سراج الدین اديب

آرشیف نمبر (۱۲۷)

مروری کوتاه بر کتاب { رسالهء تاریخی کوتوالی درافغانستان }

رساله تاریخی کوتوالی در افغانستان

میگویند کتابهای خوب مخازن ثروت و خوشبختی اند. لذا کتابی که در زیر روی آن مطالبی خواهیم داشت حاصل چند سال پیشین زحمات محترم جنرال خلیل اله سکندری اورکزی میباشد که در رشتهء پولیس و امنیت معلومات اکادمیک داشته و از تجارب فراوان درکشور عزیز مان افغانستان برخوردار بوده و هستند.

طوریکه شما خواننده گان عزیز اطلاع دارید دست نوشته های محترم جنرال خلیل اله سکندری اورکزی تحت عنوان « مسیر تاریخی دفاع وامنیت در افغانستان » قبلأ در سایت « روشنایی ⁽¹⁾ » به نشر میرسید و در همان زمان مشتاقان عرصه امور تقاضای برگه های آنرا ازطریق ایمیلم می نمودند که مقدور نبود به آن تقاضا ها به اسرع وقت ممکن رسیدگی گردد. اینک خوشبختانه تمام آن مطالب بداخل یک کتاب تحت عنوان « رساله تاریخی کوتوالی در افغانستان» با قطع و دیزاین عالی در (۲۱۲) صفحه و (۱۰) فصل دریکی از بنگاه نشراتی کابل به اهتمام خاص حروفچینی و پشتی عالی به تعداد ۱۰۰۰ جلد چاپ و در اختیارمشتاقات تاریخ وسیاست بخصوص عرصه پلیس و امنیت قرار دارد .

خوشبختانه محقق و رساله نگار، در این کتاب سرگذشت ها و افتخارات ملت قهرمان افغان را با درک واقعی خود، آنطورکه بوده متبلور ساخته اند، روابط را با ضوابط با سایر رژیم ها و ملت ها به تحلیل و ارزیابی گرفته اند. قواعد و سنن حاکم بر زندگی زمانه های پیشین را ازلحاظ امنیتی و دستگاه های مخوف مورد مداقه، مطالعه و بررسی قرارداده، در پی علت و معلول ها بوده اند، به این ترتیب دستگاه های امنیتی و پولیسی زمانه های سپری شده را بخصوص در فصول چهار- شش و هفتم چون آئینه جهان نما یکی پی دیگربه نوشتار کشیده است.

محترم جنرال سکندری با تجربه وسوابقی که در رشتۀ « پولیس ـ امنیت »  دارند از آغاز تا ختم کتاب روی نقاط و مسایل بنیاد تشکیل قوای دفاع و امنیتی افغانستان پرداخته که به خواننده عطش خوانش را بیشترمیکند.

موصوف خاطرنشان مینماید که اکثر پادشاهان وحاکمان افغانستان ارگانهای دفاع، امنیتی و استخبارات را برای حفظ قدرت خود و حفاظت دولت شان نسبت به مردم جامعه بیشتر از هر موضوع دیگر مطمع نظر داشتند.

همچنان در کتاب « رساله تاریخی کوتوالی در افغانستان »  از وقوع مظالم اجتماعی و سیاسی که از طرف حکام  قدرتمند بر مردم مظلوم افغانستان به طریقه های مختلف در رژیم های قبلی شکنجه شده اند هوشدار میدهد. علاوتاً ارگانهای دولتی و حکومتی در دوره های امیران، پادشاهان، قدرتمندان و اینکه از طریق گماشتگان خودشان چگونه گلوی آزادی را خفه نموده بودند مطالب تحلیلی و بکر فراوان دارد که از یکطرف به حقایق و از جانب دیگر به انواع شکنجه و مظالم تاریخی که در حق مردم از طرف ظالمین وقت روا داشته رهنمون میگردد و اینجاست که انسانهای باوجدان را به مبارزه می طلبد.

آنچه که از تاریخ استخبارات افغانستان گزارش موجود است اینکه تا اخیر قرن ۱۹ استخبارات افغانستان تحت نظر امیران فعالیت داشته و از قرن ۲۰ تا اکنون تحت اداره صدارت یا شورای وزیران فعالیت خود را ادامه و نیز به نوعی، اقتصاد و امنیت ملی را حفاظت می ‌نماید.

اما قابل تذکر میدانم اینکه دگرگونی های که در اجتماع افغانستان در اثر ایدئولوژیها و رابطه میان طبقات و اقشار مختلف افغانستان بوجود آمد، شیرازۀ اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در افغانستان دگرگون شده و از اثر جنگ سرد، جنگهای تنظیمی و بعد ها جنگ زیر نام تروریزم و بنیاد گرایی، غم و اندوه سراپای جامعه را فرا گرفت، خوشی و نشاط گاهی جایش را به نا امیدی سپرد، زیرا قدرتهای بزرگ در پشت آن همه بگیر و ببند، کشمکش های نافرجام سیاسی و رابطه های تنگ بهم پیچیده طبقه های اجتماعی قرار داشتند و کار از دست خود مردم افغانستان بیرون شده بود، زیرا نفع قدرتهای بزرگ ایجاب میکرد که با واحد های کوچک و منفرد سیاسی که در سطوح منطقه و یا بین المللی از قدرت مانور ناچیزی درمذاکره ها برخوردار اند، وارد معامله شوند، زیرا قدرتهای بزرگ میدانند چند دستگی در واحد های سیاسی – اجتماعی در بین ملتهای ضعیف با ایجاد اختلافات، میتوان باعث تجزیه کشور ها و در نهایت پیوستن آنها به مدار قدرتهای جهانی گردید.

بهرصورت در افغانستان با وصف تمام تلخ کامی ها با وجود اینکه در دوره های مختلف تعداد از روشنفکران توسط استخبارات زندانی و تعداد دیگر بقتل رسیده‌ است، اما اداره استخباراتی افغانستان و بخصوص زمانیکه جنگ سرد بین قدرتها و جنگ میان افغانستان و پاکستان روی مشکلات مرزی گرم بود، استخبارات و ارگانهای امنیتی در بخش باند گروپهای داخلی و دفع برنامه‌ های خارجی فعالیت چشمگیر و کنترول بهتر داشتند، بناأ دشمنان و کشور های همسایه نفوذ بیشتر در کشور نمی توانستند، چونکه کارمندان اوپراتیفی آن قدرت جمع آوری اطلاعات سری، کشف، تحلیل، تجزیه و دفع فعالیت های خصمانه دشمن را داشتند، و براتکاه به خودباوری های وطنپرستی هیچگاه زیر چتر اهداف دشمن قرار نمی گرفتند، اما متأسفانه با آمدن تنظیم های جهادی و بعد طالبان، شیرازۀ نظامی افغانستان گسست کرد، امروز افغانستان از نبود قوای مجهز هوائی رنج می برد و قدرتهای بزرگ نیز به گروه های جهادی و متعصب آنطوریکه لازم است اعتماد نمیکند.

در اخیر من در حالی که نشرکتاب « رساله تاریخی کوتوالی در افغانستان»  را به مؤلف آن آقای “جنرال خلیل اله سکندری  ” تبريک گفته و مطالعه آن اثر جالب و خواندنی را برای همه دوستداران تاريخ و سياست خالی از دلچسپی نمی دانم و علاوه میدارم شهروندانی كه با كمك كتابخانه ها و وسایل ارتباط جمعی و کتاب خوانی توانمند شده اند، شهروندان عاقل محسوب میشوند و به قیم برای تصمیم گیری نیاز ندارند. لذا با وسایل ارتباط جمعی و کتاب مانوس باشید تا خود وجامعه ما به پیش بتازد. /باتقدیم احترامات    ” سراج ادیب “

اینک برای معلومات مشتاقان این کتاب فهرستی از عناوین را بشما باز نویسی میدارم :

فصل اول  سیر تاریخی دفاع وامنیت درافغانستان

1 ـ القاب و نامهای جز و تامهای دفاع و امنیتی( کوتوالی )

امنیت در شهرکها

اردو و اداره امور دفاعی و اسلوب سربازگیری در جنگ ها

فصل دوم   بنیاد تشکیل قوای دفاع وامنیت (کوتوالی)

2 ـ بخش اول ـ امیر دوست محمد خان

تشکیلات اساسی دولت

در بخش اردو و ارتش

3 ـ بخش دوم ـ امیر شیر علی خان

اول- تشکیلات اساسی دولت

دوم ـ در بخش امنیت

سوم ـ در بخش دفاع و ارتش

فصل سوم   سیر تاریخی دفاع وامنیت درافغانستان

4 ـ بخش اول ـ امیر عبدالرحـمن خان

تشکیل دولت مرکزی و سرکوب سیستم ملوک الطوا یفی

در بخش دفاع و ارتش

در بخش امنیت و عدالت

5 ـ بخش دوم ـ ادارۀ کشوردرزمان سلطنت امیرحبییب الله خان

سیستم دولت داری و اداره

دربخش دفاع وارتش

در بخش امنیت و عدالت

فصل چهارم سلطنت امیر امان الله خان

6 ـ بخش اول ـ اعلان استقلال سیاسی و الغای سیستم غلامی در کشور

دوم ـ در بخش امنیت و عدالت

بخش سوم ـ در قسمت دفاع ملی و ارتش

مكثي بر ضرورت نقش پوليس در زمان اعليحضرت امان الله غازي

فصـل پنجم پادشاهی اعلیحضرت محمد نادر شاه

7 ـ تشکیل دولت و سرکوب اغتشاشی ها و مخالفان

در بخش دفاع ملی و ارتش

در بخش امنیت ( ژاندارم و پولیس)

فصل ششم پادشاهی اعلیحضرت محمدظاهر

8 ـ در بخش اداره و سیاست: ( دوام سلطنت اعلیحضرت محمد نادرشاه)

بخش اول – حکومت سردار محمد هاشم خان

در بخش دفاع ملی و ادارهء ارتش

حکومت شاه محمود خان

فصل هفتم حکومت سردار محمد داود خان

9 ـ بخش اول – اوضاع اجتماعی و سیاسی

10 ـ بخش دوم ـ بخش نظامی، ارتش و دفاع ملی

مکثی بر ضرورت رشد قوای دفاعی و امنیتی در افغانستان

عوامل تجهیز و مدرنیزه نمودن ارتش ( زمینی و هوائی)

11 ـ بخش سوم- اقدامات و تدابیر در مورد قوای امنیتی و پولیس

بخش پولیس ترافیک جاده

ختم دوران صدارت سردار محمد داود خان

فصل هشتم   قانون اساسی جدید و وا گذاری حکومت به غیر از فامیل شاهی

12 ـ حکومت انتقالی دوکتور محمد یوسف خان

بخش اول- در بخش اداره( تشکیلات جدید نایب الحکومه گی ها به 29 ولایات افغانستان)

بخش دوم ـ حکومت محمد هاشم میوندوال

بخش سوم ـ حکومت شهید نور احمد خان اعتمادی

13 ـ ارزیابی مختصر پیرامون اوضاع سیاسی اجتماعی در پرتو قانون اساسی

الف : در بخش قضاء

در مورد اردو و قوای مسلح

فصل نهم

14 ـ بخش اول ـ  کودتای نظامی به رهبری سردار محمد داود خان  و تأسیس اولین جمهوریت

شورای دولت بنام کمیته مرکزی

بخش دوم( قوای امنیتی و پولیس در نظام جمهوریت )

سقوط فاجعه بار اولین جمهوریت در افغانستان

توطئه های جهانی و منطقوی در فاجعه سقوط

فصل دهم سیر تاریخی دفاع و امنیت در افغانستان

15 ـ معلومات مختصر پیرامون پولیس سیاسی و اطلاعاتی افغانستان

سخن نهائی و نتیجه

ضمیمه (بخش توانایی قوای مسلح افغانستان

در زمان زعامت دکتور نجیب الله رئیس جمهور سابق افغانستان

ﻣأﺧﺬ ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻊ

بیوگرافی مختصر نویسنده

ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ

سایت روشنایی : ذوات محترم نظامی که اسمای شان در زیر به نشرمیرسد بخش نظامی « سایت روشنایی » را با نوشتار شان زینت بخشیده بودند، اما نسبت معاذیری که بعد ها پیش آمد “روشنایی” از نشرات باز ماند و به عوض وبگاهی ایجاد شد و مطالب نویسنده گان عزیز دوباره به نشر سپرده شده.

شما با یک کلیک روی نام های نویسندگان نظامی به صفحات وبگاه وصل میشوید.

 جنرال خلیل اله سکندری اورکزی

جنرال ارکانحرب پوهاند محمد هاشم

جنرال سید عبدالقدوس ” سید “

دگروال غلام نبی یورش

دگروال انجینر نصرالله (نصرت)