عزیزه عنایت
نوروزکهن
نوروزیا روز نو فصل اول سال فلسفهء بسیار بزرگ و کهن دارد ازقدیم الایام توسط آریائی ها به نوعی ازاشکال برگزاروتجلیل میگردیده است که تاکنون با وجود گذشت قرنها بخاطر این روز با شکودرکشورهای آسیائی جشن گرفته میشود .
درباره نوروزدرادب فولکلورمردم افغانستان,ایران وکشورهای آسیـای میانه که نو روزرابنام اول سال جشن میگیرند نظریات مختلف وجود دارد. عدهء از دانشمندان میگویند نوروزیادگارجمشید شهریارآریانای کبیراست که هزاران سال پیش درسپیده دم تاریخ دربلخ بامی براریکهء فرمانروائی نشست وآنروزرا نوروزویاروزنو نامیدند.
برخی ازایرانیان بنابرافسانه ها وادب فولکلورشان که بیان کنندهء اعتقادات عوام الناس است نوشته اند. وقتی جمشید زمام کشوررا بدست گرفت ازمنطقهء دماوندتا شهربابل رادریک روزطی کرد ازاین سبب اشراف ودرباریان او این روزراروز نویا نوروز خواندندکه مصادف بود به اول فروردین و تا ختم دورهء زمامداری او همه دراول سال خورشیدی این روزرابخاطر سفرطولانی جمشیدازدماوند تا با بل با جشن و سرورتجلیل میکردندکه با گذشت زمان تجلیل ازاین روزبشکل عنعنه ورسوم مردم درآمده است .
اگرچه دربعضی اوقات این جشن هاکم رنگ جلوه کــرده است ولی بآنهـم طبق عادات ازجانب مردمان بیشماری ازکشورهای مختلف که درفوق تذکرداده شد
درروستاها ومحلات تجلیل و برگزارمیگردد.
عدهء از نویسندگان افغانستان نوشته اند : جشن نوروزدرپامیردرقلمرووطن ما( افغانستان)بنام (خدیرایام) یاد میگردد که بمعنی عید بزرگ است .
درکتاب اوستا آمده است که روزیازدهم ماه خورشیدی(خیرروز)نامیده میشود زیرا آفتاب بزبان آریائی(خور)و بزبان اوستائی(خیر) آمده است .
دوکتورخوش نظر یکی ازنویسنده گان سمت شمال نگاشته است.طبــق تحلیل های جغرافیوی محل پادشاهی جمشیدرا درشمال افغانستان در(بخــدی) یابلخ امروز دانسته اند .
درافغانستان نوروزدرسایر ولایات کشورتجلیل میگردد که هموطنان عزیزمان با تفاوت های کم و بیش ازاین روز استقبال نموده و مینمایند . که یکی از ویژه گیهای آن, این روز را با مراسم برافراشتن علم مبارک ( جهنده ) یا جنده بالا درشهر مزارشریف درکنارآرمگاه حضرت شاه اولیا مردم شریف وطن با شورو هلهله برپا میدارند که افراد زیادی ازکشورهای دیگردراین مراسم اشتراک میکنند.زایرین که برای زیارت بدرگاه شاه ولایتمآب می آیند روح اخوت وهمدلی به آنهادمیده میشودو ازبارگاه خداوند بزرگ صلح ,صفا ومقاصد نیک مطالبه میکنند.
ازجانب دیگرهوای خوشگواربهاربا نسیم ملایم وعطرآگین مشام دلهارا تــازه میسازدکه با آمدن بهارگلهای لاله هرطرف جلوه نمائی میکنند کــه این روزرا بنا ممیله گل سرخ نیز یاد میکنند.
درکشورهای ایران, افغانستان, تاجکستان مردم زمستان های سختی راسپری میکنند وبعدازگذشت روزهای زمستان با آمدن بهارفضای هرشهروقریه حال وهوای دیگری بخود میگیردکه همه جا سبز وپرگل میشود درختان شگوفه بارمیشوند پرنده های سفرکرده دوباره به آشیان برمیگردند ابرها همچون پرقو درآسمان نیلگون جلوه نمائی میکنند ودرمی افشانند. شاعران زیادی درمورد بهارشعرهای سروده اند که اینک سروده بهاری حضرت ابوالمعانی بیدل که بیان گرفصل بهاراست خدمت خوانند گان عزیزتقدیم میشود
چشم وا کن رنگ اسـراردگـر دارد بهار
آنچه دروهمت نگنجدجلوه گـردارد بهـار
ساعتی چون بوی گل ازقید پیراهـن برا
ازتــو چشم آشنـایی آنقــدر دارد بهـــــار
کهکشان هم پایمال موج توفـان گل است
سبزه راازخواب غفلت چند بردارد بهـار
ازصلای رنگ عیش انجمن غافل مبـاش
پاره های چند بر خون جگــر دارد بهـار
ابر می نالــد کـزاسباب نشــاط این چمـن
هرچه دارد درفشار چشم تــر دارد بهــار
ازگل و سنبل به نظم ونثر سعــدی قانعــم
این معانی در گلستــان بیشتــر دارد بهــار
موبه مویـم حســرت زخمــت تبسم میکنــد
هرکه گــردد بسملت برمن نظردارد بـهار
زین چمن بیدل نه سروی جست ونه شمشادرست
ازخـیـال قـــامتش دودی به ســر دارد بهـار
ولی با تاسف که امسال مردم وطن ما بعدازسپری نمودن زمستان سخت ودشواردیده براه بهار و نوروزدوخته بودند که حادثهء تکان دهندهء مردم شریف ولســوالی پنجوائی کندهارازراه رسید وهمهء مردم شریف وطن را چه درداخل و خارج کشور سوگ وارنموده و دلهارا مملو از اندوه. که به همهء ملت افغانستان تسلیت عرض وبروح شهیدان گلگون کفن کودکان معصوم, زنان ومردان بیگناه که نیمه شب به خواب شیرین بشهادت رسیدند درود فرستاده ,از خدای متعال برای شان بهشت برین متمنی ام . امیدوارم که دیگر مردم ستم دیده ء ما بیشتر ازاین به رنج و درد مبتلا نشوند . بهاران جاویدان و نوروزهای شادی راپیشروداشته باشند .
17/3/2012
بالا
بازگشت