دولت هيچ برنامهي براي بهبود وضيعت جوانان ندارد
هر چند جوانان نيروي بالنده و سازندهي يك جامعه را تشكيل ميدهند و هيچ روندي بدون مشاركت و فعاليت گستردهي آنان به موفقيت نميانجامد؛ اما با تاسف كه اين قشر در افغانستان هميشه به باد فراموشي سپرده شده است .
با آنكه بيش از ۶۰ در صد نفوس کشور را جوانان تشكيل ميدهد، با آنهم حضور اين قشر در نظامهاي گذشته و كنوني به پيمانهي وسيع كمرنك بوده و هيچگونه توجه جدي به جوانان نشده است.
اګر نظری به تاریخ بیندازیم درمیابیم که از ګذشته ها تا حال برای جوانان مسوولیت های عمده سیاسی سپرده نشده است ،بلکه این قشر همیشه در حاشیه ګذاشته شده و تنها در دفاع از خاک و وطن از توانایی های جوانان استفاده صورت ګرفته است.
هدف از وارد شدن جوانان در ساختارهاي دولتي به اين معنا نيست كه همهي مسوِوليتهاي كشور به جوانان سپرده شود؛ بلكه هدف اين است كه براي جوانان كه از تواناييهاي بيشتر برخوردار هستند زمينهي حضور به ساختارهاي دولتي مساعد شود.
در حال حاضر بخش اعظم از جوانان در ساختارهاي غير حكومتي مسوِوليتهاي عمدهي را بر عهده دارند و حتا ميتوان گفت كه در رشد و انكشاف اين ساختارها جوانان نقش كليدي بازي كرده اند. به گونهي مثال در داخل كشور تمامي رسانهها از سوي جوانان مديريت و رهبري ميشوند، مديران ارشد و كارمندان شمار زياد از نهادهاي غير حكومتي جوانان هستند، رهبري و مديريت بانكها و شركتهاي مخابراتي و هوايي نيز به دست جوانان است و اكثريت كارمندان موسسات خارجي را نيز جوانان تشكيل مي دهد. بنا بر اين ميتوان گفت در بخشهاي كه رهبري به دست جوانان بوده، رشد خوب كرده است كه نمونههاي آن در بالا ياد شد. با توجه به رشد بخش مخابرات، بخش هوايي، بانكي و موسسات تحصيلات عالي خصوصي ميتوان گفت اگر در ساختارهاي حكومتي نيز براي جوانان زمينهي خدمت مساعد شود و در كنار نسل پيشين مسوِوليتهاي عمدهي سياسي براي جوانان سپرده شود بدون شك افغانستان در عرصهي حكومتداري خوب به يك كشوري مبدل خواهد شد كه در تمام عرصهها رشد و انكشاف محسوس خواهد بود؛ اما متاسفانه بينش پدرسالارانه در نظام افغانستان شرايط را به گونهي مساعد ساخته است كه حضور جوانان در نظام افغانستان كمرنگ باشد.
در كنار آن كه در ساختار دولتي به جوانان توجه جدي صورت نگرفته است و حضور اين نسل در نظام افغانستان كمرنك بوده است.جوانان در افغانستان با مشكلات فراواني ديگر نيز رو به رو هستند كه مهمترين آنها عبارت اند از:
۱- بي كاري
۲- اعتياد به مواد مخدر و نبود شفاخانههاي درماني براي آنها
۳- نبود نظام واحد آموزشي براي جوانان
۴- كمرنك بودن آموزشهاي حرفهاي
۵- راه نيافتن بيشترين جوانان به پوهنتونها؛
۶- نبود زمينهي كار براي فارغان پوهنتونها؛
۷- سهم ندادن به جوانان در عرصهي سياسي؛
۸- رسوم و عنعنات بيجا كه مانع ازدواج جوانان شده است.
در ضمن مشكلهاي اقتصادي و نبود دسترسي به آموزش و پرورش از جمله مواردي است كه زندگي بيشتر جوانان را به مشكل مواجه ساخته است، اگر راه حلهاي درستي براي مشكلات ياد شده از سوي حكومت جستجو نشود و هر روز به مشكلات جوانان افزوده شود، حكومت افغانستان با چالشهاي جدي در آينده رو به رو خواهد شد.
ده سال پيش زماني كه حكومت آقاي كرزي با حمايت جامعه جهاني روي كار آمد انتظار ميرفت براي جوانان كه ستون فقرات يك جامعه را تشكيل ميدهند توجه زيادي صورت گيرد؛ اما متاسفانه آنچنان كه اميد ميرفت نشد و جوانان باز هم در وضعيت نامناسبي قرار گرفتند.
هر چند در اوايل حكومت آقاي كرزي وزارت جوانان براي رفع مشكلات و خواستهاي جوانان ايجاد شد؛ ولي اين وزارت نتوانست كه جايگاه خود را در بين جوانان پيدا كند و بلاخره به معيينيت جوانان در چوكات وزارت اطلاعات فرهنگ باقي ماند. جاي تاسف اينست كه تا حال بسياري از جوانان نميدانند كه ارگاني به نام معيينيت جوانان در حكومت افغانستان وجود دارد كه وظيفه آن حل مشكلات و پيدا كردن زمينه كار براي جوانان است.
با آنكه معيينيت جوانان از سال ۱۳۸۵ بدينسو در چوكات وزارت اطلاعات و فرهنگ كار ميكند؛ ولي براي حل مشكلات جوانان كارهاي موِثري را انجام نداده است.
به اساس معلومات مسوِولين معيينيت جوانان، اين معيينيت در ۲۷ولايت كشور نمايندگي دارد و تا حال براي بیش از ۴۵ هزار جوان زمينه كار و تحصيل را مساعد ساخته است. در حالی است که بر مبنای آمار نشر شده از سوی وزارت کار و امور اجتماعی بیش از سه ملیون جوان در افغانستان بی کار است .
نویسنده: حامد عبیدی
شماره ی تماس : ۰۷۹۸۰۷۰۷۰۷