لطیف بهاند
به مناسبت سالروز تولد
رئیس بخش افغانستان در انستیتوت خاورشناسی اکادمی علوم روسیه
افغانستان شناسی در کشور روسیه پیشینه تاریخی دارد.گرچه روابط تجارتی و بازرگانی بین این دو دیار قرنها قبل وجود داشت ،مگر ایجاد تماسهای دولتی از زمان تیموریان اغاز میشود.
آموزش افغانستان،تاریخ ،فرهنگ و زبانهای کشور ما به صورت اکادمیک و علمی در روسیه از اغاز قرن نوزدهم شروع شده و تاکنون ادامه دارد.
افغانستان شناسی در زمان شوروی رونق و شگوفایی بی پایان یافت ، اما بعد از فروپاشی شوروی نه تنها افغانستان شناسی بلکه بصورت کل خاورشناسی به بحران بزرگ گرفتار گردید.
این بحران و مشکلاتی که خاور شناسی در مجموع و در ان افغانستان شناسی،در سالهای نود قرن بیستم با ان روبرو گردید،بحث جداگانه ء را ایجاب مینماید ،که در وقت لازم به ان خواهیم پرداخت.
افغانستان شناسی امروز روسیه ،تا هنوز هم به دشواریهای دچار است. زندگی و روند علمی و بازار ازاد و کالایی روسیه کمتر کسانی را به آموزش رشته های میکشاند که در اینده درامد مالی ان با خطر مواجه باشد.
از این سبب امروز در بین نسل جوان علاقه زیاد به اموزش کشورهای است که اقتصاد قوی و ثابت دارند.مانند چین،کوریا ،جاپان ... و شماری زیادی از کسانی که در مورد تاریخ ، فرهنگ،اقتصاد و در مجموع فرهنگ افغانستان کار میکنند عمر شان بالاتر از شصت و هفتاد می باشد.انها کسانی هستند که در زمان شوروی کار خود را در این زمینه اغاز کرده اند.
کانستانتین الکساندوریچ لیبیدوف،(متولد 1920)استاد بزرگ و بی همتا زبان و ادبیات پشتو در پوهنتون دولتی مسکو،الفتینا سرگیونا گراسیموا (1925متولد )ادبیات شناس ،ادبیات معاصر پشتو(انستیتوت شرقشناسی اکادمی علوم روسیه)،گیورگی پترویچ یژوف (متولد 1925 ) شرقشناس،اقتصاد دان،استاد انستیتوت آسیا و افریقا پوهنتون دولتی مسکو،و ویکتور گریگوریوویچ کارگون (1940 سالگی) مورخ،استاد تاریخ افغانستان،ومسوول بخش افغانستان در انستیتوت شرق شناسی اکادمی علوم روسیه.
اقای کارگون به تاریخ 14 ماه می 71 مین سالروز خود راجشن گرفت، اینک جهت شناسایی بهتر و معرفی کار وزحمات ایشان نکاتی از زندگی ایشان را به نشر میسپاریم:
ویکتور گریگوریوویچ کارگون، در14 می سال1940 در شهر لینینگراد (سن پترزبورگ) تولد شده، تحصیلات ابتدایی را در اوکراین به پایان رسانید. بعدا در یکی از معتبرترین مکاتب مسلکی نظامی شهر شوروی به نام صبوروا، به تحصیلات خود ادامه داد. در سال 1957 این موسسه تحصیلی را به مدال طلایی به پایان رسانید، در همان سال شامل لیسه رادیو تخنیک شهر کیف شد.
از سال 1959تا سال 1961 به خدمت سربازی پرداخت، بعدآ در سال 1961 شامل بخش اموزش زبان فارسی انستیتوت زبان های شرقی پوهنتون دولتی مسکو شده ودر سال 1968 با درجه ماستری از ان فارغ گردید.
در جریان تحصیل در این انستیتوت به حیث ترجمان زبان فارسی در سفارت شوروی در افغانستان وظیفه بسر می رسانید.
بعد از ختم تحصیل به حیث استاد زبان فارسی در انستیتوت زبانهای خارجی وزارت دفاع روسیه کار کرد.1968-1971
اقای کارگون درزمان کار در افغانستان نه تنها زبان فارسی را خوب اموخت بلکه با فرهنگ، تاریخ و جریانهای سیاسی افغانستان آشنایی کامل پیدا کرد.
از همین سبب در سال 1971 دوباره شامل بخش افغانستان انستیتوت خاورشناسی اکادمی علوم شده و کار و تحقیق دوکتورا خود را اغاز نمود.
ایشان اثر دوکتورا خود را تحت عنوان ((بحران سیاسی اجتماعی افغانستان در اواخر دهه دوم قرن بیست)) درسال 1975دفاع کرد.
با دفاع از دوکتورا به حیث کارمند علمی انستیتوت خاور شناسی شروع و در بخش افغانستان این انستیتوت به کار وتحقیق اغاز نمود.
ویکتورکارگون درطول تقریبا چهل سال کار علمی تمامآ کارهای خود را به افغانستان تخصیص داده است.
این دانشمند و افغانستان شناش باهمه مصروفیتها، اثر ،دوکتورا دوم خود را نیز به افغانستان تخصیص داده ودر سال 2002 کار علمی خود را تحت عنوان ((تشکل و انکشاف سیستم سیاسی افغانستان معاصر)) دفاع کرد.
نامبرده تاحال علاوه بر نشر چند کتاب ،بیشتر از 160 مقاله های علمی وتحقیقی درباره تاریخ وفرهنگ افغانستان نوشته است.
این افغانستان شناس، گرچه تا دیر زمانی از یورش نیرو های شوروی (1979) در افغانستان دفاع میکرد ، اما در این اواخر ان را اشتباه نابخشیدنی رهبران شوروی و افغانستان پنداشته و میگوید که تاثیر منفی ان بر روابط دوکشور باقی خواهد بود.
نامبرده در یکی از نوشته های اخیر خود می نویسد:
تنها زمانی کمی لازم است که روابط دوجانبه بین این دو کشور و مردمان ان تجدید گردد.
اقای کارگون نه تنها خود و زندگی خود را وقف افغانستان نموده بلکه استاد رهنمای ده ها نفر ازدانشمندان جوان که در باره افغانستان تحقیق ونوشته نموده اند، بوده ومی باشد.
تازه ترین اثر این دانشمند پرکار به نام ((روسیه-افغانستان)) نام دارد در سال 2009 اقبال نشر یافته است.
ويكتور كارگون، فعلا امر شعبه افغانستان در انستیتوت شرق شناسی اکادمی علوم روسیه می باشد.
اقای کارگون سالهای دراز به حیث استاد زبان فارسی هم کار کرده است وفعلا هم در انستیتوت روابط بین الدول وزارت خارجه روسیه به تدریس این زبان و تاریخ افغانستان مشغول است.
شماری از اثار ومقالهای استاد کارگون:
1-افغانستان در سالهای 20-30 قرن بیستم،1979.(ترجمه شده به فارسی-دری-1986-کابل)
2-روشنفکران در زندگی سیاسی افغانستان،1983.
3-افغانستان-سیاست وسیاسیون،2000،ترجمه به زبان پشتو،پشاور،2002.
4-تاریخ افغانستان درقرن بیست،2004.
5-تاریخ کنونی افغانستان،1982.
6-ساختار سیاسی افغانستان،1984.
7-روابط بین الدول در آسیای میانه و شرق میانه، سالهای 30- 40قرن بیست.
8-راه دشوار افغانستان مستقل(1914-1945)
9-انقلاب افغانستان(به زبان انگلیسی)1993.
10-ایران ،طالبان و افغانستان،1998.
11-تشددگرایان افغانستان در مرز کشورهای مشترک المنافع،2000.
12-افغانستان در استانه راه صلح امیز،2002.
13-افغانستان،موقیعت سوق الجیشی منطقوی،2002.
14-روشنفكران در زندګي سياسي افغانستان،1983
15-آسياي غربي و مركزي و ماوراي قفقاز،1995.
16-اسلام وقدرت،1995.
17-مركز بی ثباتی منطقوی،1995
18-اسلام وقدرت دولتي در افغانستان،2000.
19-طالبان وآسياي مركزي،2002.
20-ساختار پارلمان افغانستان،2005.
۲1-وطن افغانها در كجا است،2005.
22-افغانستان،تاريخ،اقتصاد وفرهنګ،1989
23-افغانستان بعداز طالبان،2004.
24-افغانستان در آغاز قرن، 2004.
25-اسلام و مسله ء ملی در افغانستان ،2004 .
26-مواد مخدر را دركجا بايد جستجو كرد؟2005.
27-افغانستان و امنيت آسياي مركزي،2006.
28-در افغانستان از آرامي خبري نيست،2006
29-روسيه،امريكا و موادمخدر افغانستان،2005
30-افغانستان –اسلام در شرق معاصر،2004.
31-افغانستان در آستانه انتخابات،2004
32- روسیه-افغانستان،2009.
و شمار زیادی از نوشته های دیگر.
بالا
بازگشت