عثمان نجیب
میترا نور و من قمر میترا
سلسله‌ی داستان تخیلی مرتبط به سه ده سال و اندی
این داستان کاملاً به لهجه‌ی فارسی شمالی و شمال کابل نوشته شده که گپ و گفت
های روزمره‌ی ما را تشکیل می دادند، ارچند در برخی محلات با توجه به تحولات
اجتماعی تغیرات گفتاری هم به وجود آمده، اما آن گفتار ها ماندگاری های خود شان
را دارند.
درختم داستان اصل کلمات با لهجه ها مشخص خواهند. مشکل من در عدم دست‌رسی ام به
دیدگاه های خواننده های گرامی تارنماها و صفحات وزینِ مجازی‌ست که داستان باید
بر آن اساس ادامه داده شود
تذکر:
با آن که گویش های روستایی دل‌نشین و ساده و صمیمی اند اما شهری شدن ها گذارِ محکمی بر خفه سازی آنان زده اند:
در میان نوشتاری بخش ها بود که جمعی از دوستان خواننده محبت کرده مزید بر تشویق حقیر حالی نموده اند که با وجود دل انگیزی، خوانش داستان برای شان به لهجه‌ی محلی چندان آسان نیست.
افزون بر سپاس‌گزاردن از حُسنِ دیدگاه های عزیزان مصمم شدیم تا پس از بخش دَهُم رَوِش مَعَمول پرداخت داستانی را بر
می گزی‌نیم، انشاءالله.
بخش دَه
اگه راستی بگویم قَر و اعصاب خرابی بیخیگی عادت کلانای ما شدهِ بو… یک ره سر شاناوای شان میشاندندم یک ره اُوسون قُلاچ میدادندم مگم خدا کَی شان خوبی کنه بِسیَر میرَبان بودین… بابیم گفت… امشو نوبت اَو داری باغ انگور اس…اخترو میره …مام وخت ترکیا بروم میر اَوه ببینم که او پِېرې دگام ….بَی ما اَو کم داد… ادیم… گفت … او… میر اَوِ غُرومساق بِسیَر پیسه خور اس… از خدا وایه نداره… بابیم … رفت… نزدیک برآمدنش بو…که سر ادیم نارَه زد…ادې عثمان…به... چاشت کمی پَیتِی پختِه کنی…غوری انگورام ده دیگ پرتایی…ادیم .،زیر لب…گفت… سبیل بانه او اِشکَمت…زِ غیر ده فکر خوردن استی…خدا ره شکر بابیم نه شنید و اًَی دَر بیرو رفت… ادی گَکُوم مره گفت … جانِ ادیش… سبقای مَجِت تَه گردان بُکو… باز ده پَیتَوِ بخچت جای تالِه میکنم … یک ساتک خَو کو… تا مِه کارای مِه خلاص کنم… سبقای مه پیشکش گردان کدم… نَمَدَه زیر درخت عکاسی پرتافت توشکچه گک تکه‌یی رام سرش خوبش راس کد… مَم خوده درازنایی انداختم… یک قیله بچه چی گپای ده دلم میگشت… نسیم یادم … آمد … گفتم … بابِه گَکُوم… ادې گَکُوم بخچ مه … چقه کارا کدین و میکنین… آغایم و بوبویم از اِیا کده زیادتر… مگرم چرا آغای خدا ناترسِ. نسیم… به گفتِ زن خود…بچی خوده…میجورانه… دلم گشت که بابیم و ادیمه بگویم که نسیمام بیایه خانی… ما…وا گفتم مره چی… سرم قار نَشِین…ولی دلم..، پشت نسیم …بِسیَر میسوخت… یگان غایتا گریان میکدم پشتش… اَی فکرای نسیم خلاص نه شده بودم… که یک ره بیواوریا… میترا گَکُوم یادُم آمد … خیالی … دیدمش که ….کلاوای چِرمه دوری اوغانی پوشیده پیرانش خوبکیا….رنگ گلابی کت پیسه گکای ساخته… ماتیکی سر پیشانی..، تمبان کلان سوزِ تیره و چند تا لاوا دار … خینه ده دستکا و پایکای سفیدش…بگویی ستاره از آسمان فرآمده…مغبول … چادِر سَوزش، سرمی چشمانایش… مویکای…القاسیش… دل از دلخانیم… جدا میکد… وا گفتم خدا میربان است که بیگاه ده تَه‌ی چارمغای مَجِت ببنمش…لافوکا واری … هر چیزه پیش خود…گفته… میرفتم…که هموطونایی خَوْ بُردَستِم… مام یک ساده اُشتک بودم… رَموز دُنیه ره نِمی فَمیدم … دیدم… که میترا گَکُوم بِسیَر بِسیَر مره دوست داره… هر دوگَکِ ما ده لَبِ کاریز پایان قلا شیشتیم … کالاوای نو ده جانِ میتراس… از خُوبَکِشام کده … خوشنمای شده … مره… میگو… راستی که تو مره بِسیَر دوست داری … مگم مه نسیمِ…خوده… ای کُرته رام به خاطر نسیم جور کدیم… میفامم که نسیم رنگِ سَوزه خوشش میته… مِه میگویمش…خی…چَری مره تا ای پایان قلا آوردی مره… از قُولُو قُوبی بِذگراندی مره …ای گپکایتِه مِیفَمیدم… با… ده ای سفرخیل … کُلَۍ شان مه و تره میشناشن… ایجه ماما فضل مامای آغایم اس… لیلی… دختر مامای آغایم …ملنگ بچی مامایش… ادې زن مامایش… با مرام کَیت آوردی ده ای کاریز …که پیشوای خانی شانام اس… مهِ گفته روان بودم… دیدم کالاوای میترا … بیخگی…کالاوای نِکاٰ کدن واری… شده… ده… روی اَوِ کاریز جلپه خورده میرفت… مویای قُلاچ قُلاچِ میترا ده …مابین … اَو پغنه میخُوُره…گفتم… اَی خدا قربانت شوم… ای دختره به قلم خود ساختَۍ… کلانا میگین…که تو قلم زَنِستی… کاشکی …قلم…میترا ره بَخچِ مِه گک بزنی … هنوز …دُوٰایم خلاص نه شدهٍ بو… که ادیم…ناره…کد … اوچَتیا از خَو… پریدم… گفتم… ادې جان میترا چی شد…؟ ادیم … سَرِم چِیقیا.. زد… بیخی… لَعِین… میترا … ایجه… چی میکنه… تُوبه از ای زمانه…بیشرمی و بیحیایی…از
دَنِش بوی شیر میایه … عشق و عاشقی شه…دَرِی کو… مِه گفتم … ادې جان …مره گفتی قَسَم نَه بُخوُروم… مَگَرُم …مِه همیالیگک… دیدم که کالاوای سَوز ده جانکش بو… هردوی ما ده سفرخیل سر کاریز بودیم…خی چی گپ بُو… ادیم…گفت… اِستادِه شو… عقل تِه ده کار پَرتُو…سفرخیل… کجا … قلای مه و شما کجا… خَو…دیدی… گفتم…ادې جان … خَو… دیدن…چه ذاتیس… ادیم گفت… با … برت قصه میکنم… گپای حق و نَقَه که حالیگک گفته… بخی ... بِرَه طارت…کُو…که… بابیت میایه …وا سَرِ… مِه … نِقُ و فِق میزنه…مَم… خیستم… تَه‌ی پایی…ره جم…کدم ..رفتم … طرف طارت…کدن …سُونِ سَقَوخانه… رفتم… دَه …ره …که از سَر شِیوی…قلا… رفته روان بودم که... مابین…دیوالای… باغای… دو تَه خُوجِه صایبا…بو…ده…ره… یادم آمد که… هَمو طونایی… کالا…ده…جانِ عذرام… کده بودین… که طوی کد… دَه … دِه…یاقوب… بو…او… شَو… عذرا..رُم…خوب راس … کدِه بودین…کالاوایش… مثل … کالاوای میترا بو…مِه …گفتم… چطو…کالاوای … هر دوی شان… چِیْنِ جانای شان اس…با گپ ادیم یادم آمد که… گفت… مِه…خَو …دیدیم…مَگَرُم … عذرا ره… خو … ده بیداری …دیدهِ بودم که… شَواشَو… عذرا ره… اَی خانی… شان…بُردین… شاه…دَه ….سَرِ اسپ… بالا…کده …بودین… وا …عذرا…رُم… دَه…یک صندوقک نایی… شاندین…بگویی زَمبیله… میبردین…مَگَرُم بِسیَر مَغبول…بو… گُلپوش… رنگارنگ … پُوپَکا…وا … یادم آمد…که زَنای قلای شان و دخترای قلای شان و حورا ….خوارش… ده پیشانیش… ستاره گکای…گُل گُلی… زده بودی… بگویی … هیچ …پیشانی …. نداشت کُلَیش…زَرَکای… سرخ و سفید و گلابی…. بودین… عذرام…ناسی … عمی بوبویم … بو… آغایش …کاکا شابُدین نام داشت…خیلی…خوب آدم … بو….بِسیَر … دلِ کلان داشت…خوب … آسیا گَکُوم داشت… مردم گندمای شانه…میاوردین… آرد میکدین… مام چند دفه … سَرِ خُورِ …آسیه‌ی شان…بالا میشدیم….خو … عجب …فِرکایی… که میکدم… کسی بگویه …نی… عذرا ره… قِنغالهِ کدهِ بودین… طوی… کدین… بُردیندِش…ناوختای… شَو … که …روشنی گَیسا…و …لمپا…ره … کُشتین… و تَپ…و…تپی…شد… ما رُم گفتین… خَو… کنیم… یالی… سیل … کدم … که کُرتې عذرا ده… سَرِ …میخ… ده روی …دیوال…اَویزان بو…بگویی… خوارمُ …بو… یک دفِه گریان…مره ..وار نداد… ده او… ناوختای شَو… زوتیا پگاه می‌شد … مِه گریان … جانِ عذرا را داشتم….خُو… به…مِه…چی… چُرتایم کتی … میترا گَکُوم و عذرا خوارُم ….مره … بردِه بودین… که…ناچاپی…کَلِیم… سختیا… ده چیزی…خورد ….اَوگاریْ…شدم… که…بگویی… پیشانی مه… دست زدم… دیدم… که ….بُغُت…برآمده … دردی…دردی…که … میترا …پیترا…و …عُذرا مُذرا ره …از یادم…بُرد… خو…. رفتم طارت کدم…او …وخت کی…بچی… نَر …بو…. که … کَۍ ادیم… و بابیم… رُخ … به رُخ شوه… اَی طالع بدِ مِه… که … او … روز… ملا صایب و خوجه عطا کاکا …مرهِ ماکمام… میکدین….
ادامه دارد….
++++++++++++
بخش هشت:
بهِ خاطرِ مهِ اَی خانی هُندوا خُو نان گدایی کدِین:
رفتم پیش ادېم که گاه سَرِ جای نماز ایستاده بو...زوتیا گفتم نفل نیت کدۍ ادې گفت حالی نیت
می کنم. دستکای شه پچی کدم گفتم اَی نِماز بیایم ... وا قصه میگویی بَخچُم ...گفت ... تو ... بِرَه ..مَجِت نِمازای ته بخان ... وا بَخچِت نَقِل می کنم.
مِه بِدَو مَجِت رفتم...کلانا ره سلام دادم ...خدا قبول کنه نمازِ داخل شدن مَجِتُم خاندم...اَی دُمبِش سنت مام خاندم... مگرُم خدا ببخشه... کۍ نماز خاندای مام... کُلِگِی ما مَطَلِ ملا صیب بودیم که بگویه وخت نماز شده... کسی ذکر میکد... کسی فکر میکد... کسی دُوا داشت... اِیلَه به خواری که ملا صیب گفت ...وختِ نماز شد ... دَه همو گُلِ صوب ناشده... جِگَر خون ما کد...بابیمه گفت ...،خوجه صیب امروز یادت نروه .....که دیگرا ناسی ته بیاری ده زیر چارمغا.....بابِه گَکُوم گفت خو... به چشم ملا صیب...عجب مَردای خدا بودین...حوصله ره دَرِی کُو....قلا و خود قریه به نام بابی بابیم ... صلایتام داشت که ملا صایبه یک ... دقه رخصت می کد...اما بازام کسی ره چیزی نِمی گفت ...کام تَه کاکاوا قامت گفت ... و نیت کدیم... ملا صایب دُوای دور و درازیا...کد... خوج عطا کاکام آمده بود و چُپیا... بگویی دَنِ شه کَی جوال دوز د‌وخته بوده...مگر پیشانیش دونگی یا... خو... مام کَی بچا.... برآمدُم زودتیا خانه رفتم ... که ادیم دَه دیگدان اِشنایی کدَس...گفتم ... چی می پزی... گفت ... بخچ تان تاوَگِی میپزم... که چای صُوبه بُخُوریم... جاروپَتَه ره نشامِم داد... که حویلی ره جارو کنم...مَم به شوق و ذوقی بُروف بُروف جارو کدم... درخت عکاسی کلانیا ده روی حویلی بو... دهَ بارا و تابستانا اَی جنگلی شکوفایش و برگایش روز نه داشتیم ده خزانا اَی برگ ریختنِ برگایش و ده زمستانا اَی برفِ شاخایش...بگویی مُقید بایَتِی که یک نفر پَیرَه دارِ درخت عکاسی می بو... درختای عکاسی ره کو ...
می شناشین... تَنِی بلندیا داره بِسیَر بی نِمودِس... مثل یگام ته... اسپای سِیهَ نایی بلند مَگَرُم قَچَل و کَج و کُور...وا قدرت خدا دَرِی کنی که سر شاخیایش چقه خوشنمای استین... سَوز مثل کُردِ رٍشقه و شَفتَل... یارَه... راس بگویم بَخچِ تان ... هَمو شکوفای سفید سفیدش که اَی شیرُم کدهِ سفیدِس...یک رقم مزه دار استین... که بگویی شات می خُوری... مِه همیالیِ گَک اَی پِنجَه سال پیشه نقل
می کنم...اَوٰای دَنِم سَرِ خودی میرَن... چه دردٍ سر بِتُمِ تان... همی حویلیای ما اطرافیا هیچ پاکی نه دارین... یا گَو و گُوساله و خَر و بُز و گوسپندا غَسمالَکِش میکنین ... یا گُلابا پیشوای تان ... سرگین...پُر شان میکنین... پاک کدن هر روز ... چی... که هر ساتُم فایده نه داره... با او وام که ادېم واری نه نه کلان داشته باشی ...که همو حویلی رام دَه جارو کدن بیخی گی چَهْ واری چُقر کده بو...
بابه گَکُوم که باد اَی مه آمد ...مره ده جارو کاری و رُفتَن رُفتَن دید... عجبیا سیل کد...گفت ...اوه اوه اَی خانی هندو قرآن برآمد ... چی خَو... دیدی تو که ده ای پَگَه یی وخت جارو می کنی ...او ... نَه نِه کلانِت کام واده ..ماده کَدس بخچت...اگه ... نی تو ... و جارو کدن...دور استین ....ادېم که مصروف نان روغنی پَزی بود و ده کَندو خانه پَسِ کام چیزی رفتِه بو...صداوای بابیمه شنیده...بو... بیرو ... برآمد و بابیمه سلام داد و دُونگیا سر دیگدان رفت... بابیم گفت ... والِیکم ... چی وَدِه کدی کَی اِی بارِ غم که مردار مردار جارو کده ... میره... مه ده بین گپایشان در آمدم و گفتم... قِصای اُشتُکِی مره بخچکُم میکنه... بابیم...گفت… بچی شاخ برنتۍ هستی دگه... ده اُشتُکیت کم ده غم بودیم....که غمِ کَتِه گیتُم بر آمد ....
بابیم به ادیم:
نه نی قصه گوی ... قصی گدایی کدنته از خانی هندو وا بکُو قصی.. یک تار ایزار بندای یازده ته مرده بکُو بخچش که سَرِ مه جمع …کدی…
بخش نُه:
بگویی دَه او صُوبَکی وخت بابیم و ادیم نزدیک بغل دادن بودین که جنگ شان بخیزه… ادیم… گفت …. ریشت سرتختیت بِتکه چقه غُم‌غُم میکنی… هنوز زاغ … خوده نخورده… دَه دِلت خو پشتش جان میتی … مقصد سر مِه گپ بزنی… بابیم… قَرایِکده رفت ده خانه… مَمْ اَی دُمبِش رفتم… گفتم بابِه جان قربان پایَکایت شوم چقه به خاطر مِه جنجال دیدهَ‌ی … مگم همو بابای هراتی راست گفتَس…مِه میمرم یا نی…؟ بابِه‌‌گَکُم‌که اُو گپای مِه شنید...بیواریا دَوید مره ده بغلکش گرفت و… فِق زدنه شروع کد…خیال میکدی مِه راستی پیشَکِش مُردِه بودم … گفت… جان بابه خدا چِین قدت خِمچه را نشکنانه… آه… شیرآغا جان بِسیَر مسلمان آدم پاک اس… او میگفت که تو نمیمری … تو پِشکی استی ….اما جانِ بابیش بلای تِه بِگِرُم … عمر کلهَ‌ی مه و شما به دست خداس… خو… دگه…گپه چی کشال کنم… هر سه گک ما شیشتیم و چای خوردنه شروع کدیم… بابیم بخچ ادیم گفت …. او … زن … امروز که گَوه دوشیدی… باز …کمی جرغات مایه کُو…ادیم…گفت… سَوزَکای مام نابود شدین… مجبور ده کاسه جرغات مایه کنم… مِه حیران پاییدم که سَوزک چیس… از ادیم پرسان کدم …ادي جان سَوزَک چیس… بابیم گفت… بِیَه پوره کو..، ما دگه کار نداریم … بیگهَ و پَگَه جوابای ای…ره بتیم… گفت… همو …کُنری گکای که مثل کاسای شوروا خوری گلی استین… خلاصه چای مایه خوردیم… گفتم ادې جان حالیگک بگو که چی کارا کدین بخاطر ناسی تان؟ … بابه گَکُوم که از چای خوردن خلاص شده…بو… همو گَپَکِ خوده گفت و بالشته کش کد و خوده پَغنَه داد و یک بغله لَنگوتی خوده هم پیشوایش ماند… وا … امروز دیگر کَی مردم چی خات کدیم… خدا را شکر که بابیم نسواری نه بود… دَنِش مُشک واری بوی خوش داشت…ادیم گفت … اَی آش کده کاسه داغ اس…مردم هنوز ده خَوِستین … تو ده غم دیگر ماندی…ناسیم خو کدام قتل نکَدس..به مِه گفت بچیم تو که ناجور بودی… هر کی هر چی میگفت میکدیم… زَنای بالا قلاوا گفتین… که نان خشک هندو ره گدایی کنیم با بخچت بتیم… اینجه هندو وام بِسیَر دورِستین… مگم یازده خانه نبودین چار پنج خانه بودین… وا از زنا پرسان کدم که کابل رفتن سخت اس … هندو وام چار پنج خانه استن… چِزا کنیم…. زن مَلِک عبدالرحیمِ خدا بیه مُرز زیات با ترجبهِ بو… کفت بوبو دادا… خیر اس…ای کل شان یک یک یا دو دو توتِه نان گدایی… کو … اگه نبود… همو یکنفرام‌‌بگویی که یازده توته نان بخچت بته … دانی لوبیا واریام اگه باشه فرق نمیکنه ….وا مِه رفتم ده منطقی بالا ده از خانی هندوا نان گدایی کدم و گفتم که ناسیم ناجور اس یازده توته نان خشک اَی شما به گدایی میگرم… خداذهدایتیش کنه همو زن پیر هندو ره …گفته هزار دفعه… وا رفت یازده توته نان ای کل خانا جمع کد بخچم آورد… مانده و زِلِه آمدم و نانه کَی روغن سرخ کدم بخچکِت دادم… وا گفتند از یازده ته مرد یک یک تار ایزار بند بگیرین….وا… ده نیفنِ تنبانش بسته کنین… جانِ ادې مجبوریت بد چیز اس…میگن به خاطر کارت هندو ره مامام میگی … راس گفتیَن به خاطر اولاد… هندو رام ماما گفتیم… وا بخچ ما گفتن… از چار چارایی یک یک دانه خَس جمع کنین…خَسا… ره شُشتیم وا چند روز د تکی سَوز ده پِیکَیت بند کدیم…بابیت که…یالی …غرابه میکنه… اَی قلا تا کوه خوجی واده جای ده پشت خود بردیت کام مٰلا بخچکت تاویذ نموشتهِ کد…خلصِ کلام که اَی بوبویت کده تو پیش ما نازدانه بودی….اینه شکر شاخِ برَنتَی شدی…که اَی خاطر تو گِلَمِ ما ده هر جای اَوار اس…ادیت صتقیت کَمِیٰا فکر‌کو…کلان شوی اگه کت ما باشی یا کابل باشی باد کُلِگِی امید خدا داره…مام …که به خیر کلان شوی..وا ببینینم …که مَتَب برِی‌‌سبق‌بخانی… هر کی متب رفت آدم میشه نور چشم خلق عالم میشه…
بابیم وا صدا …کد… بلی …بوبودا جان… ای بچی شیر و پراتیت سبق میخانه … ده زمستانا نِصپ شو .. از خَو میخیزه… میره رَه ره پَل میزنه… مِه حیران شدم…که … پَل زدن چیس… پرسان کدم… بابه جان مِه زودتر کدام چیزه بِفَمُم …ای پَل زدنش دگه چیس… بابیم گفت … زمستانا که برف باری میشه … بچای قلاوا به نوبت نصپای شَو میخیرین کَی موزای خودان تا مَتبِ لیسه و تا سرکِ عمومی مِیرِین وا … که مردم پس کارای شان میرن… ده جای پایای که پَل زده شده یانی پای مانده شده پای میمانن… ره بخچ شان وا میشه… بخچ تو خوبس ده مو شارِ کابل باشی… تو بچی نه‌نه‌ستی …وطن جای تو نیس… مِه ده دلکُم گفتم بابیم عوضی که بخچم دُوا کنه ای…گپای خوده میزنه..
ادامه داره…
++++++++++++++++
بخش هشت:
بهِ خاطرِ مهِ اَی خانی هُندوا خُو نان گدایی کدِین:
رفتم پیش ادېم که گاه سَرِ جای نماز ایستاده بو...زوتیا گفتم نفل نیت کدۍ ادې گفت حالی نیت
می کنم. دستکای شه پچی کدم گفتم اَی نِماز بیایم ... وا قصه میگویی بَخچُم ...گفت ... تو ... بِرَه ..مَجِت نِمازای ته بخان ... وا بَخچِت نَقِل می کنم.
مِه بِدَو مَجِت رفتم...کلانا ره سلام دادم ...خدا قبول کنه نمازِ داخل شدن مَجِتُم خاندم...اَی دُمبِش سنت مام خاندم... مگرُم خدا ببخشه... کۍ نماز خاندای مام... کُلِگِی ما مَطَلِ ملا صیب بودیم که بگویه وخت نماز شده... کسی ذکر میکد... کسی فکر میکد... کسی دُوا داشت... اِیلَه به خواری که ملا صیب گفت ...وختِ نماز شد ... دَه همو گُلِ صوب ناشده... جِگَر خون ما کد...بابیمه گفت ...،خوجه صیب امروز یادت نروه .....که دیگرا ناسی ته بیاری ده زیر چارمغا.....بابِه گَکُوم گفت خو... به چشم ملا صیب...عجب مَردای خدا بودین...حوصله ره دَرِی کُو....قلا و خود قریه به نام بابی بابیم ... صلایتام داشت که ملا صایبه یک ... دقه رخصت می کد...اما بازام کسی ره چیزی نِمی گفت ...کام تَه کاکاوا قامت گفت ... و نیت کدیم... ملا صایب دُوای دور و درازیا...کد... خوج عطا کاکام آمده بود و چُپیا... بگویی دَنِ شه کَی جوال دوز د‌وخته بوده...مگر پیشانیش دونگی یا... خو... مام کَی بچا.... برآمدُم زودتیا خانه رفتم ... که ادیم دَه دیگدان اِشنایی کدَس...گفتم ... چی می پزی... گفت ... بخچ تان تاوَگِی میپزم... که چای صُوبه بُخُوریم... جاروپَتَه ره نشامِم داد... که حویلی ره جارو کنم...مَم به شوق و ذوقی بُروف بُروف جارو کدم... درخت عکاسی کلانیا ده روی حویلی بو... دهَ بارا و تابستانا اَی جنگلی شکوفایش و برگایش روز نه داشتیم ده خزانا اَی برگ ریختنِ برگایش و ده زمستانا اَی برفِ شاخایش...بگویی مُقید بایَتِی که یک نفر پَیرَه دارِ درخت عکاسی می بو... درختای عکاسی ره کو ...
می شناشین... تَنِی بلندیا داره بِسیَر بی نِمودِس... مثل یگام ته... اسپای سِیهَ نایی بلند مَگَرُم قَچَل و کَج و کُور...وا قدرت خدا دَرِی کنی که سر شاخیایش چقه خوشنمای استین... سَوز مثل کُردِ رٍشقه و شَفتَل... یارَه... راس بگویم بَخچِ تان ... هَمو شکوفای سفید سفیدش که اَی شیرُم کدهِ سفیدِس...یک رقم مزه دار استین... که بگویی شات می خُوری... مِه همیالیِ گَک اَی پِنجَه سال پیشه نقل
می کنم...اَوٰای دَنِم سَرِ خودی میرَن... چه دردٍ سر بِتُمِ تان... همی حویلیای ما اطرافیا هیچ پاکی نه دارین... یا گَو و گُوساله و خَر و بُز و گوسپندا غَسمالَکِش میکنین ... یا گُلابا پیشوای تان ... سرگین...پُر شان میکنین... پاک کدن هر روز ... چی... که هر ساتُم فایده نه داره... با او وام که ادېم واری نه نه کلان داشته باشی ...که همو حویلی رام دَه جارو کدن بیخی گی چَهْ واری چُقر کده بو...
بابه گَکُوم که باد اَی مه آمد ...مره ده جارو کاری و رُفتَن رُفتَن دید... عجبیا سیل کد...گفت ...اوه اوه اَی خانی هندو قرآن برآمد ... چی خَو... دیدی تو که ده ای پَگَه یی وخت جارو می کنی ...او ... نَه نِه کلانِت کام واده ..ماده کَدس بخچت...اگه ... نی تو ... و جارو کدن...دور استین ....ادېم که مصروف نان روغنی پَزی بود و ده کَندو خانه پَسِ کام چیزی رفتِه بو...صداوای بابیمه شنیده...بو... بیرو ... برآمد و بابیمه سلام داد و دُونگیا سر دیگدان رفت... بابیم گفت ... والِیکم ... چی وَدِه کدی کَی اِی بارِ غم که مردار مردار جارو کده ... میره... مه ده بین گپایشان در آمدم و گفتم... قِصای اُشتُکِی مره بخچکُم میکنه... بابیم... بچی شاخ برنتۍ هستی دگه... ده اُشتُکیت کم ده غم بودیم....که کَتِه گیتُم بر آمد ....
بابیم به ادیم:
نه نی قصه گوی ... قصی گدایی کدنته از خانی هندو وا بکُو برش قصی.. یک تار ایزار بندای یازده ته مرده بکُو بخچش که سَرِ مه جمع ... ...
ادامه دارد....
.´++++++++++++++++++
بخش هفت
ده تاریکیا اَی ترس صارا گشت نِمی رفتم...:
... شَوام ناوخت بو... از ادې گَکُوم پرسان کدم که وا...پَگهَ بخچم قصه
میگویه...یا...نی... بابیم بلندیا سَرِ ادېم صدا کد... خَو او آل مستی... اگه
وا خیستم ... ای چِرچِرَکام دو چِیر می کنم و دَه سَرِ بی موی تام موی نِمی
مانم... مِه خودُمه غِلِیا گرفتم... ادېم گفت ... خَو کُو... با کُلِ
سومناتایی ره که سَرِ تو قَرچِی بی دُمب دیدیم...یک یک تا بخچت میگم... او
بابیت که یالی غُرغُر میکنه... اَی خاطر تو... اَی مام کدهِ بارِ رِیَف
بُورده.
ادېم... خَو کد... مِه... که راستی خدا شَوانه اَی تاریکی میترسیدم... کلیمی مه
زود زود میخاندم... گُلا پیشوای تان... اگه صارا گَشتُم می گرفتیم... خوده ...
تَو وُ پیچ میدادم ...مگم ای ترس صارا گشت نِمیرفتم... چی بگویم بَخچَکِ تان
اَمو شَو...شَو نه بُو...قِیَمَت بو... جنجال مَجِت یک سُو، گپای تا و بالای
خوج عطا یک سُو... گپای ملا صیب یک سُو، قصی عاشقی مِه سَر میترا یک سو...قصی
هفت تَه دختر یک سُو...قصی ترسِ جلسی زیر چارمغا یک سو...که میشه... یکی و
خُلص بخچ تان بگویم... یک آدم چار سُو داره که چار سمت میگَنِش ... مَگَم اَی
مه شانزا ته سُو...بو... ولی ... کُلِ غمایم یک سُو.. غم میترا یک سُو... ادېم
مُقَید می گفت عقل نه باشه...جان ده عذاب اس...مِه خودم یک قَیلِگک اُشتُک...
خُو مرِه به عاشقی چی... مره به کار کلانا چی... خودم غیرتِ یک صارا گشت رفتن
تنایی ره ده شَوانه نه دارم...وا...خیزکای مِه دَرِی کُو...هَمُو...
شَو...پِلکُوم پیش نه کدم... هیچ پَگَه نِمی شد... اگِه روزُم می شد سَرِ ما
شَو بو... به خاطری که تندور خانې ادېمِ شان هیچ کلکین نه داشت... او
تندورخانام اصل یک قبر بلند واری بود که هر چی مُرده از چارسو ...ده میانه
کالش تقی می کدی هنوزُم کلان بو...مام... تَرسُو... خدا به تو روزِ نیکی
بته... یک دفه‌یی ضَلولَتِ صارا گشت پیدا کدم ...فشار دردِ یک رقم قُچارم می
داد...که او دُنیه می بودریم و میاوردیم... مگم ده همو حالم ده قصی خود نه بودم
... زِغَیری دُوا داشتم که شَو به خیر خلاص شوه...و ادېم زوتیا برُم قصه
کنه... یک وختی فَمیدُم که طاقت طاق شده‌س و اگهِ خاک انداز نَرُم کُرتَو
ایزارم خراب می شدِین... خدایا عجب غمیِ... بگویی مرغ آمین دَه رَه بوده و مِه
نِمی فَمِیدُم... صدای بابیم...آمد ... که دَموُ وَختُم قَر بو... گفتَگِی
کلانا هنوز زاغ چَتَلِی خودِه نه خوردِه بو... که خِیستم... مِه گک تا اَلای
صُوبُم خَو نه کدِه بودم...از جایم بلند شدم ... دَه تاریکی رَی مِه
نِمیَفتُم...دیدم... یک چیزی جَرِیا کد و تندور خانه روشن شد...ادې گَکُوم
پَلتی گوگرده دَر داد و شیطان چراغه روشن کد... گفت ...سلامه یاد نه
داری...گفتم اَسلام ادې جان ... یاد سبیلیم رفتِه بو... حالی‌گَک...کناراب
برُُم که بسیار وَر خطاستم... در وازه ره اِیله کدم و به دَو سونِ خاک انداز
رفتم نِمی فامم بابیم کجا بو... خو شکر دَه او نواساتا نه بو...با فامیدم که ده
سَقَو خانی سَرِ کاریز رفته...وضو می کنه... دَه خاک انداز رسیدم ...که خدا
شرمانده‌گی ایزار بندُم کُور گِرِی خورده وا نِمی شد... مَخصَد... یک کاری
کدم... کنارابای قُلوخی بودیِن ...مگرُم بِسیَر پاک... ده مُوجه یادُم آمد که
بوبویم قصهِ کدهِ بو... کام شَو کَی زَنِ لالِیش خانی...زبَردست خان رفتِه
بودِیَن... وختی حَوِیلِی کلانِ کَگِلی زیردست خانه دیدَس که پاک و سُتره اس...
و زَنِ زبردست خانُم بِسیَر بِسیَر پاک...بوده ...ترسیده که ... خدا کنه...
صارا گشت رفتن سَرِ شان به خیر تیر شَوه... اَی خاطری که او مردم اِی ذات پاک
خور بودیِن که قُلوخای بَدِرفتای شانه مِثلِ شیشه پاک و تراش می کدیِن و هر
توتی قلوخِ استنجا ره که می دیدی حیران می پاییدی. زَن و شُوی خالِه زادای
سَکَه و سَبِیری اَدېمِ شان بودینِ و بِسیَر مُلک دار و جایداد دار...بوبویم
میگفتَک که کاکا زبردست کام وختی ده جُوازای هوایی عسکری طیاره وان بودَس...مِه
همو غایت از بوبویم پرسان کدم که چی وا کدین...بوبویم گفت... بچیم مره خو خیر
اس...زَنِ لالیم...بیخی پشیمان بو... که چَری ... رفتیم...خالِه زادای مام کار
خوب نِمی کنن...بابا هر کار داری ...بخچ خود بُکُو ... عادتای شانه ما می
فمیدیم مجبوری باد از چندی سالا رفتیم. اول خو ..دره که وا کدن...َحَوِیلِیس که
شار واری ... بگویی شیشه بو...از پاکی بَلیا میزد... کُلِشُم خامه...باد از
سلامالیکی...بوتای ما ره سَرِ ما کشیدیِن ده پیش پایای ما چَپلیکای پلستیکی ره
ماندین...سیمین دختر خُوردِ شان نه شرمی نه حیایی... پیش چشمانای ما قفای بوتای
ماره کَی یک بُرسَک پاک کد...او بابا ... ما باد از سالا میمان رفتِه
بودیم...خلاصه شَوه به ناچاری تیر کدیم... صُوبَکِی... بو...که زن لالیم ..گ
صدا...صدا... ضیا جان...ضیا جان مه خَیل کدم وخت پَگَه شده و نِماز صوب اس...
خیستم .... که گاه... الِکَینه روشن کده ... کالایش ده جانش...چُوندِیا شیشته
... زن لالی بوبویم از خودش کده بِسیَر کلان اس...بوبویم گفت ...سلام دادم...
زن لالیم گفت بخی که زود بریم...مه شَو خَو نه کدیم... دَه اِی...جِه مِه نه
قضای حاجت کدِه می تانم ... نه وضو کدِه میتانم... گفتم ...زَنِ لالهَ شَو
خُو بسیار انسانیت کدِین... پاکی خُو عیب نیس....زَنِ لالیم گفت ... خدا خیر
بِتَدِشان... مَگَرُم ... از اِی رقم به ترس و لرز مِیمانی آمدن و نان خوردن
و خَو کَدَنام کده... بندی خانه خُوبِس...آزاد خُو می باشی ... یک بِیروُ
رَفتِه نِی تانی ...مِه اَی ترس... دَه خاک اندازِ شان نه رَفتیم... با چی
انسانیت کدیِن...؟ دَه دَنِ درِ قلای شان...دیدیم که...چی رقم آدم گَریَت
کدِین...؟ بِلا تَشبِیه ... به خدا اگِه دَمُو جَنَتُم ... اِی رقم باشه...
وا... دِلَکِت پاییدنی‌ستی بُپای...مِه خُو مِیرُم... بوبویم...گفت... راستی
مَم دَه دِلِم گفتم ... یَنگِیم راس... مِیگُویه...مام کلیمی خُودَه خاندِه از
جایم ... خِیستُم...جایای مارهِ رَو رَوَک غِند کدُم ... و هر دوی ما
آرامیا... ای کَوشکَن برآمدیم... اَی ترس و از خاطری که خالِه زادایم خبر
نَشِین...چادِریای ما ره از طاقچه گرفتیم و بوتای ما ده دستای پایای لُچ از
خانه تا دَرِ قلای شان رفتیم و دَرَه وا کدیم.... دَرای قلاوا دَه اَز اَدِ یم
تا قَدِیم... کَتِه کَتِه بودیِن... چَپ راسای شان که خشک مِیشدِین زِیَف غِنگ
غِنگ میکدیِن... ما...دَرِ قَلا رَه چِینِ خودِ ما وا کدیم...بُپَر که
نِمی‌پَرِی... تا شُور خوردَنی...حاجی ره ده مکهِ نه دیدی... دَه مِی چُرتا
بودم... که صدای اَدېم... چُرتٍ مهِ پراند...ماد عثمان... خَو...کدی ... ده
خاک انداز ...که لِیَفُ و تُوشَک بِیَرُم...بَخچِت...گفتم ...اِینَه
برآمدُم...به دروغ قُلُوخا ره دَه رُوی زِمین میزدُم...بادِ پاک کدنِ استنجا...
ایزار بَندِ کُور گِری خورده‌ًگی عذابُم کد...مخصد یک رقمی کدم و اَی
خاک‌انداز... برآمدُم... اَدېم... پرسان کد ...که دُواٰی کناراب رفتنه
خاندی...؟ گفتم نی ادې جان ا‌َموقه که عمه زَرا یادم دادهِ بو... که تا یپش از
تَقِی شدن دَه خاک انداز ... بِسمِلا بگویم ...گفتم... گفت...اَی پَسِ مِه
گُفتِه برو... اَعوذوبِلاهِی مِنَ الخِبثِ وَلخَبائث... گفته میرفتم...که صدای
بابیم برآمد و از وضو کدن...خَلاص شده بو... گفت... اِینه مادر دیوانا شَو از
قِصِه سِیر نه کدِیَن ...که حالی‌گَک پیش خاک اندازهَ گرفتِین...بِری... پس
کارای تان... تا که وضو کنین... نِمازای نَفل و سُنتای تانِه بخانین...فَرضُم
روا میشه...اَدیم یک د‌َفِه قُوغِ اِشنایی واری سُرخ... شد...بابیمِه گفت...
اِی ملای مَجِت چی بلاس ...اُشتُکاره هیچ...یاد ...نِمیته...آغازادیت ... تا
حالی‌گَک دُووای خاک انداز رفتنه یاد نداره...پیش خود گفتم عجب کاری مابین هر
دوی شان گیر آمدی ....خُو رفتم ...یک رقمی وضو کدم که بابیم گفت... او بچه وا
مَجِت بِیَه نِمازای ته هَموجِه‌گک بخان ثواب داره....
ادامه دارد...
--------------------
بخش شش
این داستان کاملاً به لهجه‌ی فارسی شمالی و شمال کابل نوشته شده که گپ و گفت های روزمره‌ی ما را تشکیل می دادند، ارچند در برخی محلات با توجه به تحولات اجتماعی تغیرات گفتاری هم به وجود آمده، اما آن گفتار ها ماندگاری های خود شان را دارند.
کَندوای اِشکَم دارِ ادېم:
همه‌‌‌گی ما به نِماز خاندنای ما تیار شدیم که بچی کاکا له لۍ گفت دُو دَقه به جماعت مانده، ایطونایی سیل کدم که بابیم نِماز میخانه حیرت پاییدم که کدام نِمازه می خانه پیش از رفتن به صف از ملا صیب پرسان کدم که بابیم کدام نمازه میخانه... گفت... تَحِیی مَجِته میخانه... مه بی واریا پرسان کدم... ملا صیب بابیم خو ده جای خود شیشته بود... خودت نماندی ما که نِماز داخل شدنِ مَجِته بخانیم... وا بابیم چه ذاتی میخانه... ملا صیب گفت ... ناسی خُوجِه صیب بِسیَر اُشلُق می کنی... گفتم ...خیر ملا صیب مِه نِمی فَمُم بخچم یاد بتی... مام میرم نِمازه بِخانم ... مَطَلُم کنین... ده مو گپ و سخن بودیم که صدای غُورِ قَچلِ بچی عبدالملوک خان و مَلِکِ ما بلند شد... وخت پوره‌س ...دینو بچی کاکا له‌لۍ قامت گفت ...مام دیدم رَهً‌ی پیش رُویم بند اس ...گفتم چطونایی پشت سَر بِزگَرُم...طرف راست کمی ره بود.. خُودکِ مِه پیش بچای آخر قطار رساندم و تا نیت کدم... ملا صیب اللهُ اکبر ... مام دستای مِه بستِه کدم و اِستٰاد شدم... تا شور خوردنیا... ملا صیب سلام گشتاند...مَم دل و نا دل سلام گشتاندم... یک رقمَک تشویش داشتم که ملا صیب نِمازه غلط کده... اقه زود...خو ..وَلِگِه تیپ ۵۳۰ اُم تیز قرآن بخانه... دِلِم آمده بود تَرَقِیا بِکَفَه... گفتم ملا صیب نِمازه غلط کَدَی ... اِقه زود چار رِکات خاندی... گپ نه بوُ... بلا بُو که مِه اَی دل پاکُم گفتم...ملا صیب خِلَکیِ... غَضَب شُد... بٰابِه گکُومه گفت ....خوجه صیب ما ای خاطر ای ناسی تو... قریه ره اِیلَهَ میکنیم ... ای شَرِی بچِه یک غم شدس بخچ ما... بابِه گَکُوم... بخچش گفت... ملا صیب نِمیشه که مه اَی تُوتیش بِگِرُم...کُلِهِ‌گِی گپ بابی مه قبول کَدِیَن ... ملا صیب دید که تنا پایید...گفت ...یالی نا وخت شده ...پَگَه گپ می شورانیم... خو... بگو ... تِفتَک ... مِه چِتَری غلط خاندیم...یا کم خاندیم... مِه گفتم... ده تندور خانی ادیم چارته کَندوی کلان کلانیا اس که بگویی اِشکَم داره...مه از هر کندو .... چهل چهل ته چارمَغ دُزی کدم... چارمَغای سه تَه‌ی شه حساب کدم ... چارمی ره نو حساب می کدم که خودت سلام گشتاندی...ده هر رِکات چار مغای یک یک کَندو ره حساب کدم باید ده چارم تَه‌یش خودت سلام می‌گشتاندی... بگویی مِه ده چشمانای کُلِگِی و ده او بیگاری شَو پودر خندِه پاشاندهِ باشم ....از خنده ده درونِ مَجِت می لولیدن... تَوَرِ ملا صیب دسته یافت... گفت... خوجه صیبُم دل خوشی است که ناسی شَری داره ...مره گفت... ده وخت نِماز آدم کُلهَ‌ی فکر خودانه به نِماز می گیره... طوی خو نامدَی... کاکا گل رحیم خان که از پایان قلایی ما بودین کتی‌گک دگه کاکاوا به نِماز میامدین... به ملا صیب گفت دُووا کو... بی از او پَگَه ده پَیتَوِ مَجِت گپ شُورانی دارین ... اِی گپام اموجه بزنین... همه دُووا کدین و رفتین.. بابِه گَکُوم دست مره گرفت ...لام تا کلامُم نه گفت... ده رَه گَت شدیم و خانه رفتیم که ناوختای شَو شدهِ بُو....
بابیم قَرِ ادېمه توراند..
به ماضی که خانه رسیدیم... ده نورِ کم رنگ شیطان چراغ دیدیم که ادېم بالی جای نِماز شیشته ... ذِکر کده رایی بُو...مِه ادېمِه سال دادم... ادېم سلام بابیمه علیک گرفت و با خودشام بابی مِه سلام داد...و پرسان کد... دیر کدین بابی مامَدِالله ... بابیم...خَرَپِ کده قِصی مَجِته بخچش کد... سَرِ ادېگَکُومام پَتِکَه و سَتِکه کد..که چَرِی اِی چُوچی شیطانه نِگه کدی ... قَلهَ رَه قَله مَجِته مَجِت جَقاندَس...ادېم بیوار شده و پرسان کدن... خراباتی باز چی کدی...مِه ترسیدِه بودمَک چُپیا خوده ده پِشت یک کَندو گرفتم... مَچِم ادېم و بابیم از کَندو خانا چی دیده بودین که مدام هموجِه شِشتُ و خِیستِ شان بُو ...بابیمِه خدا داد... عَینه به بَینَه گپای مَجِته به ادېم نَقِل کَد...و گفت ... مردم از دِستِ ای تارتُقِ داماتِت به فِغان رسیدن... پَگَه تَه‌ی چارمغای مَجِت سرش گَپ شُورانی دارن... راستی چارمغ دُزام اس... ادیم ... تَسبِی گَکِ شِه دَه لای جای نِمازکِش ماند... و جای نِمازِ شُم دَه تَه‌ی یک کَندو تَقِی کَد... و .. خدا تره روز نیک بته... شِپلیدنِ مِره شروع کد...گفتار کده رایی بُو... خاطرم جَم بُو که اَر چِقه قَرُم باشه لَت و کُوبُم نِمیکد... قُچار بتی ... قُچار بتی کد... گفتار کده رفت... گفت ... چارمَغاره از کجا دُزی کدی...گفتم ... ادې جان خیر اس اَمِم دفام بخچش کُو دِگه نِمی‌کنم... بچِه گَکِ خُوب مِیشم... بان جایَه کای خودانه تالِه کنیم ... شیطانَکِ مام تیل نداره دُودِش زِیاف شده از روشنیش کده... بابیم گفت... اینه حالی ای مارُم یاد میته... خودش خو... به جای رسیده شده... ادېم گفت ... گپِ چارمغ دُزی ته که نه گویی خَو کَدن سرت حرام اس... گفتم... از اینی کَندو آی اِشکَم دار تان گرفتم... دیدم هر دو گَکِ شان زیر لب خنده کدین...مام دلاور شدم... ادېم ... گفت ... دُزی کدن از مال خود و مالِ مردم گناه داره... روی خوده سُونِ بابیم کد... ازش پرسان کد... کسی ده مَجِت چیزی نه گفت ... بابیم... سَرِ ادېم خِشِم کد... کفت ... کُلِگِی دَه جای مُلا شاندندش...عجب ...ساده مِجاز استی ... از تو...نَه نَه کلانِ دیوانه اَمِی ناسی دیوانه...اورُم خدا خیر بِتِیَه اَمُو ضابط صَیبَه پِشتی شِه کد ... وا. دگام ..خو گفتین... باش که پَگَه چی
میشه...
ادېم گفت زنَِ شُم خوب زن اس ...خیر بِبِنه نَه نِی میترا گَک:
گپ ادېم خلاص نه شده بود... که دِلِ مِه باز دِیوانِگی خوده شروع کد... چال زدم باز خوده ده بغل ادېم قُلاچ دادم ... چاپلوسی کده..دستایشه پچی کدم و رویشه پچی کدم ... دَه مُو ناوخت شَو عذر و زاری کدم تا که مِره بخچش کدین... ادېم گفت گپای کَتِه كَتِه نه بِزن ... کَندو... چی اِشکَم داره... بابیم که یگان خوش خویی داشت ...گفت اِشکَم خو نه نی تو داشت که غَمِ جانِ ما ره زایید... ادېم گفت...اِیلِه کُو ... آلی ده پَسِ شَو غُرغُر نه کُو.... جایای ما ره تالِه کدیم ... ادېم... مره... قَی خود خَو می داد تُوشَک چِگَکِ تِکه یی برم راس کدِه بو...پیش از خَو گپای دینی ره یادُم می داد... گپای مُوتَکی یادُم می داد... گفتم ادې جان اِم بِیگه قصی نه نی میترا ره بخچِم بکُو ... چی کده که خوب زن اس...کام کاری بخچ مَه و شما کدَس... ادېم گفت ... آه ... رٍنگِ مارو...تو خو اَمِی رقم نه بودی... از وَختی که خدا دادهَ ستِت امی رقم جنجال داشتم کَتِی گَکِت ... وختی که گَکِت گفت ... فامیدم که از غَضَب مانده...دَمِی وخت بابیم صدا ... روشن کو تو امو شیطانکه ... مه میرم ده حویلی... با تو کتی چوچی دُلدُلِت تا که میتانی...قِصهِ کو... عجب خَلقِ بی تمیسی... بابیم توشک و لِیٰافِ خودِه گرفت از کَندو خانه بیرون رفت... ادېم گفت... او مَردَکَه حالی که مه از قارُم شِیشتُم تو شروع کدی...برو ده مَجِت خو کُو...دِلِم می لرزید که بابیم و‌ادېم جنگ نَشِین ... قصې بوبوی میترا نه مانه...خدا فضل کد... که بابه گَکُوم دِگِه چیز نه نگفت و رفت...
بابیم و ادې گَکُوم به خاطر مه عجب کارایی کده بودِیَن:
ادېم گفت... جانٍ ادېش تو گک از روز اول بسیار مریض بودی... هیچ خوب نه بودی... بوبویتُم چیزی ره نِمی فَمِید... تو زِ غَیری گریان می کدی...لاغر و رِنگو بودی... سَرِ تو شیر بوبویت خُشک شد... قُدری دو جان کدیم ...بوبویت شیر پیدا نه کد... آغایت شیرچوشک و شیر خشک آورده می رفت و تو ره به هزار مداری گری شیر چوشک میدادیم...
پیش چند تا مُلا بُردُمِت... اَمِی بابه گَکِت ده تختی پشت خود بستیت میکد ... اَی کجاوا پیش ملاوا می بردیت... به ملاوا یا گندم می دادیم ... یا شِیر یا جِرغات... بازُم تو خوب نِمی شدی .... کُلِگِی ما
سنگ دَه دَنِم... میگفتیم... گَرِی داری و سات داری ... به زنده بُودنت هیچ دِل خوش نه بودیم...بوبو‌گَکِت غیر گریان دگه کار نداشت... مگم ... شیرآغا جان خُسرِ کاکایت که از هرات مِیمٰانی آمده بو... آدم بسیار دیندار و مسلمان و دلسوزی بود... او تُره ده بغل میگرفت و میگفت ... جگر خونی نه کنین... انشاءالله ای نه میمُرَه ای آغای پِشکیس... پِشکِ خوده تیر می کنه... باز کم کم کلان شدی... یک چند روز که از پیش بوبویت ده قلا آوردمت ... زَنای قلا هر کدام شان دوستت داشتین و میگفتین بوبودادا خدا غم نشان نَتَدِتان ...ای بَچِه گکه خدا نگاه کنه...
مه بیوار بودم که زود قصی نه نی میترا ره بگویه... مگَم ادېم ده مو قصی خودش بند پاییده بُو... مِه پرسان کدم...خی که كُلَۍ زَنای قلا قَی تان کمک کده... تو چرا تنا نه نی میترا ره میگی خوب زن اس...
ادېمُم زَنِ تجربه کار ... آستاییا یک مشت زدیم ... گفت تو ...چی پشتِ میترا و نه نیشه گرفتی ... مچم تو چی استی ...گفتم ... ادې جان...خوش دارم بِفَمُم که چی رقم کَتِه شدیم... ادېم گفت... چوچی گَو واری کَتِه شدی...چوچی آدم خو تُره واری اِیرغٍشتَکی نیس... بازُم بیچاره قصِه کد...که دَه کابل و زابل کسی نماندس...مِه که زابُله نِمی فَمیدم ...وا ... چُرتی شدم ... ده کوتی تاریک ادېم شان که بِیوَزوام خودش ده روز روشن گور مانِندِی بو.... تندورخانام بو... کَندو خانام بود... خانی شِیشتنی‌یُم بودک...خَو خانام بو... هیچ نِمی فَمِیدی که شَو اِس یا روزِس ...خودُمه اَی اِی پالو به اِی پالو می پرتافتم...ادېم ... چی غَس‌مالَک انداختی...ماد عثمانِ قولاردو... دَه مِی غایت بابیم سَرِ ادېم قَرِیا کد که بگویی میکُشدِش خدای ناکده...خَو شو ..، او جَلِ ماده...گُمانُم پَگَه طارت و نِماز نه داری...مِه گفتم اِی شاخِ بَرَنتَیه چند ته قفاق می زنه...مگِم خودش گِلَم نه نی خوده...اَوار کده ... آلی ملا اَذان مِیگُو...
نه نی میترا بَخچِ مِه زیات کُومَک کدِه بودَس:
ادې‌گَکُومه قربان شَوم تیز تیزیا قِصِه کد ... او به ذاتِ خدا ... کُلِگِی شان سَرِ مٍه چِقِه زَیَمَتا کشیدی...ادېم... گفت ... بخچ ما غیرِ که به خدا دُوُا کنیم دِگه رَه نه ماندِه بو... یک وخت... که آوردیمت کَی خود ما... نهَ نِی میترام ده وطن آمدِه بُو... دید که زِیَف رِنگ میزنی و چیزی ده جانِتُم نماندِه بوُ... جگر خون شد...بخچکُم یاد داد که چی کنم...تا که اَرماند به دل نه پایُم... مِه از ادېم پرسان کدم که... نامای کُلِ دخترای قلا یک سُو اِی...نام میترا دِگِه سُو ... چرا کامله و رقیه و ملیه نماندین...نی که مُو‌تَکِیاستین... اَدېم... گفت چیلک نه پَرتُو... مه نِمی فَمُم... مخصد نَه نِه گَکِش به مِه اَی خاطر تو کومک کده... ادېم گفت ...آلی خوده به پالوی راس پغنه بتی..آیت‌الکرسی تام بخان... یک الحمد و سه قل والله رُم بخان... که پَگه وختی بیدار شوی ... به نِماز ... مِه که دلُم از خاطر میترا جوغو میزد...زیاد شَلِه شدم ... که ادېم بخچم بگویه بوبوی میترا به مه چی کدَس ده خُورتَرَه‌کِیایم...
یازده تَه دُخترای قَلاوا:
ادېم گفت بچیم... نَذرِی بودی ... هر کی هر چی می گفت ... اموطونایی میکدم... زَنِ ضابط صیب گفت یازده ته دخترِ جوان از قلاوای چار طرف جَم کُو ...کُلَی شان کالاوای پاک بپوشین...وضو‌‌کنین...ده خانای خودان دو دو رَکات نفل بخانین... وا ... ده حویلی یا زیر چارمغا یک جای جور و پاک کُو ...بچه ره سَرِ یک تُوشکچه اِیلَه بتی... دخترا به نوبت کلیمای خودانه خانده و از سَرِ بچه بِذگرین و دختر آخری بِگردِش و یکی به دِگیش... داده بِرِیَن ... ده آخر یا ده بغل تو یا ده بغلِ بتندِش وا یکی ما ده مَجِت
می مانیمش... و به خدا عذر و زاری می کنیم که نِگهَ‌یش کنه...ده او غایت اَمِی میترا گک ده شِکمِ
نَه نِیش بو...وا ... خُدا خیر بته بابیته ...قبول کد ..بخچ مام اجازه داد که پیش زَنٰای قلاوای همسایه بُرُم... زَنِ ضابط صیب یادم دادِه بو...که چادِرِ کلان بپوشم و از پیش...نَه‌نای دخترا کَی نوک چادِرٍم گدایی کنم که ... دختر شانه بانِین... باز اَمونایی کدم ... یازده ته دختره جَم کدم...شُوروای تُند و تیز بار کدم نانای قُلاچ قُلاچ تندوری پزیدم و سلاتِی تُند کدم ... که تو شامَتی بخچ ما زنده بپایی و خدا قبول کنه... عذر و زاری ماره... بگویی او روز ده قَلای ما جَشِم بو... خُوشی بودیم...بوبو گَکِتُم بِسیَر خوش بو...باز... ادېم..گفت... دخترا که از سرِت بِذگَریدن... خدایی... دخترِ ملل صیب که نوبت آخر از او بود ..،تره ده دامنِ زنِ ضابط صیب انداخت و رفتیم طرف مَجِت ... ده ره ... زَنِ ضابط صیبه گفتم...ناسیم که به خیر جور شوه ... باز اگه اُشتُکِ اِشکَمِت دختر بو...بخچش میتی... بیچاره ره خدا روز نیکی بته ... گفت...به دِلِ مَه و تُو باشه... آه ... چرا نی ... خو...هنوز اشتک ده شِکمُم خربوزی سر بسته و بچه ده مَجِت ...اول خدا بخچ تان بانیش... با ... دَه وَختش مردا میانه‌کالِ خودِ شان گپ بزنین... با ده مَجِت بُردیمت...باز کارای کدیم... که بخچت نَقِل میکنم...آلی خَو کُو که اٍم دفه بابیت از خانه می‌کَشدِ ما....
ادامه دارد...
+++++++++
بخش پنجم:
خانای چشمک دار ادېم شان ده قلا
...مام بسم‌اللهِ اول و آخر گفتم... پیاوه خوب مزه می‌داد... مرچ خشک میده‌کد‌گی سَوز کت نان گدوله بسیار مزه داد... ادیم گفت... او خراباتی... ده ای روزا به سُر نیستی چی کَدستِت... مه به خاطری که گپه تیر کنم... یک لُور بازی کدم... از بابیم پرسان کدم که چرا گَوا و گوسپندا ره بستهِ کدین ده تبیله...زَیمتام می کشین... اقه ملک و کُرد و پلوانام دارین...کاکا اخترو بر تان دِیقانی میکنه... مگم گوشت نِمیپزین...تا گپو مه آخر کنم ... یک دفه ادیم صدا کد.. الکذاب لامتی... مهِ مانای او گپه نِمیفامیدم... پرسانش کدم ادې جان ای مَتَلَکِت کام مانام داره یا خَی‌کِی... بابیم گفت... بچه بِسیَر
گپدان استی... ادیت میگه که دروغگوی امت رسول‌الله نیس...مِه گفتم... چی دروغ گویی کدیم... ادیم گفت... او روز که حلیم کت گوشت ده تندور تا که بودم... چَلَپَس کده خوردی یادت رفت... تو از امو اول رٍنگ‌ماران بودی... پرسانش کدم که رِنگ مارانش چیس... ادیم... گفت یک لِغشت اشتک‌ستی گپای ته سیل‌‌کُو...کاسیته... بِلِس... گفتم ادې جان... دلم نِمیشه... هر دوی شان بِسیَر دلسوز بودین و مرِه دوست داشتین... ادېم گفت...مٰاد عثمانِ قولاردو... ثواب کاسه لیسی...بلیسی و بلیسی و بلیسی... خو گفتم و کاسهِ گکو مهِ خوب لیسیدم...بگویی شُشتِیدِیش... مهِ که ایلهَ کدَنی نه بودم... باز از خاطر تبیله و گَوا و گوسپندا پرسان و جویان کدم...بابِهِ گَکوم گفت.. شیر گَوِ مادِهِ ره می دوشیم خود مه و شمام میخُوریم... ادیت ماس ...مایهِ می کنه... جُوانه گَوَه دَه قُولبه کدنِ زمینا دَه مَیدِه کدن خِرمن گندما کت مادگَو بستهِ میکنیم... با کَم کَمَک بلد...میشی... گوسپندا ره ده زمستان قاغی میکنیم به مامایت ده کابل می بریم کت دِگه حاصل و ماصل‌ِ باغ انگور و زمینا... مهِ گُفتم...چَری بخچ او بچی تان زَیَمَت میکشین... او دَ قصی تان نیس... زمستانام شما ره ده زیرخانی یخ و سایه رُخ ده خانی کاکا غفور خَو میته ...او کَی اولاد تان اس... بسیار بی رامِ دل اس...ادیم... گفت ... رِنگِ ماران همی رقم تو واریس..
ده هر چیز رِنگ میزنی... ای گپا ره کی یادت میته...مامایت... که شو... بستی ما کنه و روز وار ما کنه چیزی نه میگیمش... مه ... سیزده ته اولاد پیدا کدم... خدا یک نه نی تره ماند و یک مامایته... مه که ایلهَ کدنی نه بودم... گفتم ادې جان قربانت شوم او چی کاره که شما ره بسته و وار کنه... مُلا صیب خو میگه حق آغا و بوبوی تا سر تان زیات اس... مهِ اگهِ یک لغشت اشتُکَم استم...عقل خو دارم... بوبویم گفت... بچی تان و صنوی تان سرٍ شما بسیار ظلم میکنن... مرهِ دَه گپ زدن نماندین و بابیم دعای دستر خانه کد...آرامیا گفت نام خدا خیلی گپ دان استی جانِ بابه...گفتم ...بابه جان قربانت شوم... مهِ گپدان نیستم... گپ فام‌ِستُم... مهِ خبر دارم که یکدفهِ ادیم کل سوُد و سَودا ره گرفته کابل رفتهِ بود ده شوربازار ...خانی خشوی بچی تان بوردهِ بود... باز یک سات که تیر شد ... خُوشُوگکش چادِری اَدې گَکُومَه از قات درِ خانی شان پیش ادیم قُلاچ کد...که یا نی ...حالیگک برو... بچی تانام... اَمُوجِه شِیشتِه بوده...بی غیرت ...عوضی که از نَه‌نِه‌گک خود دفاع کنه... هنوزام گفته‌دِش که ماطِل چیستی...برو دگه...فکر نه کَِه بوُ که تو ده او وخت شو... کجا بِری ... مِه خُو نِمی‌فامم... مگَرُم ملا صیب هر غایت بخچ ما مِیگُویه... حق بوبوی آدم سه دفه از حق آغای آدم سَرِ آدم زیاتِس... مه که شما ره می بینم بیگاه پهَ گاه خوده خوار کدین که بچه دارین...حوصلی بابیم خلاص شد... سرم پَتِکِه کد که گپای دگی ملا صایبام یاد بگیرم... اِی دفه ادیم گفت ... بابی ... نام بچی خوده گرفت باز گفت بانیش...ای تِیتُکَ شده حالی...مام شَرمیدم... ده دل خود گفتم... بَیهَ یک لورِ دِگِه باز کنم... از جایم خِیستُم دستای مه ده کردن بابیم قُلاچ کدم... رِیشکِشِه ماچ کدم....خوده سرِ دستایش پَرتافتُم... دستکایشِه ماچ کدم... خُوده خطا دادم که خوده طرف ادیم پَرتُم.... پایم ده شیطان چُراغ بند شد و چراغُم گل شد... ادی‌گَکُوم...گفت هوش کُوُ اوگار نه‌شی... خوده اموجه بگی که مٍه چراغه روشن کنم... مچم گوگردام ده کجا ماندیم... بابیم صدا کد ده تَی تَیپاییس... شیطان چراغکا از بوتلای رنگ بوت جور میشدین... سَرپوشای شانه غار میکدین... از پَختِه پَلتٍه‌گِه‌کا... راس میکدین... ده بوتلا یا تیل خاک یا روغن
می‌پَرتافتِین... ادی گَکُوم گوگردِه پیدا کد... شیطانکه روشن کد...با مه دستایشه پَچِی کدم... گفتم... خود تان ده کابل که وختِ خَو می بود ...به ما یاد می دادین ...ملا صایبام یاد ما میته که باید حق بوبو و آغای خودانه نگا کنیم... خو بچی شمام باید حقِ شما ره نگاه کنه... اگِه زورش به زنش نِمیرسه... ده پُشت سرش خو.. قَتِی‌گک تان... به خوبی و خوشی و آدم گری کار کنه... بگویی او گپوم ده گَروَنجِ هر دوگک شان خورد...مِه وخته... غَلِیمت کده چَتِی و چَپولهَ مگَم راستک راستک گفته
می رفتم...گفتم ... مِه خو او غایتکا نه بودم ... بچا از دانِ بوبو وا... آغاوای شان قصِه کدین که عاروس تان قدم شُوم داشتِیهَ...امو شَوِی که طُوی کدیِن خانای تان دَر گرفته... دودای آتش هنوزوم ده دیوالای خانای تان اس...بوبویمام... ده تندور افتیده... بوده... پایه‌کِش و خودَکَش سوخته بوده و چقه ماوا ده شفاخانای کابل بوده ... او ...بَیَدِرِش دیدنش نه رفتِه بوده... باز بچا میگین... بوبو وای شان گفتین که عاروس بدقدم تان نام خانای تانه خانای چِشمک دار ماندِه بودَس... گُمشکُو مره به اقه گپای کلانا چی ... بابیم و ادیم گفتین وخت نمازِ خُفتن اس ... اِمشو ... بلبلکت بسیار ریز کد ... جَلَ مادِه واری... بیخی اگه وضُویت نشکَشته که مَجِت بریم نِماز بخانیم... ادیمام گفت... جوابگویی داری پیشَکِم... سر شرشره چی میکدی ... از نِماز بِیَه وا گپ میزنیم... مِه فَمِیدم که قصه یاد ادیم نه رفته... کتی بابیم به نمازِ خُفتن رفتیم...کُلَی کلانا آمدِه بودین... السلام علیکم و رحمتِ اللهِ و برکاتُه گفتیم... بابیم پیش ... مِه اَی دُمبَش ... ملا صیب که مره دید... بی‌وارَکیا صدا کد ... ناسې خُوجِه‌ِ صیب پیش بِیَه که خُوج عطا کاکایت از تو شکایت داره... مِه از بابیم بسیار ترسیدم...که ده خانام زیاد گپ زدِه بودم... یالی گَکُوم کدام گپی دگه خات شد، حتمنی لت میخورانیم... پیش ملا صیب رفتم که دَه محراب مَجِت شیشتِه بود... کلانا کُلِگِی شان بودین... کُلهٍ خُوجٍه صایبا و خان صایبا... ما ره میگفتین مربوط خان صَیباستیم...مهِ حیران پاییدٍه بودم ... که خانی چیس... و ما چرا خان صَیباستیم که از خودان چیزی نداریم... شنیده بودم که خٰانا و مَلِکا زمین و مُلک و جای زیات زیات دارین...خانی خو سَرِ مُلکِ مردم نِمیشه... دَه دِلِم گفتم... ادیم راس میگه... مرِه به ای گپا چی... باش که حالی چی ماکمه داریِنت...ملا صیب بابِه گَکُومهِ گفت .. خُوجِه صَیب تو کلانِ کُلهَ‌ی ماستی... اِی قلا به نام خودت و پدِر و پدِر کلانایت اس... مگَم ناسیت... کَمَکِیٰا کلان کار اس... از عقل خود کده زیات گپ میزنه بچاواره هر چی هر چی یاد میته... خیر اس که اَی شَر آمده ... بابیم وَرخطا گپ ملا صیبه قطع ... کده پرسان... ملا صیب ناسیم کدام بی ادبی کدَس ده مقابل کلانا...ملا صیب شروع نه کده بود که ...خُوج عطا کاکا ... بلندِیا صدا کد...نی ... خوجهِ صایب ... کاشکی اِی طارطقت کلانا ره چیزی می گفت... بَلای جانِ کلانا شده... اولادای ما ره هر هر چیز یاد میته... سَرِشه تَه کُو بوی شیر میته... دستای ما ره پچی می کنه باز اولادای ما ره ده روی ما میخیزانه... نسیم بچی مه گپای ناق ناق یاد داده...کتِ بچای مَلِک صایب زبان بدل کده... ای ره.. پس روان کُو کابلی‌گک شده حالی...پَدِرش چقه خوب آدم اس ... کاکاوایش...بچای سیدآظم خان... یک عُمر قَی خوارای شان و نَ‌نِی شان وختای خوبِه تیر کدِیَن... بابیم که آدم آرام بود... اما بِسیَر هوشار بود... گفت... خُوج عطا اول اِی بچه طارطُق نیس... ناسیم... اس...گپٍ تِه پس بِگی...دویم... مَو شمٰا ره به کارِ اُشتکا چی... سه‌یُم...ما که اولادای خودانه اداره کدِه نتانیم... دگا خو..، ضامن شان نیستن... پَگَهَ یا صبا بیگَه ده یک جای دگه یک کسی یک چیزی میگه ... وا پشت او نفر
می دَوِی که بچی تره یا ناسی مره چیزی یاد داده... یا پشت بچیت... ملا صیب که اول بسیار کَش داشت کم کم چُپ شد... دیدم ...چشمانانیش خَو پُریا شده... کاکا ضابط که آدم منطقی تری بو... گفت ... وختام ناوخت اس ... به اجازی ملا صیب و خوجه صایبا به خودِ اَمِی بچه وخت بتیم که چی میگو... باز اگِه گپش قناعت ما نه داد صبا ده پَیتَوِ ...صُفی مَجِت کُلِ شانه جَم مِیکنیم ... گپ میزنیم... ملا صیب که خَو پُر بود... از خدا میخاست که گپ زوتیا خلاص شوه و ا‌َلَه‌پَتَه نمازه بخانه...گفت نِماز خُفتن وختیا داخل شده چار پنج دَقی دِگه به جماعت مانده ... ناسی خُوجـه صیب زوت زوت گپای ته بگو... پیش از او...ده وختِ سَبَقا ما ره خود ملا صیب یاد داده بو...که... وختی به مَجِت داخل میشی خاندنِ نمازِ تحیی مَجِت سنت اس به غیر از بین نِمازای پیشین و دیگر... مگروم ... ما و بابیمه نماند که تحیی مَجِتِه بخانیم...مام گفتم ... باش خی که شما کلانارام... مات کنم... باد از ای که به محمد ص درود گفتم... از ملا صایب پرسان کدم ...ملا صایب... خاندن تحیی مَجِت مهم بود ... یا پرسان کدن از مِه ملاذصیب گفت ... تحییی مَجِت مهم تر اس از کار دنیا... گفتم خی ما بابیمه اجازی تحیه خاندنام...نه دادی ... خودت گفتی روز ماشر پرسان میشه... جواب ماره کی میته... خودت یا کاکاوایم... همه گی... چُپ شدین ... ضابط صایب گفت ... خُوجه صایب عطا بگو ...کام جوابی دارین تو ملا صایب به ای بچِه گک... ملا صایب گفت.بیایین که نِمازه بخانیم .... به جماعت ایستاد شدیم ... مره گفتین تو اشتک استی ... ده قطار آخر ایستاد شُو کت بچای دگه...
ادامه دارد....
++++
بخش چهارم
قصی سر شرشره:
مام عجب آدمی بودم ده او قلای کته و سوته ده او سند و سال چی فکرای لوده‌‌کی داشتم، از پیش نسیم جدا شدم طرف خانی بابیم شان آمدم. نزدیکای شام گو گم شده، دان دروازی بابیم شان یکدانه سنگ کلولی کلان کلان مانده گی بود که نمی فامم چه قسمی او ره آورده بودین، به گمان خودوم کس ناورده بودیش... مگر بابیم کت ریشک سفید خود و کت کمرک کود خود و دستکای لرزان خود هر وخت پشت خوده ده مو سنگ می داد... نزدیک رسیدم... که بابه‌گک مه خو بورده، صدایش کدم بابه بابه... او وختا مردم زیاد موتکی نه شده بودین کسی کسی ره جان نمی گفت... مگم یگام تا آغا های خودانه آغا‌جان و بوبو های خودانه بوبو جان می گفتن... مام بوبو جان و آغا جان می‌گفتم ... چند ته صدا صدا کدم بابه گکوم بیدار شد... دست شه گرفتم بلند شد و لرزان لرزان سون دوارزی خانه دور خورد که پشت سنگ بودک، دمی حویلی که در آمدیم... بوی خوش قتخ آمد... ادې‌گکوم ده قات دود و پلود دیگدان گم بود... صدا کدم... ادې سلام... چی پختی... یا نو میپزی مه گشنه شدیم... بابیم گفت...
نه نی الله بوتانی او به طارت مه تیار کو... فصل بهار بود و ضرورتی به او گرم نه بود...ادیم... سبیلی امو او طارت خودام خودش نه میگره...مه دستی‌گک افتاوه گرفتم و به دو رفتم ده سون شرشری او شرشری او مقید میامد و گا و ناگاه اگه خشک می‌شد... دگه سال از مدام میامد....خود شرشره عین از قلاوای بالا میامد و از باغ بابیم شان تیر می شد... به ذات خدا اگه دروغ بگویم...میگفتی امو شرشره شخصی از بابیم و ادیم بوده باشه... از باغ شان... از مابین گردانای انگور کته و انگورای شنگل خانی و کشمشی تیر می شد... از دن در باغ شان... بیرو میریخت ... روبروی دروازی باغ دیوال قلای بابیم شان بود که ده یک جایش اوموریً‌گک بود... ما نه فامیدیم... که او نوبتکان اس... هر غایتی که دل ما می‌شد اوموری حویلی بابیم شانه وار می کدیم او می رفت ده حویلی... تا که بابیم یا ادیم خبر می شدین وختیا کردا نال او می شدین... بابیم شان که خبر میشدین سر ما خشم می کدن که حق مردم اس... چرا ده حولی بسته کدین... مگم یکی شانام یک ته چپیلاقام ما ره نه میزدین... مره بسیار دوستداشتین... یگام گنه‌‌گکی که
می کدم ادیم خراباتی می گفتیم... پشت او رفتم که ده مو تاریکی صدای دو ته دخترا میایه...آلکینای شانوم ده سر پلوان شرشره مانده‌گی بود و بحچ شان روشنی میکد... ادیم و بوبویم مره یاد داده بودین که هر جای رفتی خانی مردم، یا باغ مردم یا ده سقو خانه یا ده سر کاریز یا سر شرشره خلص هر جایی که رفتی یک سلفی ساختگی کو. یا توخ توخ کو تا مردمی که او جایا استین از آمدن و رفتنت خبر شوین...مام سلفه سلفه کده نزدیک شرشره شدم... خوب یک ساتکی بود، شرشر او... هوای بار و آسمان. روشن که ستارا نو نو سر میکشیدین ...قصی... او دخترا چالان کده بود... سلفی مرام نشنیدین و غوم غوم کده روان بودین... مم خوده آرام گرفتم و دزه‌کی صداوای شانه گوش کدم... اگه نی بابیم مره قچار داده بود که گپ شنوی کسی ره نه بکنم...که چغلی میشه و گنام داره و آدمه بدام ملمایه... مه پشت او گپا نه گشتم... خدایی فمیدم که کامله و میترا ستن... بگویی تکت لاتری آغایم برآمده باشه از خوشی زیاد طارت کدن بابیم یادم رفت... قتخ خوش بوی که ادیم پخته بود یادم رفتین و خودم حیران پاییدم و گپای دخترا ره گوش کده می رفتم... جای پت شدنام نه بود خو مخصد..،گپ راس ده گوشایم میامدین...صدای مغبول میترا گک آمد که سر نسیم گپ میزد... باز سر ملک ریشخندی می کد... یک دفه گفت... به خدا راس میگم کامله... مره سیل کو ملکه سیل کو..،مردکی سفله... کامله گفت... ملک ملکه بان.... نسیم نسیم و عثمان عثمان بگو... دلم آمده بود ترقیا بترقه... میترسیدم که میترا چی خات گفت...شور خوردنی میترا گفت ... مه دنیا که یک روزام بانه نسیمه میگرم ...شکر آغایم آدم درس خانده و شار دیده اس... گپ مره قبول میکنه...اکه نکنام... رشکی رشکیام شوم از نسیم تیر نیستم... کامله گفتیش....خوارو نسیم بیچاره بسیار مشکلات داره او مایندر سرش بسیار ظلم می کنه بابیشام بی غیرت آدم اس ...بسیار شوا ده خانی سگ خوش میتن... یک دفه صدای میترا بلند شد... گفت ... کامله ...خوراکم او خو خانی سگ اس ..، اگه نسیم ... ده سر امی پلوان شرشرام خو کنه مه زنش می شم.... دست راس خوده طرف رارو بین شرشره و دیوار قلای کاکا پاینده خیل کد...کامله گفت ... اینه عاشق پاک... از ما و تو ... سرچپه شده کسی ره که تو دوست داری... او‌وام تره دوست داره ... ولی یک مشکل داره که گفتمت... ولی بخت بد مره سیل کو ... عثمانکه که مه دوست دارم ...او کل هوش و فکرش سون توس...میترا گفت میفامم...از زیر نظر زیاد طرف مه
می بینه..، آغای مام دوستش داره.... مه یک رقم می کنم که بفامه... مه ده قصدش نیستم ...، طالع تو بر میکنه... ده می گپ و گوی بودن که میترا گفت... کامله صوب کدیم برو که بریم ناوخت شد.. کامله خنده کد و گفت ...زمانه ره سیل کو امو آخر زمان که میگن امی اس دگه... عمرای ما ره دری “ سیل” کو...عشق و عاشقی ما ره سیل کو... آغایم و بیادرایم خبر شوین حلالم میکنین...باز او عثمانک چی خبر که چی‌‌گپ اس ... او...دل‌خوده به تو‌داده تو‌به نسیم ...مه به عثمان...هنوز از دگا خبر نه داریم... مه که کل گپاره شنیدم ...جگرخون و ارام کده کت افتاوی خالی پس خانه رفتم ... که ادیم و بابیم ...نماز جماعت میخانن...سلام گشتاندن سرم بسیار غالمغال کدن که کابل رفته بودی پشت او... حالی نماز خفتنه خاندیم ما... کجا بودی خراباتی ... درس و سبقتام مالوم نیس ... باز نه نه و بابیت ماره ملامت خات کدن... برو دستایته بشوی که اشکنی “پیاوه” خوبش پختیم کت نان گدوله .... مام دستای مه شستم و سر نان شیشتیم ده فکر خود و نسیم و کامله و میترا و گپای قایم میترا بودم که ادیم گوش مه کش کد ...بی بسم‌الله انداخته میری ... بگو بسم‌الله اول و آخر....
ادامه دارد...
++++++
بخش سوم:
شو های دل انگیز اطراف یا همونجه ره که گاهی قلا میگیم و گاهی قریه و شار نشینان اطراف میگن خو از چشمای آدم می بره خصوصاً که فکر کنی دل مشغولی پیدا کدی، مجبور میشی تخته به پشت ده جایت پرتی خوده و ده هوای آزاد بام چشمایت ستارای آسمانی ره حساب کنه که هیچ سرش اعتبار نیس ده شیرین خو می باشی که صدای بابه غر غری از جایت می پرانیت و میترسی که الماسک نه زنیت تا شور بخوری باران تر شته کدیت و مجبور کشال کشال پس تا شوی، مام همو رقم شده بودم، سن و سال خوده نه دیده وضعیت خانه و کرد و پلوان نه نی مه نادیده، بیل زدن و او داری، قلبه کشی، توروک های رشقه و شفتل و طبیله خانه و ده ها کار دگه یادم رفت و ده غم دل دادن جوانی شدم. بی عقلی دگه از ای کده زیاد نه می‌شد... اما دل دل اس، مام دل دارم یک آدم کلانام دل داره، کاکا ضابطام دل داره، خاله نفس گل بوبوی میترام دل داره و خالصه و خلاصه خود میترام دل داره.
امو روز خودم دیدم و فامیدم که میترا وخت تا شدن از سر شیوی دزدانه طرف نسیم سیل میکد و مه خوده خورده می رفتم، نسیمه گفتم بچیم میترا بسیار گرم گرم سونت می دید، نسیم که مایندر بدبختش کل خوشی ره از پیشش گرفته بود... چشم به زمین دوخت و ده فکر رفت و چرتی شد، شاید مادرکش که مرده بود یادش آمد و ظلم مایندرش یادش آمد بسیار دیر جواب مه نه داد و مه کت دستم سرشه بالا کدم دیدم گریان داره مه دل آسایی دادمش گفت ... عثمان تو خود میفامی که مه چی حال دارم اگه میترا مره دوستام داشته باشه مه چی کنم مه مردنه خوش دارم... تو کوشش کو‌میترا ره بفامانی... شما دو تا به یکی دگی تان میخانین... گپای نسیم مثل کارد قصاب گوشتای مره توته توته می کد و مام گریان می کدم و برش گفتم خدا مهربان اس پشت هر تاریکی یک روشنی اس .. تا آخر حالت ظلم مایندر مردارت سرت نمی مانه کلان میشیم کل ما به خیر به یک جای میرسیم قسمت و تقدیر همی اس ... مه به خاطری که نسیم کمی آرام شوه قصی خوده کدم... گفتم مره سیل کو بابه کلان پدری مه خدا نه بخشه میگن کل ملک و جای که داشت فروخت آغایمه کت کاکا ها و عمایم ایلا کده خودش رفته ده هرات دگه زن کده و
بی بیم بیچاره چقه رنج کشیده... حالی ما که نواسایش هستیم سر زمینای نه نیم شان کار
میکنیم تو خو باز خوب هستی آغایت اگه ده قسمت تو بی‌غیرتام اس جای و جایداد داره هر چی نباشه آروسی «عروسی» ته می کنه اوقه خو ضابط صایبام کتیت از خاطر میترا کمک خات کد... نسیمه خنده گرفت و با زهر خند گفت... اینه ملای شام توستی خلاص دگه...عثمان بچیم زنده گی ره ریشخندی فکر نه کو...اگه نی مام دل دارم ... و مه میفامم که تو هلاک هلاک میتراستی خدا به تو مبارکش کنه ... تو از پیش ادیت و بابیت خوش باش که چقه ناز میتنت در هر باغ شان که بری و هر چی که کنی چیزی نمیگن هر روز ادیت اس و سر و جان تره ششتن ولا گه ده شار بوبویت همقه ده فکرت باشه ...خنده کده و گفت ... میترا ره مه به تو بخچیدیم ...مه گفتم بچیم میترا خو کدام پیران نیس که به مه بخچیش، او پدر و مادر داره و تصمیم خوده داره باز هنوز بسیار وخت اس .. خدا مهربان اس که تا او وخت ای مایند لشواریت مردار شوه یا آغای مردارت مردار شوه ... اما مه غلط گفته بودم و نسیم راست گفته بود. خوج مصغر «خواجه»، عطا پدر نسیم هم بی تلخه بود نام کلان داشت اما زورش به او زن گمبشش نه می رسید که بگویه نسیم بچیم اس، اولاد کلانم اس، عزت مرده و زندیم اس تو چرا سرش اقه ظلم میکنی...؟ نی نی از عطا کده همو سگش غیرت داشت شو های که نسیم به امر مایندر بدبخت خود ده اتاق سگ خو میکد و نان نه می خورد و اشکم گشنه خو می شد، همو سگ چار طرفش میگشت. خوجه عطا ده قلای ما به نام عطای خونخور مشهور شده بود، مه نه می فامم که خونخوریش ده کجایش بود.. مردم که ده خانای شان سر اولادای شان قار میشدند می گفتنش ...حالی خوده عطی (عطای) خونخور جور کدی. او آدم کت نام کلانش ده ویران داشت... اول زن خوده و باز سگ خوده زیاد دوست داشت و دوستیش کت سگش اقه زیاد بود که خرد و کلان قلا و قلا های همجوار می فامیدن... یک روز ادې مه خدا ببخشه از کبیر بیدر دوم مه پرسان کده... که بچیم مره چقه دوست داری... کبیر که هنوز خوب و بد دنیاره نه می فامید گفته... بسیار بسیار بسیار دوستت دارم برابر سگ خوج عطا. ما خبر شدیم که ادې ره گپ خراب زده و ادې کل ما ره بسیار دوست داشت کبیره هیچ چیزی نه گفته و یک تکیه کلام داشت هر قدر گناه می کدیم یا سر ما قار می بود میگفت ای خراباتی و ادیم کانی از صفا محبت و خدا شناسی و نماز خانی و قرآن خانی داشت خدا همه رفته های ما ره ببخشه...پسانا کبیره فاماندیم که آدمه کت سگ برابر نه کو... گناه داره...
خوج عطا از سگ استفاده های رقم رقم می کد، آدم ظالم او سگ بیچاره ره هر جمعه ده هر جای که سگ جنگی می بود برده به جنگ مینداخت، سگ بی زبان یا برده یا باخته زخمی و خون پر خسته و مانده پس میامد قلای شان و باز شوانه ایلایش می کد که نگاه داری باغ و بتی شانه کنه...هموقه مصرف که سر سگ خود میکد یک پاوشه که سر نسیم میکد دنیا گل گلزار بود...
ملا های اطراف که کل شان علم زیاد نه دارین و نه داشتین اشتکای مردمه سبق درستام نه
می دادین خو بازام غلیمت بودن... بسیار کم ملا پیدا می شد که حقیقت دین و امر خدا و رسوله ص به مردم برسانن و خصوصاً کلانا ره بفامن... که سگ بازی و باز جنگ انداختن سگ گناه داره... یا اولاد سر پدر چی حق داره و پدر سر اولاد چی حق داره و مایندر بدبخت نسیم پیش خدا چی جواب دادنی اس... یا ملک شکم کتی نصوار بوی و گنده بغل دار چرا باید دخترای خوده فدای شهوت و شهرت و خواست خود کنه و یا ملک لوده چطو به یک دختری مثل میترا که گل های بهاری رشک زیبایی شه می برند و عمر ملک چند برابر عمر میتراس... مه ده بین میترا و نسیم و ملک و کامله گم شده بودم ... ولی زیادتر دلم به نسیم می سوخت...
ادامه دارد...
قبلی
بالا
بازگشت