احمد سعیدی
سیاست خارجی افغانستان به یک خانه تکانی ضرورت دارد
طی یازده سال که از حاکمیت موجود گذشته مبارزه مشترک یکجا با پاکستان علیه تروریزم همکاری اقتصادی نشان دهی منبع تروریزم آرزوی هم سایه نیک و حسن همجواری نکته های دلچسب بوده اند که هر روز ما و دست اندر کاران سیاست خارجی ما به آن مصروف بوده ایم جهان در رس امریکا هم از آن هر لحظه نام برده در روی کاغذ و در میز های مدور تا چندین دهۀ دیگر مقبولیت خواهد داشت. من در این مورد دلائل زیاد دارم که هر کدام شان به نوبه خود قابل درک اند اگر ما عملکرد ها و دورۀ دپلوماسی موجود را بنگریم و از جانب به فکر راه حل های موقت زود گذر و باور های میان تهی باشیم آینده روشن در انتظار ما و کشور ما بوده نمیتواند هیچ کس دقیق پیش بینی کرده نمی تواند که بعد از خروج قوت های امریکا در 2014 طی دو سال دیگر مناسبات ما با امریکا در کدام حد و اندازه خواهد بود. بعداز 2014 ناتو با کدام موقف خواهد بود و در مورد افغانستان چه خواهد کرد؟ آیا خطر آن وجود ندارد که ناتو هم بالاخره پل پائی پیمان وارسا را با خود اختیار کند بعد از 2014 اردوی ملی و پولیس ملی و ارگان های امنیتی ما در کدام سطح قرار خواهد داشت تعویض در استراتیژی های موجود به وجود نخواهد آمد حتمی خواهد آمد آیا افغانستان همیشه به کمک های دیگران محاسبه کند چنانچه همین حالا بعضی از کشور های اروپائی در جنگ افغانستان دل و نادل اند اگر این وضیعت سخت تر و دوام دار تر شود دوام ماموریت این کشور در افغانستان حتی تا دو سال دیگر مشکل به نظر می رسد این حقیقت را هر افغان آگاه وطن دوست میداند که کشور های منطقه یی توان هر نوع تخریب را در کشور ما دارند تجارت تلخ سه دهه گذشته در کشور نشان داد اگر کشور منطقه بخصوص هم سایه ها راضی نباشند میتواند هر نوع مشکل آفرین نمایند اگر در گذشته کمتر می دانستیم حالا باید زیاد تر باورمند شده باشیم که روابط سازنده باکشور های منطقه ئی بار سنگین را از دوش ما ، دوستان بین المللی ما کم می کند حالا میحواهم مشخص تر بنگارم
1. طی 11 سال گذشته ما با قدرت های منطقه ئی طوری حرکت و سیاست کرده ایم که در حقیقت دست آنها از وضعیت موجود افغانستان مطلق کوتاه پنداشته ایم و با موجودیت امریکا و ناتو این طور تصور کرده بودیم که دیگر همه چیز از ما و دست ما از همه بالاتر است اما حالا باید با این اشتباه متوجه شده باشیم که برداشت ما غلط بوده و کشور ها منطقه خوب میتواند ما را تهدید و تخریب کنند چنانچه کردند . بالاخره باید اعتراف کرد که تاهمسایه های شریر بخصوص پاکستان نخواهد در افغانستان امن سرتاسری نخواهد آمد نادیده گرفتن ایران چین و روسیه در وضع موجود افغانستان استباه بزرگ دیگر ما بوده و هست .
2. تعداد زیاد از کشور ها میگویند که افغانها همه چیز صلح امنیت بازسازی را از ما میخواهد خود چه می کند در حالیکه ما به کشور مصرف کننده تبدیل شده ایم پاکستان هم روی معضله موجود بشمول خط دیورند ایران نیز روی دریای هلمند ، و بند سلما چین هم منافع تجارتی خود و مشکل بای قور ها روسیه و کشور های آسیای میانه نیز حرف های حضور دراز مدت امریکا را دارند بخاطر حل همچو پرابلم ها دقت و هوشیاری سیاسی و دیپلوماسی آگاهانه در باره نقطه نظر های کشور های مورد بحث ضرورت است حل این معضلات از روی مذاکره و گفت و شنود برای آوردن امنیت در افغانستان زیاد کمک می کند.
3. حرفی را که افغانستان بنام تروریزم همیشه تکرار می کند این یک حقیقت جهانی و منطقه ئی است اما این مشکل وقتی حل شده میتواند که منابع مالی و سازماندهی آن بررسی همه جانبه شود. هرکس این را میداند که منبع اصلی این همه مشکلات پاکستان است و ادارات معلوم الحال آن کشور یعنی ISI در رأس سازماندهی این شبکه قرار دارند. رقابت سالم یا غیر سالم بین هند وپاکستان معضله خط دیورند کلمات گذشته و موجودی بنام پشتونستان همه دست به هم داده اند مشکل بر مشکل کشور ما افزوده اند نظریات بی معنی پاکستان که قنسلگری هند در افغانستان فعالیت دارند در حالیکه پاکستان نیز قونسلگری های دارد پاکستان در مورد افغانستان با یک استراتیژی دازمدت که آن به هیچ صورت به نفع افغانستان نیست حرکت می کند در حالیکه سیاست ما مقطی است با فراز و نشیب حرکت می کند در این مورد تفکر همه جانبه ضرور پنداشته می شود. سیاست که بتواند این گره ها را بلاخره باز کند
4. طی سال که گذشته و امسال کوشش از طرف دولت افغانستان بخاطر هم کاری های همه جانبه اقتصادی وجود داشت این پیشانی باز افغانستان و دست داراز هم سایه ها زمینه آنرا فراهم ساخته است تا مردم افغانستان منحیث مصرف کننده ها و کشور هم سایه به تولید کننده گان همه جانبه تبدیل شوند اما از نگاه امنیتی این بازار آزاد افغانستان که در حقیقت بازار آزار باید آن گفت هیچ موثریت نداشته این را همه میدانند که منافع کوتاه مدت اقتصادی برای جمهوری اسلامی ایران و پاکستان نمی تواند به هیچ صورت نگرانی امنیتی که از موجودیت قوای خارجی در افغانستان دارند برطرف سازد بلکه روز به روز باعث تشویش زیادتر شان می گردد حتی ایران ، قزاقستان ، روسیه و دیگر جمهوریت های آسیای میانه بشمول کنار گذاشتن خود را از پروژه مهم اقتصادی در افغانستان دو از انصاف میدانند و گلون های پرعقده اند بخصوص در مورد سرمایه گذاری در معادن افغانستان.
5. دولت و حاکمیت موجود در افغانستان این حقیقت را باید بداند که اگر کشور های منطقه با یک دیگر تفاهم استراتیژی یک پیدا کنند و اپوزیسیون موجود افغانستان دست را با مخالفین آشکار دولت یکجا نماید دولت موجود دچار پرابلم های خواهد شد که کنترول آن نهایت دشوار خواهد بود دولت باید به پذیرد و قبول کند که فاقد یک استراتیژی امنیت ملی است دولت بطرف در حرکت است که منافع محدود در آن دیده میشود هرکس در تقویه گروه و تفکر حق یا باطل خویش است با این طرز و شیوه در سیاسیت و عمل کرد ما را بجای نمی رساند که از منافع ملی حراست نماییم دولت فرصت های اندک دارد هنوز که این فرصت ها همه جانبه از دست نرفته باید یک خط مشی ملی امنیتی و یک استراتیژی مشخص مطرح گردد تا از این بیشتر بطرف بحران نرویم درغیر آن دست آورد های 11 سال گذشته ضرب صفر خواهد شد.
6. فراموش نشود استراتیژی سکتور مبارزه علیه مواد مخدره در کشور افغانستان در یک مرحله حساس قرار دارد و آنچه را که تا اکنون در این مبارزه انجام داده ایم نتایج آن معکوس است این شیوه و این سیاست ما را به طرف بحران میبرد.
7. مشکل دیگر این حاکمیت در آن نهفته است حل این پرابلم ها را منوط به مشوره های قومی قبیلوی میداند از راه های حل دیموکراتیک طرفه میرود و با سیاست های پشت پرده تکیه می کند سیاست پنهان کاری بی اعتمادی را به بار می آورد و بین مردم و دولت فاصله ایجاد می کند .
8. دولت میخواهد با عذر و زاری و امتیاز دادن مخالفین را با خود یکجا سازد از نظر من امتیاز دادن بدون سنجش با مخالفین سیاسیت معقول نیست عوض امتیاز دادن باید در تقویه نهاد های دولتی و حاکمیت دولتی زیاد توجه نمائیم
9. اشتباه دیگر سیاسیون بر سر قدرت ما در شرایط فعلی این است که با وعده های حکومت ملکی پاکستان در راه مبارزه با ترویزم باور دارد در حالیکه طراح سیاست در مورد افغانستان اردو و استخبارت پاکستان است نه حکومت ملکی
10. مخالفین دولت افغانستان در تاکتیک سیاسی و جنگی خود شما تغییرات آورده اند اما سیاسیون امنیتی ما تا آخر غیر از یک سیاست تاریخ تیر شده و زنگ زده نه استراتیژی جدید دارند وتاکتیک
11. سیاست گذاری های ما بخاطر کاهش و از بین بردن رشوت اختلاس با ایجاد دفاتر پرزرق و برق مانند داستان های دنبال دار یک عمل کرد غلط و نا کار آمد بوده ما تا هنوز در باره همچو تشکیلات بدون موثریت پافشاری می کنیم اگر این جراات اخلاقی را داشته باشیم با اشتباهات خود اعتراف کنیم معقولیت و صداقت ما را نشان می دهد .
12. سیاست دیگر که برسیل بیکاران روز تا روز افزوده و فاصله مردم را از دولت به وجود آورده این است تصدی های دولتی که از حکومت بودجه می گیرند به باردوش دولت اند حتی وزارت محترم مالیه سالانه از پلان مالی آماده شده هر تصدی ده فیصد تکس می گیرد وسالانه از این تکس پول هنگفت به جیب دولت می رفت.
اما به گفته بعضی از مسعولین وزارت محترم مالیه دست به ابتکار زد این تصدی ها را بدون تصدی های وزارت محترم مالیه به سکتور خصوصی وا گذار کرد چنانچه تا اکنون دها تصدی با این سیاست ازبین رفته اند مامورین آن سرگردان و بیکار اند تشویش وجود دارد این سیل بیکاران صفوف مخالفین را تقویه خواهند کرد وقتیکه حکومت منتخب مردم با همچو سیاست ها مردم را از پهلوی خود براند کجا بروند و چه کنند در این مورد مثال های زیادی وجود دارد
تا هنوز روشن نیست که چرا این سیاست بیکار کردن مردم بدون موجب تاچه وقت دوام خواهد کرد در شریط موجود رهبری دولت افغانستان ضرورت دارد تا ملت در پهلوی آن قرار داشته باشد از سیاست دولت مردم دفاع کنند سیاست که بین ملت و دولت فاصله ایجاد می کنند چه شعوری باشند چه غیر شعوری در شرایط موجود اشتباه بزرگ و گناه نا بخشودنی است که با عث ایجاد بحران در دولت می شود چون اکثر سیاست های ما کاپی است این کاپی گری ها ما را از اصل کشیده به یک کاپی غیر ضروری مبدل ساخته است در اخیر در حالیکه با این نوشته زحمات زیادی کشیدم باور ندارم گوش های کر این حقایق را بشنوند
باده نوشی گفت دیشب ساقی گلفام کو ؟
باده کو مستی کجا دلدار دُرد آشـام کو ؟
گفتمش خامی مکن می کمترک خندید و گفت ؟
کس نمی پرسند مستان پخته کو یا خام کو ؟
گفتمش گر مست گشتی بت پرستی بایدت
گفت دیری کو ؟ مغنی کو ؟ معبد و اصنام کو ؟