تاريخ نظريات
فلسفی
مولف :
پوهنمل بصير کامجو
آموزش نظريات فلسفی بمثابهً نخستين
آموزش بشری و نردبان ، حقيقت پيدايی نظريات فلسفی ؛ در هند ، چين ، شرق ميانه و
يونان ، در دوران باستان.
ـ انديشه های فلسفی در قرون وسطی ؛
از جمله ظهور فلسفه عرفان اسلامی و گسترش شتابندهً آن در شرق.
ـ پيدايی افکار و عقايد دوران رنسانس
ـ انقلاب بورژوازی در اروپا ، فلسفه کلاسيک آلمان ، انديشه های فلسفی دوران انقلاب
کبير فرانسه ، پيدايی رشد و تکامل آموزشها و اصول فلسفهً مارکس و انگلس ، رسالت
فلسفه و تيوری شناخت انسان ، جامعه و طبيعت ، همه مضمون ، جوهر و موضوعات فلسفی
ايست که در کتاب « تاريخ نظريات فلسفی » بايجاز کامل ، بازتاب روشن يافته است.
باخورسندی بايد گفت که اين نخستين
اثر فلسفی ـ تاريخی مستقلی می باشد که در دوران طولانی سيطرهً استبداد استتعماری و
قبيله سالار در افغانستان توسط محترم پوهنمل بصير کامجو فرزند فرهيخته و پرخاشجوی
مردم آزادهً ميهن ما ، در بارهً تاريخ نظريات فلسفی ، انديشه ها و عقايد گونه گون
فلسفی دوران باستان ، قرون وسطا وعصر حاضر با ديد و بصيرت نوين و فارغ از هرگونه
تعصب ـ تنگ نظری و جمود فکری ، پژوهش تاليف ـ فصل بندی و در بنگاه انتشارات ميوند
در سال 1381 خورشيدی با تيراژ يک هزار جلد و در 428 صفحه با قطع مناسب ، در شهر
کابل طبع و نشر گرديده است.
استاد بصير کامجو مؤلف « تاريخ
نظريات فلسفی » با تنظيم فهرست منابع و مآخذ کتاب خويش کار تحقيق و پژوهش را آسان
ساخته و کيفيت اکادميک و علمی آنرا ارتقا بخشيده است. لازم به تذکر است که مؤلف «
تاريخ نظريات فلسفی » در يکصد و بيست اثر تاريخی ، فلسفی و علمی معتبر حوزه ،
فرهنگی و جهان بزبان های دری ، روسی و آلمانی پژوهش و تحقيقات علمی و فلسفی کرده
اند و فهرست اسامی و نام های فلاسفهً بزرگ ، متفکران ، نظريه پردازان ، کشافان راه
های دشوار حقيقت را نيز به ترتيب الفبا مهيا ساخته اند. دربارهً قطع و صحافت و
کاغذ و صفحه آرايی ، انتقادی ندارم. مگرهمين قدر ميدانم با قدر دانی ياد کنم که
ناشران ميهن پرست ما ، از جمله بنگاه انتشارات ميوند و فضل در دوران فترت فرهنگی و
کشمکش های خونين تنظيمی درکشور با نشر آثار تاريخی ، ادبی ، اجتماعی عقايد و
نظريات سياسی و فلسفی گوناگون هموطنان جبهه فرهنگ را گرم و شمع و چراغ آموزش و
پرورش معرفت و فرهنگ مشترک و ريشه دار مردم ميهن را روشن نگهداشته اند و باور قوی
دارم که با گسترش جنبش صلح و سواد و بهبود وضع عمومی از جمله انکشاف معارف و ترقی
وسايل اطلاعات در کشور ما ، کار بنگاه های طبع و نشر ما نيز رونق نوين خواهد گرفت
و از آخرين دست آورد های فن طبع و نشر استفادهً ممکن بعمل خواهد آمد.
مضمون و محتوی « تاريخ نظريات
فلسفی » سرشار از نبرد و ستيزه ، نو بر کهن و نور بر ظلمت است. اين اثر فلسفی ـ
تاريخی استاد کامجو ، نسلهای امروز و فردای ما را ، به شناخت رمز و راز های
پيچيدهً آفرينش و حقايق حيات به صعود اوج يابندهً انديشه های فلسفی رهگشايان بشريت
، بروند نبرد دشوار راههای رهايی از جهل مؤقت ، خمود فکری ، نادانی و اسارت معنوی
و در نهايت به سرنوشت تلخ دردناک اما پرافتخار کشافان جسور و ثابت قدم انديشه ها و
عقايد نوين فلسفی آگاهی می بخشد.
کتاب « تاريخ نظريات فلسفی »
پژوهشگر متهور ميهن و مردم ازادهً ما ، رازهای پيدايی اديان ، مذاهب ، فرقه ها و
طريقه های مذهبی ، عرفانی ، فلسفی ، کشمکش های خونين « عقل و دين » و جنگ عقايد و
همچنين شرايط مشخص تاريخی ـ جهانی ظهور پيامبران ، متفکران ، مصلحان ، پيشوايان و
سالکان راه حقيقت و رهايی انسان را بمقياس جهانی ؛ درخاور ميانه و باختر و با همه
ايجاز بيان کرده است.
استاد کامجو ، اين اثر فلسفی را ،
با شناخت ضرورت زمان و ماهيت سکون پرستانهً طالبان ظلمت و ديگر پاسداران خرافه های
قرون وسطايی تاليف ، نشر و در دسترس ، نسل خسته از جنگ های طولانی و کشمکشهای
خونين عقيدتی ، فلسفی و سياسی قرار داده است.
محترم بصير کامجو مؤلف « تاريخ
نظريات فلسفه » دربارهً جست و جو های پروسواس فلاسفه ، کشافان راههای ناشناخته و
فاتحان قله های دانش ، در زمينه های نظريات و انديشه های گوناگون فلسفی و عرفانی ،
دانايان ، متفکران و رهنمايان بشر بويژه در مورد جسم و جان ، شعور و هستی و شناخت
جهان و در نهايت دربارهً اصول فلسفهً نوين و آخرين انديشه های فلسفی معاصر ، منابع
فلسفی و اقتصادی ـ تاريخی و دورنمای رشد گسترش آن مطالعات گسترده کرده ، نتايج
پژوهشهای طولانی خود را ، سخاوتمندانه در دسترس فرزندان نيازمند مردم ميهن خويش
قرار داده اند.
اين اثر فلسفی دانشمند جوان ما ،
در دياران غربت و در فضای باز اروپا و در خاستگاه ، فلاسفه دوران انقلابات بوژوازی
و بوژوا دموکراتيک و سوسيال دموکراسی اروپا تاليف شده است. بهمين علت مؤلف ازاد
انديش و پرخاشجوی ديار ما ، بهنگام نگارش تاريخ کشمکشهای فلسفی و جنگهای عقايد ،
چندان باکی از مولانا های تند رو و سازمانهای تروريستی کشورهای منطقه ما نداشته و
خويشتن را مجبور « بخود سانسوری » نيافته اند. بنابران اين اثر فلسفی بيش از هر
اثر ديگر يک دو دهه اخير قرن بيستم و نخستين سالهای دههً اول قرن بيست و يکم در
کشور طبع و نشر شده است ماهيت افاقی و ارزش آموزشی ، پرورشی ، معرفتی و علمی دارد.
روی اين دليل ، اثر تحقيقی « تاريخ نظريات فلسفی » استاد کامجو ، بحق ميتواند ،
راه نوانديشی ، دور انديشی ، ازاد انديشی و درست انديشی را ، برای نسل از بند رسته
امروزين ما ، روشن و هموار کند.
اميدغلبه نو بر کهنه ، نور بر ظلمت ، روشنی بر
تاريکی را در دلها و دماغهای افسرده ايجاد نمايد ؛ همچنين اين اثر فلسفی می تواند
که ؛ شور مقاومت عادلانه نبرد های طرفداران آزادی و دموکراسی ، صلح ، ترقی و عدالت
و شخصيتهای دارای گرايشهای مخالف و مختلف را ، د رمسير واحد ضد کند روی ، تند روی
، واپسگرايی ، خشک انديشی و ضد تعصبات قومی و قبيله يی ، محلی ، تنگ نظری ، عظمت
طلبی ملی ، استثنا طلبی و برضد نابرابری حقوقی ، ظلم ملی و اجتماعی و استبداد
زدايی سمت و سو بخشد و افق نظر ها را پهنا ووسعت بخشد. خلاصه اين اثر بمثابهً سلاح
معنوی نوخواهان ، نوجويان و نو آوران ديار ما ، پايه های لرزان انديشه های خرافی و
تلقينات کهن را لرزان تر ميکند و توده ها را توانايی می بخشد تا زنجير های اسارت معنوی و جهل موقت
خود را پاره کنند و راه رسته گاری ، آزادی ، صلح ، ترقی و عدالت را انتخاب نمايند.
يکی از ويژگيهای آموزش اين اثر همانا اينستکه : استاد کامجو مانند گوهر شناسان کار
آگاه گوهر های ناب انديشهً فلاسفه غرب و شرق و ارزشهای جاودانی همه تمدنهای بشر را
از گنجينه تفکر دانايان و مصلحين همه زمانه ها بيرون آورده و اقتباس کرده است و در
دسترس خوانندهً کتاب خويش گذاشته است ، بنظرم هر يکی از اين انديشه های والای
انسانی ثروت سرشار معنوی بشريت ترقيخواه ميباشد.
بگونهً مثال از « لائو ـ تزو »
فيلسوف چين قديم در مورد وظيفهً دولتمردان روزگار صلح و صفا اين تعاليم را اقتباس
کرده است :
« غذای مردم را دلپذير و گوارا ،
جامهً آنان را نيکو و زيبا ، منازل آنان را آسوده و مرفه و زندگی روزانهً آنان را
سرچشمهً شادی و خورسندی بساز. مردم با ديدهً محبت به سرزمين خود می نگرند..... »
تا آنجائيکه از بانگ خروس سحری وآوای ( غوغای ) سگان روستايی خود لذت می برد ...
(1) » ويا اين تعاليم زرتشت ؛ عاشق روشنی و آفتاب حقيقت و متفکر بلخ باستان ما که
نظام کامل اخلاقيات را در سه اصل زيرين خلاصه کرده است :
(1) : انديشهً نيک
(2 ) : کردار نيک
(3) : گفتار نيک
و سه وظيفهً اساسی را در برابر
انسان قرار داده است :
(1 ) دشمن خود را بايد دوست نماييد
(2) : آدم پليد را پاکيزه سازد
(3) : نادان را دانا گرداند ...
» (2)
استاد کامجو از نظريات بيکن فيلسوف
متفکر انگليس واژه ها و جملات قصار و پر مغز و معانی را اقتباس کرده است که هر
گفتهً او بعد از چهار قرن هنوز ارزش خود را نباخته است ؛ مثلا « آنانيکه رفيق ندارند و خود را رفيق خود
ميدانند مردم قسی القلب و خونخواری هستند » ؛ « مکالمهً يک ساعت بيش از تفکر يک
روز » ؛ « پيرمردان بيشتر اعتراض ميکنند ، مشورت ايشان طولاتی است ، حادثه جويی
آنان کمتر است ؛ زود پشيمان ميشوند و به ندرت کاری به تمام و کمال انجام ميدهند.
بل بيک نتيجه معمولی و معتدل قناعت ميورزند و. و. . » (3)
اکاميسين دستگير پنجشيری
واشنگتن . ايالات متحدهً امريکا
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
(1) آغاز نظريات فلسفی در چين ص 48
کتاب تاريخ نظريات فلسفی ، مولف کامجو.
(2) همين کتاب ؛ ص 64 .
(3) همين کتاب ؛ ص 246 .
بالا
بازگشت