طب درگسترهً تاريخ و انديشمندان و دانشمندان علوم طب
اثرپوهندوی دوکتور محمد انور ترابی
دراين اواخر دوجلد کتاب تحقيقاتی ـ پژوهشی طبی از جناب پوهندوی دوکتور محمد انورترابی بدست آورديم : طب درگسترهً تاريخ و انديشمندان و دانشمندان علوم طب
کتاب " طب درگسترهً تاريخ " با قطع و صحافت بسيار عالی از جانب نهاد نشراتی " شاهمامه" به همکاری شرکت چاپ و نشر مهرحبيب ، هرات در 232 صغحه درسال جاری به چاپ رسيده است.
اين کتاب پژوهشی و تحقيقاتی شامل سه بخش ميباشد :
بخش اول کتاب را گويش همگانی و رابطهً انسان به تندررستی تشکيل ميدهد.
دربخش دوم ، طب از پيدايش انسان تا آغاز سده ميلادی مورد بررسی قرار گفته است :
ـ تمدن های بين النهرين
ـ تمدن سومری ها
ـ طب و طبابت در زمان بابلی ها
ـ تمدن آشوری ها
ـ تمدن فنيقی ها
ـ تمدن مصر
اطلاعات مهم طبی مندرج در پاپيروس های اسميت
ـ ابرزوخانون
ـ طب و طبابت در چين
ـ طب باستانی چين
ـ طب درنيم قارهً هند
ـ طب در يونان باستان
ـ طب و پزشکی هومر
ـ طب الکمايون و دموکدس
ـ طب بقراطی
ـ سوگند نامهً بقراط
ـ مزاج های بقراطی ( مزاج دموی ، مزاج صفراوی ، مزاج بلغمی ، مزاج سودايی )
ـ طب در آريانای کهن
بخش سوم اين کتاب علمی شامل مطالب ذيل ميباشد :
ـ زمان قبل از بقراط
ـ دوران طب هيپوکرات
ـ دورهً بعد از هيپوکرات و قرون وسطی
ـ مرحلهً طب اجتماعی
ـ جالينوس
ـ نظام سنتی
ـ نظام حرفه ای
ـ نظام تخصصی
ـ جادو ، اوهام و خرافات در طبابت
ـ طب سنتی
ـ طب قرون وسطی در خاور زمين
ـ ابوبکر محمد بن زکريای رازی
ـ ابن سينای بلخی
ـ سيد اسماعيل جرجانی
ـ ابن ربن طبری
ـ ابن هشيم
ـ ابن ماسويه
ـ ابو سهل مسيحی
بخش چهارم : طب از آغاز دوزهً رنساس تا آغاز هزارهً سوم
ـ پاسلز
ـ فراکاستور
ـ وزال
ـ ويليام هاروی
ـ فالوپيو
ـ طب دوران سرمايه داری
ـ تکميل وسايل تشخيص در قرن 18 و 19
ـ کشف دوای بيهوشی اتروکلوروفورم
ـ کشف ميکروب
ـ پاستور
ـ کشف راديوم و اشعه رايو اکتيو
ـ پيوند قلب در افريقای جنوبی
ـ توليد واکسين معالجه برخی از انواع سرطان و ايدز
ـ تاريخچه بيمه های اجتماعی
ـ اساسنامهً سازمان صحی جهان
انديشمندان و دانشمندان علوم طب
اين کتاب با قطع و صحافت عالی در122 صفحه توسط شرکت چاپ و نشر مهر حبيب ، هرات در سال جاری به چاپ رسيده است. روی جلد اين کتاب با فوتوی بسيار زيیای محمد بن زکريا رازی در هنگام معاينه و درمان يک مريض مزين گرديده است.
اين کتاب پس از يک مقدمه ، موقعيت طب را در کانونهای تمدن بشری مورد ارزيابی قرار داده ، محتوای کتاب شامل مطالب ذيل ميگردد :
ـ انديشمندان و دانشمندان طب قبل از ميلاد مسيح
ـ دانشمندان طب از آغاز سدهً ميلادی تا اخير قرون وسطی
ـ دانشمندان و مخترعين طب از آغاز دوره رنسانس تا شروع هزاره سوم
ـ برندگان جوايز نوبل در طب
دربخش انديشمندان و دانشمندان طب قبل از ميلاد مسيح درمورد اين دانشمندان ، فعاليت ها و اختراعات شان معلومات ارايه گرديده است. ئراين بخش از اين دانشمندان نام برده شده است :
ايم هوتب ، هوانگ تی ، اسکولاب ، هوگيا يا ياهی ژيايا ، سينوهه ، پاتور ، هومر، الکمايون کروتونی ، دموکدس ، بقراط ، اتروسکی ، شاناق ، ارازيستر ، هيروفيل ، لوکرس و اسکلبياد .
دانشمندان طب از آغاز سدهً ميلادی تا اخير قرون وسطی
اين دوره از 395 ميلادی آغاز و تا سال 1453 ميلادی دوام مينمايد. درين بحث آمده است که از آغاز سدهً ميلادی تا اواخر قرن وسطی طب و طبابت از نظر انديشه و مکتب اغلبا بالترتيب تابع طب بقراطی ، جالينوسی و اطبای اسلامی زکريای رازی و ابوعلی سينای بلخی بوده است و در مجموع در شرق و غرب ميتوان گفت که از متون و آثار اين دانشمندان زياده تر استفاده می شده است .
درين بخش بزرگترين طبيان از جمله طبيان کشورما و کشورهای اسلامی معرفی وازدست آورد ها و خدمات ايشان معلومات مفصل داده شده است. دانشمندان اين دوره چنين است :
جالينوس ، ديسقوريدس ، برزويه طبيب ، سرانوس ، اوريباس ، الکساندر دوترال ، ابوبکر محمد بن زکريای رازی ، ابن سينای بلخی ، حارث ، حنين ابن اسحاق ، ابن ماسويه ، ابن ربن طبری ، ابوالحسن ثابت ، سيد اسماعيل جرجانی ، حسن قطان مروزی ، مجوسی اهوازی ، ابن هيثم ، ابوالعلا ، زهراوی ، صهار بخت ، علی بن عيسی ، ابو سهل مسيحی ، ابوسعيد عبيد الله ، ابن ابی اصبيعه ،ابو منصور ، ابو ريحان بيرونی ، ابن طفيل ، ابن ابی صادق ، ابن هندو ، اسحق ابن سليمان اسرائيلی ، ابوالحسن احمدطبری ، عيسی ابن صهار بخت ، ابوبکر بخاری ، نجيب الدين سمرقندی ، ايلاقی ، ربيع ، سابور ، سعد الدوله ، شرف الزمان طاهری مروزی و عبدالحبی طبيب.
دانشمندان و مخترعين طب از آغاز دورهً رنسانس تا شروع هزاره سوم ميلادی بخش ديگر اين کتاب پژوهشی ـ علمی را تشکيل ميدهد. دراين بخش درباره طبيبان ذيل معلومات ازايه گرديده است :
نيکولای کوپرنيک ، پاراسلز ، فراکاستور ، وزال ، اميروازه پاره ، ويليام هاری ، فالو پيو ، ويليام اسميلی ، فورسپس و خانواده چمبرلين ، جمس ماريون سيمز ، تاريخچه سزارين ، استاشی بادتوم ، اسوامر دام ژان ، آلبرشت وان هالر ، هالس استيفن ، هلموت ژان ، باری مارتين ، برنارد کلود ، هنله ، بل چارلز ، بيلنی لوتر ، جنر ، بره تونو ، دوپوئی تران ، ايگنار فليپ زملوايس ، ويليام جی مورتون ، کالمت ، سالک ، برينگ ، بکرل ، پاستور ، کوخ ، تروسو ، ابرت ، زامنهوف ، شارکو ، فينسن ، فخنر ، لوتسه هرمان ، ليتره اميل ، ويليام جمز ، شانتمس ، کارل الکسی ، فلوری ، ريشه ، دام هنريک ، تيلرماکس ، لائنيک ، ماکلئود ، اندرس ، ارليخ ، آدامس ، آلن ، آلبرت شوايتز ، ايکمان کريستان ، هرينگ اولدا ، ويلهم کنرادفون رونتکن ، فروئيد زيگموند ، پالوف ايوان پتروويچ ، ، آدلر آلفرد ، آلاژوآتين تئوفيل ، ازنفلس ، بريل ، الکساندر بين ، آلفرد بينه ، تيودل ريبو ، لويی لاپيک ، پی ير ژانه ، چارلز بيلی ، کريستن برنارد ، زينگرناگل ، رابين وارون و باری مارشال ، مايکل بی شاپ و هارولد وارموس.
در بخش پايانی اين کتاب پيرامون تاريخچه جايزه نوبل و برندگان جوايز نوبل در رشته طب از سال 1901 تا سال 2005 ميلادی معلومات مفصل داده شده است.
مامطالعهء اين آثار پژوهشی و سودمند را به خوانندگان سايت آريايی سفارش ميکنيم و پيروزی های بيشتر مؤلف را آرزو منديم. اميواريم اثر شعری ايشان که عنقريب به چاپ خواهد رسيد نيز زينت بخش صفحات آريايی گردد.
اين کتابها را ازمرکز پخش کتب طبی فاضلی هرات ، کوچه گدام بدست آورده ميتوانيد.
بيوگرافی مختصر جناب دوکتور محمدانور ترابی
جناب دوکتور محمد انور ترابی در سال 1318 خورشيدی در قريه نوسان ولسوالی انجيل ولايت هرات ديده به جهان گشود. موصوف در خورد سنی ، فقه ، منطق ، صرف و نحو معانی را در مسجد فراگرفت و بعد شامل مکتب کاشفی هرات گرديده پس از فراغت ازاين مکتب به ليسه نظامی کابل شموليت حاصل نمود . سپس تحصيلات عالی را در فاکولته طب دانشگاه کابل به اتمام رسانيد و درسال 1350 خورشيِدی ازاين فاکولته فراغت حاصل نمود و در شفاخانه های کشور مشغول کار شد. استاد ترابی ديپلوم تخصص را در سال 1355 از اکادمی طب نظامی سنت پيترزبورگ اتحادشوروی وقت حاصل نموده ، و درسال 1366 خورشيدی بعد از دفاع موفقانه تيز دوکتورا ، ديپلوم دکترا خويش را از همين اکادمی بدست آورد. موصوف زياده از شانزده سال را بحيث استاد در انستيتيوت طب کابل و داشکده طب بلخ انجام وظيفه کرده است .
استاد ترابی بنيان گذار فاکولته طب نظامی و مدت زمانی هم رئيس فاکولته طب نظامی و رئيس خدمات صحيه صفحات شمال بوده است . محترم دوکتور ترابی زياده از صد مقاله تحقيقی نگاشته است که بعضی از آنها به زبانهای انگليسی و روسی در نشرات داخلی و خارجی به چاپ رسيده است .
استاد ترابی اديب ، شاعر و فرهنگی شناخته شده کشور بوده است.
از استاد ترابی يک دفتر شعری همين اکنون آماده چاپ است . وی با خانواده اش در کشور هالند زندگی ميکند.
بالا
صفحة دری * بازگشت