محمد ابراهیم سکندری
خجسته روز نوروز
تحقیقات فرهنگی وتاریخی دانشمندان وشرق شناسان بیانگر آنست که نوروز وتجلیل ازاین روز ، به زمان آریایی ها وساسانی ها پیوند دارد ، واحتمال برگزاری آن پیش از دورۀ آریایی ها هم ناممکن نبوده مگر در( اوستا ) نام از نوروز تذکر نرفته وبه گمان اغلب ازین روز بنام های دیگر تجلیل بعمل آمده باشد.
شاهنامه فردوسی پیدایش نوروز را به جمشید شهریار نسبت داده است که درحدود هفت هزار سال پیش دستوربرگزاری نوروزرا میدهد و مردم در چارگوشهً امپراتوری آن به پایکوبی وشادمانی می پرداختند.
چنانچه در شاهنامه میخوانیم "
به جمشید برگوهر افشاندند ــــــــــــــــ مرآن روز را روز نوخواندند
سرسال نوهرمز فروردین ـــــــــــــــــــ برآسوده ازرنج روی زمین
بزرگان به شادی میاراستند ـــــــــــــــــ می وجام ورامشگران خواستند
چنین جشن فرخ ازآن روزگار ــــــــــــــ بما ماند ازآن خسروان یادگار
درآن زمان نوروز را دریک سال دومرتبه جشن می گرفتند ، زیرا درآنوقت یک سال به دو فصل تقسیم گردیده بود ، ده ماه فصل سرد ودو ماه فصل گرم ، یعنی آغاز هر فصل شروع جشن نوروز بود.
بعدأ درنتیجه انکشافات طبعیت یک سال به چهارفصل تقسیم و روز اول سال را نوروز خطاب وازآن تجلیل به عمل آوردند.
بلی نوروز !
نوروز با آمدن بهار ، طراوت ، عطرافشانی های نسیم ملایم وهوای خوشگواربا روییدن وبا لیدن آغاز وبا برگزاری مراسم ویژه ازآن خوش آمدید گفته میشود.
مراسم برگزاری از نوروز درکشورهای چون ایران ، افغانستان ، تاجکستان وجمهوری های آسیای میانه به اشکال مختلف صورت میگیرد .
برگزاری جشن نو روز در کشور ما ازویژه گی های خاصی برخوردار است . مردم سال آینده را به فال نیک گرفته وبا حسن نیت خا ص ، وبه امید سعادت وآرامش جامعه از این روز تجلیل به عمل میاورند
در روز نوروز کشورما شاهد میله ها واجتماعاتگوناگون سنتی وفرهنگی میباشد ، چنانچه دراین روز جندۀ (علم مبارک) زیارت حضرت علی کرم الله وجهه در مزارشریف ، کارته سخی وچنداول کابل برسم سنت های پسندیدۀ مردم ما برافراشته میشود ومدت چهل روز مردم به زیارت ها غرض ادعیه و ادای احترام میروند وبعد از چهل روز جنده ها(علم ها) طی مراسم خاصی دوباره پائین میشود.
همچنان دراین روز مردم با پاشیدن دانه های ارزن وآب بالای قبرهای دوستان واعضای فامیل ایشان رفته به روح پاک مرده گان خویش از بارگاه ایزد متعال طالب مغفرت میشوند.
میله دهقان که ازجمله روزهای تاریخی وفرهنگی کشور محسوب میشود همه ساله ازآن تجلیل به عمل میاید . دراین روز دهقانان با نما یش دادن حاصلات زراعتی ایشان ، ابتکاردر رشد ،پرورش وتربیه مواشی و جمع آوری حاصلات بیشتر، حایز جوایز از طرف مقامات وزارت زراعت میشوند.دهقانان کشور روز نوروز را بنام روز نهال شانی نیز یاد می نمایند .
در روز نوروز مردم درمحلات مخصوص هر ولایت چنانچه درکابل به کارته سخی ، چنداول، خواجه صفا ، شا ه شهید ، کمپنی ، شهدا صالحین ،در هرات به کازرگاه شریف درقندهار به خرقه مبارک حضرت محمد (ص) به میله نوروزی حضوربه هم میاورند ،دوستان واعضای فامیل همدیگر خویشرا با آغوش کشیده ، این روز خجسته را تبریک می گویند.
قابل یادرآوری میدانم که دراین روز، درکمپنی سابق شهر کابل یکتعداد مردم ازجمله کاغذ پران بازان مشهور کشور جهت بستن شرط ، کاغذ پران های ( تخته ای ، پنج پارچه ) که از کاغذ های مرغوب ترکیب وشکل گرفته بودند به پروازدر میاوردند و فضأ کمپنی رارنگ رنگی میساختند جمع میشدند. ودرگوشهً دیگر سگ های جنگی با هیکل های قوی و مرغ های کلنگی به رنگ قرمز تیره آماده گی برای ازپا درآوردن حریف را می کشیدند ومردم دراطراف آنهاحلقه زده به تماشا می پرداختند ، ودر گوشهً دیگر حلقهً کوچک را به نظاره میگرفتی که مصروف تخم جنگی بودند تخم جنگی که یکی از بازی های عنعنوی در کشور ما میباشد طوری است که تخم های های جوشانده شده رنگی را بصورت منفرد جنگ داده که آنرا بنام یکه یاد میکنند وهم بصورت مجموعی که تخم هارا در یک قطار چیده واز یک طرف شروع به هم زدن(جنگ) آن میکنند که آنرا بنام قطار یاد میکنند. یکی ازبازی های دیگرعنعنوی ما بزکشی است که عمومأ مردمان صفحات شمال کشوربه آن دسترسی دارند ، ودراین روز چاپندازان وپهلوانان با لباس های مخصوص واسپ های قوی و قشنگ بزکش داخل میدان شده وبا رقابت می پردازند .
چند روز پیش ازنوروز دوکان های کلچه پزی غرض آماده کردن کلچه های نوروزی ، سعی می ورزند تا وترین های دوکان شانرا با کلچه های مختلف ومخصوص نوروزی که درروی کاغذ های رنگه پخته میشود ، آرایش دهند، به همین ترتیب دوکان های ماهی وجلبی پزان نیز با آوردن ماهی های ( لقه ) بدون خار و پختن جلبی های رنگا رنگ به زیبایی دوکانهای شان توجه مینمایند ، زیرا حسب عنعنه دیرینه کشور دراین روز جوانان نامزد(فامیل پسر) باید مقدار ماهی ، جلبی ، کلچه نوروزی ورخت های جدید بخاطر احترام ومعاشرت به خانواده دختر بنام نوروزی ببرند و به خوشی فامیل خسر دراین روز بیافزایند .
کشور ما درنوروز غذای بخصوص خویش را دارد. درشب نوروز حتی الوصف کوشش می گردد تا تمام اعضای فامیل بالای دسترخوان باهم باشند وبا صرف نمودن ( سبزی چلو ) شب سال کهنه را وداع وسال جدید وروز جدید را به امید خوشبختی وسعادت آغاز نمایند .
بعضی فامیل ها در روز اول سال که همانا نوروز است با آماده کردن دسترخوان با هفت نام که حرف اول آن سین باشد ( سنجد ، سرکه ، سیب ، سیر ، سمارق ، سبزی ، سوسن ) که هر کدام معنی ومهفوم خاص خویش را دارند زیبا می سازند . وبعضی فامیل ها آب هفت میوه ( سنجد ، بادام ، پسته ، کشمش، چارمغز ، کشته ، انجیر) را آماده ودرنوروز به مهمانان خویش تعارف می نمایند .
با توجه به آنچه گفته آمدیم نوروز یکی ازسنت ها وعنعنه پسندیده ما ،درتاریخ است و باید بمثابه یک ارزش فرهنگی از آن حمایت لازمی صورت گیرد . به امید خوشبختی وسعادت همیشگی شما سال نو 1391هجری شمسی را برای همه دوستان وعزیزان تبریک وتهنیت میگویم .
هرروز تان نوروز ، نوروز تان پیروز
بالا
بازگشت