بقایی پامیر زاد
زندگينامه پربار فرهنگ سالار، پروفيسور دوکتور عنايت الله شهرانی
دوستان ارجمند ! آنچه درنوشته های قبلی درباره زندگی و فعاليت های فرهنگی و هنری روان شاد پروفيسور غلام محمد ميمنگی بشما ارايه گرديد ، از کتابی اقباس شده بود که زيرعنوان ( شرح احوال و آثار پروفيسور غلام محمد ميمنگی ) ازطرف فرهنگ سالار پروفيسور دوکتورعنايت الله شهرانی بچاپ رسيده و به بازار عرضه شده است.
ازآنجائيکه در بخش اخير کتاب مذکور زندگينامه خود دوکتور شهرانی با نمونه های چند از رسم های زيبايش نيز چاپ و درج گرديده ، لذا واجب دانستم تا به پاس خدمات قيمت دار اين شخصيت فرهيخته که يکی از وارثان برحق فرهنگ آريايی و خراسان است ، آن نوشته ها و رسم ها را عينا به خدمت شما پيکش نمايم.
اميدوارم جامعه فرهنگی حق شناس افغانستان و حکومت افغانستان از خدمات اين فرزند گرامی وطن که تمام حيات پربار خود را وقف کارهای با ارزش فرهنگی و هنری نموده ، تا دير نشده تجليل شايسته بعمل بياورد و او را پيش از پيش در راه خدمت گزاری به ميهن تشويق فرمايند.
لازم به ياد آوريست ، درشرايط فعلی که کشور جدا به کمبود کادر های متخصص و مسلکی مواجه است ، موجوديت داکتر شهرانی که هنوز جوان بوده و قدرت کار را دارند در جمله کادرهای علمی و مسلکی وزارت تحصيلات عالی و دانشگاه کابل يک ضرورت مبرم تلقی ميگردد. او فعلا با فاميل خود در امريکا بسر ميبرد و مصروف نوشتن کتابی دربارهً زندگی و کارنامه های شخصيت ممتاز سياسی و اجتماعی تاريخ معاصر افغانستان شاد روان شاه محمدولی خان آگاه دروازی وکيل شاه امان الله خان ميباشد.
اينک اين شما و اينهم زندگينامه پروفيسور دوکتور عنايت الله شهرانی
پروفيسور دوکتور عنايت الله شهرانی در هشتم قوس 1321 خورشيدی مطابق يازدهم نومبر 1942 در قريه شهران ولسوالی خاش ولايت بدخشان تولد شده است. وی فرزند دانشمند گرامی و آموزگار ، شادروان الحاج عبادالله شهرانی ميباشد که اولين مربی عنايت الله شهرانی بشمار ميرود. دوکتور شهرانی تحصيلات آغازين را در بدخشان در مکتب " معروف خاش " ، ثانوی را در مکتب ابن سينای کابل و ليسه را در دارالمعلمين کابل بپايان رسانيده و در سال 1962 شامل دانشکده تعليم و تربيه دانشگاه کابل گرديده و بعد از فراغت مدتی را در دارالمعلين کابل بحيث استاد کار کرده است. و همزمان با آن کورس مافوق ليسانس را به سرپرستی وزارت معارف وقت بنام " کونستاليک گايندنس " فرا گرفته و پس از فراغت ازين پروگرام که همه مضامين آن ازمسايل روانشناسی بحث ميکرد دو سال ديگر را عملا با محصلان درخصوص حل مشکلات روانی موفقانه کار مينمايد.
درسال 1971 ازدواج نموده و محصول آن چهار فرزند است که يک دختر و سه پسرميباشد. شهرانی در همين سال درفاکولته تعليم و تربيه از طريق رقابت بحيث اسستانت پذيرفته ميشود و در سال 1976 بعد از بدست آوردن بورس فولبرايت بازهم از طريق رقابت از ميان استادان انتخاب و به دانشگاه اريزونای امريکا غرض تحصيل دورهً ماستری ميرود و در سال 1978 شهادتنامه ماستری را در رشتهً تعليم و تربيه هنر از آنجا بدست می آورد.
دردوران هجرت درسال 1981 ـ 1982 در دانشگاه پشاور منحيث استاد در بخش مطالعات آسيای مرکزی کار ميکند و در نيمهً سال 1982 ميلادی با فاميل خود به ايالت اريزونای امريکا هجرت مينمايد و در سال 1983 ميلادی شامل دانشگاه اريزونا ميگردد و بعد از سه سال شهادتنامه دوکتورا را در رشتهً تعليم و تربيه بدست می آورد.
درسال 1990 ميلادی با اعضای فاميل پس به پاکستان برميگردد و علاوه برهمکاری با سازمانهای مجاهدين ، عضو رابطهً عالم اسلامی ميگردد ووظيفهً مستشاريت تعليمی را بدوش ميگيرد و همزمان با آن بحيث استاد در دانشگاه بين المللی اسلامی اسلام آباد به تدريس مصروف ميشود و در سال 1992 ميلادی بحيث پروفيسور و رئيس بخش مطالعات آسيای مرکزی در دانشگاه مذکور پذيرفته ميشود.
درسال 1995 ميلادی با فاميل خود دوباره به امريکا ميرود و تا ايندم مصروف تاليفات و تحقيقات در بلومينگتن انديانای ايالات متحده امريکا ميباشد.
دوکتور شهرانی بتاريخ 26 نومبر سال 200 ميلادی بحيث رئيس عمومی اتحاديه سرتاسری هنرمندان افغانستان با اکثريت قاطع آرا انتخاب گرديده است.
آثار دوکتور شهرانی :
* هنر در افغانستان
* اصول تدريس هنر
* امثال و حکم فارسی
* امثال و حکم پشتو
* لغات مستعمل در لهجهً دری بدخشان
* فلک های کهسار
* " گور اوغلی " داستانهای حماسی ترکستان
* دوبيتيهای تاجکی
* تعليم و تربيهً هنر در افغانستان ( رساله ماستری ـ انگليسی )
* ارزيابی امتحانات هنر در مکاتب عالی امريکا ( رساله دوکتورا ـ انگليسی )
* تاريچهً مختصر هنر در افغانستان
* " بزم تاجيک " ره آورد سفرتاجيکستان
* آسيای مرکزی
* مشاهير بدخشان
* استاد عديم شغنانی
* قهرمان ماورالنهر محمد ابراهيم لقی
* تاريخ بدخشان
* يادی از نقاشان افغانستان
* ضرب المثل های دری
* مرزهای همزيستی زبانها
* شاه محمدولی خان دروازی
* افسانهً شگوفه بهار
* شرح احوال و آثار عبدالحی حبيبی
* شرح احوال و آثار پروفيسور غلام محمد ميمنگی
* مخفی بدخشانی
* گلبدن نامه
* کابل درپرده های تاريخ
* شجرهً اتراک
* بابرنامه
* غزنويان
* قانون طرب
* رسالهً موسيقی
* يمگان
* ظهيرالدين محمد بابر
* ديوان فارسی شاه غريب ، ميرزا غريبی
* ديوان فارسی مولانا هلالی چغتانی
* افکار شاعر
* پيرخرابات
* فيض قدس
* آرامگاه بابر
همچنين وی مقالات زيادی را دربارهً حضرت بيدل ( همه دل) علامه صلاح الدين سلجوقی ، سنايی غزنوی ، اميرخسرو دهلوی و ديگر شخصيت های بلند آوازهً علمی ، ادبی ، عرفانی و فرهنگی وطن تحرير و به چاپ رسانيده است.
درزمان استادی در دارالمعلمين کابل و دانشگاه کابل دوکتور شهرانی نيز نقاشی و رسامی های زيادی را تهيه کرده و چندين بار به نمايشات نقاشی حصه گرفته و جوايز مطبوعاتی را بدست آورده است. هنگاميکه در شعبهً هنرهای زيبا دانشکدهً ادبيات وظيفه داشت کورسهای نقاشی و تعليم تربيه هنر را هم تدريس نموده و زمانيکه در راس شعبه هنرهای زيبای دانشکده ادبيات و علوم بشری بود آن شعبه را به سطح دانشکده جداگانه و مستقل نيز ارتقا داده است ، ويکی از موسسان هنرهای زيبای دانشگاه کابل است.
همينگونه دوکتور شهرانی عضو کميسيون مستقل تعليمی يونسکو در سال 2002 ميلادی ، برپاکنندهً اولين سيمينار فدرالی ساختن افغانستان درشهر مزارشريف در تاريخ 2002 ميلادی برپاکنندهً اولين سيمنارعلمی انکشاف زبان تورکی درشهر مزارشريف در سال 2004 ميلادی ، عضو کنفرانس صلح ملل متحد درکويته در سال 1994 ميلادی و عضو کنفرانس قبرس درسال 1998 نيزبوده است.
سوابق هنری
دوکتور شهرانی مولف آثار فراوان هنری ، ادبی و تاريخی می باشد. وی کارهای هنری و نقاشی و رسامی را از دونفر متخصصين امريکايی و استاد برشنا فراگرفته است که کار هنری اش قرار ذيل است :
* اصول تدريس آرت تربيوی ، اولين کتابيست که دراين رشته تاليف و در مطبعه معارف 1350 هـ ش چاپ شده است.
* هنر در افغانستان ، اولين تذکرهً نقاشان در تاريخ هنر افانستان است ، در مطبعهً معارف ، 1350 هـ ش اقبال چاپ يافته است.
* تاريخ مختصرهنر در افغانستان ، رسالهً کدر علمی ( به انگليسی )
* ارزيابی امتحانات هنر در مکاتب ثانوی غرب امريکا ، تيزس داکتری ، 1986 ( به انگليسی )
* تعليق و تحشيه در قانون طرب اثر استاد سرآهنگ
* شيرخرابات ( استاد قاسم )
* موسيقی در افغانستان
* سيرهنر در افغانستان
* شرح احوال و آثار غلام محمد ميمنگی
* حنجرهً هند ـ کتابيست در بارهً لتامنگيشکر
* نمايشهای نقاشی و صاحب جوايز نقدی پارچه های هنری و نوشتن کتاب رهنمای هنر
* مقدمه و اديت کتاب " پدر تياتر ، استاد عبدالرشيد لطيفی " تاليف پوهاند عبدالواسع لطيفی
* رساله دربارهً استاد بهزاد و هنر عهد تيموريان
* تحرير بيش پنجاه مقالهً هنری
* تاسيس شعبات موسيقی ، تياتر ، سينماتوگرافی ، خطاطی ، ديزاين ، ميناتوری و تعليم و تربيه هنر در دانشگاه کابل و اکادميک ساختن آنها در کنار بخش های ديگرعلوم در افغانستان
* تاسيس دانشکدهً هنرهای زيبا در سال 1981 م.
* تاسيس اتحاديهً نقاشان ، 1979 ـ 1981 م.
* موسس اتحاديهً سرتاسری هنرمندان افغانستان در 2001 م. در امريکا
* اولين رئيس اتحاديه سرتاسری هنرمندان افغانستان
* مشاور هنر تدريس آموزان در مکاتب ابتدائيه و سوپروايزر هنری در مکاتب شهری
* عضو تهيه و ترتيب پروگرامهای هنری در وزارت معارف
* رسامی والستريشن در موسسه تعليم و تربيه دانشکده تعليم و تربيه
* ويگانه کسی است که بيشتر در موضوعات هنری تاليفات دارد و دفاع از هنرمند نموده است.
چند آثار هنری
تمثال گاندی فقيد اثر شهرانی
بخش های قبلی اين کتاب
بالا
صفحهً اول * بازگشت