علی قاسمی
دستگاه اطلاعاتی پاکستان حامی بزرگ طالبان
گزارشی در سایت فارسی بی بی سی که راوی دست داشتن دستگاه اطلاعاتی ارتش پاکستان در همکاری و حمایت از طالبان است منتشر شده است .
طبق ادعای این گزارش که توسط مدرسه اقتصاد لندن تهیه و منتشر شده ، حمایت دستگاه اطلاعاتی ارتش پاکستان از طالبان را گسترده تر از تصورات قبلی پنداشته است .
گزارشگر ادعا دارد که پاکستان توسط دستگاه اطلاعاتی خود به طالبان کمک مالی میکند ، به انها آموزش های نظامی میدهد و پناه گاه در اختیار شان قرار میدهد .
این گزارش که به تازه گی منتشر شده است ، نشان گر قسمتی از حقایقی است که سالها توسط شماری از نویسنده گان ، صاحب نظران و سیاستمداران افغانستان بر این باور بوده و هستند . در این موضوع بارها توسط رسانه های همگانی و شماری از منابع دقیق غربی که در راس ان دستگاه های اطلاعاتی امریکا و انگلیس باشند ادعا های شده و شواهدی نیز ارائه شده بود که عامل اصلی و پشتیبان حقیقی طالبان در افغانستان دستگاه اطلاعاتی ارتش پاکستان است . اما تمام این گزارش ها پس از یک بیان رد توسط افراد این اداره به فراموشی سپرده شده و دوباره همان مادر است و همان فرزندان نا خلفش .
پس از حادثه یازدهم سبتامبر سال 2001 میلادی و فروریختن برج های مرکز جهانی تجارت در شهر نیو یارک ایالات متحده امریکا ، دولت امریکا اسامه بن لادن رهبر شبکه ترورستی القاعده و رهبران این حزب را مسئول این حادثه دانسته و از حکومت های طالبان و پاکستان تقاضا نمودند تا اسامه را به امریکا تحویل دهند . اما طالبان این پیشنهاد را نپذیرفته و در مقابل غرب و حامیانش دهن کجی نشان دادند .
پرویز مشرف رهبر نظامی و سیاسی پاکستان که تا ان وقت پشتیبان سیاسی و نظامی حاکمیت طالبان درافغانستان بود و افغانستان را ایالت پنجمی از کشورش حساب میکرد ، به یکباره در یک بن بست دشوار قرار گرفت بود و پیام تلفنی کولن پاول وزیر خارجه امریکا شب و روز بر گوش و مغز مشرف اثر انداز گردید که میگفت : یا با ما باش یا با دشمنان ما یعنی طالبان و القاعده ، و اگر باما نباشید پاکستان را انچنان بمباران خواهیم کرد که به دوران عصر حجر برگردد.
مشرف در حالیکه در یک دو راهی سیاسی قرار گرفته بود از پیشروی های هند رقیب دیرینه پاکستان به سوی امریکا متحد سابقه پاکستان نیز غافل نبود .
مشرف به ناچار ، یاران قدیمی خود یعنی رژیم طالبان و رهبران احزاب تروریستی را به بخشی از اداره آی اس آی سپرده و خود با تمام ساز و برگ سیاسی شعار ضد تروریستی را سر داد و در کنار ایالات متحده و کشور های ناتو به عنوان یک متحد قرارگرفت . مشرف دانسته بود که اگر پاکستان با طالبان باشد ، نه تنها اینکه بزرگترین ضربه نظامی و اقتصادی بر او وارد خواهد شد ، بلکه به زود ترین وقت شاهد محو نام کشوری بنام پاکستان از نقشه جهان خواهد بود .
جنرال مشرف برای نجات کشور و مردمش سیاست بزرگی را بازی کرد و با این عملش بقای پاکستان را خرید و امروز نیز به ادامه همان سیاست ، اداره اطلاعات ارتش پاکستان سالانه میلیارد ها دلار را بنام مبارزه با تروریزم از ایالات متحده امریکا و کشور های متحدش بدست می آورد .
طالبان و القا عده که زیر بنای ان در کشور پاکستان طرح ریزی شده بود اکنون بزرگترین چالشی برای جامعه جهانی شناخته شده اند .
پس از حمله نیروهای بین المللی به رهبری امریکا بر افغانستان و سقوط رژیم طالبان ، نیروی طالبان چنان نا پدید شدند که از رهبر این گروه که به گفته جنرال مشرف بر موتور سیکلت هندا فرارنموده بود تا سربازان او همگی را گویا به زمین بلعید .
نیروهای بین المللی مستقر در افغانستان تنها به تعقیب نیروهای باقی مانده و شکست خورده القا عده پرداختند که انهم بعد از بمباران تورا بورا گویا لانه القا عده را نابود ساخته و پس از فرار نیروهای این گروه تروریستی ، نیروهای امریکایی دیگر خود را پیروز دانسته و به خیال پایان جنگ به مرکز سازی و ساختن پایگاه ها در شهر های بزرگ افغانستان اکتفا کردند .
اما در ان سوی مرز تمام این نیروهای شکست خورده و پراکنده شده القا عده و طالبان با یک برنامه ریزی خاص دوباره توسط اداره اطلاعات ارتش پاکستان جمع آوری و با سرمایه ئی که برای مبارزه با تروریزم از امریکا و متحد انش در دسترس این اداره قرار میگرفت ، احیای مجدد گردیدند .
از سال 2004 میلادی اوضاع افغانستان روز بروز رو به وخامت رفت و امنیت افغانستان به چالش کشیده شد .
پرویزمشرف رئیس جمهور وقت پاکستان در صحبت هایش بار ها اعلام میداشت که طالبان نیروهای پشتون هستند و پشتون ها برای اینکه حق شان در افغانستان نادیده گرفته شده و حکومت شان ساقط شده است ، علیه حکومت کنونی که بیشتر اقوام غیر پشتون دران نقش دارند میجنگند.
گاهی برای تثبیت مرز کنونی بین افغانستان و پاکستان به بهانه جلوگیری از رفت و امد تروریست ها طرح های کشیدن سیم خار تار را ریخت.
حکومت نظامی پاکستان دران وقت تلاش کرد تا مناطق قبایل را که هم مرز با مناطق جنوب ، جنوب شرق و شرق افغانستان هستند ، به مراکز طالبان تبدیل نماید که این برنامه را عملی ساخت . چنانچه شمار زیادی از رهبران طالبان در ایالت بلوچستان فعالیت شان را اغاز نمودند و حتی شورای رهبری این گروه را بنام شورای کوئته تأسیس نمود .
یکی از دایل مهم فعالیت ها و دست درازی های اداره اطلاعات ارتش پاکستان در افغانستان ، فعالیت های گسترده اقتصادی و تجاری هند در افغانستان به شمار میرود .
پاکستان با کشور هندوستان سابقه دشمنی بیش از شصت ساله دارد و هر دو کشور مداوم و در هر نقطه علیه سیاست های همدیگر فعالیت تخریبی را داشته و دارند . از جنگل ها ی سرسبز وادی کشمیر شروع تا حمله بر پارلمان هند و حمله گروه تروریستی در سال گذشته میلادی بر مراکز مختلف و با اهمیت در شهر بمبی هند از جمله هو تل پنج ستاره تاج محل و همچنان حملات انتحاری سال گذشته و سال روان در مقابل سفارت هند و مهمان خانه هندی ها در کابل تمامأ از برنامه های مبارزه ادراه اطلاعات ارتش پاکستان علیه حضور گسترده و فعالیت های قابل توجه هندوستان در افغانستان به شمار میرود .
دستگاه اطلاعات ارتش پاکستان پیشینه زیادی در متشنج ساختن اوضاع سیاسی و امنیتی افغانستان داشته است .
این اداره از آغاز تاسیس ، دولت ها و دولتمردان افغانستان را دشمن تشکیل پاکستان و دوست دشمن خود یعنی هندوستان می پنداشته است .
به گفته روبرت دریفوس که در کتاب بازی شیطانی مینویسد: رهبران جمعیت اسلامی افغانستان در زمان حاکمیت ذوالفقار علی بوتو نخست وزیر پاکستان در دهه هفتاد میلادی ، برای بار اول با جنرال جیلانی رئیس اداره آی اس آی پاکستان به توافق رسیدند که برای سرنگونی حکومت داود خان تلاش و فعالیت نمایند.
مسلح ساختن اعضای جمعیت توسط اداره استخبارات پاکستان و فرستادن شماری از رهبران این گروه را به داخل افغانستان و راه اندازی قیام های مسلحانه در دره پنجشیر و لغمان همگی از تار دوانی های ابتدایی آی اس آی در افغانستان به شمار میرود .
در دوره حاکمیت جنرال ضیا الحق رئیس ستاد مشترک ارتش و رئیس جمهور نظامی پاکستان برای اولین بار عبدالرحمن اختر یکی از جنرالان با اعتماد ضیا الحق به ریاست اداره آی اس آی گماشته شد . البته که ضیا الحق و اختر هر دو از طرفداران سرسخت حزب جماعت اسلامی به رهبری مولانا ابو اعلی مو دودی بودند .
مو دودی یکی از رهبران سیاسی و مذهبی پاکستان بود که هم با کشور های عربی مانند مصر و عربستان سعودی ارتباط خوب داشت و هم توجه مولوی های تربیه شده مدرسه دیو بند را که مرکز تند روان اسلامی در شبه قاره هند بود ، به خود جلب نموده بود .
با گماشتن عبدالرحمن اختر به رهبری اداره آی اس آی شعبه مهمی به نام بخش پشتیبانی از جهاد افغانستان در این اداره فعال گردید و مسئولیت این اداره به دگروال یوسف یکتن از فعالان نظامی و طرفدار دیگر جماعت اسلامی پاکستان سپرده شد .
در دوره رهبری اختر بر اداره آی اس آی بیشترین اعضای بلند رتبه و متوسط این اداره از اعضای وابسته به حزب جماعت اسلامی و طرفداران بنیاد گرایی اسلامی گماشته شده بودند .
به گفته دگروال یوسف که در کتاب شکست روس مینویسد: ابتدا اداره آی اس آی تمام فرماندهان مجاهدین افغان را که به این اداره مراجعه میکردند مسلح ساخته و کمک مینمود .
اما رهبری این اداره زود متوجه گردید که این کار هیچ نفعی برای اینده پاکستان ندارد بنأ تصمیم تشکیلاتی تر گرفته و احزاب هفت گانه پشاور را تاسیس و رسمی نمود .
اداره آی اس آی بیشتر روی مسئولین نظامی احزاب توجه داشتند و براین باور بودند که مسئولین نظامی باید اشخاصی باشند که برای همیش پابند به مقررات اداره آی اس آی بوده و در ضمن داشتن مقام بزرگ نظامی در احزاب مجاهدین افغان ، در آینده نیز چهره ها و مهره های بدرد بخور و حیاتی برای اداره آی اس آی در نظام های افغانستان ثابت گردند .
دگروال یوسف در کتابش در مورد اعضای این کمیته که همکاری نزدیک با اداره آی اس آی را داشتند مینویسد که " در این کمیته کسانی عضویت داشتند که به اثر تجارب مهارت و معلومات نظامی کسب کرده بودند و سه ماه بعد سه تن از نظامیان سابق افغان هریک جنرال یحیی نوروز سرلشکر سابق اردوی افغانستان ، جنرال عبدالرحیم وردگ و دگرمن موسی خان که در دانشکاه نظامی دیره دون هندوستان تحصیلات خودرا به پایان رسانده بودند وارد این کمیسیون گردیدند.
اما آی اس آی برای اینکه در میان احزاب میان رو و ملی گرا که به همایت و سفارشات امریکا و یا حزب مولوی مفتی محمود رسمی شده بودند افراد مورد اعتماد خود را داشته باشند تا برشاخه های نظامی این احزاب کنترول کامل داشته باشند و این افراد نه تنها نظامی بلکه مهره های مورد اعتماد اداره آی اس آی نیز باشند . بنأ بعد از مدت زمانی ریاست کمیته های نظامی احزاب سه گانه قرار ذیل معرفی گردیدند .
جنرال یحیی نوروز بحیث ریس کمیته نظامی حرکت انقلاب اسلامی به رهبری مولوی محمد نبی محمدی ، جنرال عبدالرحیم وردگ به حیث رئیس کمیته نظامی حزب محاذملی اسلامی به رهبری پیر سید احمد گیلانی و انجنیر حمید الله بحیث رئیس کمیته نظامی حزب جبهه ملی نجات افغانستان به رهبری صبغت الله مجددی .
درحالیکه روئسای کمیسیون های نظامی چهار حزب بنیاد گرا توسط رهبران احزاب معرفی و بعد از تائید اداره آی اس آی عضو کمیسیون نظامی شناخته شده بودند . اما روئسای کمیسیون های نظامی سه حزب که مورد اعتماد پاکستان نبودند توسط اداره آی اس آی به مقامات این احزاب معرفی گردیدند .
بدون شک این افراد از مهره های اصیل و مورد اعتماد اداره آی اس آی دربین مجاهدین بشمار میرفتند.
اداره آی اس آی غیر از این افراد به مولوی جلال الدین حقانی توجه زیاد نمود و به علت استقرار وی در هم مرزی با پاکستان و تعهد هایش با این اداره یکی از فرماندهانی به شمار میرفت که همیشه اداره آی اس آی بر او توجه مینمود و این موضوع چند بار توسط رهبری حزب یعنی مولوی یونس خالص مورد انتقاد قرار گرفته بود .
دراصل اداره آی اس آی در تلاش است تا در افغانستان و کشمیر هندوستان را تضعیف کند و موضوع دیگر این اداره خواستار گذاشتن نقطه پایان به جنجال خط دیورند بدون کدام تغیراتی ، بین افغانستان و پاکستان است .
اما اکنون این اداره درافغانستان نه تنها اینکه توسط تحریک گروه طالبان دست اندازی میکند ، بلکه مهره های این اداره تا قصر گلخانه که مقر فرمانروایی فرمانروایان افغانستان است جابجا شده اند .
از میان هفت تن از روئسای نظامی احزاب هفت گانه پشاور شش تن انان بنا بر دلایل مختلف و ملاحظات این اداره از صحنه سیاسی دور ساخته شدند .
انجنیر ایوب رئیس نظامی جمعیت اسلامی در اسلام اباد زندگی ارام و مجللی دارد.
جنرال یحیی نوروز رئیس نظامی حرکت انقلاب در غرب پناهنده شده است و فعلا بدور از صحنه سیاست است .
یاسررئیس کمیسیون نظامی اتحاد سیاف در گوانتانامو به سر میبرد. وی با طالبان در راه استقرار اهداف اداره آی اس آی تلاش های زیادی را به خرچ داد . بقیه هم یا به علت وطن دوستی و یا ترس از این اداره جاسوسی منزوی شده اند و نام و نشانی از انان نیست اما فقط جنرال عبدالرحیم وردگ فعلا به حیث وزیر دفاع در حکومت افغانستان نقش اساسی و عمده را دارد .
آیا اردوی ملی یک کشور که فرد اول آن مهره دشمن باشد ، اردوی سالم و با اعتماد خواهد بود؟
اداره آی اس آی توسط جنرال وردگ افراد زیادی از مهره های مهم و قابل اعتمادش را در دستگاه دولتی یعنی ملکی و نظامی افغانستان گماشته است .
این اداره در داخل حکومت پاکستان به هیچ مقام جواب ده نبوده و تحت امر هیچ مقام ملکی قرار ندارد .
درحالیکه این اداره فقط به نام یکی از ادارات ماتحت وزارت دفاع است . چنانچه دو سال پیش یکی از سکرترهای وزارت دفاع پاکستان در محکمه ایالتی سند در کراچی به جواب سوالی در مورد بازداشت و حبس بدون اجازه شماری از افراد توسط اداره آی اس آی ، اظهار میدارد که این اداره فقط از نگاه تشکیلاتی به وزارت دفاع مربوط است اما در مورد عملکرد ها وزارت دفاع هیچ گونه کنترلی بر این اداره ندارد .
به همین گونه هیچ حکومتی در پاکستان تاکنون بر عملکرد های این اداره کنترول نداشته و نه دارد و اگر حکومتی بخواهد که از فعالیت های این اداره سر در آورد ، بزودی توسط یک کودتای نظامی حکومتش سرنگون میگردد.
این اداره فعلا در افغانستان تسلط کامل دارد و هر گاه ، هر زمانی و هر چیزی که بخواهد میتواند انجام دهد .
حکومت های پاکستان اگر شعار میدهند که افغانستان با ثبات به نفع پاکستان است ، این محض یک شعار عوام فریبا نه است ، در حالیکه اداره آی اس آی براین باور است که افغانستان بی ثبات ، نا امن و درگیر بهتر به نفع پاکستان است و از نا امنی و بی ثباتی افغانستان همیشه این اداره بهره برداری های خوبی نموده است .
اگر افغانستان بی ثبات باشد ، تمام نیازمندی های این کشور از پاکستان تامین میگردد و دست نیازمند مردم افغانستان همیشه بسوی پاکستان دراز میباشد .
در وضعیت بی ثباتی افغانستان این اداره میتواند مهره خوب و فعال را تربیت و در پست های حساس دولتی در افغانستان جابجا کند و توسط آنها به اهداف خود برسد .
پشتیبانی و حمایت دستگاه اطلاعاتی پاکستان از تروریستان و طالبان خبری جدید ویا پنهان نیست . در اوایل ماه روان میلادی پیش از برگزاری جرگه صلح در کابل اخبار شپیگل انلاین المانی مصاحبه جنرال حمید گل رئیس اسبق اداره اطلاعات پاکستان را نتشر کرده بود .
حمید گل که لقب پدر و حامی طالبان را دارد به صراحت در مصاحبه اش به صراحت گفته است که او باور دارد که به زودی طالبان به افغانستان بر میگردند و انتقام گیری را شروع میکنند .
این بیان حمید گل نشان گر دخالت مستقیم و گویای داشتن برنامه های مرموز علیه نابودی و امنیت مردم افغانستان است که این اداره در سر دارد .
احمد رشید نویسنده کتاب طالبان و صاحب نظر در مورد مسائل افغانستان و پاکستان در یک مصاحبه با بی بی سی اظهار میدارد که او اطمینان دارد که دستگاه اطلاعات ارتش پاکستان به تمام معنی پشتیبان جنگ جویان طالبان در افغانستان است .
از نتیجه چنین بر می آید که اداره اطلاعات ارتش پاکستان نه تنها حامی و یاور همیشگی و پشتیبان و هم آهنگ کننده گروه و جنگ جویان طالبان در افغانستان است بلکه با نفوذ مهره هایش در ستون فقرات حاکمیت و دولت افغانستان ، یکی از تصمیم گیرنده های مسائل روزمره در افغانستان نیز شمرده میشود .
در تحولات و حرکت های اخیر از استعفای مسئولین امنیتی تا برگزاری و ترتیب فیصله نامه جرگه صلح به نحوی این اداره سهیم بوده و در آینده نیز خواهد بود .
منابع
کتاب بازی شیطانی اثر نوبرت دریفورس و ترجمه فرزاد فروزنده
شکست روس اثر دگروال یوسف افسرعالی رتبه آی اس آی پاکستان
روی خط آتش اثر پرویز مشرف رئیس جمهور اسبق پاکستان
افغانستان پس از جمهوریت اثر صاحب قلم
مصاحبه احمد رشید با سایت پشتو بی بی سی
مصاحبه شپیگل با جنرال حمید گل رئیس اسبق آی اس آی از سایت وزین افغان پییر
خاطرات شخصی صاحب قلم
بالا
بازگشت