سراج الدین اديب
آرشیف نمبر (۹۱)
آشنایی جمهوری خلق چین
جمهوری خلق چین در شرق قاره آسیا و غرب اقیانوس آرام قرار دارد و حدود 9 میلیون و 600 هزار کیلومتر مربع مساحت دارد و در آسیا بزرگترین کشور و در جهان سومین کشور بزرگ پس از روسیه و کانادا است. سرزمین چین از مرکز رود”خه لونگ جیانگ”در شمال دهکده”مو هه”(53 درجه و 30 شصتم درجه عرض جغرافیائی شمالی)واقع در شمال چین آغاز و به جزیره”ذنگ مو آن شا”(4 درجه عرض جغرافیائی شمالی)در جنوب جزایر”نان شا”در جنوب چین اتمداد می یابد.از شمال تا جنوب چین 49 درجه عرض جفرافیائی و 5500 کیلومتر فاصله دارد.انتهای شرقی سرزمین چین مرکز اتصال رود های “خه لونگ جیانگ”و”وو سو لی”(135 درجه و 0 شصتمی درجه طول و عرض جغرافیائی شرقی) و انتهای غربی چین در فلات پامیر(73 درجه و 40 شصتم درجه طول جغرافیائی شرقی) است.از شرق تا غرب 60 درجه طولی جغرافیائی و 5000 کیلومتر فاصله دارد. طول مرزهای خشکی چین به حدود 22 هزار و 800 کیلومتر می رسد.چین از شرق با کره شمالی، از شمال با مغولستان، از شمال شرق با روسیه، از شمال غرب با قزاقستان،قرقیزستان،تاجیکستان، از غرب و جنوب غرب با افغانستان،پاکستان،هند،نیپال،بوتان و چند کشور دیگر همجوار است و از شرق و جنوب شرق با کره جنوبی،جاپان،فیلیپین،برونی،مالزی و اندونزی مرز دریائی دارد.
پرچم ملی، نشان ملی،سرود ملی و پایتخت چین
[ پرچم ملی جمهوری خلق چین ]:پرچم ملی جمهوری خلق چین پرچم سرخ پنج ستاره و نسبت طول و عرض آن سه بر دو است.رنگ پرچم ملی چین سرخ و نشانگر انقلاب است.پنج ستاره پنج گوشه روی این پرچم زرد رنگ است که یک گوشه 4 ستاره کوچک تر به طرف مرکز ستاره بزرگتر اشاره کرده و نشانگر همبستگی انتقلابیون تحت رهبری حزب کمونیست چین است.
[نشان جمهوری خلق چین]: نشان ملی جمهوری خلق چین از عکس های پرچم ملی،دروازه “تیان آن من”،چرخ دنده و خوشه گندم و برنج تشکیل شده و نشانگر انقلاب دموکراتیک خلق چین پس از جنبش”چهارم مه” و تاسیس چین نو تحت رهبری حزب کمونیست می باشد و اتحادیه کارگران و کشاورزان و دیکتاتوری دموکراتیک مردم چین را تداعی می کند.
[سرود ملی جمهوری خلق چین]: سرود ملی جمهوری خلق چین به عنوان”مارش سپاه داوطلبان”سال 1935 خلق شد و شاعر و آهنگ ساز آن “تیان هان”درام نویس و “نیه ار”مبتکر جنبش موسیقی جدید چین هستند.این سرود در ابتدا آهنگ اصلی فیلمی”به نام”پسران و دختران در دوران تحول”بود .ارتش جاپان پس از حادثه”هجدهم سپتمبر”سه ولایت در شمال شرق چین را به تصرف در آورد و روشنفکران چین پس از یک دوره افسردگی و تردید راهی جبهه شدند.این آهنگ پس از به نمایش گذاشتن این فیلم و با اوجگیری جنبش نجات میهن در هر گوشه رواج یافته و شیپور آزادی ملت چین تلقی می شود.
[پایتخت چین]: 27 سپتمبر سال 1949،قطعنامه ای در نخستین نشست کنفرانس مشورت سیاسی خلق چین به تصویب رسید که در آن قید شده است قبل از خلق سرود رسمی ملی جمهوری خلق چین،آهنگ”مارش سپاه داوطلبان”به عنوان سرود ملی چین مورد استفاده بوده است.14 مارچ سال 2004، طرح اصلاحی قانون اساسی چین در دومین نشست مجلس ملی نمایندگان خلق این کشور به تصویب رسید که بر اساس آن،آهنگ”مارش سپاه داوطلبان”به عنوان سرود رسمی ملی جمهوری خلق چین تعیین شد.
قلمرو دریائی و جزایر چین
سواحل دریائی چین از انتهای رود”یا لو ” ولایت ” لیائو نیگ ” در شمال تا انتهای رود” بی لون ” ولایت “گوانگ سی”در جنوب امتداد می یابد و حدود 18 هزار کیلومتر طول دارد.مناطق ساحلی چین هموار بوده و بندرهای فراوان خوبی دارد که بیشتر آنها تمام سال باز است .آب های ساحلی چین دریاهای ” بوهای”،” هوانگ های”، ” دونگ های”،”نان های” آب های اقیانوس آرام در شرق “تایوان”را شامل می شود که از میان آنها خلیج”بو های”دریای داخلی چین است.آبهای اقیانوس آرام در شرق “تایوان”چین تا جزایر”شیان دائو”در شمال و تنگه”لوزون”در جنوب امتداد می یابد.
آب های دریائی چین آب های داخلی و قلمرو دریائی را شامل می شود و مساحت آنها 380 هزار کیلومتر مربع است.آب های داخلی چین آبهای بین خط اساسی قلمرو دریائی و ساحل چین است.عرض قلمرو دریائی چین 12 کیلومتر است.
در قلمرو دریائی چین بیش از پنج هزار جزیره پراکنده است و مساحت کل آنها 80 هزار کیلومتر مربع و طول ساحلی آنها 14 هزار کیلومتر است.بزرگترین جزیره از میان آنها جزیره ” تایوان”است که 36 هزار کیلومتر مربع وسعت دارد.دومین جزیره بزرگ آنها جزیره”های نان”است که 34 هزار کیلومتر مربع وسعت دارد.جزایر،صخره ها و پایاب ها در دریای “نان های”جزایر “نان های”نمایان می باشد و مجمع الجزایر در انتهای جنوبی چین واقع است که جزایر”دونگ شا”،”جزایر شی شا”،”جزایر جونگ شا” و “جزایر نان شا”را شامل می شود.
عوارض زمینی چین
چین کوه های زیادی دارد و مساحت مناطق کوهستانی دو سوم سرزمین این کشور را در اشغال دارد.مناطق کوهستانی یادشده کوه ها،تپه ها و فلات ها را شامل می شود.از میان انواع مختلف زمین چین،کوه ها 33 ،فلات ها 26 ،حوضه ها 19 ،دشت ها 12 و تپه ها 10 در صد مساحت چین را در اشغال دارد. میلیون ها سال پیش،فلات”چینگ زانگ”شکل گرفت و این حرکت بزرگ زمین عوارض زمین چین را به وجود آورد.با نگاه به چین از آسمان،سرزمین چین همانند پلکانی از غرب به شرق سراشیب دارد.بر اثر برخورد صفحه هند و صفحه اروپا و آسیا،فلات “چینگ زانگ”شکل گرفت و ارتفاع آن به بیش از 4000 متر از سطح دریا رسید و “بام جهان”نامیده شد.این پله اول عوارض زمین چین است.قله اورست 8848.13 متر ارتفاع دارد و مرتفع ترین قله جهان است.پله دوم فلات مغولستان داخلی،فلات “هوانگ تو”(زمین زرد)،فلات یون گوی،حوضه تاریم،حوضه جونغیر و حوضه سی چوان را شامل می شود که ارتفاع متوسط آنها 1000 تا 2000 متر است.در کنار حاشیه شرقی پله دوم متشکل از کوه های”دا شینگ آن”،”تای هانگ”،”وو”و کوه برفی،پله سوم زمین چین است و ارتفاع آن 500 متر تا 1000 متر می رسد.در این پله از شمال به جنوب دشت شمال شرق چین،دشت شمال چین،دشت سفلی و میانه رود “یانگ تسه”وجود دارد و در حاشیه آنها کوه های نه چندان مرتفع وتپه ها واقع است.درشرق پله سوم پله چهارم است.این منطقه فلات قاره است و عمق آب آن کمتر از 200 متر است.
کوه های چین
کوه های بلند و عظیم چین که به طور های متفاوت گسترش می یابد،استخوانبندی زمین چین را تشکیل داده و به سیتسم های کوهی متفاوت تقسیم می شود.کوه های معروف و بزرگ چین عبارت است از: “هیمالایا”،”کون لون”،””تیان شان”،” تانگولا”،”چین لینگ”،”دا شینگ آن لینگ”،”تای هانگ”،”چی لیان” ،کوه”هنگ دوان”و غیره.
کوه”هیمالایا”:قوسی شکل است و در مرز با هند ،نپال ،افغانستان و دیگر کشورها قرار دارد.طول آن 2400 متر بوده و 6000 ارتقاع داشته و مرتفع ترین کوه جهان است.قله”اورست”قله اصلی این کوه با 8848.13 متر ارتفاع مرتفع ترین قله جهان است.
کوه”کون لون”:از فلات “پارمیر”در غرب آغاز می شود و به شمال غرب استان”سی چوان” در شرق امتداد می یابد.طول آن 2500 متر و ارتفاع آن 5000-7000 متر از سطح زمین و قله “کنگور”بلندترین قله آن 7719 متر ارتفاع دارد.
کوه”تیان شان”:در قسمت مرکزی منطقه خودمختار”سینگ کیانگ”واقع در شمال غرب چین قرار دارد.ارتقاع آن 3000-5000 متر است و قله “تومور”بلندترین قله آن 7455.3 متر ارتفاع دارد.
کوه”تانگولا”:در مرکز فلات “چینگ زانگ”قرار گرفته و 6000 متر ارتفاع دارد.قله”گلادایدونگ”بلندترین قله آن 6621 متر ارتفاع داشته و منشا رود”یانگ تسه”طولانی ترین رود چین است.
کوه”چین لینگ”:از شرق استان”گان سو”در غرب چین آغاز شده و به غرب استان”هه نن” واقع در شرق چین امتداد می یابد و به طور میانگین 2000 تا 3000 متر ارتفاع دارد.قله”تای بای”قله اصلی آن 3767 متر ارتفاع دارد و خط نشانه قسمت های جنوبی و شمالی چین است.
کوه”دای شین آن لینگ”:از نزدیکی دهکده”مو هه”استان “خه لونگ جیانگ”واقع در شمال شرق چین به حوضه بالای رود”لاها”در جنوب امتداد می یابد.طول این کوه 1000 کیلومتر و ارتفاع آن 1500 متر است.قله”هوانگ گانگ”قله اصلی آن 2029 متر ارتفاع دارد.
کوه”تای هانگ”:در حاشیه شرقی فلات”هوانگ تو”قرار دارد و از شمال به جنوب گسترش می یابد.طول آن بیش از 400 کیلومتر و ارتفاع آن 1500 تا 2000 متر است.قله”شیائو وو تای شان”قله اصلی آن 2882 متر ارتفاع دارد.
کوه”چی لیان”:در حاشیه شمال شرقی فلات”چینگ ذانگ”قرار دارد و بیش از 4000 مترارتفاع دارد.ارتفاع قله اصلی آن 5547 متر است.
کوه”هنگ دوان”:در جنوب شرق فلات “چینگ ذانگ”و در مرکز اتصال منطقه تبت،استنان های سی چوان”و”یون نان”قرار دارد.این کوه به طور میانگین 2000 تا 6000 متر ارتفاع دارد.قله”کونکا”بلندترین قله آن 7556 متر ارتفاع دارد.
کوه تایوان : در شرق جزیره “تایوان”قرار دارد و از شمال به جنوب امتداد می یابد.این کوه به طور میانگین 3000 تا 3500 متر ارتفاع دارد.ارتفاع قله”یو شان”قله اصلی آن 3952 متر است.
کوه های معروف دیگر چین عبارت است از: “هوانگ شان”،”تای شان”،”هوا شان”،”سونگ شان”،”هنگ شان”،”عه مه”،”لو شان”،”وو دانگ”،”یان دانگ شان” و غیره.
طبقه بندی اداری چین
بر اساس قانون اساسی جمهوری خلق چین،طبقه بندی اداری این کشور به شرح ذیل است:
أ) این کشور به ولایات ،مناطق خودمختار و شهرهای تابع مرکز تقسیم می شود
ب) ولایات و مناطق خودمختار به ایالات خودمختار،شهرستان ها،شهرستانهای خودمختار و شهرها تقسیم می شود.
ت) شهرستان ها،شهرستان های خودمختار و شهرها به روستاها،روستاهای اقلیت نشین و شهرک ها تقسیم می شود.
مناطق،ایالات و شهرستانهای خودمختار مکان های اقلیت نشین و از حق خودمختاری برخوردار هستند.
کشور در زمان ضرورت مناطق اداری ويژه را ایجاد کند.
در زمان حاضر،چین 34 واحد اداری ولایتی ،از جمله 4 شهر تابع مرکز،23 ولایت،5 منطقه خودمختار و 2 منطقه اداری ويژه دارد.
رودخانه های چین
چین دارای رودخانه های فراوانی است. 1500 رود از این میان 1000 کیلومتر مربع مساحت را زیر پوشش می دهند.رودهای چین به دو نوع بیرونی و درونی تقسیم می شود.رودهای بیرونی به اقیانوس متصل است و مساحت منطقه زیر پوشش آن 64 در صد مساحت کل زمین چین را در اشغال دارد.رودهائی از جمله “یانگ تسه”،”هوانگ هه”،”هی لونگ جیانگ”،جوجیانگ”،”لیائو هه”،”های هه”،”هوای هه” و غیره با اقایس آرام که در شرق چین قرار دارد،متصل است.رود”یارلونگ زانگ بود”تبت در چین از غرب به شرق جاری است و در خارج از چین به شمال حرکت می کند و به اقیانوس هند می ریزد.رود”ایرتیش”منطقه سینگ کیانگ از جنوب به شمال جاری است و به اقیانوس آرکتیک می ریزد.رودهائی که با دریاچه های درونی متصل است و یا دربیابان ها و میدان های نمک فرو می رود،36 در صد مساحت کل زمین چین را در اشغال دارد.
رود”یانگ تسه”:6300 کیلومتر طول دارد و طولانی ترین رود چین و پس از رود”نیل”آمریکا و رود”آماتون”آمریکای جنوبی سومین رود بزرگ جهان است.حوضه بالای این رود در کوه های بلند و دره های عمیق قرار دارد و به این ترتیب،ذخایر فراوان انرژی آب در اختیار دارد.این رود مسیر اصلی کشتیرانی بین مناطق غربی و شرقی چین است و “مسیر طلائی”نام دارد.مناطق حوضه های میانه و پائین رود”یانگ تسه”از هوای گرم و مرطوب،بارندگی زیاد و زمین حاصلخیز برخوردار و از نظر صنعتی و کشاورزی جزو پیشرفته ترین مناطق چین است.
رود”هوانگ هه”:5464 کیلومتر طول دارد و دومین رود بزرگ چین است.مناطق رود”هوانگ هه”مراتع زیبا و ذخایر معادن فراوان دارد و جزو منشا های تمدن چین است.
رود”خه لونگ جیانگ”:4350 کیلومتر طول دارد و جزو رودهای بزرگ در شمال چین است.3101 کیلومتر از مسیر این رود در داخل چین قرار دارد.
رود”جو جیانگ”:2214 کیلومتر طول دارد و جزو رودهای بزرگ در جنوب چین است.
رود”تاریم”:2179 کیلومتر طول دارد و طولانی ترین رود داخلی چین است.
به غیر از رودهای طبیعی،چین نیز یک کانال آب معروف دارد و آن “کانال بزرگ” است که از شمال به جنوب جاری است.این کانال قرن پنجم میلادی ساخته شده و آب آن از بیجینگ در شمال و به شهر”هانگ جو”استان”جه جیانگ”واقع در جنوب چین جاری است.این کانال 5 رود بزرگ چین شامل”های هه”،”هوانگ هه”،”هوای هه”،”یانگ تسه”و”چیان تانگ جیانگ”را به هم پیوند داده است. کانال 1801 کیلومتر طول دارد و بزرگترین و قدیمی ترین کانال جهان است.
در زمان حاضر،چین 34 واحد اداری استانی ،از جمله 4 شهر تابع مرکز،23 استان،5 منطقه خودمختار و 2 منطقه اداری ويژه دارد.
واحدهای اداری چین در سطح ولایت (استان)ـ معرفی4 شهر تابع مرکز
بیجینگ(پیکن)
بیجینگ پایخت جمهوری خلق چین است و نام اختصاری آن”جینگ”می باشد.این شهر در انتهای شمالی جلگه “هوا بی”(شمال چین)واقع است.اسامی تاریخی این شهر عبارت است از:”جی”،”جونگ دو”،”دا دو”،”پکن”و”بیجینگ”.شهر بیجینگ سال 1928 میلادی عنوان اداری خود را گرفته و اکنون 16 ناحیه و 2 شهرستان دارد.مساحت آن 16 هزار و 800 کیلومتر مربع است.تا پایان سال 2002،جمعیت ثبت شده این شهر به 11 میلیون و 363 هزار نفر رسید.شهر بیجینگ مرکز سیاسی،اقتصادی،علمی ،آموزش و پرورش و ترانزیت ترافیکی و همچین شهر گردشگری معروف جهان است.آثار دیدنی و تاریخی آن عبارت است از دیوار بزرگ،کاخ ممنوعه،پارک مقدس “تیان تن”،آرامگاه “شی سن لینگ”،پارک”یی هه”،کوه”شیان شن”و غیره.
شانگهای
نام اختصاری شانگهای “هو”است.این شهر در بخش مرکزی ساحل شرقی چین و نقطه پیوند رود “یانگ تسه”با دریا واقع است.این شهر در گذشته یک روستای ماهیگیری بود و در سلسله “سونگ”(960-1279 میلادی)به یک شهرک مبدل شده و نام”شانگهای” گرفت و سال 1927 میلادی به عنوان اداری “شهر شانگهای”معرفی شد.این شهر 18 ناحیه و یک شهرستان و 5 هزار و 800 کیلومتر مربع وسعت دارد.تا پایان سال 2002،جمعیت ثبت شده این شهر به 13 میلیون و 347 هزار نفر رسید.شانگهای بزرگترین شهر چین و جزو ده کلان شهر جهان است.این شهر همچنین عناوین بزرگترین شهر صنعتی ،مرکز بازرگانی و بانکداری و پایگاه پژوهش علمی چین را دارد.
تیان جین:
تیان جین نام اختصاری”جین”را دارد و در شمال شرق جلگه “هوا بی”(شمال چین)و نقطه پیوند 5 شاخه رود”های هه”با دریا واقع است.تیان جین سال 1928 عنوان اداری “شهر تیان جین”را گرفت و اکنون 15 ناحیه و 3 شهرستان و 11هزار کیلومتر مربع مساحت دارد.تا پایان سال 2002،جمعیت این شهر به 9 میلیون و 190 هزار و 500 نفر رسید.”تیان جین”بزرگترین شهر صنعتی شمال چین و دارای منابع نفت،گاز، نمک دریائی فراوان و پایه صنعتی محکم است.این شهر مرکز صنعتی و بندر دریائی شمال چین است.آثار دیدنی و تاریخی “تیان جین”عبارت است از:پارک “یوان نینگ”،کاخ”تیان هو”،قلعه آتشبار”دا گو کو”و ناحیه گردشگری”پن شن”.
چونگ چینگ
نام اختصاری”چونگ چین””یو”است.این شهر در جنوب غرب چین و حوضه بالای رود”یانگ تسه”واقع است.این شهر سال 1997 تاسیس شد و اکنون 15 ناحیه،4 شهرک،17 شهرستان و 4 شهرستان خودمختار دارد.مساحت آن 82 هزار و 300 کیلومتر مربع است.تا پایان سال 2002،جمعیت این شهر به 31 میلیون و 70 هزار نفر رسید.”چونگ چینگ”شهر صنعتی جامع است و آثار گردشگری آن سه تنگه رود”یانگ تسه”،کوه”پی پا”و کوه”جی یون”را شامل می شود.
بیست و سه ولایت |
|
|
مرکز |
اسم اختصاری |
اسم |
شی جیا جوانگ |
جی |
خه بی |
تای یوان |
جین |
شان سی |
شن یانگ |
لیائو |
لیائو نینگ |
جی لین |
جی |
جی لین |
هاربین |
خی |
خی لونگ جیانگ |
نان جین |
سو |
جیانگ سو |
هانگ جو |
جئه |
جئه جیانگ |
هه فی |
وان |
ان هوی |
فوجو |
مین |
فو جئین |
نان چانگ |
گان |
جیانگ سی |
جی نان |
لو |
شان دونگ |
جنگ جو |
یو |
خه نن |
وو هان |
آ |
هوبئی |
چانگ شائو |
شیانگ |
هونان |
گوانگ جو |
یویه |
گوانگ دونگ |
های کو |
چیونگ |
های نان |
چنگ دو |
شو |
شی چوان |
گوی یانگ |
چیان |
گوی جو |
کون مینگ |
دین |
یون نان |
شیان |
شی آن |
شیان سی |
لان جو |
لونگ یا گان |
گان سو |
شی نینگ |
جینگ |
چینگ های |
تایپه |
تای |
تایوان |
پنج منطقه خودمختار |
|
|
مرکز |
اسم اختصاری |
اسم |
هوخه هات |
نی منگ گو |
منطقه خودمختار مغولستانی داخلی |
لهاسا |
ذانگ |
منطقه خودمختار تبت |
نان نینگ |
گوی |
منطقه خودمختار ملیت “جوانگ”گوانگ شی |
این چوان |
نینگ |
منطقه خودمختار ملیت”هوی”نینگ شیا |
اورومچی |
جیانگ |
منطقه خودمختار اویغور سینگ کیانگ |
دومنطقه اداری ویژه
اسم |
وضعیت کلی |
هنگ کنگ |
ماکائو
هنگ کنگ اول ژوئیه سال 1997 به چین بازگشت.این منطقه در جنوب چین قرار دارد و جزایر “هنگ کنگ”،”جیو لونگ”،”شین جیه” جزایر اطراف “شین جیه”را شامل می شود.مساحت هنگ کنگ 1098.51 کیلومتر مربع است.تا پایان سال 2002،جمعیت هنگ کنگ به 6 میلیون و 815 هزار و 800 نفر رسید که از میان آنها جمعیت ثابت 6 میلیون و 625 هزار و 300 نفر و حمعیت سیار 190 هزار و 500 نفر هستند.
ماکائو بیستم دسامبر سال 1999 به چین بازگشت.ماکائو در جنوب چین قرار دارد.مساحت آن 258 هزار کیلومتر مربع است و تا پایان سال 2002 جمعیت آن به 442 هزار نفر رسید.
زمین و منابع طبیعی چین
چین کشوری پهناور است و دارای انواع زمین ها و منابع طبیعی است،از جمله مزارع،جنگل،چمن،بیابان و پایاب. کوه ها اکثر مساحت چین را تشکیل می دهد و جلگه ها و مساحت مزارع و جنگل ها در این کشور کم است.پوشش زمین در چین متوازن نیست.مزارع عمدتا در جلگه ها و حوضه های شرق چین در منطقه ای که باد موسمی می وزد،جنگل ها عمدتا در مناطق کوهستانی در شمال شرق و جنوب غرب چین و چمن ها در فلات ها و مناطق کوهستانی در داخل چین واقع است.
مزارع
چین 1 میلیون و 270 هزار کیلومتر مربع مزرعه دارد.مناطق شرقی 4/28 در صد،غربی 4/28 و مناطق مرکزی 2/43 در صد مساحت مزارع این کشور را در اشغال دارد.مزارع چین عمدتا در جلگه شمال شرقی،جلگه شمالی،جلگه حوضه های میانه و پائین رود”یانگ تسه”،دلتای رود”جو جیانگ” و حوضه “سی چوان”واقع است.مزارع جلگه شمال شرقی سیاه رنگ و حاصلخیز است و در آن گندم،ذرت خوشه ای ،روبیا،کتان و چغندر کشت می شود.جلگه شمال چین مزارع قهوه ای رنگی دارد که در آن گندم،ذرت،ارزن،ذرت خوشه ای،پنبه و بادام زمینی کشت می شود.جلگه حوضه های میانه و پائین رود”یانگ تسه”برنج،نارنج،تخم کلم روغنی و دیگر محصولات تولید می کند.حوضه “سی چوان”برنج،ذرت روغنی،نیشکر،چای،نارج و دیگر محصولات فروانی دارد.
جنگل ها
چین 158 میلیون و 940 هزار هکتار جنگل دارد و این رقم 55/16 در صد مساحت چین است.از این لحاظ،چین در ردیف کشورهای با پوشش جنگلی کم قرار دارد.در حالی که میزان متوسط پوشش جنگلی جهان 8/30 در صد است.جنگل های طبیعی چین عمدتا در شمال شرق و جنوب غرب چین واقع است و جلگه های شرقی چین که جمعیت فراوان و اقتصاد پیشرفته دارند،و مناطق شمال غربی این کشور جنگل های کمی دارند.
انواع درختان جنگل های چین فروان است،مثلا درخت آربور بیش از 2800 نوع فرعی دارد.از میان انواع پرارزش درختان چین می توان به ژنگو و متاسیکویا اشاره کرد.به منظور حفاظت از محیط زیست و پاسخگوئی به نیاز توسعه اقتصادی،چین برنامه گسترده کاشت درخت را به اجرا گذارده است.در زمان حاضر،مساحت جنگل های مصنوعی چین به 33 میلیون و 790 هزار هکتار رسیده و از این لحاظ چین در مقام اول جهان قرار دارد.
مناطق جنگلی عمده چین عبارت است از:منطقه جنگلی شمال شرق که جنگل های “دا شینگ آن لینگ”،”شیائو شینگ آن لینگ”و کوه”چانگ با شن”را شامل می شود و بزرگترین منطقه جنگلی طبیعی چین است،منطقه جنگلی جنوب غرب که جنگل کوه”هنگ دوان”،جنگل کوه”هیمالایا”،جنگ رود”یالوزانگبو”و غیره را شامل می شود و دومین منطقه جنگلی بزرگ چین است،منطقه جنگلی جنوب شرق بزرگترین منطقه جنگلی مصنوعی چین.به علاوه،چین سیستم جنگلی گسترده مدافع محیط زیست دارد.مثلا،نوار جنگلی که شمال شرق،شمال و شمال غرب چین را پوشش می دهد،بیش از 7000 کیلومتر طول و 260 میلیون هکتار مساحت دارد و یک چهارم مساحت خشکی چین را تشکیل می دهد و “بزرگترین پروژه اکولوژی جهان”نام دارد.
مراتع :
چین 266 میلیون و 60 هزار هکتار مراتع متنوع دارد که برای دامپروری در فصل های مختلف مساعد است.مراتع ها یک چهارم مساحت چین را در اشغال دارد و از این لحاظ،چین در مقام اول جهان قرار دارد.مراتع طبیعی چین عمدتا در شمال و غرب و مراتع مصنوعی در جنوب شرق چین واقع است.
چمن های عمده چین عبارت است از:منطقه دامپروری مغولستان داخلی که بزرگترین منطقه دامپروری چین است و اسب های “سن هه”،گاو “سن هه”و دیگر انواع برجسته دام در آن می چرند،منطقه دامپروری “سینگ کیانگ” که گوسفندان خاص با پشم نازک “سینگ کیانگ”،گوسفندان بزرگ دم “آلتا”،اسب های”ای لی”و دیگر انواع برجسته دام را در آن چرا می کنند،منطقه دامپروری”چینگ های”برای چرای گاوهای تبتی و اسبهای”هه چیو” و منطقه دامپروری تبت که گاوهای تبتی.
معادن
چین معادن فراوانی دارد.میزان ذخایر کشف شده معادن چین 12 در صد ذخایر جهان را تشکیل می دهد و در مقام سوم جهان قرار دارد.اما رقم سرانه بسیار کم است و فقط به 58 در صد جهان می رسد.تاکنون،171 نوع ماده معدنی در چین کشف شده که میزان دقیق ذخایر 158 نوع از میان آنها مشخص شده است.چین جزو تعداد قلیلی از کشورها است که ذخایر معادن فراوان با انواع کامل دارد.از میان 45 نوع عمده معادن چین میزان 25 نوع در سه مقام اول جهان قرار دارد.میزان ذخایر تولیوم،گچ،وانادیم،تیتان،تانتال،تنگستن،کربن و غیره در جهان بیشترین است.
وضعیت پوشش ذخایر معادن چین به شرح زیل است:نفت و گاز طبیعی در شمال شرق،شمال و شمال غرب،ذغال سنگ در شمال و شمال غرب،آهن در شمال شرق،شمال و جنوب غرب،مس در جنوب غرب،شمال غرب و شرق،سرب و روی در سراسر چین وجود دارد.تنگستن،قلع،مولیبدن،انتیمون و تولیوم در جنوب و شمال چین وجود دارد.معادن طلا در سراسر چین و فسفر در جنوب چین وجود دارد.
معادن عمده چین
ذغال سنگ: چین بزرگترین دارنده منابع ذعال سنگ جهان است. ذخایر کفش شده چین به 1000 میلیارد تن می رسد و عمدتا در شمال و شمال غرب چین وجود دارد.ذخایر ذغال سنگ در استان های “شان سی”،”شیان سی”و منطقه خودمختار مغولستانی داخلی بیشتر از مناطق دیگر است.
نفت و گاز: میدان های نفت و گاز چین عمدتا در شمال غرب چین وجود دارد.همچنین،شمال شرق،شمال و فلات قاره در آب های جنوب شرقی چین نیز ذخایر فراوان نفت و گاز دارد.تا پایان سال 1998،509 میدان نفت و 163 میدان گاز طبیعی در چین شناسائی شد که میزان ذخایر آنها به ترتیب به 85/19 میلیارد تن و 1950 میلیارد متر مکعب می رسد و در مقام های نهم و بیستم جهان قرار دارد.اکنون چین شش میدان نفت و گاز دارد ،از جمله میدان های”لیائو سونگ”،”بو های ون”،”طاریم”،”جونگر-تورفان”،”سی چوان”و”شان گان نینگ”.
معادن فلزات
فلزات سیاه: انواع فلزات سیاه عمده چین آهن،منگنز،وانادیم و تیتیان را شامل می شود که از میان آهن،دخایر معادن آهن به 50 میلیارد تن می رسد و عمدتا در استان های “لیائو نینگ”،”هه بی”،”شان سی”و”سی چوان”وجود دارد.
فلز رنگی: چین انواع فلزات رنگی شناسائی شده در جهان را در اختیار دارد.چین 80 در صد معادن تولیوم و40 در صد معادن انتیمون جهان را دارد و میزان تنگستن آن چهار برابر مجموع این نوع معادن در کشورهای دیگر است
انرژی بادی،آبی و آفتابی در چین
چین پهناور رودهای فراوانی با جریان تند و عمیق دارد.این رودها انرژی آبی فراوانی در بر دارند که طبق آمار به 6800 میلیون کیلووات می رسد و با آن می توان سالانه 5920 میلیارد کیلووات ساعت برق تولید کرد.انرژی آبی قابل استفاده چین به 3780 میلیون کیلووات می رسد و با آن هر سال 1920 میلیارد کیلووات ساعت برق تولید می شود.چین از لحاظ ذخایر انرژی آبی و انرژی آبی قابل استفاده در مقام اول جهان قرار دارد.
مقدار انرژی بادی چین در ارتفاع 10 متری به 3 میلیارد و 226 میلیون کیلووات می رسد که 253 میلیون کیلووات از آن قابل استفاده است.این در حالی است که انرژی بادی در آب های چین 3 برابر انرژی روی خشکی این کشور است و به 750 میلیون کیلووات می رسد.مراتع و بیابان ها در شمال غرب و شمال و آبهای نزدیک و جزایر در شرق و جنوب شرق چین انرژی بادی فراوانی دارند.تا پایان سال 1998،حدود 20 نیروگاه بادی در چین احداث شد بود که ظرفیت آنها به 223 هزار و 600 کیلووات می رسد.نیروگاه بادی شهرک”دا بن”منطقه سینگ کیانگ چین بزرگترین نیروگاه بادی چین و آسیا است و 111 واحد ژانراتور 300،500 و 600 کیلوواتت برق دارد و ظرفیت کل آنها به 57 هزار و 500 کیلووات می رسد.ظرفیت موجود برق بادی چین فقط 14/0 در صد انرژی بادی قابل استفاده این کشور است و از این لحاظ توسعه انرژی بادی در چین آینده درخشان دارد.
چین نیز انرژی آفتابی فراوانی دارد.مقدار سالانه انرژی آفتابی که هر سال در خشکی های چین دریافت می شود،معادل انرژی 2400 میلیارد تن ذغال سنگ است.دو سوم مساحت خشکی چین سالانه 6000 میلیون ژول هر متر مربع گرما دریافت می کند.حد اکثر این رقم در شمال غرب منطقه تبت حتی به 8400 میلیون ژول در هر متر مربع می رسد و این منطقه نیز از جمله مناطق جهان است که از بیشترین انرژی آفتابی برخوردارند.نخستین نیروگاه قدرتمند انرژی آفتابی(560 واتی) چین یازدهم اکتبر سال 1982 میلادی در منطقه مغولستان داخلی راه اندازی شد.
انواع گیاهان چین و پوشش آنها
حدود 30 هزار نوع گیاه در چین دارد و از این لحاظ این کشور پس از مالزی و برزیل در مقام سوم جهان قرار دارد.چین 106 خانواده از گیاه خزه ای دارد که 70 در صد تمام خانواده های گیاهان خزه ای موجود را تشکیل می دهد و 52 خانواده و 2600 قسم گیاه سرخس دارد که 80 در صد از خانواده ها و 26 در صد اقسام موجود این گیاه در جهان را در اشغال دارد.8000 گیاه باساقه چوبی از جمله 2000 قسم سرو در چین وجود دارد.گیاه دانه باز 11 خانواده،34 کاتگوری و 240 قسم دارد که از میان آنها،11 خانواده،34 کاتگوری و 240 قسم گیاه دانه باز در چین وجود دارد.شمار انواع درخت های سوزنی برگ در چین 8/37 در صد انواع این درخت در جهان را در اشغال دارد.چین همچنین 54 در صد خانواده ها و 24 در صد کاتگوری های گیاه نهاندانه جهان را در اختیار دارد.
تمام انواع گیاه موجود در منطقه سردسیری، معتدل و منطقه گرمسیری چین مشاهده می شود.چین 2000نوع گیاه خوردنی و 3000 نوع گیاه دارویی دارد.جنسان کوه”چانگ بای شن”،گل سرخ تبت،”گو چی”منطقه “نینگ شیا”و”سن چی”استان های “یون نان”و”گوی جو”از جمله داروهای گرانبها است.چین گلهای متنوعی نیز دارد.مثلا “مو دن”فقط در چین وجود دارد.این نوع گل بزرگ ، برگ های فراوان و رنگارنگ دارد و “پادشاه گلها”و گل ملی چین نامیده شده است.
از شمال تا جنوب چین،نوار جنگل سوزنی برگ ،جنگل برگ های پهن و جنگل های دیگر وجود دارد.
انواع حیوانات و پوشش آنها در چین
چین جزو کشورهای دارای بیشترین انواع حیوان در جهان است.این کشور 6266 نوع حیوان مهره دار دارد،از جمله 500 نوع جانور،1258 نوع مرغ،376 نوع حیوان خزنده،284 نوع حیوان دوزیست و 3862 نوع ماهی که یک دهم انواع حیوانات مهره دار جهان را تشکیل می دهد.به علاوه،50 هزار نوع حیوان بی مهره و 150 هزار نوع حشره در چین وجود داردبه دلیل آنکه اکثر زمین های چین عصر یخی سوم و چهارم را طی نکرده است،انواع فراوان حیوانات در این کشور حفظ شد.آمار نشان می دهد که چین 476 نوع حیوان مهره دار روی زمین دارد که 42/19 در صد انواع حیوان مهره دار این کشور را تشکیل می دهد.پاندا،میمون طلائی ،ببر جنوب چین،مرغ قهوه ای،درنا سرخ سر،دلفین سفید پره،تمساح رود”یانگ تسه”از جمله بیش از 100 نوع حیوان وحشی گرانبهای خصوص چین هستند و در جهان شهرت دارند.خرس پاندا نوع پستاندار بزرگ به رنگ های سفید و سیاه دارند و وزن آنها به 135 کیلوگرم می رسد و از بامبو تغذیه می کنند.اکنون فقط بیش از 1000 پاندا در جهان وجود دارد. بدین سبب،این حیوان سمبل حفاظت از حیوانات وحشی جهان است.طول بدن درنای سرخ سر به 120 سانتیمتر می رسد.این نوع حیوان پرهای سفید دارد و روی سر آن پوست سرخ دیده می شود و در آسیای شرقی این نوع حیوان نشانه عمر طولانی تلقی می شود.دلفین سفید بال یکی از دو نوع بالن در آب های شیرین است.سال 1980 برای اولین بار یک دلفین نر در رود “یانگ تسه”شکار شد که مورد علاقه محققان دلفین در جهان قرار گرفت.
از نظر پوشش حیوانات،چین می تواند به 7 منطقه شمال شرق،شمال،مناطق مغولستان داخلی و سینگ کیانگ،استان چینگ های و منطقه تبت ،جنوب غرب و مناطق مرکزی و جنوبی تقسیم شود.در این مناطق حیوانات متنوعی زیست می کنند.
جمعیت چین
چین پرجمعیت ترین کشور جهان است.تاپایان سال 2002،جمعیت این کشور به 1 میلیارد و 284 میلیون و530 هزار نفر رسید(جمعیت مناطق اداری ويژه هنگ کنگ و ماکائو و استان تایوان حساب نشد) که یک پنجم جمعیت جهان است.پوشش جمعیت چین متوازن نیست.مناطق شرقی جمعیت بیشتری از مناطق غربی این کشور دارند.تراکم جمعیت مناطق ساحلی در شرق این کشور بیش از 400 نفر در هر کیلومتر مربع است و این رقم در مناطق مرکزی و فلات های غربی چین 200 نفر و 10 نفر در هر کیلومتر مربع است.میانگین عمر چینی ها 40/71 سال است(مردان 63/69 سال و زنان 33/73 سال) که 5 سال کمتر از میانگین جهانی و 7 سال بیشتر از میانگین کشورهای در حال توسعه و 5 سال کمتر از میانگین کشورهای پیشرفته است.
سال 2002 سرعت رشد جمعیت چین همچنان کاهش یافت.تا پایان همین سال جمعیت این کشور به 1 میلیارد و 284 میلیون و 530 هزار نفر رسید که از این میان جمعیت شهرنشین 502 میلیون و0 12 هزار نفر است و 1/39 در صد جمعیت کل را تشکیل می دهد.جمعیت روستانشین 582 میلیون و 410 هزار نفر است که 9/60 در صد مجموع جمعیت چین را تشکیل می دهند.جمعیت مردان 661 میلیون و 150 هزار نفر و زنان 623 میلیون و 380 هزار نفر هستند.جمعیت کمتر از 14 ساله 4/22 در صد،15 تا 64 ساله 3/70 در صد و بیش از 65 ساله 3/7 در صد جمعیت چین را تشکیل می دهند.در همین سال 16 میلیون و 470 هزار نفر بر جمعیت چین افزوده و 8 میلیون و 210 هزار نفر از جمعیت آن کاسته شد.
برنامه تنظیم خانواده
چین برنامه تنظیم خانواده را یکی از سیاست های اساسی خود می داند.این برنامه با رهنمود دولت و ابتکار مردم به اجرا گذاشته شده است.رهنمود دولت این است که دولت مرکزی و دولت های محلی مقرراتی به منظور جلوگیری از افزایش جمعیت،ارتقای اقتدار جمعیت و اصلاح ساختار جمعیت و همچنین طرح های کلان توسعه جمعیت تنظیم و راهنمود هائی در باره زاد و والد،جلوگیری از بارداری،بهبود زاد و والد و پرورش و خدمات مربوطه عرضه می کنند.ابتکار مردم یعنی افرادی که به سن حاملگی رسینده ،با توجه به سن،تن درستی بدن،کار و اقتصاد خانواده،فعالیت های زاد و والد را به طور مسوولانه برنامه ریزی و راه های مناسب را برای جلوگیری از بارداری انتخاب می کنند.
موضوعات برنامه تنظیم خانواده عبارت است از: ازدواج و زاد و والد دیر،نوزادان کم،و بهبود کیفیت زاد و والد و هر خانواده ها یک نوزاد.در بعضی روستاها،خانواده می توانند دو فرزند داشته باشند.در مناطق اقلیت نشین،با توجه به تفاوت در زمینه های جمعیت،منابع،اقتصادی،فرهنگی و آداب و رسوم،داشتن بیش از دو فرزند نیز در برخی موارد امکان دارد. اقلیت های ملی که جمعیت آن بیش از حد کم است،محدودیتی برای زاد و ولد ندارند.
پس از اجرای برنامه تنظیم خانواده در چین،ازدواج و زاد و والد دیر و فرزند کمتر مورد پسند و قبول بیشتر قرار گرفته و در جامعه این کشور رایج شده است.
نظام سياسي
چین جمهوری خلق چین یک کشور سوسیالیستی با نظام دیکتاتوری دموکراتیک خلق است که به رهبری طبقه کاگر و بر پایه اتحاد کارگر و کشاورز مبتنی است. نظام سوسیالیسم نظام اصلی جمهوری خلق چین می باشد.
قانون اساسی
قانون اساسی قانون اصلی چین است. در قانون اساسی معمولا مضامین مهمی مانند اصول اساسی نظام اجتماعی و نظام کشور ، اصول اساسی سازماندهی اداره دولتی و فعالیت های آن ، حقوق و وظایف اساسی اتباع قید شده است. علاوه بر این ، در این قانون مضامینی مانند پرچم ملی ، سرود ملی ، نشان ملی و پایتخت و نظامهای دیگر مورد توجه طبقه حاکم قید شده است که مربوط به تمام زمینه ها در کشور است. قانون اساسی عالی ترین مرجع حقوقی بوده و ماخذ تنظیم قوانین دیگر است. هیچ قانون و مقرراتی نباید با قانون اساسی مغایرت داشته باشد.
برنامه مشترک کنفرانس مشورت سیاسی خلق چین که در آستانه تاسیس جمهوری خلق چین صادر شده، نه تنها اساسنامه جبهه واحد دموکراتیک خلق چین بوده ، بلکه نقش قانون اساسی موقت را اجرا کرده است. این برنامه مشترک نخستین اجلاس عمومی کنفرانس مشورت سیاسی خلق چین به تصویب رسید و در 29 سپتامبر سال 1949میلادی صادر شد و قبل از صدور قانون اساسی جمهوری خلق چین نقش قانون اساسی موقت را ایفا کرد.
پس از تاسیس جمهوری خلق چین در اول اکتبر سال 1949 ، جداگانه در سالهای 1954 ، 1975 ، 1978 و 1982 چهار قانون اساسی جمهوری خلق چین تنظیم و صادر شد.
چهارمین قانونی اساسی جمهوری خلق چین یعنی قانون اساسی فعلی در چهارم دسامبر سال 1982 در 5مین اجلاس 5مین مجلس ملی نمایندگان خلق چین به تصویب رسیده و صادر شد. این قانون ضمن ادامه وتوسعه اصول اساسی قانون اساسی سال 1954 ، با توجه به جمع بندی تجربیات توسعه سوسیالیستی چین و جلب تجربیات بین المللی در این زمینه ، یک قانون اصلی دارای ویژگیهای چین و منطبق با نیازساختار مدرنیزاسیون سوسیالیستی چین محسوب می شود. در این قانون به طور مشخص نظامهای سیاسی و اقتصادی جمهوری خلق چین ، حقوق و وظایف اتباع تاسیس ارگانهای دولتی و چهارچوب ماموریت و وظایف اصلی کشور در آینده قید شده است. ویژگی های اساسی این قانون قید نظام و وظایف اصلی چین ، تشخیص چهاراصل اساسی و رهنمود اساسی اصلاحات ودرهای باز است. در این قانون قید شده است که مردم تمام ملتهای و سازمان های سراسر کشور باید طبق قانون اساسی فعالت کرده وهیچ سازمان یا شخصی حق تخطی و نقض قانون اساسی و قوانین دیگر را ندارد.
این قانون به پنج بخش مقدمه ، برنامه اساسی ، حقوق و وظایف اساسی اتباع ، ارگان های دولتی ، پرچم ملی ، نشانه ملی و پایتخت تقسیم شده و شامل 4 فصل و 138 ماده است. چین پس ازصدور این قانون برای چهار بار در آن تجدید نظر کرده است.
نظام مجلس ملی نمایندگان خلق
نظام مجلس ملی نمایندگان خلق نظام اصلی سیاسی چین بوده و شکل سازمانی قدرت سیاسی دیکتاتوری دموکراتیک چین و نظام دولتی چین به شمار می رود. مجلس ملی نمایندگان خلق چین متفاوت با پارلمان نظام تفکیک و توازن سه قو است. مجلس ملی نمایندگان خلق چین براساس قانون اساسی به عنوان عالی ترین مرجع قدرت کشور تعیین شده است. هر تبعه چینی از 18 سالگی حق انتخاب و منتخب شدن به عنوان نماینده مجلس ملی را دارد. در چین ، در مجالس سطوح مختلف مردم درمیان نمایندگان ، نمایندگان مجلس در سطوح شهرستانها و روستاها با انتخابات مستقیم برگیزده می شوند و نمایندگان سطوح بالاتر از طریق انتخابات غیر مستقم انتخاب می گردد . مجلس ملی نمایندگان خلق سراسری مرکب از نمایندگان منتخب استانها ، مناطق خودمختار ، شهرهای تابع مرکز و ارتش است. دوره ماموریت مجلس ملی سطوح مختلف 5 سال است و سالانه یک اجلاس عمومی برگزار می شود.
در اجلاس سالانه مجلس ملی نمایندگاه خلق چین ، نمایندگان ضمن استماع گزارش کار دولتی و گزارشهای مهم دیگر، به بررسی و رسیدگی آنها پرداخته و قطعنامه های مربوط را به تصویب می رسانند. در زمانی که کنفرانس تشکیل جلسه نمی دهد کمیسیون دائمی مجلس ملی نمایندگان خلق ، ارگان دائمی مجلس ملی نمایندگان سطوح مختلف اختیارات محوله از سوی مجلس ملی را اجرا می کند. برای نمونه قدرت کمیسیون دائمی مجلس ملی عبارت است از تشریح قانون اساسی ، نظارت بر اجرای قانون اساسی ، تنظیم و اصلاح قوانین به غیر از قوانین تنظیم شده توسط اجلاس عمومی مجلس ملی و مسئولیت پذیری در برابر مجلس ملی و تسلیم گزارش کار به مجلس ملی و غیره . قدرت اساسی مجلس ملی شامل حق قانونگذاری ، حق نظارت ، حق تصمیم گیری در باره امور بزرگ و نصب و غزل پرسنل است . در چین تنظیم برنامه های توسعه اقتصاد ملی و اجتماعی راهبرد مهمی برای مساعدت به پیشرفت اجتماعی چین محسوب می شود . ولی این برنامه ها تنها در صورت تصویب در مجلس ملی نمایندگان خلق سراسری اعتبار حقوقی می گیرد. در قانون چین قید شده است که رهبران عمده چین از جمله رییس جمهورو رییس کمیته دائمی مجلس ملی باید به مجلس ملی نمایندگان خلق معرفی و از طریق انتخاب برگزیده شوند. نخست وزیر شورای دولتی و وزیران وزارتهای مخلتف نیز باید به مجلس ملی نمایندگان خلق معرفی و سپس منصوب شوند. مجلس ملی نمایندگاه خلق سراسری نیز می تواند از طریق تشریفات طرح پیشنهادی عزل رهبران منتخب وتعیین شده از جمله رییس کمیته دائمی مجلس ملی نمایندگان سراسری ، رییس جمهور و نخست وزیر را عنوان کرد.
نظام همکاری چند حزبی و مشورت سیاسی
نظام همکاری چند حزبی و مشورت سیاسی به رهبری حزب کمونیست چین نظام سیاسی اصلی چین محسوب می شود.
چین کشوری دارای چند حزبی است. بغیر از حزب کمونیست یعنی 8 حزب دموکراتیک در این کشور وجود دارد که قبل از ایجاد جمهوری خلق چین به وجود آمده و در زمینه سیاسی طرفدار رهبری حزب کمونیست است و این انتخاب تاریخی را آنان در جریان همکاری طولانی و مبارزات مشترک به اتفاق حزب کمونیست چین انجام کرده اند. حزب کمونیست چین و دیگر احزاب دموکراتیک باید طبق قانون اساسی فعالیت کنند. احزاب دموکراتیک از لحاظ سازماندهی مستقل بوده واز آزادی سیاسی ، استقلال تشکیلاتی برابری حقوقی در چهارچوب مقررات در قانون اساسی بهرمند هستند. رهنمود اساسی همکاری حزب کمونیست چین با احزاب دموکراتیک دیگر ” همزیستی دراز مدت ، نظارت متقابل ، نشان صداقت و شفافیت متقابل و مشارکت در افتخارات و مشکلات یکدیگر است.
احزاب و گروههای دموکراتیک چین ا حزاب اپوزاسیون ویا حزب مخالف نیست ، بلکه احزابی هستند که در امور سیاسی و دولتی مشارکت دارد. مضامین اساسی مشارکت احزاب و گروه های دموکراتیک درامور سیاسی و دولتی عبارت است از مشارکت در مشورتهای مرتبط با راهنمود های مهم کشور و نامزدهای رهبری کشور ، شرکت در مدیریت امور کشور و اجرای رهنمودهای ،سیاستها ، قوانین و مقرارت کشور .
حزب کمونیست چین پیش از اتخاذ تدابیر بزرگ و تصمیم گیری در باره امور مهم و بزرگ مربوط به امور ملی و زندگی مردم ضمن مشورت گسترده با اجزاب دموکراتیک و شخصیتهای بی طرف نظریات وپیشنهادهای آنان را استماع می کند و بعد تصمیم می گیرد. احزاب دموکراتیک و شخصیت های غیر حزبی درمجلس ملی نمایندگان خلق و کمیته دائمی این مجلس ، کمیسیون ویژه دائمی مجلس و در مجالس محلس نمایندگانی درصد تناسب دارند تا به این شگل بتوانند بهتر در رایزنی های سیاسی مشارکت کرده و نقش نظارتی خود را به خوبی ایفا کنند. این احزاب در کنفرانس مشورت سیاسی خلق چین نیز ایفای نقش می کنند و اعضای خود را برای کادر رهبری و ارگانهای دادگستری سطوح مختلف نامزد می کنند.
اشکال عمده همکاری چند حزبی و مشورت سیاسی به شرح زیر است : اول کنفرانس مشورت سیاسی خلق ، کنفرانس مشورت سیاسی خلق محل مهم مشارکت احزاب دموکراتیک ، گروه های مردمی و نمایندگان محافل مختلف در امور سیاسی و دولتی و مشورت و بررسی آن محسوب می شود. دوم نشست های کمیته مرکزی حزب کمونیست و کمیته حزبی مناطق مختلف . در این نشست ها ضمن اطلاع رسانی درباره مهمترین مسائل درباره رهنمودها و سیاستهای مهم ، نامزدهای رهبری دولت کشور و دولتهای محلی ، نمایندگان مجلس ملی و اعضای کنفرانس مشورت سیاسی خلق با احزاب دموکراتیک مشورت می شود تا نظرات و پیشنهادهای آنان را استماع گردد. سوم مشارکت نمایندگان احزاب دموکراتیک به عنوان نمایندگان مردم در مجالس سطوح مختلف نمایندگان خلق در امور سیاسی و دولتی و ایفای نقش نظارتی. چهارم اینکه اعضای احزاب دموکراتیک به پستهای رهبری شورای دولتی و وزارتها و دولتهای بالاتر از شهرستانها و ادارات مربوطه معرفی می شوند. پنجم اینکه اعضای احزاب دموکراتیک واجد شرایط به عنوان رهبران ادارات دادستانی و دادرسی معرفی می گردد.
مجلس ملی نمایندگان خلق چین
نظام مجلس ملی نمایندگان خلق نظام سیاسی اصلی چین است. مجلس ملی نمایندگان خلق عالی ترین ارگان قدرت کشور است که مرکب از نمایندگان منتخب استانها ، مناطق خودمختاری ، شهرهای تابع مرکزی ، مناطق اداره ویژه و ارتش است . مجلس ضمن اجرای حق قانونگذاری کشور ، درباره مسائل مهم و بزرگ در ارتباط با حيات سیاسی کشور تصمیم می گیرد. قدرت اساسی مجلس ملی نمایندگان خلق شامل اصلاح قانون اساسی ، نظارت بر اجرای قانون اساسی ، تنظیم و تجدید نظر قوانین جزایی ، مدنی ، ارگانهای کشوری و مقررات دیگر ، بررسی وتصويب برنامه های اقتصاد ملی و توسعه اجتماعی و گزارش وضعیت اجرای این برنامه ها و بودجه کشور و وضع اجرای بودجه ، تصویب براي ایجاد استانها ، مناطق خودمختار و شهر هاي تابع مرکز ، تصمیم گیری درباره ایجاد منطقه اداره ویژه و نظام آن ، تصمیمی گیری درباره جنگ و صلح ، انتخاب و تعيين رهبران عالی ترین ارگان قدرت کشور (انتخاب اعضای کمیته دائمی مجلس ملی نمایندگان خلق ، انتخاب رییس جمهور ، معاون رییس جمهور ، نخست وزیر و نامزدهای اعضای دیگر این شورا ، انتخاب رییس کمیسیون مرکزی نظامی و نازدهای اعضای دیگر این کمیسیون ، انتخاب رییس عالی ترین دادگاه خلق و رییس عالی ترین داستانی می شود. مجلس ملی نمایندگان خلق حق عزل اشخاص مزبور را نيز دارد. دوره ماموریت مجلس ملی نمایندگان خلق 5 سال است و سالانه یک اجلاس برگزار می شود. زمانی که مجلس ملی نمایندگان خلق تشکیل جلسه نمی دهد کمیته دائمی ، ارگان دائمی این مجلس عالی ترین قدرت کشور را اجرا می کند.
کمیته دائمی مجلس ملی نمایندگان خلق چین مرکب از رییس کمیته ، معاون رییس کمیته ، دبیر کل و اعضا است. قانونگذاری در چین شامل قانونگذاری توسط مجلس ملی نمایندگان خلق و کمیته دائمی آن ، قانونگذاری توسط شورای دولتی و وزارتهای آن ، قانونگذاری محلی قانونگذاری توسط منطق خودمختار ، مناطق ویژه اقتصادی و مناطقه اداري ویژه می شود.
کنفرانس مشورت سیاسی خلق چین
کنفرانس مشورت سیاسی سازمان جبهه میهن پرستی و واحد مردم چین بوده و ارگان مهم همکاری چند حزبی و مشورت سیاسی به رهبری حزب کمونیست چین محسوب شده و شکل مهم شکوفایی دموکراسی سوسیالیستی در زندگی سیاسی چین به شمار می رود. همبستگی و دموکراسی دو موضوع مهم کنفرانس مشورت سیاسی خلق چین است. کمیته سراسری کشور کنفرانس مشورت سیاسی خلق چین مرکب از حزب کمونیست ، اجزاب دموکراتیک، شخصیتهای بی طرف ، گروههای مردمی ، نمایندگان اقلیتهای ملی و محافل مختلف ، هموطنان مناطق اداري ویژه هنگ کنگ مکائو ، نمایندگان هموطنان تایوان و هموطنان مقیم خارج از چین و شخصیتهای ویژه است . ماموریت آن 5 سال است. وظیفه عمده کنفرانس مشورت سیاسی خلق چین مشورت سیاسی ، نظارت دموکراتیک ، و شرکت و بررسی امور دولتی و سیاسی است.
مشورت سیاسی به معنای مشورت و رایزنی در باره سیاستهای خطیر و رهنمود دولتی و محلی و مسائل مهم سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی و زندگی اجتماعی قبل از اجرای آن و مشورت و رایزنی درباره مسائل مهم در جریان اجرای تصمیمات است. کمیته سراسری کشور کنفرانس مشورت سیاسی خلق و کمیته های محلی می توانند طبق پیشنهاد حزب کمونیست ، کمیته دائمی مجلس ملی نمایندگان خلق ، دولت مردم ، احزاب دموکراتیک و گروههای مردمی نشست احزاب دموکراتیک ، مسئولان گروههای مردمی و شخصیتهای محافل مختلف را برگزار و مشورت کند و به آنان پیشنهاد دهد که مسائل مهم را برای مشورت تسلیم کنند. نظارت دموکراتیک یه معنای استفاده از پیشنهاد ها و انتقادهای مطروحه در خصوص اجرای قانون اساسی ، نظارت بر قوانین و مقرارات کشور ، اجرای رهنمودها وسیاست های مهم و امور ادارات دولتی و کارمندان است. مشارکت و بررسی درباره امور دولتی و سیاسی به معنای تحقیق و بررسی در خصوص مسائل مهم در زندگی سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی و مسائل مورد توجه توده مردم است. این امر نشانگر خواست مردم می باشد . علاوه برای مسایل اجتماعی در این راستا مورد بحث ومشورت قرار گرفته و نتیجه طریق گزارش تحقیقاتی ، طرح پیشنهاد و به اشکال دیگر به حزب کمونیست و ارگانهای دولتی منتقل می شود. ماه سپتامبر سال 1949 ، نخستین اجلاس عمومی کنفرانس مشورت سیاسی خلق چین به نمایندگی از طرف مجلس ملی نمایندگان خلق و به نمایندگی از سوی مردم سراسر کشور ، ایجاد جمهوری خلق چین را اعلام کرده و نقش مهم تاریخی ایفا نمود.
پس از برگزاری اولین اجلاس عمومی مجلس ملی نمایندگان خلق ، نقش کنفرانس مشورت سیاسی خق تغییر کرد و به عنوان بزرگترین سازمان میهن پرستی و واحد چین به کارخود ادامه داده و در حیات سیاسی و اجتماعی و ارتباطات دوستانه چین با خارج از کشور سهم مهمی ادا کرده است. کنفرانس مشورت سیاسی خلق تا ماه مارس سال 2004 با 170 ارگان از 101 کشور جهان و 8 سازمان بین المللی و منطقه رابطه برقرار کرده و مبادلات دوستانه داشته است.
شورای دولتی و وزارتخانه های آن
شورای دولتی :
شورای دولتی چین که همان دولت مرکزی خلق می باشد ، عالی ترین ارگان اداری کشور است که ضمن اجرای قوانین تنظیم شده و قطعنامه های مصوبه توسط مجلس ملی نمایندگان خلق چین و کمیته دائمی ، در قبال مجلس ملی نمایندگان خلق و کمیته دائمی پاسخگو بوده و فعالیتهای خود را برای انان گزارش می کند. شورای دولتی حق دارد در چهارچوب اختیارات خود تدابیر و مقررات اداری را تنظیم و تصمیمات و دستورهایی را صادر می کند. شورای دولتی مرکب از نخست وزیر ، معاونین نخست وزیر ، اعضای شورای دولتی ، وزیران ، رییسان کمیسیونها ، رییس اداره آمار و دبیر کل است. نخست وزیر فعلی شورای دولتی چین ” ون جیا بائو ” است. اکنون شواری دولتی چین دارای 28 اداره می باشد ازجمله وزارت خارجه ، وزارت دفاع، کمیسیون ملی توسعه اصلاحات ، وزارت آموزش و پرورش ، وزارت علوم وفنون ، کمیسیون علوم و فنون و صنایع دفاعی ، کمیسیون ملی امور ملیتها ، وزارت امنیت عمومی ، وزارت امنیت ملی ، وزارت نظارت ، وزارت امور مدنی ، وزارت قضایی ، وزارت امور پرسنل ، وزرات کار و تامین اجتماعی ، وزارت راه آهن ، وزارت راه و ترابری ، وزارت منابع زمینی ، وزارت سازندگی ،وزارت اطلاع رسانی ، وزارت آبیاری ، وزارت فرهنگ ، وزارت بهداشت ، وزارت کشاورزی ، وزارت بازرگانی ، کمیسیون ملی جمعیت و تنظیم خانواده ، بانک خلق و اداره رسیدگی و ممیزی .
وزارت خارجه
وزارت خارجه ارگان اجرایی شورای دولتی و مسئول اجرای سیاست های خارجی کشور و کارهای خارجی روزمره است. وزارت خارجه به نمایندگی از طرف کشور و دولت امورخارجی را اداره می کند که شامل صدور سیاستهای خارجی و تصمیمات دولت ، صدور اسناد و بیانیه های خارجی ، مسئول مذاکرات خارجی ، امضای اسناد خارجی از جمله پیمانها و توافقنامه ها ، شرکت در اجلاسهای بین المللی سازمان ملل و بین دولتها و فعالیتهای سازمان های بین المللی ایجاد سفارت و کنسولگری و ارگانهای نمایندگی در خارج از کشور ، مدیریت کارمندان مقیم خارج از کشور ، راهنمایی ، سازماندهی و هماهنگی ارگانهای امورخارجی وابسته به وزارتخانه های شورای دولتی و فعالیتهای خارجی استانها مناطقرخودمختار ، شهرهای تابع مرکز ، مسئول پرورش کادرهای امور خارجی و مدیریت بر آنها است.
کمیسیون ملی توسعه واصلاحات
وظایف عمده این کمیسیون تنظیم و تشکل در اجرای راهبرد، برنامه میان مدت و دراز مدت و طرح سالانه توسعه اقتصاد ملی و اجتماعی ، تحقیق و تحلیل وضعیت اقتصادی داخلی و خارجی و وضعیت توسعه آن ، پیش بینی و هشدار اقتصاد کلان تحقیق و بررسی مسائل مهم مربوط به امنیت اقتصاد ملی ، طرح پیشنهادهایی در مورد سیستهای کنترل کلان هماهنگی جامع توسعه اقتصادی و اجتماعی ، برنامه ریزی پروژه های مهم و تنظیم نیروی مولده ،برنامه ریزی برای وجوه سازندگی مربوط به دارایی کشور ، راهنمایی و نظارت بر استفاده از وجوه سازندگی وام های خارجی ، هدایت و نظارت بر استفاده از وامهای سیاسی ، هدایت استفاده ازسرمایه مردمی در سرمایه گذاری دراموال غیرمنقول ، تحقیق وطرح اهداف راهبردی و سیاست استفاده از سرمایه های خارجی و سرمایه گذاری در خارج ، برنامه ریزی پروژه های سازندگی با وجوه اختصاصی دولتی ، اجرای پروژه های مهم و بزرگ ، پروژه های بزرگ با سرمایه گذاری خارجی، پروژه های عمرانی منابع خارجی و پروژه های سرمایه گذاری با ارز زیاد ، تنظیم مقررات اداری مربوط به توسعه اقتصاد ملی و اجتماعی ، اصلاحات نظام اقتصادی و درهای باز ، مشارکت در تدوین پیشنویس و اجرای قوانین و مقررات اداری مربوطه و غیره.
وزارت تجارت وبازرگانی
وزارت بازرگانی چین مارچ سال 2003 رسما تاسیس شد. وظایف عمده این وزارت تنظیم راهبرد توسعه ، رهنمود ، سیاست تجارت داخلی و خارجی و همکاری بین المللی اقتصادی ،پیش نویس قوانین و مقررات قانونی مربوط به بازرگانی داخلی و خارجی ، همکاری بین المللی اقتصادی و سرمایه گذاری تحارت خارجی و تنظیم برنامه توسعه تجارت داخلی ، تحقیق و طرح پیشنهاد درباره نظام گردش ، تنظیم و توسعه بازارهای شهری وروستایی ، تحقیق و تنظیم سیاستهای جعت استاندارد کردن حرکت بازار ، نظم و ترتیب در گردش درهم شکستن انحصار بازار و محاصره منطقه ای ، ایجاد سیستم بازاری سالم ، واحد ، باز و منظم ، نظارت و تحلیل حرکت بازار و وضعیت عرضه و تقاضا ، سازماندهی و اجرای کنترل بر بازار اجناس مهم مصرفی و سیستم گردش و مدیریت وسایل تولیدی مهم ، تحقیق و تنظیم روشهای مدیریت فراوردهای صادراتی و وارداتی و فهرست فراورده های وارداتی وصادراتی ، سازماندهی و اجرای برنامه سهمیه واردات وصادرات ، تضمین سهمیه و صدور اجازنامه تنظیم و اجرای سیاست مناقصه سهمیه فراورده های وارداتی وصادراتی ، مسئول سازماندهی و هماهنگی ضد دامپینگ ، ضد یارانه ، ضد تدابیر کمکی و کارهای دیگر مربوط به تجارت برابر و پایاپایی وارداتی و صادراتی ، ایجاد نظام پیش اخطار تجارت برابر و پایاپایی وارداتی وصادراتی ، بررسی خسارات صنعتی ، هدایت و هماهنگی درباره مقابله با پرونده های ضد دامپینگ ضد یارانه و تدابیر کمکی کشورهای خارجی در مورد کالاهای صادراتی چین و کارهای مربوط آن می شود.
کمیسیون مرکزی نظامی
کمیسیون مرکزی نظامی عالیترین ارگان رهبری نظامی تحت رهبری حزب کمونیست چین است که مرکب از رییس ، معاون و اعضای آن می باشد. کمیسیون مرکزی نظامی توسط کمیته مرکزی حزب کمونیست ایجاد شده و نظام مسئولیت شناسی رییسه را اجرا می کند. وظیفه عمده آن رهبری مستقیم نیروهای مسلح است. کمیسیون مرکزی نظامی جمهوری خلق چین ارگان رهبری نظامی دولتی ومسئول رهبری نیروهای مسلح سراسر کشور است. این کمیسیون مرکب از رییس ، چند معاون و تعدادی اعضا است. رییس این کمیسیون توسط مجلس ملی نمایندگان خلق انتخاب می شود و در قبال مجلس و کمیته دائمی پاسخگو است. دوره ماموریت این کمیسیون 5 سال است. نیروهای مسلح چین مرکب از ارتش آزادیبخش خلق ، واحدهای پلیس مسلح خلق و چریکها می باشد. ارتش آزادیبخش خلق چین ، ارتش دائمی کشوربوده و واحدهای پلیس مسلح مسئولیت دفاع از امنیت کشور و حفظ نظم اجتماعی هستند و چریکهای مسلح توده ای نیز بخشی از این نیروها محسوب می شود.
” هوجین تائو ” رییس فعلی کمیسیون مرکزی نظامی حزب کمونیست و رییس کمیسیون مرکزی نظامی جمهوری خلق چین است
دادگاه خلق
دادگاه خلق ارگان محاکمه کشور است. کشور عالیترین دادگاه خلق را تاسیس می کند و استانها ، مناطق خودمختارو شهرهای تابع مرکز دادگاه عالی خلق عالی رادایر می کنند و دادگاه های خلق متوسط و دادگاه های خلق پایه نیز در چین فعال است. دادگاه عالی خلق عالیترین ارگان قضایی کشور است که مستقیما حق قضاوت را اجرا می کند و همچنین عالی ترین ارگان نظارت بر کارهای محاکمه و قضایی دادگاه های خلق سطوح مختلف محلی و کارهای محاکمه دادگاه های خلق مخصوصی محسوب می شود. اداگاه عالی خلق در قبال مجلس ملی نمایندگان خلق وکمیته دائمی پاسخگو بوده وکار خود را برای آنها گزارش می کند. رییس و معاون این دادگاه خلق و رییس کمیسیون قضایی دادگاه خلق مجلس ملی نمایندگان خلق تعیین می کند. وظایف عمده دادگاه عالی خلق عبارت است از رسیدگی به پرونده های استینافر، و پرونده های مطروحه داستانی عالی خلق طبق تشریفات نظارت بر قضاوت ، محکویت به مرگ بعد از رسیدگی و تصویب بررسیراشتباهات حکم دادگاه های محلی ، محاکمه و دستور به دادگاه های سطوح پایین تر برای محاکمه ، حق رسیدیگی به جرمی که در ماده های قانون جزایی قید نشده، چگونگی استفاده از قانون و تشریح آن در جریان محاکمه .
داستانی عالی خلق
داستانی خلق ارگان نظارت بر قانون کشور است. داستانی خلق با استفاده از حق دادستانی وظایف خود را انجام می دهد که عبارتند از رسیدگی و محاکمه پرونده های استیناف و یا پرونده هایی که علیه حکم و قضاوت دادگاه های محلی درخواست استیناف شد و پرونده هایی که دادستانی عالی خلق طبق تشریفات نظارت بر محاکمه درخواست استیناف می کند ، رسیدگی و تصویب محکومیت به مرگ ، دیوان علی خلق زمانی که متوجه اشتباده دادگاه های خلق سطوح مختلف درمحاکمه وقضاوت که اعتبار قانونی گرفته است بشود ، حق دارد این پرونده را مورد رسیدگی مجدد قررا دهد و یا دستور محاکمه مجدد به دادگاه مادون صادرنماید. و وظایف دادستانی عبارت است از رسیدگی به پرونده های خیانت به میهن ، پرونده فعالیتهای جدایی طلبانه و پرونده های مهم و پرونده هایرادارات امنیت عمومی ، دادخواهی ومعافیت از دادخواهی ، پرونده های جزایی ، رسیدگی به فعالیتهای ادارات امنیت عمومی ، دادگاه های خلق ، زندانها ، بازداشتگاه ها و ارگان های دیگر قضایی و انطباق قعالیتهای آنها با قانون . دادستانی عالی همانند دادگاه عالی خلق مستقیما حق قضاوت را اجرا می کند ، داستانی خلق طبق قانون مستقیما حق دادستانی را اعمال می کند. ادارات اجرایی ، گروهای اجتماعی و اشخاص نمی توانند در کار آن مداخله کنند. کشور عالی ترین داستانی خلق ، داستانی های سطوح مختلف محلی و داستانی نظامی وغیره را تاسیس می کند. داستانی خلق چین به چها بخش تقسیم می شود شامل دادستانی پایه ، متوسط ، عالی و عالی ترین . دادستانی عالی خلق عالی ترین ارگان دادستانی کشور محسوب می شود و به نمایندگی از طرف کشور مستقیما حق دادستانی را اجرا و اعمال می کند و درقابل مجلس ملی نمایندگان خلق پاسخگوی است. وظایف عمده آن هدایت و رهبری دادستانی های سطوح مختلف محلی و دادستانی های مخصوصی برای انجام وظایف آنها براساس نظارت طبق قانون و تضمین اجرای واحد و درست قوانین کشوراست.
اوضاع کلی اقتصاد چین
از پایان دهه 70 قرن 20 به این طرف، صنایع خدماتی چین پیشرفت قابل ملاحظه ای حاصل کرده است. این پیشرفت در دو زمینه مشخص شده است. اول اینکه دامنه صنایع خدماتی به طور مستمر گسترش یافته است. طبق آمار، از سال 1978 تا سال 2002، ارزش افزوده صنایع خدماتی چین از 86 میلیارد و 50 میلیون یوان به 3453 میلیارد و 300 میلیون یوان افزایش یافته که 39 برابر شده و میزان رشد سالانه متوسط آن بیش از 10 در صد بوده که در مقایسه با سرعت رشد ارزش تولیدات داخلی بیشتر است. در صد ارزش کل افزوده صنایع خدماتی نیز از 4/21 در صد در سال 1979 به 7/33 در صد در سال 2002 ارتقا یافته است. در سال 2003، با وجود تاثیرات منفی ناشی از شیوع سارس و بلایای خشکسالی و جاری شدن سیل ، این صنایع همچنان توسعه سریعی داشته است.
از طرف دیگر، صنایع خدماتی چین به تدریج به کانال مهم اشتغال زایی در کشورمبدل شده است. شمار دست اندرکاران این صنایع از 48 میلیون و 900 هزار نفر در سال 1978 به 210 میلیون نفر در سال 2002 افزایش یافته که در مقایسه با شمار شغلهای افزوده صنایع چین در این مدت دو برابر شده است.
اکنون، صنایع خدماتی با صنف غذایی، گردشگری، خرده فروشی، بانکداری، بیمه، اطلاع رسانی، حمل و نقل، آگهی، قانون، محاسبه، مدیریت خدمات ساختمان و غیره مرتبط است. طبق برنامه ریزی توسعه چین، تا سال 2020، نسبت ارزش افزوده صنایع خدماتی در ارزش کل تولیدات داخلی از یک سوم به بیش از 50 در صد ارتقا خواهد یافت./