محمد عوض نبی زا ده
بیعدالتی وتبعیض درتوزیع بودجهء انکشافی افغانستان
طبق معمول قبل ازاوایل هرسال خورشیدی وزارت مالیه حکومت افغانستان طرح بودجه عادی و انکشافی دولت را به کمسیون مالی و بودجه و درجلسه عمومی ولسی جرگه ارایه و باید موافقت اعضای ولسی جرگه رابعد ازبحث وچانه زنیهای جدی حاصل نماید.بدین ترتیب دراولین روزهای هفته سال جدید 1389–خورشیدی حکومت افغانستان طرح بودجه مالی سال جاری را درجلسهء عمومی ولسی جرگه ارایه نمود که این طرح بودجه با نواقص وکمبودیهای عمده همراه بوده ودرتقسیم وسهمیه بندی آن دربخش بودجه انکشافی وزیر بنائی عدالت و انصاف بودجوی برای برخی ازولایات کشورمراعات نگردیده است که با نا دیده گرفتن نیازهای اساسی برخی پروژه های زیر بنائی عمده در برخی ازولایتها ی کشور, نیت تبعیضگرایانه و بد قولی دولت رادربرابرمردم برخی ازولایات کشورنشان میدهد وبدین جهت عده کثیری ازنمایندگان مردم درولسی جرگه وبخصوص نمایندگان مردم ازولایات بامیان, غور, دایکندی,وردک وهرات مخالفت شانرا در برابر طرح بودجه ارایه شده از طرف حکومت ابراز وبرسم اعتراض تالار جلسه را ترک نمودند. درین طرح بودجوی وزارت مالیه رشد نا متوازن ولایتهای کشوردرنبود عدالت وسیستم درست درتقسیم بندی بودجه بین ولایت ها بمشاهده میرسد که صف بندیهای سیاسی وقومی را درجامعه ایجاد کرده است . کاهش 31 درصدی دربودجه انکشافی، آنهم درپروژه های زیربنایی وافزایش 18 درصدی دربودجه عادی و مصرفی، کشور را از مسیر انکشاف بازمانده وبه سوی مصرفی شدن سوق میدهد.اکثر بخش های تخصیص بودجه انگیزه ها ی سیاسی داشته و اهداف اقتصادی را تعقیب نمی کند،.شفاف نبودن برخی از تخصیصهای بودجوی نظیر، کودهای احتیاطی که اکثراً توسط وزرا وحکم رییس جمهور مصرف میشود وجنبه سیاسی وفساد واختلاس را به همراه خواهد داشت.درحالیکه بیشترازنیم قرن است که طرح اعمارسرک پخته واساسی ویا شاهراه اسیایی استانبول وسنگا پورکه شاخه عمده ان ازهرات- چغچران- بامیان به کابل وصل میشود به بودجه انکشافی نیاز دارد واین سرک شاهراه آسیائی ازسرک فعلی مسیرقندهار که به هرات میرود 34 فیصد راه راکوتاه تروروابط را دربین مردم واقوام این ساحه برقرارمیکند ولی سیاست تخریبی وتنفرامیز دولتهای استبدادی درمقابل اجراشدن این طرح مفید که ازجانب مراجع متعدد بین الملی ومنطقه هم حمایت وتمویل میشود تداوم اصراربرستم وظلم دربرابر خواستهای ملی مردمان محروم کشورمیباشد.محمد ظاهر شاه سابق درملاقات سال 4 134– شمسی با عده از اهل معارف مناطق هزاره جات راجع به اهمیت شاهراه آسیائی و نقش آن در منطقه سخن رانده بود.که کارسروی آن درسال 1344– شمسی بوسیله متخصصین وانجینران شاهراه بین المللی ممالک ایکا فی وانجینران داخلی تکمیل گردید و کار مقد ماتی این شاهراه مهم آغاز وبسیار به کندی وبیعلاقگی به پیش برده میشد و بعدآ به علت نا معلومی توقف داده شد.قسمت بیشتر مصارف سروی و تهیه مقد مات کاری آنرا صندوق وجهی بین المللی کارسازی مینموده است.درهمان سال وزرای پلان وفوائید عامه ازمعدن حاجیگگ دیدن نموده بودند وبه مردم محل ازپلانهای انکشافی دولت ونوید بیشتردرارتباط به انکشاف منطقه دادند.درین مسافرتها و مطالعات مناطق هزاره جات بیشتربالای احداث شا هراه آسیائی- کابل -هرات ازطریق هزاره جات-استخراج معدن آهن حاجیگگ - تآ کید صورت گرفته بود که متآسفانه تا هنوز تحقق نیافته است
آقای حامد کرزی نیزبتاریخ ۱۵ماه جوزا ۱۳۸۵درحضورنمایندگان مردم هزاره جات به وزاری مالیه، فوایدعامه واقتصاد هدایت دادندکه،با سرما یه یک ونیم میلیون دالرازبودجه انکشافی کارسروی سرک درخواستی مردمان ولایا ت یاد شده،اغازگردد.که طی مراسیم رسمی درمیدان شهرمرکزولایت وردک،برنامه کارابتدایی این سرک را افتیتاح نمودند.از صفر کیلومتر که مرکزمیدان شهر است تا 54 کلومتر کمی گذشته از کوتل اونی را، باید کار میکردو تا دوسال پیش از اینکه 54 کیلومترکار سرک ختم گردد ،باید قسمت دوم کارآغازمیشد ولی متأ سفانه تاکنون که تقریبا بیش از پنج سال ازاغازکاراین پروژه میگذرد کارابتدایی این سرک بیش ازسی کیلومترازمیدان شهرنگذشته است.هم چنان اوایل ماه حمل،سا ل- 1388-خورشیدی رئيس جمهورکشور خواسته ها و پيشنهادات بزرگان ولسوالي يکاولنگ ولايت باميان را شنيد و براي آنان اطمينان داده گفت که به کمک شصت وسه ميليون دالر مساعدت دولت ايتاليا کا راعماربخش اول سرک کابل- باميان جريان دارد و کار بخش دوم آن درماه سرطان سال جاري آغازميگردد.وسرک باميان الي يکاولنگ که 98 کيلومترطول دارد با هزينه 59 ميليون دالرقيرريزي ميشود.که تا هنوز کارموثیری درین دوبخش نیزانجام نگردیده است.اینک بعد ازنیم قرن ازطرح اساسی پلان اعمارداعیه این سرک، به خاطررونق دادن اموراقتصادی،یاری رساندن به برقراری صلح،اغازخوب برای بازسازی اساسی،وثبات بخشیدن به امنیت پایدار،ازجمله مواردومطالبات، اساسی مردم هزاره جات مطرح میباشد سپری میشود این خواست درجا معه هزاره بحدی حساس وجدی گردیده است که، تأ کید بجا وهوشمندانه هزاره هاروی عملی شدن پروژه سرک کابل، بامیان،غوروهرات را جامعه هزاره محک صداقت بر خورد و پیش آمد مقامات دولت کنونی کشور با این مردم تلقی مینمایند.قرارگفته وزیرسرپرست فوائید عامه دولت کنونی باید مبلغ تقریبآ پنجصد میلیون دالررا ازطریق جامعه جهانی تدارک و تهیه وبعد ازسروی به کارعملی آن آغاز نماید که این مصارف جدا ازمصارف پولی سرک کابل– بامیان خواهد بود وبا این وضعیت سالها طول خواهد کشید تا سرک کابل–هرات ازطریق هزاره جات اسفالت گردد.بازی سیاسی که توسط حاکمان انحصارگرگذشته و دولت بد قول وبد عمل فعلی گردانندگی میگردد قوانین معتبر واصول ومیثاق ملی را زیر پا نموده و قربانی طمع ورزیهای سیاسی زود گذر خود می نماید. جسارت وایستادگی گروه بزرگ از نمایندگان پارلمان کشوردرمقابل فیصله های نا سنجیده وغیرعادلانه وزارت مالیه بخاطردرنظرنگرفتن هزینه پروژ های کلان ملی بخصوص سرک هرات غور وبامیان تا کابل دربودیجه سال هزاروسیصد وهشتاد ونو- نشانه یک فریاد وناگزیری ازیک مقابله با ستم وانحصاراست بدون شک این حرکت نمایندگان پارلمان مورد حمایت مردم قرارخواهد گرفت - اگر راپورهای بازسازی کشور تعقیب گرددکه به ولایات هزاره نشین مرکزی کمترین کمک صورت گرفته و رسانه های نشراتی کشورهم توسط مصاحبه های مسئولین ولایات مرکزی و یا نشر راپورها انتقادات ونارضایتی اهالی این مناطق را وقتا فوقتا به نشررسانید ه اند.توجه حکومت آقای کرزی نسبت ناآرامیها ی زیاتردرساحه ,حنوب وحنوب شرقی کشوراست وزیادترین کمکها درهمین مناطق تطبیق شده است . بنا ء مسولیت وکلای پارلمان پنج ولایت های که دربالا تذکار یافت روشنفکران وشخصیتهای سیاسی و مردم محلی مناطق متذکره است تا بالای ممالک کمک کننده- سازمان ملل متحد-بانک جهانی و بانک انکشاف آسیائی فشاروارد نمایند که دولت وجامعه جهانی وادارگردد تا بطورجدی وعملی بدون تعلل و کم کاری پروژه اعمار سرک شاهراه آسیائی را شکل تطبیقی دهند.
زمانی که دولت کنونی ازدموکراسی واراده آزادشهروندی وجامعه مدنی مردم سالاریحرف میزندناگزیرند درکشورکثیرالاقوامی مثل افغانستان كه براساس جمعيتها و اقوام گوناگون شكل گرفته است،دولت باید مشکل نمایندگی متناسب اقوام درساختارحاکمیت و توزیع عادلانه ثروت ملی راحل نمايد .زیرامردم جزء ابزارهای اصلی زیرساختهای- اقتصادی و ثبات اجتماعی بوده که لوازم مؤثر بربافت روابط اجتماعي، گذاراز پراكندگي اعضا به همبستگي ملی است.باید ریشه های تاریخی مخاصمات میان قومی به بررسی گرفته شوند و فورمول قابل قبول برای حل آن بوجود آید.برخوردهای خونین اتنیکی، قومی و مذهبی در تا ریخ معاصر افغانستان ،اززمان امیرعبد الرحمن تا کنون، نسل کشیها ، تلاش برای محو هویتها ، فصل خونین جنگهای میان گروهی وقتل عامهای اتنیکی و مذهبی امارت طالبان،موعظه گران،موجودیت ملت واحد ،وحدت ملی.را برملا کرد ونشانداد ، که سکوتهای موقتی نمیتواند تجسمی از وحدت ملی باشد .وحدت ملی مردم افغانستان پروسه نسبتا طولانی است، که ازمتن واقعیتهای ، تاریخی وفرهنگی مردم عبورداده میشود،واین مسا له بدون مشارکت واقعی همه اتنیهای جامعه ، درقدرت ،اداره امور جامعه ، فرهنگ ،اقتصاد امکان پذیرنیست.وحدت ملی نه با آرزو بوجود میاید ونه هم با حسن نیت چند زمامدارو نخبه ای سیاسی اما میتواند به برقراری آ ن کمک کند.جنگ جاری درکشورازمبارزۀ قدرت بین دول مختلف منطقوی و جهانی متأثربوده که پس ازسه دهۀ پیهم خشونت و فقرمتأسفانه جامعۀ بین المللی با وجودمصارف میلیاردها دالروحضورده ها هزار نیروی نظامی، امروزعلایم شکست را به نمایش میگذارد.که عمدتا اداره بی کفایت و ضعیف و قوم گرای افغانی و همسایه های که منافع شانرادرعدم ثبات افغانستان می بینند.، مخالفت مسلحانه را جان تازه بخشیده و فعالیت های صلحجویانۀ جامعۀ بین المللی را با دشواری مواجه ساخته است. دولت کنونی افغانستان باید از تمامی اقوام کشور نمایندگی نماید و نه ازیک قوم خاص ودر تقسیم بندی بودجه و دیگر منابع ملی انصاف و عدالت اجتماعی را معیار کار خویش قرار دا ده و دراحداث و باز سازی کشور انصاف و توازن ملی را مد نظر قرار دهد .
رویکردها
.سایت سمنگان زیر عنوا ن جنون استبداد ومطالبات مردمی نویسنده رضاضیایی
سایت آریائی زیرعنوان سرک شاهراه آسیائی فریب و بازی سیاسی دولتها با مردم این مناطق نویسنده صاحب قلم
. سایت نمای نزدیک زیرعنوان انحصار طلبی آقای کرزی، چالشی فراروی امنیت ملی نویسنده عباس دلجو
سایت مشعل زیرعنوان هزاره جات منطقه کا ملآ فرا موش شده برای انکشاف در نیم قرن اخیرنویسنده صاحب قلم.
.یادداشت‌های صاحب این قلم . ماه -مارچ - سا ل - 2010 -میلادی
بالا
بازگشت