گفتگوی اختصاصی با آقای دکتورسید بدخش
نامزد مجلس نمایندگان افغانستان ازولایت کندز
دردنیای کنونی وبویژه درکشورهایی که دمکراسی وحاکمیت قانون اصول پذیرفته شدۀ
سنگ بنای روش دولت مداری آنان را تشکیل میدهد، مجلس نمایندگان ودرکلیت پارلمان
یکی ازمهم ترین ارکان تصمیم گیرنده درمسایل مهم داخلی ومعادلات بین المللی
میباشد. زیرا درمیان ارکان سه گانۀ قدرت(قوه اجرائیه، قوۀ قضائیه وقوۀ مقننه)-
که هرکدام درجایگاه خودش ازاهمیت ویژه ای دراصول نظامند ادارۀ کشوربهره مند
میباشد- پارالمان ازجایگاه پررنگ تروحیاتی تری برخورداربوده وممثل طبیعی وحقیقی
منافع ملی میباشد. بویژه درآن دسته ازکشورهایی که سیستم دمکراسی پارالمانی اصل
پذیرفته شده وروشمند نظام سیاسی را تشکیل میدهد، مجلس نمایندگان ازمهم ترین
ارکان اداره کشوروپاسخگوی حقوق ومطالبات برحق مردم میباشد.
مجلس نمایندگان نه تنها یگانه مرجع قانون
گذاروپاسدارنده آن است، بلکه یگانه وسیلۀ مطمئین بازتاب دهنده خواستها
ونیازمندی های برحق مردم درسراسرکشوربمقامات اجرایی کشوریا قوۀ مجریه است. یعنی
درحقیقت حلقه وصل میان مردم وحکومت ومراجع اجرایی پارالمان آن میباشد. نمایند
گان مجلس که صاحبان رأی حقیقی وحقوقی مردم میباشند، نه تنها آمران مردم نیستند،
بلکه خدمتگذاران واقعی مردم باید باشند واصولاً نیزچنین است. به سخن
دیگرنماینده مجلس تبلورخواست عمومی وبازتاب دهندۀ چهرۀ جمعی ازمردم است که آنرا
ازمیان چندین تن بمثابه شخص امین وپاسداررأی خویش برمی گزینند. مردم با صداقت
توأم با امید نمایندگان خویش را برمیگزینند تا درخانه ملت ازحقوق وخواسته های
مشروع آنان نمایندگی نموده ودرمسایل مهم وسرنوشت سازکشوری ازمنافع علیای ملت با
صداقت تمام پاسداری نمایند. ازاینجاست که سنگینی رسالت نمایندگان مردم
درپارالمان نسبت به سایرمقامات اداری وکشوری متبارزمیگردد.
حال درکشورما که طی بیش ازسه دهه جنگ خونین
وویرانگر، همه بنیاد های مادی ومعنوی آن دچارتخریب شده، سیستمهای حاکم (مجریه،
مقننه، قضائیه) برسرنوشت ملی ما ازبنیاد ویران گردیده است، امرطبیعی است که این
ویرانگری اثرات ناگوارخویش را نیزبرروح وروان انسان سرزمین ما عمیقاً بجای
گذاشته است وتوقع داشتن عملکردی بگونۀ نماینده مجلس جوامع مدنی وقانونمند
ازنمایندگان مجلس کشورمان درچنین دورۀ فترت وازهم گسیختگی هنوزآروزی بیش نخواهد
بود وبهترین دلیل برمدعای ما عمل کرد رئیس جمهور، کابینه وحتی اکثریت مطلق خود
نمایند گان پارالمان طی دورانی که گذشت، میباشد، که متأ سفانه بیش ازهرکسی
برحریم مقدس قانون دست درازی نموده وبه عادی ترین مطالبات قانون اساسی
کشوراحترام نگذاشتند.
اما بهرتقدیراین رسالت آگاهان وتحصیل کردگان
جامعه ماست که بادرک خاصی که ازمفهوم نمایند گی، دمکراسی وقانونمداری دارند،
برای گذشتن ازاین«شب دشوار» ودوران ازهم
گسیختگی وفراچنگ آوردن نظام قانونمند شیوۀ ایجابات دنیای کنونی، آرام نه نشسته
ودرحد توانایی خویش برای رسیدن به جامعه مدنی، مردم سالاروحقوق بنیاد ازهیچگونه
سعی وتلاش فروگذارنه نمایند. بخصوص این ماموریت سنگین بیش ازهمه متوجه آنانی
است که ازجامعه تحصیل کرده برخاسته وخویشتن را برای نمایندگی مردم شان درخانه
ملت سزاوار می بینند. بقول شاعری:
مذهب زنده دلان خواب پریشانی نیست ازهمین
خاک جهان دیگری ساختن است.
اکنون پای صحبت آقای دکتورسید بدخش یکی ازنامزدان
ولایت کندزبه مجلس نمایندگان افغانستان نشسته ایم تا بدانیم که درصورت کسب رأی
موفقیت وراه یافتن به خانه ملت چه گفتنی های دارند. دکتورسید بدخش ازآن دسته
جوانان بادردی است که سالهای متمادی قبول رنج وخطرنموده برای رفع نا بسامانیها،
بیعدالتیها، استبداد ونابرابری ملی ازهیچگونه سعی وتلاش فروگذارنه نموده
وپیوسته برای اعماریک جامعه آزاد، دمکراتیک، قانونمند وعدالت محورصادقانه
وروشمند مبارزه نموده است. دکتوربدخش فرزند رنج ومحنت است وبرخاسته ازدل
نابرابریهای اجتماعی جامعه استبداد زدۀ افغانستان. امرمسلم است که راه یافتن
انسان هایی ازاین دست درمجلس نمایندگان مردم امرمهم ونیک بوده وچنین افرادی
قادربه پاسداری ازمنافع راستین مردم شان بوده وبمثابۀ مسئولان حقیقی وحقوقی
میتوانند درامرباروری نظام قانونمداروگسترش مرزهای قانونیت سودمند وسازنده واقع
شوند. حالا پرسشهای خودرا خدمت آقای دکتورسید بدخش نامزد انتخاباتی به مجلس
نمایندگان کشوربطورفشرده وکوتاه اینگونه می آغازیم:
پرسش: محترم دکتورسید بدخش نامزد مردم ولایت
کندزبه مجلس نمایندگان، لظف نموده خود را برای خوانند گانی که پیوسته مسایل
افغانستان وبخصوص انتخابات پارالمانی پیش روی را دنبال می نمایند،
بطورمختصرمعرفی نمائید.
پاسخ: با تشکرزیاد ازلطف ومحبت شما که زمینه چنین
گفتگویی را فراهم ساختید. اگربطورمختصربه معرفی خودم اکتفا نمایم، من زاده کوه
پایه های رنج ولی سرشاراز غروردروازبدخشانم.
دوران آموزش ابتدایی را درزاد گاه خویش به پایان
رسانیده سال 1362 خورشیدی شامل لیسه پامیربدخشان وبعداً لیسه شیرخان ولایت
کندزگردیدم ودرسال 1365 با اخذ گواهینامه ازاین لیسه برای ادامه تحصیل درسطوح
بالاتردرسال 1366 شامل دانشکده آمادگی پولی تخنیک کابل وبعداً درسال 1367
رهسپارکشورشوروی وقت گردیده ودررشته طبابت مشغول فراگیری دانش مسلکی طبی
دردانشگاه طب ابوعلی ابن سینای بلخی درشهردوشنبه تاجیکستان گردیدم. بعد
ازفراغت وکسب دیپلوم طبی بحیث ماسترعلوم طبی فارغ گردیده وطی سالهای 1373 تا
1379 مشغول خدمات مسلکی دربیمارستانهای شهردوشنبه بودم. سال 1380 بنابرعوامل
مشهود درکشوررهسپارروسیه ودرسال 1383 به کشورکانادا مهاجرت نمودم درشهرتورنتوی
کانادا اقامت دارم. طی دوران اقامتم دراینجا درجنب دیگرهم میهنان سرگرم خدمات
اجتماعی، فرهنگی وسیاسی بوده وحالا که شرایط نسبی درکشورفراهم گردیده آرزومندم
که بتوانم درخدمت مردمم باشم. زبان فارسی زبان مادری من است. به زبانهای ازبکی،
پشتو، روسی وانگلیسی نیزتسلط ودسترسی دارم.
پرسش: آقای
دکتوربدخش ضمن آرزوی موفقیت، درصورت بدست آوردن رأی درخورمجلس نمایندگان وراه
یافتن به خانۀ ملت چی تعهدی نسبت به حفظ رأی وباورمردم خود درجهت برآوردن
خواسته های مشروع آنان دارید؟
پاسخ: بنابرتوضیحاتی که شما ارایه نمودید،
درکشوری که همه چیزرا ازنو تجربه میکند، همه پایه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی
واداری آن که محصول سالهای سال تجارب کشورداری بود، به باد فنا سپرده شد، همه
ارزشهای اخلاقی ومعنوی آن درطی سالها تجاوزات متکررشرق وغرب با فرهنگهای ویژه
ویران گردید، جنگهای متداوم داخلی با سلیقه ها وگرایشات مختلف به این ویرانی
ونا بسامانی افزود، درزیرپوششهای متفاوت ومتضاد آیدیولوژیک چپ وراست که با سنت
وفرهنگ جامعه ما بیگانه بود به ارزشهای روشنفکری ودینی صدمه وارد نمودند وکلمات
وواژه های مقدس آزادی، دمکراسی، عدالت اجتماعی، وطن پرستی ومسئولیت پذیری سخت
آسیب پذیرفت وفساد گستردۀ اداری ورشوه ستانی بیداد نموده وبه یک سنت مذموم
پذیرفته شده اجتماعی مبدل گردیده است، سخن گفتن ودادن شعارهایی که درعمق وماهیت
خود بارغنی ارزش انسانی را حمل میکنند وساختن یک جامعه سالم با این ارزشها
پیوند ناگسستنی دارند، حتی دشوارگردیده است که انسان درمحضرمردم با جسارت ازاین
مفاهیم مقدس یاد آوری نماید. چون بسیارشعارهای زیبا ودلفریب داده شد ولی درعمل
خلاف آن ثابت گردید. ازاین سبب پیش ازپیش شعاردادن وتکرارمفاهیم مقدس وارزشمند
تا اندازه ای دشوارگردیده است. اما چاره ای نداریم وناگزیریم که بازهم
مسیرسازندگی را ازهمین ارزشهای گرانقدربگشائیم وساختن یک جامعه ارزشمدارهم به
همین ارزشها گره خورده است. پس به باورمن رسالت روشنفکران وتحصیل کردگانی که به
این نهاد های اجتماعی وبخصوص خانه ملت دست پیدا مینمایند خیلی سنگین ترازآنانی
است که مجلس نمایندگان را خانه امن برای چپاول وگسترش فرهنگ چپاول گری
پذیرفته اند. روشنفکران باید ازهرامکانی حد اعظمی بهره را ببرند تا بتوانند
افراد چپاولگرورهزن را ازخانه ملت بیرون نمایند واین خانه را به خانه امن برای
قانونیت، ارزشمداری وخدمتگذاری به مردم مظلوم افغانستان مبدل سازند. من تعهد می
سپارم که درصورت کسب موفقیت ازهیچگونه سعی وتلاش دریغ نه نمایم تا حد اقل مرهمی
باشیم برای التیام زخمهای مزمن جامعه افغانستان.
پرسش: آقای دکتوررؤس برنامه های شما درصورت
موفقیت برای مردم کندزکدام ها است یا به سخن دیگردراولویت کارهای که باید انجام
دهید چیست؟
پاسخ: طوری که به شما واکثریت مردم افغانستان
وبخصوص قشرآگاه کشورمان معلوم است ولایت کندزدرحوزۀ شمال شرق افغانستان دارای
یک موقعیت مهم استراتیژیک است، هم ازنظراقتصادی وهم ازنظرموقعیت جغرافیایی
گلوگاه شمال شرق وشمال افغانستان است. ولایت کندزنه تنها ولایات شمال شرق وشمال
افغانستان را بهم وصل میکند، بلکه یکی ازولایاتی است که ازطریق مرزشیرخان با
کشورتاجیکستان وازاین طریق با کشورهای آسیای میانه پیوند مهم تجارتی واقتصادی
دارد. ولایت کندزیکی ازمراکزعمده زراعتی وصنعتی افغانستان است. شرکت سپین
زرکندزیکی ازمشهورترین وخوش نام ترین مراکزصنعتی کشوراست که دراین ولایت واقع
است. بناءً این ولایت باهمه موقعیت مهم استراتیژیکی که دارد، توجه لازم صورت
نگرفته است. بخصوص سال 2008 اکثریت شالیزارها ازنبود آب درآتش گرمای کندزسوختند
وبی بهره باقی ماندند.
ازنظرمن این ولایت ازاهمیت خاصی درروند رشد
اقتصادی کشوربرخورداراست. اما این ولایت زمانی میتواند جایگاه مهم خودرا درحوزۀ
شمال وشمال شرق ودرکل درافغانستان پیدا کند که ازیک رشد متوازن درعرصه اقتصاد،
فرهنگ، آموزش وپرورش، زراعت، بهداشت وتجارت برخوردارگردد. چون این عوامل
وعینیتهایی را که تذکردادیم، بهم رابطه تنگاتنگ دارند. لذا اگردراین دوره
انتخابات عمومی پارالمانی بتوانم موفق گردم، دراولویت کارواقدامات من همین
مسایل قراردارند. ولایت کندزبا همه ریزرفهای مهمی که دارد، ازنظرآموزش وفراگیری
دانش بلند علمی ومسلکی محروم است. ولایت کندزنظربه موقعیت مرکزی که درحوزۀ شمال
شرق دارد سخت نیازمند یک دانشگاه بزرگ است. بخصوص دانشکده طب، زراعت، اقتصاد
وخاصتاً تجارت، تعلیم وتربیه ومیتواند دانشجویان اکثرولایات شمال شرق وشمال را
درخود جذب نماید وبحیث یک پایگاه مهم دانش علمی عرض وجود کند. ازنظرکارهای
فرهنگی کندزدروضعیت ناگواری قراردارد حتی ازابتدایی ترین کارهای فرهنگی بی بهره
است. کندزبا وجودی که ازمهم ترین منابع آبی درگذشته بود وانباربزرگ تولیدات
برنج وگندم را درخود ذخیره داشت، امروزدروضعیت دردناکی قراردارد. وضعیت بهداشت
درحالت ناگوارقراردارد وبنابر موجودیت شالیزارها، دمای گرم آن درتابستان ونبود
برق دایمی(درحالیکه درگذشته همین شرکت صنعتی سپین زر، کندزرا ازنظرتامین برق
خود کفا نگهداشته بود) ازجمله فکتورهای اند که درشیوع امراض نقش دارند که این
موضوع یکی ازموضوعات قابل توجه من است. موجودیت زمینهای فراوان قابل کشت
وقرارداشتن درکناردریای آمو، دریای کندز، اما ازنبود آب رنج می برد. پس ازرؤس
وظایف من است که درقدم نخست که روی ساختاریک دانشگاه بزرگ اندیشیده ودرراه
اعمارآن باید توجه مقامات را نه تنها جلب بداریم بلکه آنان را ناگزیربه ساختن
واعماریک دانشگاه بسازیم زیرا درپرتو دانش مسلکی نیازمنطقوی ازهرجهت سروسامان
پیداکند وبه یکی ازمراکزعمده اقتصادی، علمی وتجارتی مبدل گردد. درصورت راه
یافتن به پله های موفقیت دردستورکارمن این مسایلی که برشمردیم یعنی بطورفشرده
خدمات اجتماعی، اقتصادی وفرهنگی قرارداشته ودرجهت برآورده شدن این خواستها
ازهیچ نوع کوشش وتلاش فروگذارنخواهم کرد.
گفتگوبرداروتنظیم کننده: ادارۀ انجمن فرهنگ آریانا
شهرتورنتو- کانادا
10/07/2010
بالا
بازگشت