همایش به افتخار شیخ عطار
نویسنده: دانشیار عبدالعزیز استاد پیشین دانشگاه هوایی و مدافعه هوائی
هفت شـهر عشق را عطار گشت ما هنوز اندر خم يک کوچه ايم
(مولوی بلخی)
بعد از بیشتر از چهل سال بار دیگر سفری به شهر کیف داشتم. علاوه بر تغییراتی که در عرصه های گوناگون و بویژه اجتماعی، اقتصادی وسیاسی کشور زیبای اکراین را در یک نظر اجمالی مشاهده نمودم، از بخت نیک که این سفر تصادف داشت به سیمینار علمی دانشمندان و دانشجویان دانشگاه های اکراین به مناسبت روز بزرگداشت شیخ فَریدالدّین ابوحامِد محمّد عطّار نِیشابوری (۵۴۰ قمری - ۶۱۸ قمری) یکی از عارفان و شاعران بلندنام ادبیّات پارسی در اواخر سده ششم و اوایل سده هفتم هجری مهتابی است و بتاریخ 21 آوریل در تالار زیبای دانشگاه بین المللی کیف برگزار شد.
در این سمینار علمی که به همت دانشکده خاور شناسی دانشگاه بین المللی کیف و به همکاری فعال سفارت جمهوری اسلامی ایران در اوکراین دایر شده بود، دانشمندان از اوکراین، ایران،گرجستان، افغانستان، تاجکستان و سایر کشورهای حوزه مشترک فرهنگی خراسان بزرگ اشتراک و سخنرانی نمودند.
در آغاز این محفل استاد میرهاشمی استاد اعزامی وزارت ارشاد و فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در اوکراین پیرامون شعر و داستان سرائي شیخ عطار که به بارها چيره دست تر از شاعران پیشین و دوران خود بود، صحبت جامع نمود.
سپس پروفیسور ایوان پیلیپوویچ یوشوک رئیس کافدرای فرهنگ شناسی و ادبیات جهانی دانشگاه بین المللی کیف تاثیر آثار فرهنگی عطار را روی اندیشه های تصوفی و عرفانی جامعه اوکراین در 400 سال اخیر روشنی انداخت. در آن جمله از دانشمند، شاعر، سخنور و فیلوسوف گریگوری ساویچ سکاواراده(1722-1794 م.) یکی از اندیشمندان اکراین که اکادمی ملی اکراین بنام وی مسما میباشد، نامبرد.
گرچه در زمان اتحاد شوروی بنابر سیاست معین، توجه به معرفی آثار تصوفی شیخ عطار صورت نگرفت بود، اما آثار شیخ عطار از طریق مولفان اروپایی به اوکراین راه یافت. این موضوع را پروفیسور یوشوک در سخنرانی خود برملا ساخت. همچنان وی در ادامه سخنانش گفت که « گرچه تقریباً درازای 800 سال ما را از شیخ شوریده حال جدا می سازد، اما وی تا هنوز در افکار ما زنده و جاویدان است و همه روزه مارا پند می دهد و رهنمون می شود.
ایوان پیلیپوویچ یوشوک
بعداً پروفیسور الکساندر نستروویچ موشکادیانی رئیس دانشکده ی خاورشناسی دانشگاه بین المللی کیف بیانیه ی مفصل در باره شاعران و فرهیختگان ادب پارسی از رودکی تا جامی ایراد نمود. وی همچنان یادهانی کرد که در زمان حاکمیت اتحاد شوروی در باره ی شیخ عطار بسیار کم تحقیقات صورت گرفته بود. چون سیاست آنروز با اندیشه های عرفانی و خداشناسی شیخ عطار در تضاد قرار داشت. بنا برین او پیشنهاد کرد تا همچو کنفرانس ها و سمینار ها در باره ی یاد بود بود عطار همه ساله و بطور سیستماتیک دایر شود و عطار را به جامعه ی علمی اوکراین معرفی نماید.
الکساندرنستروویچ موشکادیانی
به تعقیب آن آقای آلگ اناتولی ویچ یاروش داکتر علوم فلسفی و رئیس بخش فلسفه خاور دانشکده فلسفه اکادمی ملی علوم اوکراین پیرامون «سیر و سلوک آثار شیخ عطار» روشنی همه جانبه انداخته و افکار انسانی عطار را از لابلای الهي نامه، خسرو نامه، پندار نامه، اسرار نامه، مصيبت نامه، منطق الطير و غیره و مراتب سير و سلوک و رسيدن بحق و توحيد را از زبان مرغان که در طلب سيمرغ حرکت مي کنند، بيان ميدارد و هفت منزل، طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحيد، حيرت و فنا را در آن شرح ميدهد، برای اشتراک کننده گان سیمینار توضیح داد. وی در اخیر بیانیه ی خود گفت: " در آثار عطار ميتوان يک نوع سير تکاملي دروني را به وضوح مشاهده کرد که در باره شاعران ديگر نادر است".
باید گفت که آقای یاروش یکی از صوفیان مشهور اوکراین بوده و از سالکان طریقه ی نعمت اللهی می باشد.
آلِگ یاروش
دانشیار تاتیانا فِدوروونا مالِنکو رئیس کافدرای ایران شناسی دانشگاه ملی اوکراین (شفچنکو)، بریلیوف دمیتری استاد کافدرای فرهنگ شناسی دانشگاه ملی تربیه معلم اوکراین (دراگومانوا) و دانشیار دکتور آنیا بُچارنیکوا استاد زبان فارسی دانشگاه ملی اوکراین (شِفچنکو) هم در مورد شخصیت، خلاقیت و آثار عطار سخنرانی نمودند.
استاد عبدالخالق استاد دانشگاه بین المللی کیف و همکار علمی دانشکده ی فلسفه اکادمی ملی علوم اوکراین با بیانیه اختتامیه و ترجمه چند شعر از اثر (پندارنامه) حکیم نیشاپوری به اوکراینی از آخرین سخنرانان بود. در پایان محفل هدیه های از جانب سفارت جمهوری اسلامی ایران به خاطر روز بزرگداشت شیخ عطار به دانشمندان که در مورد عطار تحقیقات بکر و جامع نموده بودند، اعطا شد.
شایان یادآوری است که این سمینار علمی به سازماندهی و گردانندگی استاد عبدالخالق دایر شده بود و با اجرای ساز های صوفیانه توسط استاد مهدی پایان یافت.
نوت: تمام مقالات ایراد شده در این سمینار علمی به زبان اوکراینی در نشریات دانشگاه بین المللی کیف به طبع میرسد.
بالا
بازگشت