پوهندوی دکتورشفیق الله انوری

 

رونق تجهیزات نظامی درجهان امروز

نتائیج تحقیقات مؤسسۀ تحقیقی صلح ستاکهلم برای اولین بارتقریبآ ازدودهه بدینطرف نشان میدهد که تجارت ومعامله تجهیزات نظامی درجهان امروزی نسبت به سال قبل بطورنسبی بصورت بسیارکم پائین آمده وبصورت مجموعی به ۴۱۰ میلیارددالرامریکایی بالغ میگردد . قرارراپوردانشمندان کاهش فروش تجهیزات نظامی دربزرگترین صد شرکت تسلیحات جهان درحدود ۵ فیصد نشان داده شده است .  تاکنون کاهش بودجۀ نظامی نیز دررابطه بابحران مالی بالای بخش تجهیزات  تاحدزیادی تائثیرواردنموده که درحقیقت امر اگربه دهۀ گذشته یعنی ازسال ۲۰۰۲ تا۲۰۱۱ میلادی نظراندازی شود ، درینصورت فروش بین المللی اسلحه کمتراز۵۱ فیصد بلند رفته است . همچنان برای سال ۲۰۱۱ میلادی تصاویرمختلفی برای معامله وتجارت اسلحه وجوددارد . « برنامه های وضع شدۀ صرفه جویی ، تطبیق پائین آوردن هزینه های نظامی وبه تعویق انداختن تصویب برنامه های اسلحوی فروش سلاح رادرامریکای شمالی واروپای غربی پائین آورد . » علاوه برآن اثرات منحصربه فردمانند خروج واحدهای نظامی ازکشورهای عراق وافغانستان نیزدرکاهش فروش تجهیزات نظامی رول عمده رابازی نمود .تحریم های تسلیحاتی مقابل مشتریان سنتی ، کشورلیبیا ، نیزفروش اسلحه راتحت فشارقرارداد . اماهمزمان هزینه های نظامی درقارۀ آسیاوکشورهای شرق نزدیک ومیانه بلندرفت . بنابردلیل رکود معامله وتجارت اسلحه دربازارهای غربی ، شعبۀ فروش تلاشهای جدی نموده تاگدام های افزارجنگی رادرچنین مناطق وامریکای جنوبی افزایش داده وبه فروش برساند . ازاینرو تحلیلگر انستیتوت تحقیقی صلح ستاکهلم بنام سوسن جیکسن تجارت اسلحه رابصورت مستقیم دریک بحران بنیادی واساسی نمینگرد  : مادرینجااین رایک گرایش قصیرالمد ت تلقی مینمائیم که بطوراعظمی یک چند سال دوام خواهد کرد . باالخصوص شرکت تجهیزات ازمدتی بدینطرف توسعۀ مناطق جدید فروش راسعی وتلاش نه نموده وبه کوچک ساختن تولید هستوی بمنظوراختصاصی ساختن وتوسعۀ تجارت آن درمارکیتهای حوزه های مربوطۀ آن ادامه داده است .  شرکتهای بزرگ همیشه تمرکزشان رابیشتربالای جنگهای دیجیتال دارند . امنیت شبکه هاباوجود تقلیل بودجه یک فکتور هزینۀ ممتازمیباشد وشانس بدوش گرفتن وظایف غیرنظامی وملکی رابازساخته وهمزمان صلاحیت تکنولوجیکی رابرای جنگ الکترونیک توسعه وانکشاف میدهد . شرکت ریتیون   Raytheon)) نرمافزاری راانکشاف وتوسعه داده که به کمک آن اجازه داده میشود تاشبکه های اجتماعی راجاسوسی نماید . صد شرکت سلاح سازی وتجهیزات نظامی مشهورجهان که ازطرف مؤسسۀ تحقیقی صلح ستاکهلم نشان داده شده است ازآنجمله به تعداد۴۴ شرکت امریکای شمالی و۳۳ شرکت اروپای غربی ۸۹ فیصد مفادرادرسطح جهان ازآن خود کرده اند . شرکت تجهیزات بزرگ روسی بنام یونایتیت ایر کرفت درلستی که ازطرف موسسۀ تحقیقی صلح نشرگردیده دردرجۀ هژدهم قراردارد . شرکت های چینایی به نسبت عدم موجودیت ارقام احصائیوی آن درینجامدنظر گرفته نه شده است . شرکت هوایی والکترونیک امریکایی بنام لاکهید مارتین ( Lockheed Martin) وبوئینگ (Boeing) هریک ۷۸ و۴۶ فیصد مفادشان رادربازارتجهیزات نظامی بدست آورده اند که بدینمنوال دردرجه بندی مقام اول راکسب نموده اند . بدنبال آن شرکت بریتانوی بی آ ای( BAE ) که سال پیشین باشرکت اروپایی ( EADS) مدغم گردید ، قرارمیگیرد . بعد ازپنج شرکت امریکای ویک شرکت بریتانوی باکسب مفاد ۱۶،۴ میلیارد دالرامریکایی ، شرکت جرمن- فرانس- سپانیا ازنگاه درجه بندی درسطح جهان مقام هفتم رااحرازنموده است . درمجموع پنج شرکت سلاح سازی درآلمان لست گردیده که تمامی آنها مفادزیادی راازنگاه تولید سلاح بدست آورده اند . به اساس راپورجدید ارایه شده ازطرف مؤسسۀ تحقیقی صلح ستاکهلم درسال ۲۰۱۰ میلادی شرکت راین میتال منحیث اولین شرکت آلمانی بابدست آوردن مبلغ ۳ میلیارد دالرامریکایی مفادمقام بیست وششم راکسب نموده است . رویهمرفته شرکت تیسینکروپ آلمانی ازطریق ساختن کشتی های جنگی  باد ریافت ۲ میلیارد دالرامریکایی مفاد مقام چهل ونهم وشرکت زره پوش وتانک سازی  بنام کروسمافی ویگمن مقام پنجاه وچهارم وشرکت دیهل که درآن تمامی انواع مهمات جنگی  تولیدمیگردد ، مقام شستم را بدست آورده اند .

برمبنای راپورارایه شده توسط متخصص مؤسسۀ تحقیقی صلح بنام  پیتر ویسمن ، کشورآلمان بعدازکشورهای اضلاع متحدۀ امریکا وروسیۀ فدراتیف سومین کشورصادرکنندۀ تجهیزات وتسلیحات نظامی درجهان بشمارمیرود . این کشور ارادۀ واضح به ارسال مقادیربیشترتجهیزات وسلاحها به کشورهای خارج دارد . ارسال برنامه ریزی قایق های گشتی آلمانی به کشورعربستان سعودی برای اثبات آن یک نمونۀ بارزاست . بنابرنظرسنجی های مؤسسۀ تحقیق صلح ، حکومت سلطنتی اقتدارطلب واستبدادی عربستان سعودی بعد از کشور اسرائیل  قویترین کشورمسلح دریک منطقۀ متشنج بوده است . ویسمن تأکید نمودکه آنهامیخواهند بطورنظامی نیز درحالتی قرارداشته باشند تابتوانند هرشورش وناآرامی داخلی راتحت سلطه وفشارخویش قرارداده وآنرادرنطفه خنثی سازند .

جدول (۱ ) مفاد فروش شرکتهای تجهیزات مدرن وپیشرفته را درسطح جهان نشان میدهد (میلیارددالرامریکایی) . *

                                  

                    *Stockholmer Friedensforschungsinstitut(SIPRI).

دانشمندان بخش نظامی بنابرتحلیل ارقام جدیداحصائیوی شان واقعات جنگ ومشاجرۀ جهانی رابرپنج قسمت درجه بندی نموده که ازآنجمله جنگ مسلحانه مافوق ترین درجۀ آن رانشان میدهد . این درجه بندی وسایل استعمال شدۀ نظامی ، عواقب جنگ ونزاع راازمردن تابحران فراردربرمیگیرد .

جدول ( ۲ ) درجۀ شدت مشاجره ، نزاع وجنگ رادرسالهای ۲۰۱۱- ۲۰۱۲ میلادی درسطح جهان نشان میدهد . *

 

*Heidelberger Instituts für Internationale Konfliktforschung(HIIK),2012.

ازجدول فوق چنین بنظرمیآید که درتعدادجنگ درمقایسه باسال قبل (۲۰۱۱) کاهش بعمل آمده است . محققین صلح تعدادجنگهای سال۲۰۱۱میلادی رابیست وسال ۲۰۱۲ میلادی راهژده در۱۵  کشور و۴ منطقه جهان نشان داده اند . به تعدادیازدۀ ازاین جنگها درسال ۲۰۱۱ میلادی به شکل جنگ مسلحانه وهفت دیگرآن به بلندترین شدت مشاجره ونزاع درجه بندی گردیده است .

درسال ۲۰۱۲ میلادی جنگ بین الدولتین یعنی بین کشورسودان و سودان جنوبی نیزدرقارۀ افریقابوقوع پیوست که درنتیجۀ این زدوخوردها بین اقلیتهای مختلف هزارهانفربقتل رسید . بطورکلی ۹ جنگ درقارۀ افریقابطرف  صحارا ، ۵ جنگ درشرق نزدیک ومیانه و۳ جنگ درقارۀ آسیا واقیانوس ویکی ان درامریکا بوقوع پیوست . قارۀ اروپا درسالهای پیشین عاری ازجنگ بود. ۸۰ فیصد تلفات رادراین جنگها ونزاعهای حال حاضرمردمان ملکی تشکیل میدهند که دراثراستعمال اسلحۀ خفیفه ازبین میروند . درواقعیت امردرقارۀ اروپا نیززدوخوردهای اجتماعی واقتصادی دررابطه بابحران اقتصادی درکشوررومانیا ویونان بین گروپهای متخاصم ومتضاد به شکل خشونت آمیزی بوقوع پیوست .

بیشترین تلفات جانی به تعداد ۶۵۰۰۰ نفردرشرق نزدیک بمیان آمد . به اساس آمارسازمان ملل جهان تاحال تنهادراثرجنگ مردمی وداخلی دوامدارکشورسوریه به تعداد ۵۵۰۰۰ نفر به قتل رسیده ودرحدود ۲،۸ میلیون ازاثر جنگ مجبوربه ترک دیاروقصبات شان شده اند . دراین مناطق جدید زدوخوردها درارتباط بابهارعربی بدون وقفه دوام دارد . قرارتخمینات محققین صلح بدون کم وکاست جنگ درکشورهای افغانستان وعراق ادامه دارد . درکشورپاکستان زدوخوردهای بین گروپ های اسلامی وحکومت ادامه داشته که درنتیجۀ آن بیشتراز۴۰۰۰ نفرتلف گردیده است . درسرحدات مشترک کشورهای افغانستان وپاکستان دراثربمباردمان های طیارات بی سرنشین امریکایی به صدهانفرجان های شرین شانراازدست داده اند . محققین نظامی انستیتوت هایدلبرگ کشورآلمان درسال ۲۰‍۱۲ میلادی درسراسرجهان به تعداد ۳۹۶ نزاع راکه ازآنجمله ۱۸ آن به شکل جنگ مسلحانه بوده ، آمارتقدیم مینمایند .

درحال حاضرباید ازشرایط مساعد ومناسب بین المللی استفاده گردیده تایک برنامۀ قاطع خلع سلاح روی دست گرفته شود . جای تهدید هستوی بایددرجهان امروزی توسط تأمین امنیت مشترک وباهمی تعویض گرددزیراسالانه به مبلغ بیشترازصدمیلیارد دالری که برای تولید سلاحهای اتمی بمصرف میرسد باید بمقاصد غیرنظامی ومدنی ازآن استفاده صورت گیرد . سرانجام این یک امرضروری تلقی میگرددتابحث ومذاکرات درموردیک موافقتنامۀ بین المللی درسطح جهان بمنظورخلع سلاحهای هستوی آغازودرمناطق مختلف جهان ازگسترش آن جلوگیری بعمل آید .

 

مأخذ:

1.HEILIG , RENE , (2013) : Irgendwas zwischen Zirkus Krone und Krieg . ND-Zeitung . Berlinausgabe . 68. Jahrgang / Nr. 42 . Dienstag . 19 . Februar .

2.STANKE ‚ OLAF ‚ (2013) : Rüstungsboom mit Delle . ND-Zeitung . Berlinausgabe . 68. Jahrgang / Nr. 42 . Dienstag . 19 . Februar .

4. STANKE ‚ OLAF ‚ (2013) : Die Welt ist nicht friedlicher geworden . ND-Zeitung . Berlinausgabe . 68. Jahrgang / Nr. 45 . Freitag . 22 . Februar . Seite 2 .

3.THIELIKE ,  HUBERT , (2013) : Auf der Suche nach der Nulllösung . . ND-Zeitung . Berlinausgabe . 68. Jahrgang / Nr. 45 . Freitag . 22 . Februar . Seite 2 . 

 

 

ش . انوری

برلین ۱۰\ ۳\ ۲۰۱۳

 

 

---

بالا
 
بازگشت