنگ است همه رنگ ميفروشند
دل من به شيشه سوزد همه سنگ ميفروشند
به کرشمه يی نگاهش دل ساده لوح ما را
چه به ناز ميربايد چه قشنگ ميفروشد
شرری بگير و آتش به جهان بزن تو ای آه
ز شراره يی که هر شب دل تنگ ميفروشد
به دکان بخت مردم کی نشسته است يارب
گل خنده ميستاند غم جنگ ميفروشد
دل کس به کس نسوزد به محيط ما به حدی
که غزال چوچه اش را به پلنگ ميفروشد
مدتيست کس نديده گهری به قلزم ما
که صدف هر آنچه دارد به نهنگ ميفروشد
ز تنور طبع فانی تو مجو سرود آرام
مطلب گل از دکانی که تفنگ ميفروشد

ميزان ۱۳۵۸ سمنگان

بالا

بعدی * بازگشت * قبلی

وطن
چه شاديها خورد بر هم چه چه بازيها شود رسوا	خدا گر پرده بردارد ز روي کار آدمــــــها
يکي از جان کــند شادي، يکي از دل کـــند غوغا	يکي خنند ز آبادی ، يکي گريد ز بربادي
چه عابد ها شود فاسق، چه فاسق ها شود ملا	چه کاذب ها شود صادق، چه صادق ها شود کاذب
چه بالا ها رود پائين، چه سفلي ها شود عليا	چه زشتي ها شود رنگين چه تلخي ها شود شيرين
وگرنه بر زمين افتد ز جـيـب محتسب مـــينا	عجب صبري خدا دارد که پرده بر نمي دارد
به بـزم قـدســــيان رفتم ولي در عـالم رؤيــا	شبي در کنج تنهائي ميان گيريه خوابم بـــــرد
محمد(ص) همچو خورشيدي نشسته اندران بالا	درخشان محفلي ديدم چو بزم اختران روشن
تــمام اولياء با او هــمه پاک و هـــمه والا	روان انبياء با او، علي شير خدا با او
کَشيدم ناله اي از دل زدم فـرياد واويــــــلا	ز خود رفتم در آن محفل تپيدم چون تن بسمل
دلم ديگر به تنگ آمد ز بازي هاي اين دنيا	که اي فخر رسل احمد برون شد رنج ما از حد
بگو با عادل داور بگـــــو با خالق يکــــــــتا	زند غم بردلم نشتر ندارم صبر تا محشر
چسان بينم که فرعوني بپوشاند يد بيضا	چسان بينم که نمرودي بسوزاند خليلي را
چسان بينم جوانمردي بماند بيکس و تنها	چسان بينم که نا مردي چراغ انجمن باشد
چسان بينم که ابليسي بپوشد خرقه ي تقوا	چسان بينم بد انديشي کند تقليد درويشان
چسان بينم که خفاشي کند خورشيد را اغوا	چسان بينم که شهبازي بدام عنکبوت افتد
چسان بينم که انساني بخواند خوک را مولا	چسان بينم که ناپاکي فريبد پاکبازان را
مبادا نقد ايمانم رود از کف در ين سودا	غريب و خانه ويرانم فدايت اين تن و جانم
کجا شد سوره ي ياسين کجا شد آيه ي طه؟	چه شد تاثير قرآني چه شد رسم مسلماني
بگفتا بسته کن ديگر دهان از شکوه ي بيجا	به شکوه چون لبم واشد حکيم غزنه پيدا شد
که دارالملک ايمان را مجرد بيند از غوغا	عروس حضرت قرآن نقاب آنگه بر اندازد
مزن لاف مسلماني مکن بيهوده اين دعوا	به اين آلوده داماني به اين آشفته ساماني
مسلمان خون مسلم را نريزد در شب يلدا	مسلمان مال مسلم را به کام شعله نسپارد
سفر در کشور جان کن که بيني جلوه ي معنا	برو خود را مسلمان کن پس فکر قرآن کن
خـيال از اوج پايان شـد فـرو افتادم از بالا	سنايي رفت و پنهان شد مرا رويا پريشان شد
زابــر ديده ام بـاران، فـــروباريد بي پروا	نه محفل بود، ني ياران نه غمخوار گنهکاران
گشودم گنج حافظ را که يــابم گوهر يکتا	اطاقم نيمه روشن بود کتاني چند با من بود
که در تفسير احوالم بگـفت آن شاعر دانا	يقينم شد که حالم را لسان الغيب ميداند
که عشق آسان نمود اول ولي افتاد مشکلها	الا يا ايهـا الـــساقي ادرکـــا ساً و ناولـــهــــا
کجا دانـــنـــد حال ما سبکــــساران ساحلها	شب تاريک و بيم موج و گردابي چنين هايل
که ما در گوشهء غـربت ازو دوريم منزلها	بگفتا حافظ اکنون کمی از حال ميهن گوي
به توفان مانده کشتي ها به آتش رفته حاصلها	بگفتا خامه خون گريد گر آن احوال بنويسم
فتاده هر طرف سرها شکسته هر طرف دلها	ز تيغ نامسلمانان ز سنگِ نا جوانمردان
بگفتم چون کند مردم، بگفتا خود نميداني؟ جرس فرياد مي دارد که بر بنديد محملها