گفتگو با عزیزه عنایت نویسنده وشاعرسرشناس کشور
ظلم و استبداد,آخر جان و تن فرســــــوده است
کس نداند چیست د یگربعد ازاین تقـــدیر مـن؟
شمارۀ: اول پنجشنبه 21 ثور 1391
مصاحبه کننده: شیرین نظیری فعال حقوق زن وگردانندۀ سایت آوای زنان افغان
این صفحه با صحبت های بانوی که بیش ازچهل سال با احساسات ظریف وواقع بینانه
دررابطه به وطنش، مصیبت های وارده به آن ، بویژه درمورد رنج ها و درد های بی
پایان زنان میهنش نبشته و سروده مزین گردیده است.
آری عزیزخواننده گرامی !
این بانوی سخنوروستاره درخشان شعر و ادب زبان فارسی ، طوریکه همه با نبشته ها و
سیمایش آشنائی کامل دارند . بانوعزیزه عنایت است . او با وجود داشتن مصروفیت
های زیاد مصاحبه ما را پذیرفتند و به ما فرصت دادند. تا مختصر زمانی پای صحبت
شان بنشینیم وصحبت های ارزشمند شان را شنیده و زیب و زینت آوای زنان افغان
سازیم. پیش ازهمه از صمیم قلب ازایشان اظهارسپاس می نمایم.
شیرین نظیری: ضمن عرض سلام و آرزوی صحت و سلامت برای شما، لطف نموده مختصراز
خود بگوييد.
ازهمه اولتر سلامهای خود را به شما وخواننده گان عزیزوگرامی تقدیم میکنم.
باید بگویم که به مردم شریف افغانستان مخصوصاً زنان قهرمان وفعال وطنم افتخار
میکنم باآنکه همیشه ممانعت های سد راه شان قراردارد چه درداخل وخارج کشوربا
فعالیت های فرهنگی,ادبی ,اجتماعی باایجاد سایت های انترنیتی,نشـریه ها مجلات
وهمچنان تاسیس انجمن زنان, نهاد های فرهنگی بخاطربسیج ساختن زنان افغـــا ن
فعالیت مینمایند که این اقدام نیک آنان قابل قدرو ستایش است.
درسال 1326 هجری شمسی درولسوالی اندخوی ولایت فاریاب پا به عرصه وجود گذاشته ام و زما نیکه پدرم "محمد کــــریم " نسبت وظـــیفهً افســـری در کابل متـــــوطن گردیدند. من نیز درکابل بزرگ شدم وتحصیلاتم را نیزدرهمانجا به پایان رسانیدم. بعد ازختم دوره تحصیل شامل ماموریت رسمی ومــد ت 25 سا ل مصدر خد مــــت به جامعه خود گردیدم. باید افزود که ده سال اخیر ماموریتم را بحیث مدیرعمومی ســــوانح دروزارت آب و برق آنــزمان اجرای وظیفــه نمودم.
از سال 1364 – الی 1371 هجری شمسی نزد استاد بزرگـوار عبدالحــمید اسیر مشهــــور به ( قندی آغا) بیدل شناس معروف کشورافتخار درس بیدل شناسی ,علم عروض ولازمهء پنج گــانهً شعر را کسب نمودم و در سال 1372 هجری شمسی نظربه شرایط نا مساعد ،وطن را ترک و پناهندهً کشورهالند شدم که تاکنون درهمین کشور بسرمیبرم. دارای دوپسرو دو دختر میبا شم .
آثار ارزشمند نویسنده وشاعرفرهیخته کشور، عزیزه عنایت
پرسش: بانوعزیزه عنایت با توجه به اينکه شما جزو برترين و برجسته ترين شعرای معاصر ما شناخته میشويد، به نظرتان شاعر کيست و چه وظيفهً دارد؟
پاسخ: نه تنها شاعر بلکه هرهنرآفرین بارسالت؛ دربرابرجامعهء خویش وظیفه دارد.
بادرک اساس واحساس ظریف, دردها ونارسایی های جامعه را توسط اثرخویش دوباره به جامعه منتقل سازد.
شاعرانعکاس دهندهء واقعیت های زشت وزیبای ماحول خویش درجامعه نیزمیباشد.
پرسش: بانوعنایت عزیز شعراز دیدگاه شما،اگربخواهید تشبیع کنید چه چیزی زود، نقش درافکارشعرگونه تان می بندد؟
پاسخ: شعرکلامیست موزن متخیل واندیشیده. که ازدل برمیخیزد و دوباره بردل
مینشیند. زمانیکه شاعرالهام میگیرد به افکارومنظورشاعرارتباط میگیرد که چه
چیزبیشترباعث نقش بستن درذهن وی میشود.
بانو عنایت! برای بیان یک شعرچه حالاتی باید رخ دهد تا آن اشعاربرذهن جاری شود.
پاسخ: چنانچه که درفوق تذکر دادم شاعرنسبت به درک اساس که دارد ازآلام ودرد
های جامعه و یا مناظرطبیعی الهام میگیردکه باعث بوجود آمدن شعردرذهن میشود.
بانوعنایت عزیز! ممکن است، در بارهً ويژه گی های خاصی که احساس می کنيد درشعرخودتان وجود دارد، اظهارنظر فرماييد ؟
پاسخ: حالت های خاصی که قبل ازسرودن شعراحساس میشود یا تاثرعمیق به روح وروان
شاعر می گذارد ویا هم خوشی که رواناً شاعررا تحت تاثیرقرارداده وغرق تخیلات
خویش میشود. که بعد ازسرودن شعراین حالت دیده نمیشود .
شاعرعزیز! اگر بخواهید شعرهایتان را دسته بندی کنید کدام شعرتان را در دسته اول
می گذارید؟
پاسخ: شعرهایکه حالت تصوفی دارند
عزیزه جان عنایت ! اگرآموزگار شعرمی بودید؟ اولین درس شما به دانش آموزان تان چه میبود؟
پاسخ: خوشبختانه با تکنالوژی عصرجدید زمینه چنان فراهم شده است که از
فاصله های دور با هموطنان خویش درداخل وخارج کشورارتباط گرفته میتوانیم
که یک تعداد جوانان کشورم از ولایات زیبای هرات ,بادغیس,غور,لوگر, تخار,
جوزجان وهمچنان جوانانیکه دراروپا وکشورایران قراردارند. ازطریق انترنت
بامن درتماس هستند، شعرهای فرستاده شده آنان را بعد از تصحیح دوباره برای
شان میفرستم چه جوانان,این گرداننده گان فردا ها نیازبه مشوره ورهنمایی زیـــاد
دارندوهمچنان مشوره من برای آنان مطالعه آثاربزرگان وآموختن علم شعری میباشد.
پرسش: اگر شاعر نمی‌شدید کدام هنر دیگر برایتان اولویت داشت یا اینکه دوست داشتید چه کاره شوید؟
پاسخ: درطفلیت قبل ازرفتن به مکتب علاقه خاصی به نقاشی داشتم که علاقهً آن
دوره را تاکنون دروجود خود احساس میکنم ممکن یک نقاش میشدم ولی به سرودن
شعردرسن 22 سالگی زمانیکه مادرسه فرزند بودم پرداختم.
بانوعنایت عزیز! نگاهی تان به مقوله ی شعر نویا شعرسپید چگونه است؟
پاسخ: شعرنویاشعرسپید نیزمانند شعر کلاسیک پدیده ء است که احساس شاعر را
بیان میکند وشعریست دارای آهنگ .
بانوگرامی! غزل معاصر دارای چه خصوصیات مشترکی است؟
پاسخ: غزل درنوع خود شعرعاشقانه است که موضوعات عشقی درآن گنجانیده
میشود ازآن سبب این نوع شعررا غزل نامیده اند درغزل معاصرموضوعات اجتماعی, اخلاقی,میهنی نیزدیده میشود که تعدادی ازشعرا به نوآوری ها وواژه های رنگین به زیبای غزل نیز افزوده اند .
می خواستم بدانم که ، رابطه ی شعر با تاريخ چگونه است؟
پاسخ: شعردارای تاریخ بسیارکهن است که با پیداش و تفکرانسان بوجود آمده.
گویند حضرت باباآدم (ع) بعداز کشته شدن پسرش آبیل توسط برادرش قابیل ازدرد
وفراق پسر شعرمی سروده ولی درپیدایش شعرفارسی اولین شاعرآنرا به عنظله ء
بادغیسی نسبت میدهند وبعضاً به رودکی سمرقندی که وی را پدر شعر فارسی می نامند.
بانوی عزیز! آیا شما درعرصه شعر و شاعری گاهی هم وارد سیاست شده اید و اشعار سیاسی هم سروده اید؟
پاسخ: شرایط کشورمان طوری است که هرفردی وطن را گاه گاهی جانب سیاست
میکشد لهذا من هم ازچرخش گرداب ها بدورنمانده شعرهای سیاسی هم سروده ام. که یکی
ازاین سروده هارا دراینجا میگذارم وبعدش پاسخ به پرسش های شما را ادامه میدهم.
قلع وقعم
وطن فرزند نیک و مونس وغمخوارمیخواهد
زعــیم مهربان وعادل و بــیدار میخــــوا هــد
وطن عمـریست ازفقدان رهبر سوخت درآتش
کنون یک رهبرغمخواروبس هوشیارمیخواهد
هرآن رهبر که پشتی بان یک قوم وزبان باشـد
دیگر قوم وزبان را تحت استثمار می خوا هـد
عدالت کی تحقق می پذیرد بـا دورنگی هـــــا
عدالت گستری یک رنگی وایثــار میخواهــد
همه اقوام در کشور مصیبت دیده اند بسیــــا ر
از آن رو ملک افـــغان رهبــر بیدارمیخــواهد
به هر سو دشمنان بر افتراق قوم میکو شنـــــد
برای قلع وقعم این عمـل پیکــار میخــوا هــــد
وطن خواهد (عزیزه)اعتلا وصلح ویکرنگــی
برای این هدف هم کوشش و هم کار میخواهد
بانو عنایت گرامی! از کارهای جدید تان بگویید . بعد از مجموعه های شعری « سیر زند ه گی، فروغ سحرواندوه غریبان » آیا مجموعه دیگری آماده دارید؟
پاسخ: چارمین آثارم حاوی مجموعه شعری, مجموعه مقالات ومجموعه داستان ها آماده چاپ است وآرزو دارم که به همین زودی اقبال چاپ یابند.
جوانان گل سرسبد جامعه ما هستند و آنعده جوانان كه می خواهند از طریق شعروشاعری به جایی برسند چه مطلبی برای گفتن ، به ایشان دارید؟
پاسخ: جوانانیکه قریحهء شعری را درخود احسا س میکنند با مطالعه آثاربزرگان
آموختن قواید علم شعری و معلومات آفاقی میتوانند که به قله های پیروزی برسند .
بانو عنایت عزیز! می خواستم نظر شما را درمورد وضع کنونی فرهنگی درکشور، همچنین پیام شما را به فرهنگیان ما درداخل و خارج کشوربدانم.
پاسخ: چنانچه که جنگ های تحمیلی سی ساله افغانستان روی همهء مسایل اجتماعی,
اقتصادی, سیاسی تاثیر گذاربوده فرهنگ کشورنیزازاین بحران دورنبوده است
مخصوصاً فرهنگ های دوکشور همسایه بابرگشت مهاجرین ازاین کشورهـــا
سخت تحت تاثیر قرارگرفته است. پیشنهاد من به تمام فرهنگیان کشورم این است
که دربرابرفرهنگ بیگانه بجای فرهنگ اصیل وطن مبارزه نموده نگذارنـد که
داشته های وطن عزیزمان نیست و نابود شوند.
هربانو ای ساعتی ازشبانه روزخود را صرف مسائل دوستداشتنی خود می سازد. شما اوقات فراغت خود را چگونه می گذارنید و تفریح ویژه که دوست دارید. کدام است؟
پاسخ: باآنکه درهفته دوسه باردرمکاتب متوسطه هالند طوررضاکاردرس کلتوری
افغانستان ومعلومات درباره مهاجرت ها ومهاجرین جهان تدریس مینمایم . بعد از
فراغت با نوشتن مقالات , سرودن شعرومطالعه مصروف بوده گفته میتوانم کـه
بهترین تفریح من گردش درهوای آزاد و فضای سبز است.
خوش می شوم اگرمنتقدانه نظر تان را دررابطه به سایت آوای زنان افغان ابراز دارید . تا کمبودی ها ونارسائی های خود را مرفوع سازیم.
پاسخ: سایت آوای زن افغان که درجمع سایت های انترنتی افغانی قراردارد چون ستارهً
درآسمان رسانه ها میدرخشد که با مطالب جالب آموزنده ء اجتماعی, اخلاقی، گزارشات ,
مقالات، تازه ترین رویداد ها درباره زنان افغان وجهان درخدمت مردم وطن مخصوصاً زنان افغان قرارداشته که این همه از سعی وتلاش دست اندرکاران سایت وزین آوای زن افغان میباشد که البته درایــــن عرصه موفقیت های بیشتر شانرا خواهانم و هم ناگفته نباید گذاشت که پیشنهاد مـن برای زنان قلم بدست وشاعر اینست که با مطالب ارسالی واشعارزیبای خویش سایت آوای زن افغان را که سایت خود شان است همکاری نموده و به رونق بیشترآن با سهم گرفتن فعال خویش بپردازند. درخاتمه ازمحترمه شیرین نظیری خانم دوستدارمیراث های فرهنگی جامعه افغان وفعال حقوق زن تشکرمیکنم وموفقیت های زیادی برایشان آرزودارم .
اگرممكن باشد بیت از اشعارتان را كه دررابطه با درد ها وآلام زنان سروده باشید. برای خوانندگان این مصاحبه بویژه زنان بفرمائید.
اشک دامنگیــر
د ل به فریاد آمده از شــئون زنجــــــیر مــــن
سینه ءکوه میشگا فــــد نا لـه ء شب گـــیر من
ظلم و استبداد,آخر جان و تن فرســــــوده است
کس نداند چیست د یگربعدازاین تقـــدیر مـن؟
در لبم مهر سکوت وعــاجزم ازشـــرح حا ل
لیک رنگ و اشک خــو نینم کـنـد تـفسیر مـن
کی تــوان بگشــود ,یـاری این درء بـــیداد را
تــا بپــرسد از غم و این درد بی اکسیـر مـــن
گـاه سنگسارم نمـایـنـد گــاه زنــده پــای گــور
آفــریــد نـــد زن مرا , ورنه بگـو تقسیر من؟
تیــــــر آهم در د ل شب بگــذرد از آسمــــا ن
ای ستم گر بر حذر : از آه عا لــم گیـــر مــن
تا بد ل دارم (عزیزه ) غصه ء دخــــت وطن
عا قبت غرقم نماید اشک دا من گیـــر مـــن
بانوعزیزه عنایت شاعرگرانمایهً کشور؛ یک باردیگراز وقتی که دراختيارما گذاشتيد تشکروسپاس فراوان می نمایم وسلامتی و طول عمر همراه با موفقیت وکامگاری برايتان آرزومنديم.
پایان
www.Voiceofwomenafg.blogspot.com آوای زنان افغان
بالا
بازگشت