نگاهی به واژه "فاتحه گیری" :
نخست: مراسم یا آیین فاتحه خوانی ویا به کاربرد امروزی فاتحه گیری چیست؟
نام این آیین از خواندن سوره فاتحه در مجالس سوگواری که در آن برای روان مرده گان نیایش ویا دعای خیر خوانند ، گرفته شده است.(۱) سوره فاتحه همان سوره الحمد لله رب العالمین است، که در آغاز قران کریم آمده است .در تاریخ این آیین به نام مجلس فاتحه خوانی نامیده شده است که ازسالیان بسیار پیش تنها در افغانستان ، تاجکستان وایران مروج می باشد وحتادر تاریخ بیهقی نیز به آن اشاره شده است ، این آیین در ایران به گونه ای که در افغانستان وتاجکستان انجام می شود ، نمی باشد. ویژه گی برپایی این مراسم در افغانستان وتاجکستان همگون است ، که پس از آیین خاکسپاری مرده گان در مسجد ویا در خانه دوستان ، آشنایان ، وخانواده مرده برای یک روز ویا دوروز جمع می شوند وبا خوانش آیات قران عظیم الشآن برای مدت دو ساعت دعا می فرستند ودر پایان ختمنامه قران خوانده میشود ومراسم با پخش نذریه پایان می یابد.
کاربرد یا اطلاق مراسم فاتحه گیری که به گونه امروزی در ادبیات دینی افغانستان به کار می رود ، نادرست می باشد، چه سوره فاتحه گرفته نمی شود ، بلکه خوانده می شود.
کاربرد اصطلاح فاتحه زنانه ومردانه که در فلان مسجد گرفته می شود. از زمان پیدایش رادیو در افغانستان کاربرد یافته است ویک اصطلاح نادرست است ، که از سوی سبکسران زبان ستیز دوره شاهی وبه ویژه در دوران هاشم خان صدراعظم که نسبت به زبان فارسی بسیار بدبین بود وخودش تنها همین زبان را ویک مقدار زبان فرانسوی وانگلیسی می دانست . مروج یا کاربردی بافته است. ویک اصطلاح بیخی غلط ونادرست می باشد.
این مراسم در کشور های عربی به ویژه در کشور های که مذهب حنبلی ، شافعی ، مالکی و وهابی حاکم است ، پس از مراسم خاکسپاری بسیار ساده انجام می شود ودوستان در سر آرامگاه برای خانواده ونزدیکان مرده تسلیت عرض می دارند ودعا می خوانند.
مراسم فاتحه خوانی وتاریخچه آن در افغانستان:
در حقیقت این مراسم واغلب آیین های تشییع وتدفین مرده گان که در افغانستان وتاجکستان امروزی ودر برخی از شهر های ایران به کار می روند ، تغییر پذیرفته آیین های زردشتی اند ، که تا ایدون در این کشور ها با هویت اسلامی کاربرد دارند. در وندیداد مراسم حمل مرده گان ، غسل مسی میت ، برشنوم ، سی شور ، استودان ومراسم پس از مرگ ونشوره با ویژه گی های آن انجام می شد(۲). برخی این مراسم از آن میان آیین یا مراسم پس از مرگ به روایت وندیداد ، آیین یا مراسم نیایش برای شادی روح مرده گان است ، که با نشستن در آتشکده ویا در خانه مردگان وخواندن دعا توسط مغان برای شادی روح آنها بر پا می گردید ، که با همین ویژه گی پس از آمدن دین مقدس اسلام در کشور های افغانستان وتاجکستان انجام می شود. تنها نام آن تغییر پذیرفته است وشده است فاتحه زنانه ومردانه.
پس در فرجام به این فرایند می رسیم ، که مراسم فاتحه گیری یک اصطلاح نادرست است که در سالیان پسین در افغانستان مروج گردیده ویا کاربرد یافته است . زیرا سوره فاتحه گرفته نمی شود ، بلکه در این مراسم سوره های قران خوانده می شوند. در ست آن آیین نیاییش برای شادمانی روان مرده گان ، آیین یاد بود ، آیین فاتحه خوانی است ، نه آیین فاتحه گیری . پس بهتر است تا اعلانات فاتحه گیری را به اعلانات فاتحه خوانی ویا اعلانات یادبود ویا اعلانات نیاییش برای شادی روان آن مرحوم اصلاح سازیم وبه کار بببریم.
وچنین اصلاح شوند:
آیین فاتحه خوانی در مسجد حاجی یعقوب برپا می گردد
ویا : آیین نیایش برای شادی روان آن مرحوم در مسجد حاجی یعقوب برپا می گردد.
ویا :آیین خاکسپاری در شهدای صالحین وآیین نیایش برای شادی روان آن مرحوم در مسجد حاجی یعقوب روز جمعه تاریخ ۲۱ ماه جدی سال ۱۳۹۳ خورشیدی از ساعت ۴-۶ دیگر برپا می گردد.
اگر رسانه ها به این نادرستی ها رویکرد نفرماییند ، زبان فارسی با کوهی از نادرست نویسی ها روبرو می گردد ودر فرایند ، زبان زیبا ورسای فارسی به یک زبان پر از نادرستی ها روبرو خواهد بود ورسالت میهنپرستانه ما به باد فراموشی سپرده خواهد شد. بادرود
————————
۱- فرهنگ فارسی معیین رویه ۲۴۶۵ ،فرهنگ حسن عمید رویه ۸۹۷
۲- وندیدا ترجمه واژه نامه ، یادداشت ها هاشم رضوی رویه ۹۱۷
بالا
بازگشت