وضعیت سیاسی و نظامی در افغانستان در ماه گذشته به ضرر گروه طالبان بود،چه طالبان که پس از تسخیر بکابل با عجله و بدون مقاومت مهمی به سوی شمال تا معبر سالنگ پیشروی کردند، هدف خود را تسخیر مقر اصلی احمد شاه مسعود فرمانده نظامی دولت برهان الدین ربانی اعلام کردند. اما درین محل با مقاومت شدید نیروهای مسعود به تدریج قوایشان روبه ضعف گذاشت و در مقابل حملات مسعود تاب مقاومت نیاوردند و شکست های پی در پی را متقبل شده تا ده کیلو متری کابل عقب نشستند.

این گروه که ابتدا میکوشد جنرال عبدالرشید دوستم رهبر جنبش ملی شمال افغانستان را از طریق ارعاب وادار به تسلیم و یا حداقل حفظ بیطرفی کند، درین زمینه در مقابل فعالیتهای دپلماتیک دولت ربانی به نتیجه دست نیافت وجنبش شمال ضمن برسمیت شناختن دولت ربانی در یک ائتلاف سه کانه با موصوف و حزب وحدت اسلامی برهبری کریم خلیلی پیمان بست . نیروهای این ائتلاف اعلام کردند حمله بر یکی ازین سه گروه بمنزله حمله بدیگران خواهد بود. در همین چارچوب فعالیتهای دپلوماتیک کریم خلیلی و سید احمد گیلانی و اسمعیل خان نیز در کنار جنرال دوستم و احمد شاه مسعود و ربانی در مزارشریف گردهم آمدند و از همه گروه های موثر افغانی شامل در قضیه به افغانستان دعوت کرد که برای یافتن راه حل صلح آمیز در کشور درین شهر اجتماع کنند.

   ائتلاف نیرو های ربانی و جنبش ملی و حزب وحدت تغییر در شکل بندی نیروهای نظامی در افغانستان را به ضرر طالبان تغییر داد اگر چه پاکستان تلاش کرد تا جنرال دوستم را با مذاکرات جداگانه به سمتگیری سو طالبان تشویق کند اما موفقیت بدست نیاورد . از سوی دیگربه گفته منابع غربی تلفات طالبان در نبرد های شمال بسیار سنگین بود و گروه زیادی از افسران پاکستان نیز درین نبرد ها به اسارت مسعود در آمدند.

   این تحولات باعث شد تا اجلاس اضطراری اهرم مثلث قدرت در پاکستان متشکل از رئیس جمهور، صدراعظم و رئیس ستاد نیروهای نظامی تشکیل شود، و نصیربابر وزیر داخله نیز در آن شرکت داشت،موضوع تحولات افغانستان و تاثیر آن بر پاکستان بررسی شد و بابر وزیر داخله پاکستان ماموریت یافت تا به مزارشریف و قندهار سفر نموده سعی کند از ائتلاف جنرال دوستم با ربانی جلوگیری کند که آنهم به موفقیت نرسید زیرا جنرال دوستم خواهان دولتی است که دربرگیرنده همه گروههای درگیر و یا شرکت عناصر موثر در امور افغانستان باشد .

   از جانب دیگر طرح تازه را  احمدشاه مسعود بتاریخ ۲۶میزان ۱۳۷۵ مطابق 18 اکتبر برای خروج طالبها از کابل ارائه کرد . بر اساس این طرح باید پیش از اعلام آتش بس و آغاز مذاکرات صلح، گروه طالبان امنیت کابل را به یک نیروی بیطرف صلح تحت نظر بین المللی واگذار کند تا آتش بس  و مذاکرات در فضای مناسب انجام شود . به اعتقاد تحلیلگران و کارشناسان سیاسی این طرح مسعود واکنش حساب شده به پیشنهادات اخیر امریکا و برخی محافل منطقه برای تحریم تسلیحاتی افغانستان است زیرا ربانی و مسعود که به نیات رقیب اصلی یعنی گروه طالبان و ارتباطات خارجی آن بد گمان هستند از آن بیم دارند که تحریم تسلیحاتی عملآ به تقویت طالبان منجر شود . این بدگمانی که از وضعیت جغرافیایی استقرار نیروهای درگیر در افغانستان نشئت میکند که در صورت ایجاد این طرح و فقدان میکانیسم موثر برای نظارت بر مرز های شرقی و جنوبی افغانستان به نفع طالبان خواهد بود. یعنی از یکطرف قاچاق مواد مخدر را افزایش یافته و از سوی دیگر و رود سلاح به طالبان افزایش مییابد . بر همین مبنا به نظر غالب کارشناسان طرح مسعود برای غیر نظامی کردن کابل همزمان دو هدف را دنبال میکند.

   اولآ این کار نظر بخش عمده محافل جهانی از جمله سازمان ملل را بسوی افغانستان و مسئولیتهای بین المللی اش در برابر افغانستان جلب میکند .

   ثانیآ نیرو های داخلی افغانستان که با توجه به تحولات پس از خروج عساکر شوروی سابق از افغانستان، که به امریکا بدگمان هستند میتوانند به این طرح بعنوان جانشین مطمئن طرحهای امریکا بنگرند، و طرح غیر نظامی کردن و تحریم تسلیحاتی را به زمانی موکول کنند که تضمین های بین المللی لازمه برای نظارت بر رفتار همه بازیگران افغانستان موجود شود ./