عبدالو کیل کوچی
کتاب ، یادی ازسر زمین شمالی قدیم
نویسنده ، عبدالوکیل کوچی
سال تالیف ، 1384خورشیدی
محل چاپ ، آلمان
کتاب یادی از سرزمین شمالی قدیم در حقیقت یادی از دومین مرکز بزرگ آریایی ها وپایتخت کنشکای کبیر ، شهر شاهی بگرام ، استوپه های افسانوی شمالی قدیم ، شهرای تمدن خرآسانیان ، یادی از پیتاو نشینان قدیم هندوکش وباغستان همیشه بهار کشور ما افغانستان میباشد . یادی از سر زمین شمالی قدیم در واقع یادی از حماسه سازان وقهرمانان ، از شجاعت ومردانگی مردم ما از میدان های نبرد آزادی خواهانه آنها در برابر اسکندر ، چنگیز وانگریز بوده و نگاهی بر تمدن شمالی قدیم منحیث پایتخت باستانی کشور و نمادی از ارزش ها وشهکاری های ماند گار وبیانگر فرهنگ عالی ، تمدن باستانی وبافت اجتماعی مردم این سرزمین و آزاد مردان تاریخ کشور ما هست.
هدف از تصنیف ونشر این کتاب نگاهی بر تجلیات تابناک قلل تاریخ آریایی ها بوده که ماندگاران خرآسان کبیر وافتخارات افغانستان عزیز رادر بخشی از سرزمین افغانستان یعنی شمالی قدیم در پیوند با دیگر حصص آن را رقم می زند . ازین رو کوشش بعمل آمده است تا این کتاب نگاه مختصری بر تمدن قدیم و آثار تاریخی بجا مانده از گذشته های دور در کلیه نقاط کشور داشته باشد ، زیرا تمام منا طق قلمرو افغانستان دارای مشترکات فرهنگی وپیوند های تاریخی فراوان میباشد .هر وجب خاک افغانستان مشحون از حماسه ها ، قهرمانی ها وملهم از ارزش های علمی وفرهنگی بوده که دسترسی به این همه ارزش ها ی بزرگ وتاریخی در سطح یک کشور، پژوهش بزرگ واکادمیک بیشتر میخواهد.
چرا فقط سرزمین شمالی قدیم ؟ البته بنده نگارنده با توجه به امکانات پژوهشی و دسترسی به یاد داشت ها وبرداشت های شفاهی که نسبت به دیگر مناطق کشور عزیز ما افغانستان داشتم وبروشنی از بخشی از آثار روانشاد احمد علی کهزاد وعلامه غبار ومجله آریانا برون مرزی تالیف پوهاند دکتور عبدالرسول رهین زمینه آن میسر گردید که دانه مروارید های بدست آمده از میان سنگلاخ های سرزمین شمالی قدیم رابا جوهر اندیشه های فکری وفرهنگی حاضر ارتباط داده ، تا در پرتو آن مسیر آینده روشن گردد.
مطالب اصلی این کتاب را نگاهی به موقعیت جغرافیایی دند شمالی ، مهاجرت آریایی ها از دو هزار سال قبل در شمال وجنوب هندو کش ، سرود های ویدی یا ودا، سلطنت وسیع آریانا بنام کاپیسا وپایتخت آن کاپسی ویا شهر شاهی بگرام وسلطنت کنشکای کبیر ، وضعیت کاپیسا از زبان هیونگ تسنگ زایر چینی ، چگونگی خفریات ، کشف مسکوکات و تمدن دوره کوشانی ها ، سه طاق وسه مدنیت ومعابد،حصار های بزرگ وپژوهش در رابطه به چگونگی تشکیل قرا وقصبات وشهرک ها ونام های قدیم مناطق ، سرک ها ، دریا ها ونهر ها مهاجرت اولاده شاه درواز به گلبهارونام گذاری قرای بزرگ بنام اولاده شاه درواز مانند ، عزت خیل ، شیر خان خیل ، عبدی خیل ، پات خیل ،صفت اله خیل ،ناصر خان خیل ، جمالاقه و چگونگی نام های تاریخی شهرک ها، همچنان داستان ها وتاریخ شفاهی این دیار در موارد ذیل گرد آوری گردیده است ، کنشکای کبیر دریکی از داستان های قدیم کاپیسا ، بگرام وافسانه های محلی ،مروان وپروان ،شاه ماران ،پهلوان کوه، ریگروان ،استوپه توپ دره وکوه عاشقان، قریه تاریخی موری، عبداله برج .هکذا یاد داشت های شفاهی مانند دعواره مابردیم دختره آنها ، همنامته میکشی ، زدن توبره به سنگ ، تیشه بی دسته ، از گپ های پارسالت بگو ، بلای ملاخلیل شکار چی ،جرم درخت چهار مغز عبدالکریم خان کوهستانی ،واسع خان پایان جمالاقه یی ونگاه مختصری براوضاع اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ، مشاهیر، مدارس ومکاتب، اماکن مقدسه ، مزارات ،و ادبیات ولهجه ها شعرو موسیقی نقاشی شمالی نامه ، عقاید رسوم وعنعنات قدیمه ، ایام متبرکه، ضرب المثل ها ، لطیفه ها ، چیستان ها ، فکاهیات قصیده ها وچهاربیتی های شمالی قدیم اوضاع سیاسی گذشته ، جنبش های مقاومت وآزادی خواهی ، مبارزین ملی، مشروطه خواهان ، عیاران ، کاکه ها ، اشخاص بالا مقام دولتی وغیره مسایل تشکیل میدهد که قسمتی ازآن یاد داشت ها وبرداشت های بنده نگارنده بوده که در اثرلطف ومحبت ریش سفیدان وبزرگان محل بشکل قلمی وشفاهی بدست آمده وجمعبندی گردیده است وهم چنان طی یک پژوهش نسبی وبهره از آثار بزرگان مانند شاد روان کهزاد وروان شاد میر غلام محمد غبار،فصلنامه آریانا برون مرزی اثر محترم پوهاند دکتورعبدالر سول رهین ونوشته های بعدی مرحوم گل احمد شیفته غنابخش اثر یاد شده گردیده است
دوسال قبل کتاب به ملا حظه محترم پوهاند صاحب رهین ومحترم داکتر حمیداله مفید رسانیده شد ه بود. با نظرداشت نقاط نظراصلاحی ایشان وبرخی تعدیلات وتکمیلات وتصحیحات خوشبختانه در سال روان این کتاب در 413 صفحه مجددا اقبال چاپ یافته است .کتاب سرزمین شمالی قدیم منحیث یک اثر تاریخی باارزش در واقع تجلی آثار گرانبهای بجامانده از گذشته های دور وباز تابی از میراث های فرهنگی ونمادی از تاریخ باعظمت ماندگاران این سر زمین میباشد که با ریشه یابی علایقات تاریخی گذشته درپیوند با کلتور وفرهنگ عصر حاضر، دستاورد مهم فرهنگی برای نسل جوان کشور خواهد بود . این اثر ارزشمند حاصل پژوهش علمی وکوشش های پرثمری بوده است که میتواند در تدوین تاریخ باستانی این سرزمین ممد واقع شود .
با احترام عبدالو کیل کوچی
بالا
بازگشت