شفیع عیار 1427- shafie ayar خجسته نوروز تان برنامه های ویودیویی شفیع عیار

برنامه های تازه جمهوری پنجم : رزاق مامون

عثمان نجیب : برنامه‌ی های گفتاری گذرگاه اگر ره‌بران طالب، خبر نه دارند، ما خبر شان می‌کنیم

دیپلوماسی روز

احمدشاه راستا برنامه های فیس بوکی و یوتیوب تلویزیونی پندارها و گفتارها

بحث های ویدویویی نبی هیکل بحث های ویدویویی بیشتر

تلويزيون های افغانی انجمن حقوقدانان افغان در اروپا

اسد کشتمند ترامپ وتندباد ژئوپولیتیک

عبدالناصر نورزاد محور آسیایی، امریکا و مسئله افغانستان

سراج ادیب افغانستان در آیینه رویداد تاریخ در سال ۱۴۰۳ خورشیدی _رویداد ماه حمل ۱۴۰۳ اسماعیل فروغی نوروز باستانی و بهارنو برشما عزیزان خجسته باشد مهرالدین مشید ناپاسخگویی های روشنفکرانه و سرنوشت غم انگیز مردم افغانستان پوهندوی دوکتور سیدحسام مل کوری راهبردی اتحادیه اروپا عبدالقیوم میرزاده پاکستان در تکاپوی ثبات سوسیالزم کارکری شماره ۷۰ : حمل ۱۴۰۴ ،مارچ۲۰۲۵ پوهندوی دوکتور سیدحسام مل اتش بس غزه به دیوار خشتی دستور کار نتن یاهو برخورد می کند عبدالروف لیوال ساختار حکومت فعلی ، کاپی کمیسیون سابقه حقوق بشر افغانستان حبيب الله غمخور دنوی کال په مناسبت دمبارکی پيغام عثمان نجیب به بهانه‌ی برگشتِ بهار عبدالوکیل کوچی بهار نويد بخش آرزوها افغان سال نوای بی نوروز در وطنم عبدالروف لیوال رمان توقف برنامه های رادیو آزادی از طرف ترامپ

اکادمیسین شرعی جوزجانی علامه استاد هاشم شایق افندی مؤسس و گردانندهٔ نخستین مجلهٔ علمی و ادبی در افغانستان دکتر عارف پژمان سرودِ سبزِ دوران است ، نوروز پوهندوی دوکتور سیدحسام مل د اوژدی مودی لپاره داکرایین سره د مرستود خندولو خطر عثمان نجیب حبیب‌الله کلکانی و عبدالخالق هزاره‌ی دگری درکار عبدالروف لیوال ذوب یخ درروابط امریکاوطالبان عبدالناصر نورزاد امریکا در پی هدایت دور جدید بازی خونین در افغانستان ایراس واکاوی ممنوعیت کشت خشخاش و آخرین وضعیت تولید مواد مخدر در افغانستان پوهندوی دوکتور سیدحسام مل تظاهرات روز زن علیه ترامپ از ساحل به ساحل برگزار می شود کریم پوپل لشکر آزادی بلوچستان پوهاند محمد بشیر دودیال نوروز د اسلامی منجمینو یوه غوره حللاره مهرالدین مشید طلوع حماسۀ نوروزی؛ نمادی از ایستاده گی برای زنان افغانستان دکتر بصیر کامجو نوروز : میراثی فرهنگی و نمادی همبستگی درگستره جهانی عبدالوکیل کوچی بهار امید

الحاج عبدالواحد سيدی اسلام از سپیده دم تا ایندم_سخن در عصمت و توبه

محمد قاسم آسمایی : دربارۀ بازپخش دیجیتال کتاب و فشردۀ زندگی صوفی غلام‌نبی عشقری»

جناب اديب صاحب گرامی ، نويسنده ، محقق و همکاردائمی سايت آريايی، تقويم سال ۱۴۰۴ خورشيدی را ترتيب و تنظيم نموده و به دسترس ما قرار داده اند که از ايشان سپاسگزاريم

سه شنبه ۵ حمل  ۱۴۰۴ خورشیدی برابر با ۲۵ مارچ ۲۰۲۵ میلادی

گام‌های محتاط اسلام‌آباد و کابل برای عبور از بحران روابط

 پس از ماه‌ها تشدید تنش‌ها در روابط شکننده پاکستان و افغانستان، سفر دیپلمات ارشد اسلام‌آباد به کابل همزمان با آتش‌بس در مرزهای مشترک حکایت از گام‌های محتاط دو همسایه ناآرام برای عبور از بحران در روابط و اعتماد سازی برای حرکت رو به جلو دارد.

به گزارش خبرنگار ایرنا، نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان برای دومین بار در کمتر از ۳ ماه اخیر سفری رسمی به کابل انجام داد.

بازدید محمد صادق خان زیر سایه تنش‌های عمیق سیاسی، مرزی و اقتصادی بین این دو همسایه صورت گرفت و او در عین حال پس از دیدار با مقام‌های طالبان افغانستان از یک توافق مشترک برای احیای روابط سودمند خبر داد.

پیش از آن در جریان سفر نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان به کابل ‌که اوایل دیماه ۱۴۰۳ صورت گرفت، ارتش پاکستان اقدام به عملیات هوایی در خاک افغانستان علیه آنچه پناهگاه‌های عناصر تروریستی خوانده شد، کرد که نتایج این سفر را تحت الشعاع قرار داد و به تشدید تنش‌های عمیق پیشین میان دو همسایه منجر شد.

اکنون اما، صادق خان پس از بازگشت به اسلام‌آباد در جلسه ویژه بررسی روابط با افغانستان به ریاست سناتور محمد اسحاق دار معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه پاکستان حضور یافت.

این جلسه روز دوشنبه در اسلام‌آباد بررسی شد و نماینده ویژه پاکستان جمع بندی خود از سفر به ‌کابل و رایزنی‌های سیاسی-اقتصادی-مرزی با طالبان را به وزیر امور خارجه پاکستان ارائه داد و مقام‌های ارشد وزارت امور خارجه و دستگاه‌های امنیتی نیز در این نشست حضور یافتند.

وزارت امور خارجه پاکستان با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: سناتور محمد اسحاق بر اهمیت گفت‌وگوی پایدار با دولت موقت افغانستان برای رسیدگی به نگرانی‌های پاکستان و ارتقای روابط دوجانبه تاکید کرد.

این مرحله از دیپلماسی میان اسلام‌آباد و کابل، حکایت از گام‌های محتاط و شمرده دو طرف برای عبور از بحران در روابط و حرکت رو به جلو دارد زیرا فضای بی اعتمادی به شدت تعاملات پاکستان و افغانستان را طی سال‌های اخیر به ویژه از زمان تسلط طالبان بر کابل را تحت تاثیر قرار داده است و هر دو کشور، یکدیگر را مسئول ناآرامی‌های مرزی و کم کاری در مبارزه با تروریسم می دانند.

برخی منابع در پاکستان مدعی هستند که سفر اخیر نماینده ویژه این کشور به کابل در حقیقت با هدف فراهم کردن مقدمات سفر برنامه ریزی شده معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه پاکستان به افغانستان است و زمزمه‌هایی وجود دارد که سناتور اسحاق دار به زودی سفری رسمی به کابل خواهد داشت.

تحلیلی بر سفر فرستاده ویژه پاکستان به کابل

سیدرسول موسوی، مدیرکل پیشین آسیای جنوبی وزارت امور خارجه در یادداشتی اختصاصی برای ایراف پیرامون سفر اخیر محمد صادق خان، نماینده ویژه پاکستان برای افغانستان که در فضای سیاسی خاص این روزهای کابل پس از سفر هیات آمریکایی صورت گرفته معتقد است که نمی توان قبول کرد صادق خان در سفر سه روزه به کابل تنها دو ملاقات داشته است که رسانه ای شده بلکه یقینا ملاقات های زیادی پشت درهای بسته میان دو طرف صورت گرفته است..

محمد صادق نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان روز گذشته به سفر سه روزه خود به کابل ( ۱تا ۳ فروردین ۱۴۰۴ ) پایان داد و از طریق دبی به اسلام آباد بازگشت.
رسانه های پاکستان این سفر را بسیار موفقیت آمیز و پر حاصل دانسته و چنین نوشته اند که پاکستان و افغانستان درمسیر شکستن یخ در روابط، دو طرف بر روی تعدادی از گام ها برای کاهش تنش های تند بین دو همسایه به توافق رسیدند. از نظر رسانه های پاکستان روابط دو کشور در حال فروپاشی بود که با سفر صادق این روابط احیاء شد و به سمت بهبودی خواهد رفت.
از مجموعه برنامه های صادق در این سفر سه روزه فقط ملاقات های وی با امیرخان متقی وزیر خارجه و نورالدین عزیزی وزیر تجارت افغانستان همچنین حضور وی در سفارت پاکستان به مناسبت روز پاکستان و شرکت در مراسم برافراشتن پرچم خبری شده و از سایر ملاقاتها و برنامه های وی در کابل خبری منتشر نشده است.
وقتی رسانه های پاکستان سفر صادق به کابل را به عنوان سفر نجات بخش روابط معرفی می کنند نمی توان قبول کرد که با دو ملاقات خبری شده در طول سه روز اقامت در کابل، چنین کار بزرگی صورت گرفته شده باشد. بدیهی است صادق ملاقاتها و برنامه های دیگری داشته است که خبری نشده باشد.
فضای سیاسی کابل در زمان سفر صادق فضای خاصی است. زمانی است که یک هیات بلندپایه آمریکایی با ترکیبی ویژه برای اولین بار بعد از سقوط جمهوریت و به قدرت رسیدن مجدد طالبان در افغانستان به این کشور سفر کرده و حسب گفته های سخنگویان دو طرف سفری موفقیت آمیز بوده است. از نتایج اولیه این سفر آزاد سازی زندانی آمریکایی ” جورج گلزمن ” توسط طالبان و حذف نام سراج الدین حقانی و دو تن دیگر از فهرست تحت تعقیب امریکایی ها بود و حسب شنیده ها سفارت امریکا در کابل در حال آماده سازی برای بازگشایی ( کنسولی و اطلاعاتی ) است.
نکته حساس دیگری که لازم است در خصوص فضای سیاسی کابل در زمان سفر صادق که در هیچ رسانه ای به آن پرداخته نشده است اشاره کرد، این است که زلمی خلیلزاد که همراه بوئلر رئیس هیات آمریکایی به کابل آمده بود درست در همین زمان پستی را در شبکه ایکس به اشتراک گذاشت و نوشت:
” تشکیلات پاکستان درحال شکست است و کشور را به سمت فروپاشی سوق می دهد. برای جلوگیری از تراژدی آینده ، یک بازنگری اساسی در سیاستها ضروری است. زمان در حال از دست رفتن است.”

اگر این دو مطلب را در کنار هم قرار دهیم و فضای شکل گرفته در کابل را بعد از سفر هیات آمریکایی در نظر بگیریم می توانیم بگوییم که صادق در شرایط سختی مذاکره کرده است و به نظر میرسد روایت طرف افغان از نتایج سفر صادق با روایت طرف پاکستانی اگر درجمله بندی موفقیت آمیز بودن سفر مشترک باشد در محتوای و مصادیق موفقیت متفاوت است.

در بیانیه مطبوعاتی سفارت پاکستان در کابل که روز سوم فروردین درباره سفر صادق منتشر شده آمده است : “منافع اقتصادی پاکستان و افغانستان ذاتا به هم مرتبط هستند. صلح و پیشرفت در افغانستان برای ثبات منطقه ضروری است. پاکستان و افغانستان باید تلاشهای خود را برای تقویت توسعه اقتصادی منطقه ای افزایش دهند.افغانستان همچنان یکی از مهمترین شرکای منطقه ای پاکستان است. هر دو کشور باید برای تقویت تجارت دوجانبه و تقویت ارتباطات منطقه ای با یکدیگر همکاری کنند.پاکستان همچنان متعهد به روابط دوجانبه قوی و دوجانبه سودمند با افغانستان است. این نظرات را سفیر صادق نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان به عنوان مهمان افتخاری مراسم برافراشتن پرچم در سفارت پاکستان در کابل بیان کرد.”

اگر در کنار بیانیه مطبوعاتی سفارت پاکستان درباره سفر صادق یادداشت روزنامه الکترونیکی ” اکسپرس تریبیون ” را که ساعتی پیش در باره همین سفر با عنوان ” فرستاده ، سفر پر بار به کابل را به پایان برد ” منتشر کرده مورد توجه قرار دهیم آن زمان متوجه نکات دیگری خواهیم شد.
اکسپرس تریبیون در کنار تعریف از موفقیت های سفر به نقل از یک منبع آگاه درباره گفتگوهای پشت دربهای بسته می نویسد:

در قلب این روابط آشفته دو کشور، موضوع پناهگاه های تروریستی تحریک طالبان پاکستان (TTP) و گروه های وابسته به آن است. این منبع گفت که این موضوع در جریان دیدارهای سفیر صادق با مقامات افغان در راس دستور کار قرار داشت. این منبع فاش کرد که حکومت طالبان افغانستان نیز نگران فعالیت تحریک طالبان پاکستان بوده و به دنبال زمان مناسب برای همکاری با پاکستان برای مقابله با این مشکل است.
دولت طالبان ناتوانی خود را در کنترل این گروه یا حداقل حرکت آنها در نزدیکی مرز ابراز کرد.به طرف پاکستانی گفته شد که اگر پاکستان با ارتش عظیم و همه منابع نتواند جلوی نفوذ تحریک طالبان پاکستان را بگیرد، کابل چگونه می تواند همین کار را انجام دهد. با این حال، پاکستان با توضیحات آنها قانع نشد و به طالبان افغانستان گفت که آنها می توانند کارهای بیشتری انجام دهند یا حداقل از پیوستن اتباع افغان به TTP جلوگیری کنند.

به گفته این منبع، علیرغم اختلاف نظرها در مورد برخی موضوعات، گفتگوها در فضایی صمیمانه و مثبت انجام شد. دو طرف انتظار یک حرکت مثبت را دارند تا هرگونه حادثه مهمی که ممکن است روند را از مسیر خارج کند،منع کند.بین دو طرف بحث و تبادل نظر شد تا موضوعات سیاسی و غیره از همکاری های تجاری و اقتصادی جدا شود.

در کنار روایت های رسمی و رسانه ای پاکستان لازم است به روایت رسمی طرف افغان درباره سفر صادق هم که از طرف وزارت خارجه افغانستان منتشرشده توجه کنیم. در خبر کوتاهی که در سایت وزارت خارجه افغانستان از دیدار امیرخان متقی با محمد صادق آمده ضمن اشاره کلی به مطالب مطروحه در ملاقات نوشته است :
” وزیر امور خارجه تاکید نمود که موانع در راههای ترانزیتی و بخشهای تجاری به نفع هیچ جانبی نیست و نیاز است تا مسائل به یکدیگر وصل داده نشوند.وی همچنین یادآوری کرد که مهاجرین افغان مقیم پاکستان باید به جای اخراج اجباری ، به شکل آبرومندانه و به تدریج به کشور برگردند.”
با مروری مجدد برمطالب فوق و استخراج موارد مشترک و متفاوت روایتها ،در تحلیل نهایی می توان نوشت که به نظر می رسد در مجموع این سفر برای طرف افغان دستاورد بیشتری داشته است زیرا که گذرگاه ترخم برای عبور کالاهای تجاری که به عنوان عامل فشار به افغانستان به کار گرفته شده بود قبل از سفر صادق باز گردید و در پایان سفر دو طرف توافق کردند موضوعات سیاسی و غیره از همکاری های تجاری و اقتصادی جدا شود.
طرف افغان در مذاکرات سیاسی خود با کشورهای مختلف با مهارت خاصی موضوعات موجود در روابط خود با آن کشور را به اجزای مختلف تقسیم می کند و در آن چه به سود اوست توافق می کند و در آنچه نفعی ندارد مذاکره را ناتمام می گذارد و یک توافق کلی هم در ضرورت تفکیک موضوعات از طرف مقابل خود می گیرد. این تاکتیک مذاکرتی طرف افغان در موضع حقابه با جمهوری ایران و در موضوع تروریسم و مرز با جمهوری اسلامی پاکستان تاکتیک مذاکراتی موفقی برای طرف افغان بوده است. اتفاقی که شاهد تکرار آن درسفر سه روز صادق به کابل بودیم.

واکنش‌ها به حذف نام حقانی؛ زنان افغانستان هیچ‌گاه «رهبر تروریست‌ها» را نخواهند بخشید

۸ صبح : خبر حذف نام سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله طالبان، از فهرست افراد تحت تعقیب «پاداش برای عدالت» وزارت خارجه امریکا واکنش‌های متفاوتی را برانگیخته است. طرف‌داران حقانی و طالبان این اقدام را گامی به‌سوی مشروعیت این گروه و دیپلماسی فعال آن دانسته‌اند، اما مخالفان آن را خیانتی به ارزش‌های حقوق بشری و امتیازدهی به یک گروه تروریستی عنوان کرده‌اند. با این حال، مخالفان مسلح و سیاسی این گروه تا کنون واکنشی نشان نداده‌اند، اما شماری از اعضای جنبش‌های اعتراضی زنان با انتشار بیانیه‌ها و ثبت ویدیوهای اعتراضی، به این تصمیم واکنش نشان داده و آن را خیانت آشکار به ارزش‌های حقوق بشری و توهین به خون قربانیانی دانسته‌اند که در بیش از ۲۰ سال گذشته توسط شبکه حقانی کشته شده‌اند. در بیانیه‌های زنان آمده است که شبکه حقانی مسوولیت حملات انتحاری‌ای را برعهده گرفته که در آن کودکان نوزاد، زنان، غیرنظامیان و هزاران تن از نیروهای امنیتی پیشین به‌شمول نظامیان خارجی کشته و زخمی شده‌اند.

پس از آن که نام سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله طالبان، از فهرست «پاداش برای عدالت» وزارت امور خارجه امریکا حذف شد، اعضای شبکه حقانی در شبکه‌های اجتماعی آن را تبریک گفته و به‌عنوان نشانه‌ای از قدرت و دیپلماسی فعال این شبکه توصیف کرده‌اند. رسانه‌های وابسته به طالبان و برخی از فعالان شبکه‌های اجتماعی این گروه اعلام کرده‌اند که نام سراج‌الدین حقانی از فهرست «پاداش برای عدالت» وزارت امور خارجه امریکا حذف شده است، اما نام او همچنان در وب‌سایت «اف‌بی‌آی» به‌عنوان فرد تحت تعقیب درج است.

با این حال، حذف نام حقانی از فهرست تحت تعقیب امریکا واکنش‌های گسترده‌ای را در میان شهروندان طالبان و زنان معترض برانگیخته است. آنان این اقدام امریکا را خیانت به ارزش‌های حقوق بشری و توهین به شهروندان افغانستان دانسته‌اند که تحت ستم طالبان، به‌ویژه شبکه حقانی، از ابتدایی‌ترین حقوق انسانی خود محروم شده‌اند. به گفته آنان، این تصمیم امریکا امتیازدهی به یک گروه تروریستی است که همچنان به سیاست‌های سرکوب‌گرانه و خشونت‌آمیز خود ادامه می‌دهد. از نظر این زنان، این تصمیم امریکا پیامی به قربانیان تروریسم می‌دهد که می‌تواند طالبان را در سرکوب بیش‌تر مردم افغانستان جسورتر کند.

در این میان، جنبش زنان برای صلح و آزادی در واکنش به حذف نام سراج‌الدین حقانی از فهرست «پاداش برای عدالت» وزارت خارجه ایالات متحده امریکا، گفته است که پس از سه سال و هفت ماه حاکمیت طالبان در افغانستان، زنان با شدیدترین سرکوب، جنایات علیه بشریت و حذف سیستماتیک مواجه شده‌اند. به گفته این جنبش، از زمان تسلط طالبان، نه‌تنها زنان از طریق فرامین رهبر این گروه به حذف سیستماتیک دچار بوده‌اند، بلکه به‌دستور سراج‌الدین حقانی و رییس استخبارات این گروه، زنان زندانی، شکنجه و به قتل رسیده‌اند.

این جنبش با نشر بیانیه‌ای اعلام کرده است که افراد کلیدی شبکه حقانی، تحت فرمان سراج‌الدین حقانی، مرتکب جنایات جنگی، قتل، شکنجه و تجاوز علیه زنان شده‌اند که گزارش‌های متعددی در این زمینه منتشر شده است. براساس بیانیه، این شبکه به رهبری سراج‌الدین حقانی، جنایاتی مشابه آنچه هیبت‌الله مرتکب شده، انجام داده است. به گفته این جنبش، حذف نام سراج‌الدین حقانی از فهرست افراد تحت تعقیب در حالی صورت می‌گیرد که زنان افغانستان خواهان محاکمه و مجازات او در دادگاه‌های بین‌المللی هستند. در بیانیه آمده است که سراج‌الدین حقانی مسوول بیش از هزار حمله انتحاری و قتل حدود سه هزار سرباز ایتلاف بین‌المللی به رهبری امریکا در جنگ با تروریسم جهانی در افغانستان است و زنان افغانستان هرگز او را نخواهند پذیرفت.

اعضای این جنبش و سایر زنان معترض در واکنش به این اقدام امریکا گفته‌اند که حذف نام سراج‌الدین حقانی از فهرست افراد تحت تعقیب، رنج و درد مردم افغانستان را نادیده گرفته و به‌جای محاکمه رهبر یک گروه «تروریستی»، برعکس به او پاداش داده شده است. به گفته آنان، این اقدام نه‌تنها به طالبان، بلکه به سایر گروه‌های تروریستی در سراسر جهان مشروعیت می‌بخشد و امنیت بین‌المللی را تهدید می‌کند.

همزمان، جنبش تحول تاریخ زنان افغانستان این اقدام وزارت خارجه امریکا را محکوم کرده است. اعضای این جنبش این اقدام را غیرمسوولانه و خیانت آشکار به مردم افغانستان و قربانیان جنایات شبکه حقانی خوانده‌اند. به گفته آنان، شبکه حقانی به‌عنوان یکی از بی‌رحم‌ترین گروه‌های تروریستی، سال‌ها مسوول کشتار هزاران انسان بی‌گناه، از جمله زنان و کودکان، و تخریب زیرساخت‌های حیاتی افغانستان بوده است. اعضای این جنبش تاکید کرده‌اند که این گروه با انجام حملات انتحاری، بمب‌گذاری در مراکز آموزشی، مساجد، بیمارستان‌ها و مکان‌های عمومی، بارها ثبات و امنیت افغانستان را به خطر انداخته است.

اعضای این جنبش تاکید کردند که حذف نام رهبران این شبکه از فهرست تحت تعقیب ایالات متحده پیامی مبنی بر حمایت غیرمستقیم از تروریسم و نادیده گرفتن درد و رنج مردم افغانستان است. به گفته آنان، این اقدام همچنان به معنای تقویت روحیه شبکه حقانی و سایر گروه‌های تروریستی است که با ادامه اقدامات غیرانسانی خود، امنیت منطقه و جهان را تهدید می‌کنند. این زنان افزودند که مردم افغانستان که سال‌ها قربانی تروریسم و جنگ بوده‌اند، سزاوار صلح، عدالت و امنیت پایدار هستند. آنان می‌گویند که جامعه جهانی نباید اجازه دهد که خون قربانیان بی‌گناه پایمال شود و جنایتکاران بدون پاسخ‌گویی آزادانه به فعالیت‌های خود ادامه دهند.

این در حالی است که نام سراج‌الدین حقانی، رهبر شبکه حقانی، هنوز در وب‌سایت‌های پولیس فدرال امریکا (اف‌بی‌آی) و وزارت خارجه این کشور به‌عنوان تروریست تحت تعقیب درج است.

پیش از این، سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله طالبان، در یک گردهمایی در شهر قندهار گفته است که تنها یک هزار و ۵۰ تن از اعضای شبکه حقانی در یک‌ونیم دهه گذشته حملات انتحاری انجام داده‌اند. او همچنان در اوکتبر ۲۰۲۲ با خانواده‌های اعضای طالبان که در سال‌های گذشته حملات انتحاری انجام داده و کشته شده‌اند، در هوتل کانتیننتال کابل دیدار کرد و در سخنانش از این انتحارکننده‌گان ستایش کرد.

سراج‌الدین حقانی به‌خاطر دخیل بودن در رهبری این نوع حملات، در «بالاترین سطح تحت تعقیب» پولیس فدرال امریکا قرار گرفته بود. پس از گماشته شدن به‌عنوان وزیر داخله طالبان، اف‌بی‌آی امریکا جایزه «اطلاعاتی که منجر به دستگیری او شود» را از ۵ میلیون به ۱۰ میلیون دالر افزایش داده بود و در سایت پولیس فدرال امریکا، سراج‌الدین حقانی به‌عنوان یک تروریست بین‌المللی شناخته شده بود.

بر‌اساس گزارش‌ها، طالبان در دو دهه گذشته در جنایت‌های مختلف از جمله ماین‌گذاری‌ها، حمله‌های انتحاری بر امکان عمومی، تخریب پل و پل‌چک‌ها، انفجار پایه‌های برق، ترورهای هدف‌مند و انفجارهای زیاد دیگر دست داشته‌اند؛ رویدادهایی که صدها کشته و زخمی برجای گذاشته است. گروه طالبان تنها در جریان دوونیم سال پیش از سقوط حکومت سابق مسوولیت دست‌کم ۳۰ حمله انتحاری را برعهده گرفته‌ است. بر‌اساس آمارهای گردآوری شده، در نتیجه این حمله‌ها دست‌کم یک هزار شهروند کشور کشته و بیش از یک هزار و ۵۰۰ تن دیگر زخمی شدند.

گفتنی است که از کاربران شبکه‌های اجتماعی گفته‌اند که سراج‌الدین حقانی که در بازی داخلی طالبان در آستانه حذف قرار داشت، با مداخله امریکا، نام او از لست تحت تعقیب این کشور حذف شد تا از رقابت درون گروهی کنار نرود.

محمودشاه حبیبی از «زندانی در قندهار به مهمانخانه ملاهبت‌الله در عینومینه» منتقل شده‌است

دو منبع معتبر در قندهار به افغانستان اینترنشنال گفتند که محمودشاه حبیبی، رئیس پیشین اداره هوانوردی ملکی افغانستان، ده روز پیش از زندانی در قندهار به مهمانخانه ملا هبت‌الله آخندزاده در عینومینه منتقل شده است.

این مهمانخانه قبلا متعلق به جنرال عبدالرازق، فرمانده پیشین پولیس قندهار بود اما توسط ملاهبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، تصرف شده است. به گفته منابع، ملاهبت‌الله قبلا از این مهمانخانه برای برخی دیدارهای خود استفاده می‌کرد، اما از مدتی بدین‌سو در این مکان تردد ندارد.
طالبان از مدت‌ها قبل جاده‌های اطراف این مهمانخانه را بر روی رفت‌وآمد مردم بسته‌است.
این منابع همچنین گفتند که چند روز پیش، دو پزشک از سوی محافظان ملاهبت‌الله به این مهمانخانه آورده شدند، اما مشخص نیست که این پزشکان برای درمان چه کسی به آنجا برده شدند.
پیش از این، دو منبع مختلف طالبان به افغانستان اینترنشنال گفتند که پس از افزایش فشارهای امریکا بر طالبان، حبیبی حدود یک سال پیش به قندهار منتقل شده است.
این منابع همچنین افزودند که اطلاعات درباره وضعیت او تنها در سطح رهبری طالبان محدود بوده و به افراد رده‌پایین این گروه ارائه نمی‌شود.
پیشتر سخنگوی وزارت خارجه امریکا در یک نشست خبری گفت که ایالات متحده درباره وضعیت سلامتی محمودشاه حبیبی نگران است. تامی بروس گفت که حکومت در تلاش است تا این شهروند افغان-امریکایی و دیگر اتباع امریکایی را به خانه‌های شان بازگرداند.
حدود یک ماه قبل منابع به افغانستان اینترنشنال گفتند که محمودشاه حبیبی در مرکز تحقیقات امنیت ملی قندهار، که در دوران نظام جمهوری فعال بود، نگهداری می‌شود. این مرکز اکنون به‌عنوان زندان خصوصی ملاهبت‌الله استفاده می‌شود و در مقابل دروازه منطقه عینومینه قرار دارد.
برادر محمودشاه حبیبی پیشتر در گفت‌وگو با افغانستان اینترنشنال گفته بود که در نشست روز پنجشنبه میان هیئت امریکایی و طالبان، در مورد محمودشاه حبیبی نیز صحبت شده و وزارت خارجه امریکا وعده داده است که برای آزادی او تلاش خواهد کرد.
هفته گذشته پس از سفر نخستین هیئت امریکایی به کابل، جورج گلزمن، شهروند امریکایی، پس از دو سال از بازداشت طالبان آزاد شد. زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین ایالات متحده در افغانستان، گفت طالبان برای نشان دادن حسن نیت و اراده به دونالد ترامپ و مردم امریکا با آزادی گلزمن موافقت کرده است.

زندانی در برابر زندانی؛ شرط رهبر طالبان برای آزادی زندانیان آمریکایی

رئیس طالبان تصریح کرد آزادی دو شهروند آمریکایی مشروط به آزادی یک زندانی افغان باقیمانده در گوانتانامو است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، «هبت‌الله آخندزاده» رئیس طالبان، در همایشی در قندهار تصریح کرد که آزادی دو شهروند آمریکایی مشروط به آزادی یک زندان افغان باقیمانده در گوانتانامو است.

ملا هبت‌الله در یک نوار صوتی پخش شده درباره مسئله زندانیان آمریکایی گفت: در زندان گونتانامو یک نفر از افغانستان زندانی است. از آمریکایی‌ها دو نفر در اینجا زندانی هستند. به ما می‌گویند که این دو نفر را سالم آزاد کنید. ما می‌گوییم زندانی ما را نیز سالم آزاد کنید، چرا نمی‌کنید؟

طالبان در پی سفر هیئت آمریکا به کابل و توافق برای حذف سه نفر از سران طالبان از برنامه «پاداش برای عدالت» یک آمریکایی را که بیش از 2.5 سال تحت بازداشت خود بود را آزاد کرد.

کارشناسان می‌گویند پس از ناکامی واشنگتن در آزادی زندانیان خود از طریق فشارهای اقتصادی و سیاسی به طالبان، دولت ترامپ در نهایت به خواسته طالبان در ازای آزادی یک زندانی آمریکایی تن داده است.

طالبان در مذاکرات خود با طرف آمریکایی خواستار لغو جوایز میلیون دلاری از سوی آمریکا برای سران خود شده و دولت ترامپ در نهایت به این خواسته طالبان در ازای آزادی یک زندانی تن داد.

تاپی؛ از پروژه‌ای اقتصادی تا عامل مهار تنش‌های ژئوپلیتیک

وزارت اقتصاد طالبان با بیان اینکه تمامی پروژه‌ها در افغانستان در حال حاضر از طریق عواید داخلی تمویل می‌شوند و کشور وابسته به کمک‌های خارجی نیست، می‌گوید که پروژه تاپی تنها یک طرح اقتصادی نیست، بلکه می‌تواند نقطه پایانی بر تنش‌های ژئوپلیتیک در منطقه باشد.

به گزارش ایراف، عبداللطیف نظری، معاون تخصصی این وزارت، در برنامه‌ای با عنوان «تاثیرات اقتصادی پروژه تاپی بر افغانستان» که با همکاری یکی از دانشگاه‌های خصوصی در کابل برگزار شد، گفت: پروژه تاپی تنها یک طرح اقتصادی نیست، بلکه می‌تواند نقطه پایانی برای تنش‌های ژئوپولیتیکی در منطقه باشد.

وی تصریح کرد: پروژه تاپی عملاً آسیای جنوبی و مرکزی را به‌هم وصل می‌کند و موقعیت افغانستان را به‌عنوان حلقه اتصال این دو منطقه ارتقا می‌بخشد.

او تاکید کرد که با وجود تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی، اقتصاد افغانستان رشد داشته است.

نظری خاطرنشان ساخت: بودجه ما مانند گذشته وابسته به کمک‌های خارجی نیست.

وی افزود: ما از ظرفیت‌های داخلی استفاده کردیم، شفافیت را تقویت کردیم، فساد را ریشه‌کن ساختیم و بر تعرفه‌های گمرکی نظارت دقیق داریم.

وی درباره تبلیغات منفی علیه این گروه گفت: برخی تبلیغاتی که می‌شود نه‌تنها فروپاشی اقتصادی نمی‌کنیم؛ بلکه رشد و ثبات پولی داشته ایم.

بر اساس گفته‌های همایون افغان، سخنگوی وزارت معادن طالبان، برای عملی شدن این پروژه در خاک افغانستان، هیچ نوع مشکلی در حال حاضر وجود ندارد و این گروه با کشورهای مربوطه به شدت کار می‌کند تا به یک هدف مشترک برسند.

به نقل از اطلاعیه این وزارت، ساخت پروژه تاپی در خاک افغانستان بیش از ۱۰ کیلومتر پیشرفت داشته است و افغانستان که در اصل نقش ترانزیتی در این پروژه دارد، خود از خریداران گاز وارداتی نیز هست.

بر اساس توافقی که صورت گرفته، قرار است افغانستان در سه دهه، سه میلیارد متر مکعب گاز را از ترکمنستان بخرد.

حذف نام حقانی؛ اپوزیسیون دریافت که در معادله قدرت جایی ندارد

یک خبرنگار افغان اعتقاد دارد که سکوت اپوزیسیون در برابر حذف نام سراج‌الدین حقانی از فهرست تحت تعقیب آمریکا نشان می‌دهد آنها دریافته‌اند در معادله قدرت جایی ندارند.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، «عارف یعقوبی» خبرنگار افغان اظهار داشت: حذف نام «سراج‌الدین حقانی» وزیر کشور حکومت طالبان از فهرست تحت تعقیب آمریکا، اتفاقی مهم است که پیامدهایی آن فراتر از طالبان است و با سرنوشت افغانستان گره خورده است.

وی افزود: با این حال، واکنش مخالفان طالبان تاکنون بیشتر جنبه فردی داشته و هنوز هیچ جریان سیاسی یا گروه منتقد به‌طور رسمی و در قالب بیانیه‌ای جمعی موضع‌گیری نکرده‌اند.

یعقوبی تصریح کرد: آیا آن‌ها منتظر روشن شدن جزئیات بیشترند یا اساساً نسبت به این مسئله بی‌تفاوت‌اند؟ اگر بی‌تفاوت باشند، شاید یک معنایش این باشد: «ما در منازعه افغانستان، طرف اصلی نیستیم».

این خبرنگار افغان با اشاره به تحویل نخستین سفارت اروپایی افغانستان به طالبان در نروژ نیز اپوزیسیون طالبان را ناکام و بی‌ثمر خوانده بود.

یعقوبی تصریح کرده بود: تغییرات اخیر در فضای سیاسی افغانستان، لایه دیگری از واقعیت را نیز آشکار می‌کند: در نزدیک به چهار سال گذشته، مخالفان طالبان نتوانستند روایت بدیل معنادار خلق کنند. چهارسال، فرصت کمی نیست.

از کتاب تا زنجیر

مسیر زنان افغانستان زیر سایه‎‌ی طالبان

اطلاعات روز : آموزش به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین حقوق بشر، نقش حیاتی در توسعه‌ی جوامع بشری دارد. اما در افغانستان، این حق اساسی برای میلیون‌ها دختر توسط طالبان سلب شده است. طالبان با اعمال سیاست‌های محدودکننده علیه زنان، آنان را از مکاتب و دانشگاه‌ها بیرون رانده و آینده‌ای تاریک برای نسل‌های بعدی رقم زده‌اند. این مقاله به بررسی ابعاد مختلف ممنوعیت آموزش دختران در افغانستان، تأثیرات آن بر جامعه و واکنش‌های داخلی و بین‌المللی می‌پردازد.

پیشیه‌ی تاریخی آموزش زنان در افغانستان

آموزش زنان در افغانستان تاریخ پرفراز و نشیبی داشته است. از دوران مشروطه‌خواهی در اوایل قرن بیستم تا اصلاحات دوران امان‌الله‌خان، تلاش‌هایی برای گسترش آموزش زنان صورت گرفت. در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، زنان به دانشگاه‌ها راه یافتند و در عرصه‌های علمی و اجتماعی نقش فعالی داشتند. اما با ظهور طالبان در دهه‌ی ۱۹۹۰، این روند به‌شدت متوقف شد و آموزش دختران به کلی ممنوع گردید. پس از سقوط طالبان در سال ۲۰۰۱، نظام آموزشی افغانستان بار دیگر شاهد پیشرفت‌هایی شد، اما با بازگشت مجدد طالبان در سال ۲۰۲۱، تاریخ تکرار شد و دختران بار دیگر از حق تحصیل محروم گردیدند.

ایدئولوژی طالبان و ممنوعیت آموزش زنان

طالبان آموزش دختران را «خلاف شریعت» عنوان می‌کنند، درحالی‌که هیچ سند معتبر دینی این ادعا را تأیید نمی‌کند. در واقع، سیاست‌های طالبان نه براساس آموزه‌های اسلامی، بلکه بر پایه قرائت افراطی از دین و سنت‌های قبیله‌ای شکل گرفته است. بسیاری از علمای اسلامی از کشورهای مختلف، از جمله علمای الازهر مصر تأکید کرده‌اند که آموزش زنان نه تنها مجاز، بلکه واجب است. اما طالبان با نادیده گرفتن این دیدگاه‌ها، سعی دارند سلطه‌ی فکری و اجتماعی خود را از طریق محدودسازی زنان تثبیت کنند.

پی‌آمدهای ممنوعیت آموزش زنان

۱. افزایش فقر و وابستگی اقتصادی

محرومیت زنان از آموزش آنان را از بازار کار حذف کرده و خانواده‌ها را در فقر عمیق‌تری فرو می‌برد. براساس گزارش بانک جهانی، سهم زنان در نیروی کار افغانستان پس از بازگشت طالبان به‌شدت کاهش یافته است.

۲. افزایش ازدواج‌های اجباری و کودک‌همسری

نبود تحصیل، دختران را در برابر ازدواج‌های زودهنگام آسیب‌پذیرتر ساخته است. خانواده‌ها به‌دلیل مشکلات اقتصادی و نبود آینده‌ی روشن برای دختران، آنان را در سنین پایین مجبور به ازدواج می‌کنند.

۳. فرار نخبگان علمی و مغزها

محدودیت‌های آموزشی موج جدیدی از مهاجرت نخبگان را به‌دنبال داشته است. استادان دانشگاه‌ها، دانشجویان و متخصصان زن، افغانستان را ترک کرده‌اند که این امر ظرفیت علمی کشور را به‌شدت کاهش داده است.

۴. افزایش بی‌سوادی و عقب‌ماندگی اجتماعی

با ممنوعیت آموزش، نسل جدید زنان افغانستان از آگاهی، مهارت‌های شغلی و توانایی‌های مدیریتی محروم می‌شوند. این مسأله نه تنها زنان، بلکه کل جامعه را در مسیر عقب‌ماندگی قرار می‌دهد.

واکنش‌های داخلی و بین‌المللی

۱. اعتراضات زنان افغانستان

زنان افغانستان با وجود تهدیدها، به مقاومت مدنی خود ادامه داده‌اند. اعتراضات خیابانی، تشکیل گروه‌های مخفی آموزشی و استفاده از رسانه‌های اجتماعی برای رساندن صدای‌شان، بخشی از این مبارزات است.

۲. موضع‌گیری سازمان‌های بین‌المللی

سازمان ملل، اتحادیه اروپا و بسیاری از کشورهای جهان سیاست‌های طالبان را محکوم کرده‌اند. یونیسف و یونسکو خواهان بازگشایی مکاتب و دانشگاه‌ها برای دختران شده‌اند.

۳. اقدامات نمادین در سطح جهانی

در برخی کشورها، اقدامات نمادینی برای حمایت از آموزش دختران افغا‌نستان انجام شده است. از جمله، دانشگاه‌هایی در خارج از افغانستان دوره‌های آنلاین ویژه‌ای برای دختران افغا‌نستان راه‌اندازی کرده‌اند.

راهکارها و آینده‌ی آموزش زنان در افغانستان

۱. فشار بین‌المللی بر طالبان

کشورهای جهان باید به‌جای مشروعیت‌بخشی به طالبان، از ابزارهای دیپلماتیک و تحریم‌های هدفمند برای فشار بر این گروه استفاده کنند تا آموزش زنان را به‌رسمیت بشناسند.

۲. حمایت از آموزش آنلاین و مکاتب مخفی

گسترش آموزش آنلاین و حمایت از مکاتب زیرزمینی یکی از راه‌های حفظ دسترسی دختران به علم و دانش است.

۳. تقویت نقش رسانه‌ها و نهادهای مدنی

رسانه‌ها و نهادهای مدنی باید به اطلاع‌رسانی درباره‌ی پی‌آمدهای این سیاست‌های ظالمانه ادامه دهند و مانع از عادی‌سازی ممنوعیت آموزش شوند.

نتیجه‌گیری

ممنوعیت آموزش دختران در افغانستان نه تنها نقض آشکار حقوق بشر است، بلکه آینده‌ی یک ملت را با چالش مواجه کرده است. طالبان با سیاست‌های زن‌ستیزانه‌ی خود، نه تنها نیمی از جمعیت کشور را از حقوق اساسی‌شان محروم کرده‌اند، بلکه رشد و توسعه‌ی افغانستان را نیز متوقف ساخته‌اند. بااین‌حال، مبارزات زنان افغانستان و حمایت جامعه‌ی جهانی نشان می‌دهد که این تاریکی همیشگی نخواهد بود. مبارزه برای آموزش، مبارزه برای آینده است، و این مبارزه همچنان ادامه دارد.

منابع:

۱. سازمان ملل متحد. (۲۰۲۳). گزارش وضعیت حقوق بشر در افغانستان: تأثیرات طالبان بر آموزش دختران. دفتر حقوق بشر سازمان ملل، نیویورک.

۲. بانک جهانی. (۲۰۲۲). گزارش تحلیل اجتماعی و اقتصادی افغانستان پس از بازگشت طالبان. بانک جهانی، واشنگتن.

۳. اطلاعات روز. (۲۰۲۳). تحلیل وضعیت آموزش زنان در افغانستان تحت حکومت طالبان. اطلاعات روز، کابل.

۴. بی‌بی‌سی فارسی. (۲۰۲۳). محرومیت زنان افغان از تحصیل و پیامدهای آن. بی‌بی‌سی فارسی، لندن.

۵. یونسکو. (۲۰۲۲). برنامه جهانی برای آموزش دختران: واکنش به ممنوعیت تحصیل در افغانستان. سازمان یونسکو، پاریس.

حمایت دولت خیبرپختونخوا از اسلام‌آباد برای اخراج افغان‌ها

نشریه نزدیک به ارتش پاکستان اعلام کرد که دولت محلی در خیبرپختونخوا تصمیم گرفته از تصمیم دولت فدرال در مورد بازگرداندن پناهجویان افغان پیروی کند.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، «اکسپرس تریبون» نشریه نزدیک به ارتش پاکستان اعلام کرد: دولت تحریک انصاف پاکستان در ایالت خیبرپختونخوا تصمیم گرفته از تصمیم دولت فدرال در مورد بازگرداندن پناهجویان افغان پیروی کند.

بر اساس این گزارش، دولت محلی همچنین اعلام کرده که مهاجران افغان به‌صورت اجباری از خیبرپختونخوا اخراج نخواهند شد، بلکه به آن‌ها فرصت داده می‌شود تا به‌طور داوطلبانه به وطن خود بازگردند.

«علی امین گنداپور» وزیر ارشد خیبرپختونخوا، اخیراً در یک نشست خبری در پیشاور، با سیاست دولت فدرال برای اخراج مهاجرین افغان مخالفت کرده بود.

با این حال، اکسپرس تریبون از منابع معتبر در دولت ایالتی گزارش داد که دولت گنداپور به هیچ‌وجه در سیاست دولت مرکزی در مورد بازگرداندن پناهجویان افغان مداخله نخواهد کرد و این سیاست را دنبال خواهد نمود.

دولت اسلام‌آباد اعلام کرده که پس از 11 فرودین تمامی پناهجویان افغان فاقد مدارک قانونی اقامت و نیز دارندگان کارت «ای‌سی‌سی» را به از پاکستان اخراج خواهد کرد.

دولت پاکستان در پی تشدید تنش‌های مرزی با طالبان در گذرگاه مرزی تورخم به طور ناگهانی در تاریخ 17 اسفند اعلام کرد که افغان‌های دارنده کارت هویتی «ای‌سی‌سی» تا 11 فروردین فرصت دارند تا پاکستان را ترک کنند و پس از این تاریخ اخراج جمعی آنها را آغاز خواهد کرد.

حدود 800 هزار دارنده کارت ای‌سی‌سی در پاکستان حضور دارند که پس از تاریخ اعلام شده، همه آن‌ها به‌عنوان مهاجران غیرقانونی شناخته خواهند شد.

عراقچی: روند بازگشت مهاجران افغان به تدریج و آبرومندانه خواهد بود

وزیر امور خارجه ایران  از تدوین طرح مشترکی با مقامات افغانستان برای خروج مهاجران این کشور از ایران خبر داد و گفت: برهمین اساس روند بازگشت مهاجران افغان، تدریجی و آبرومندانه انجام خواهد شد.

سیدعباس عراقچی  در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با اشاره به سفر اخیر خود به کابل و دیدار با مقامات افغانستان، اظهار کرد: در این دیدار درباره ضرورت خروج مهاجران غیرقانونی مفصل بحث و گفت‌وگو شد که طرفین بر ضرورت بازگشت اتباعی که به صورت غیرقانونی وارد ایران شده‌اند، تاکید کردند.

وی با تاکید بر اینکه مهم ترین مسئله در روند بازگشت مهاجران، موضوع مدیریت است، تصریح کرد: در حال رایزنی با دولت افغانستان هستیم تا این روند به‌ شکل اصولی و سازمان‌ یافته انجام شود و در این زمینه به طور کامل با طرف افغانستانی مذاکره و مقرر شد که یک طرح مشترک در این زمینه برای خروج تدریجی و آبرومندانه مهاجران این کشور از ایران تهیه و اجرایی شود.

عراقچی گفت: بسیار مهم است که طرف مقابل در افغانستان نیز قدرت پذیرش و جذب این افراد را داشته باشد، در حال حاضر مقامات افغانستان در حال برنامه ریزی‌ برای انجام این مهم هستند و برهمین اساس این افراد به صورت تدریجی از کشور خارج خواهند شد.

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه افغانستان باید بتواند این افراد را به‌ درستی جذب و زمینه پذیرش آن‌ها را فراهم کند، افزود: ما نمی‌خواهیم که بازگشت اتباع به یک بحران اجتماعی برای ۲ کشور تبدیل شود و اصل مهم برای ما در زمینه بازگشت مهاجران افغان، انجام کار بر اساس یک روال منطقی و معقول منطقه‌ای است.

به گفته نادر یاراحمدی رییس امور مرکز اتباع و مهاجرین خارجی در زمان حاضر حدود ۶ میلیون تبعه خارجی به‌صورت مجاز و غیرمجاز در کشور حضور دارد که بیشتر آنها افغان هستند.