بـــه استـــقبــال ازحـــلــــــول سال جــــدیــــد (1392هجری شمسی)
هر سا ل طبیعت خا نه خودرا پا کیزه ونو می کند ما نیز خانه خود را از گرد ،غم وآلوده گی های ناشی ازمحیط بایست پاک کرده و باغ خا طرر ا ز گلهای عشق ،امید نیکی سرسبز وخرم میسازیم .
مردم فرزانه درسفرزنده گی منزل هرروز،ماه و سال را خوبتر از دیروزمی سازند وخوشتر از پارسال می آرایند.
چراغ مقصود ومنظر آرزو را روشن تر وزیبا تر ساخته راه رفتن را آ سانتر وبا صفا میگردانند. سخن ازروزنو ونوروز می رود . نوروز همچنان خلقت وسر آغا ز طبیعت است.
تجلیل ازنوروز ویژه عجمیان است نوروزمردما ن غیرغرب پیشینه تاریخی دارد.
کوروش کبیرشا هنشاه تمدن آور فارس نوروز را که مصاد ف به فتح بابل بود همیشه جشن می گرفت.
بزرگداشت از نوروز درعهدساسانیان رونقی ویژه داشت .ملکشاه سلجوقی درایا م نوروز برتخت سلطنت جلوس کرده است .
درافغانستان نوروزبا سنت های نوروزی تجلیل می گردد:
مسایل همچو: خانه تکانی ، آب زدن ، بردن نوروزی ،میوه ،سر ولباس ،شیرینی وماهی وجلوی (هفت میوه) از قبیل : سر که ،سمارق، سیب، سنجد ، سبزی وسیر در قدیم معمول بوده است .
درزمان زردشتی ها هفت شین که عبارت باشد از : شراب ، شهد ،شمع ،شکر،شیر ،شاهد وشمشاد رایج بوده است .اکنون مردم شهری کشور ما 7 سین را به هفت میوه که عبا رت باشد از :
کشمش، پسته، با دام ، غولینگ ،چارمغز،زرد آلو و آلوبالو مبدل ساخته اند .سبزی چلو،ماهی وتخم مرغ نیزدرشب نوروزآما ده می گردد. تازه دامادان باخریداری وآماده ساختن چینن میوه ها به منزل خسران می روند.
درزمان ساسانیا ن شاه روز اول نوروز را با مردم،روزدوم رابادهاقین وروزسوم راباسپاهیان ورزمنده گان،روزهای چهارم وپنجم راباخانواده وروزششم را بااهل دانش ورازسپری می کرد.
روایت است که ازجمله صحابی درروزنوروزحلوایی رانز دپیغمبراکرم(ص)می برد وایشان ازآن شخص می پرسد که این حلوا به کدام مناسبت است موصوف پاسخ می دهد که امروز نو روز عجمیا ن است وپیغمبر بزرگ اسلام می فرماید که : هر روز تان نوروز ونوروز تان پیروز با د اما در مورد کدام حدیث وآیات وجود ندارد .
درعهد تیموریان جشن نوروز بابر ا فراشتن جهنده حضرت علی ( رض ) بر گذار می گردید گویند پیکر حضرت علی کرم الله وجهه را بنا بر در خواست وحکم امام جعفر صا دق از عراق به بلخ آورده اند .
این مقبره در عهد سلطان سنجر سلجوقی اعمار گردیده بود که چنگیز آ نرا ویران ساخت وبعد ها سلطان حسین آنرا با ز سازی کرد ودر مقا بل آرامگاه حضرت علی ( رض ) نوشت :
گویند مرتضی علی در نجف اســــــــــــــــــت
در بلخ بیا ببین چه بیت الشرف اســـــــــت
جامی نه عدن گوی نه بین الجبلــــــــــین
خورشید یکی ونور اوهر طرف اســــــــــت
میله گلسرخ در مزار شریف چهل روز دوام می کند ومردم از تما م کشور وهمسایگان به این شهر در روز اول حمل مهمان می شوند .
جهنده ها ،توغ ها وبیرق های دیگر در سر پل ، امام صاحب، کارته سخی کابل ومندوی کابل افراشته می گردد وهمزمان جشن دهقا ن آغاز می گردد ومردم برای تفریح در دامنه ها وتپه ها وزیارت گاه ها می روند که میله دهقان شامل نها لشانی، قلبه کشی، بز کشی، قوچ جنگی، مرغ جنگی، شتر جنگی، نیزه بازی واسپ دوانی می با شد.
در تمام ولایات کشور ودر سراسر افغانستان از این روز با تجلیل مرا سم با شکوه استقبال می کنند آخیر چارشنبه هر سال مراسم سوری معمول در عهد قدیم تا 60 سال قبل نیز رایج بود مردم آتش را می افروختند واز بالای آن می پریدند وچنین شعر می گفتند :
سرخی تو از من - زردی من از تــــــــــــــــو
بجاست از شعر مستغنی بمناسبت بهار ذکر نمود :
بها ر آمد که باز از خود روم مستانه در صحرا کشم چون گرد وباد از دور خود پیمانه در صحرا
زکنج اعتکاف ای زاهد کردی زنده در گـــورم روم با جام وصراحی در بغل رندانه در صـــــحرا
گریبان می درم دیوانه وار از دست دلتنــــگی چو می آید بیادم بازی طفلانه در صـــــــــــــحرا
پرستش کن بیا ای گبر در کیش یقــــــین لاله که دارد از دل پر داغ آتش خانه در صــــــــــحرا
غم واندیشه صحن وسرا مستغنی نمی خواهد گزیدست از برای خویش عشرت خانه در صحرا
شنیدم شرح حال شهریان خویش اکـــــــــنون روم چندی بدور بشنوم ا فســـــــــانه در صـــحرا
آ واز خوان مشهور کشور احمد ظاهر در مورد بهار سروده های زیا د دارد که مصرع اول آن چنین است:
اگر بهار بیا ید ترانه ها خواهم خواند ترانه های خوشی عاشقانه خواهم خواند
قدیم ترین سرود، سرود نوروزی است بنام نورو زنامه خیام مربوط عهد ساسانی ها وبنام سرود خسروانی یاد می شود .
گفتنی اند در عهد تیموریان هرات دختر یکی از نظامیان تیموری در هرات با شخص بنام ملامحمد دانش اموز مدرسه نظامیه هرات باهم عاشق می شوند وازدواج آنها بنا بر عوامل صورت نمی گیرد وسر انجام علی شیر نوایی به آنها کمک کرده ایشان را مزار شریف می آورد واین دو دلباخته را ملحق می سا زد وعقد نکاح شان را در مزارشریف می بندد :
بیا که بریم به مزار ملا محمد جان سیل گل لاله زار ملا محمد جان
به دربار سخـــــــی جان گله دارم یخن پاره زدست تو نگـــــــارم
پس از مرگم بیایی بــــر مزارم مدامم در دعا در انتــــــــظارم
به تن کردی گلم رخت ســــیاه را کنم تــعریف یار بـــــی وفا را
به دنیا مه اگه غمــــــخوار ندارم بگیرم دامن شـــــــــیر خدا را
بیا زیارت کنیم شیر خـــــــدا را به چشم مالیم همان قفل طلا را
مه دعا می کنم آمین بگــــــوین خدا کامیاب کنه هــــر دوی ماره
ترانه های دیگر نوروزی :
نوروز شد وجمله جهان گشت معطر از بوی خوش لاله ونسرین وصنوبر
برتحت خلافت بنشست آن شه ابرا ر داماد نبی،شیر خدا وساقی کوثـــــــر
روز نوروز است خدا جان جهنده بالا می شود از کراما ت سخی جان کور بینا می شود
لیلا لیلا نوروز اســـــــــــــــت خدایا دنیا دوروز اســـــــــــت
بهار آمد که گل پوشت کنم یا ر نظر به حلقه گوشـــت کنم یا ر
کلام الله بگردد خـــــصم جا نم اگر یک دم فراموشت کنم یا ر
آب زنید راه را ا ینک نگار می رسد مژده دهید باغ را بوی بها ر می رسد
ارسالی :عبد الواحد خرم به سایت وزین ودوست داشتنی آ ریایی تحفه سا ل نو
بالا
بازگشت