رحمت اله روان
تازمانیکه افغانها باهم متحد نشوند هیچ اقدام خارجی ها نتيجه ندارد
اخیراً سر و صدای زیادی در داخل خارج افغانستان در رسانه های تصویری، صوتی و چاپی و همچنان در محافل و مجالس شخصی افغانی به پا شده است که گویا امریکا در تلاش استقرار قرار ګاه های دائمی نظامی در داخل خاک افغانستان می باشد.که در ارتباط به این موضوع مقامات امریکائی با دولت افغانستان تماس گرفته اند
اوضاع آشفته و نابسامان فعلی در افغانستان ناشی از غرض ورزی های مذبوحانهء بعضی عناصرومحافل غربی و همچنان مداخلات کشور های منطقوی و خاصتاً کشور های همسایه (پاکستان وایران) و ندام کاری و عدم مسؤلیت پذیری مسولین ناتوان ، بی کفایت فعلی و دستور پذیر خودمان هست که این همه عوامل برای فرصت طلبان کمک کرده است تا با گذشت زمان به اهداف طویل المدت خود در کشور و نهایتاً در منطقه دست با ایجاد قرارګاه های نظامی بی زند، در شرایط فعلی که جرو بحث های ایجاد قرارګاه های دائمی نظامی امریکاه درداخل خاک افغانستان مطرح است، بعضی از هموطنان ما در داخل و خارج کشور به دلایل که خود انها دارند، نسبت به بدان خوش بین اند ولی عده دیگر نسبت به آن منفی و بدبین می باشند
حامد کرزی رئیس جمهور افغانستان بعد از بازگشت از کنفرانس مونیخ کشور المان در جریان یک کنفرانس مطبوعاتی درارګ کابل، از تمایل ایالات متحده امریکا برای ایجاد قرارګاه های دایمی نظامی درخاک افغانستان سخن گفت حامد کرزی در کنفرانس مطبوعاتی متذکره این‌گونه اظهار داشت: میان ما و آمریکا در مورد ایجاد یک قرارداد استراتژیک و اینکه آیا در این قرارداد قرار ګاه های نظامی آمریکا در افغانستان مطرح است یا نیست، بلی؛ از گفته‌های سناتورهای آمریکایی و مقامات آمریکایی که در مطبوعات گفتند و با ما هم در صحبت‌ها گفتند، (معلوم است که) آنها این آرزو را دارند و این مساله‌ای است که ما با آنها در صحبت هستیم.
در عین زمان مسکو به حضور نیروهای نظامی بین المللی در افغانستان علاقمندی دارد، به خاطریکه خروج مکمل انها میتواند برای روسیه تهدیدهای نو ایجاد کند. این موضوع را سرگی ایوانوف معاون صدراعظم روسیه درهمان روز به ژورنالیستان در حاشیه کنفرانس امنیت مونشن اظهار داشته است ،ایوانوف همچنان ګفته است که روسیه همکاری متقابل با امریکا وناتو را در مورد افغانستان عالی ارزیابی میکند به قول موصوف امریکا تا بحال از طریق راه اهن ۲۰ هزاز کانتینر حاوی محموله را از طریق خاک روسیه به افغانستان انتقال داده است وپول هوایی شروع به فعالیت نموده است وحالا طیارات باربری خارجی میتوانند از طریق خاک روسیه بیدون کدام مانع پرواز نما یند از اظهارات مقامات روسی وامریکایی چنین معلوم می شود که امریکا وروسیه در موضوع افغانستان باهم در تفاهم مشترک قرار دارند.
به تعقیب ان جنرال عبدالرحیم وردک، وزیر دفاع به شکل رسمی در مصاحبه مطبوعاتی خویش با رادیویی بی ،بی ،سی از ایجاد قرارګاه های دائمی آمریکا در افغانستان استقبال کرد و گفت که این اقدام می تواند در دراز مدت به ثبات در افغانستان منجر شود وتضمینی برای امنیت افغانستان ومنطقه تمام شود،جنرال وردګ درجواب به این سوال که آیا ایجاد این قرار ګاه ها می تواند آمنیت افغانی را در دراز مدت تضمین کند ګفت:در این هیچ جای شکی نیست.
او افزود: «همین حالا در بسیاری کشورهای دیگر (قرارګاه های آمریکا) وجود دارد؛ در پاکستان وجود دارد، در کشورهای خلیج فارس در عربستان سعودی در مصر و در بسیاری کشورهای دیگر وجود داشته و در کشورهای مانند کوریای جنوبی، تایوان و آلمان نقش بسیار مفید داشته و نه تنها زمینه را برای تامین امنیت بلکه برای رشد اقتصادی و اجتماعی این کشورها هم فراهم کرده است
اسماعیل خان، که در مراسم یادبود از سالروز خروج نیروهای شوروی سابق از افغانستان سخنرانی می کرد از وزیر دفاع افغانستان به خاطر اعلام حمایت از ایجاد قرارګاه های دائمی آمریکا در افغانستان به شدت انتقاد کرد.
او گفت: وزیر دفاع یک کشور که ضامن و یا مسؤول درجه اول حفظ سرحدات، ناموس و مقدسات این سرزمین است، ادعا می کند که بدون بودن قوای خارجی ما نمی توانیم امنیت را در سرزمین خود داشته باشیم همچنان
اسماعیل خان در سخنرانی خود در هرات، از رحیم وردک خواست تا اظهارات خود را پس بگیرد و به گفته او، بگذارد تا مردم خود توان تامین امنیت کشورشان را پیدا کنند
او گفت که جامعه جهانی تجهیزات نظامی مدرن در اختیار دولت افغانستان قرار بدهد تا این کشور خودش به تامین امنیت خود بپردازد نه اینکه گفته شود تامین امنیت بدون نیروهای خارجی ممکن نیست
طرح ایجاد قرارګاه ها برای نخستین بار از سوی لیندسی گراهام سناتور جمهوریخواه آمریکایی مطرح شده بود
لیندسی گراهام، به رسانه ها گفته بود که ایجاد چند قرارګاه در افغانستان می تواند اردوی این کشور را در مقابل طالبان بیمه کند، همچنین می تواند پیامی برای پاکستان باشد مبنی بر اینکه مخالفان افغانستان دیگر نخواهند توانست به افغانستان باز گردند و این پیام رفتار پاکستان را عوض خواهد کرد
سوال این است که قرارداد استراتژیک افغانستان با آمریکا و یا ایجاد قرارګاه های دایمی امریکا در افغانستان چه معنای سیاسی و استراتژیک میتواند برای افغانستان داشته باشد؟ به عبارت دیگر، ایجاد قرارګاه های نظامی امریکا در افغانستان چه منفعتی را میتواند برای افغانستان داشته باشد؟
برای پاسخ دادن به این سوال، در گام نخست باید نیازمندی‌های استراتژیک افغانستان را درک کنیم. به لحاظ تاریخی، موقعیت جغرافیایی افغانستان، تهدیدات منطقه‌ای و بین‌المللی، فقر و گسست‌های مخاصمه‌ای داخلی از جمله نکته‌های اساسی برای درک نیازمندی‌های استراتژیک افغانستان برای تامین امنیت، برقراری ثبات، دولت‌سازی دموکراتیک و توسعه‌ی فراگیر می‌باشند. پس افغانستان با ایجاد یک چتر امنیتی موازنه‌ساز جهت تامین امنیت خارجی خود در چارچوپ قراردادهای استراتژیک با آمریکا میتواند توان نظامی و امنیتی خود را تقویت کند و صاحب نهادها و ساختارهای مطمین امنیت داخلی نیز شود
به لحاظ تاریخی افغانستان فعلا فاقد امنیت خارجی بوده است. در محاسبات استراتژیک برای کشورهای آسیب‌پذیری مثل افغانستان، درک و تحلیل امنیت خارجی و داخلی و میزان وابستگی آنها نسبت به‌هم، بسیار بااهمیت میباشد. علاوه بر نبود امنیت خارجی، افغانستان امنیت داخلی نیز نداشته است و همواره بر اساس تحولات و گسست‌های مختلف، با شتاب به سوی بی‌ثباتی رفته است. در ضمن، زمامداران افغانستان نیز همواره خواسته‌اند تا بر اساس رویکرد‌های سرکوب‌گرایانه امنیت و ثبات داخلی را تامین کنند. ولی، برای تامین امنیت خارجی همواره ناکام بوده‌اند و متحدان قوی بین‌المللی و منطقه‌ای را با خود نداشته‌اند. افزون براین، ابزارها و منابع قدرتمند برای تامین امنیت خارجی کشور، نیز وجود نداشته است. تجربه‌ی تاریخی نشان داده است که یکی از دلایل اساسی بی‌ثباتی در افغانستان، نبود امنیت خارجی بوده و افغانستان همیشه در برابر مداخلات خارجی یک کشور بی‌دفاع بوده است.
در زمانی که افغانستان به عنوان کشور حایل میان امپراتوری بریتانیای کبیر و روسیه قرار داشت، فاقد امنیت خارجی بود و همواره مورد مداخله قرار می‌گرفت و این مداخلات سبب جنگ‌ها و خشونت‌های فراوانی شدند. این شرایط تا سقوط شاه امان‌الله ادامه داشت. علاوه بر عوامل فراوان داخلی که زمینه‌ساز شکست نوگرایی و سقوط شاه امان‌الله شدند، یکی از مسایلی که زمینه را برای عوامل خارجی جهت سقوط شاه امان‌الله مساعد کرد، نبود امنیت خارجی و مداخلات پی در پی انگلیس بود
ازسقوط رژیم شاهی ظاهر شاه ،رژیم جمهوری داوود وبه تعقیب ان سقوط حکومت‌های دموکراتیک در افغانستان و به قدرت رسیدن مجاهدین نیز بر اساس مداخلات خارجی و ضعف امنیت خارجی افغانستان تحقق یافت. چون در این مرحله نیز افغانستان فاقد یک امنیت خارجی موازنه‌ساز و بازدارنده در منطقه بود
سقوط دولت برهان‌الدین ربانی و ظهور طالبان نیز بر اساس مداخلات خارجی و بی‌ثباتی‌های داخلی صورت گرفت. در این زمان بود که افغانستان زیربناهای سیاسی و اقتصادی و اجتماعی خود را کاملا از دست داد و تبدیل به لانه‌ی تروریزم بین‌المللی شد.
بدون شک هیچ کشوری وهیج شخصی دوست ندارد تحت استعمار کشور بیگانه باشد وبرای این تحت استعمار نبودن هیچ دلیلی لازم نیست زیرا خداوند همه انسانها را آزاد خلق کرده است
زمانی زیاد نمیگذرد که مردم افغانستان با دستان خالی ذریعه بیل وکلنگ وتبر به دفاع از کشور افغانستان به پا خیستند وسالها علیه عساکر نظامی بیګانګان چنگیدند. به همه معلوم است که هدف آنها جز دفاع از میهن وناموس شان چیزی دیگری نبود ودر این راه جان فشانی های فراوان کردند واز سر وجان گذشتند وشهید ومجروح شدند. وبالاخره عساکر شوروی سابق به هردلیلی وعلت که بود از افغانستان خارج شد ومردم مارا با یک کشور سوخته ومردمان عقده ای وبی سر سامان به امان خدا رها کردند ونتیجه اش هم این شد که اقوام مختلف به جان هم افتادند وهمدیگر را قتل عام کردند وسر انجام انچه بعد از گذشت 30 سال خانمان سوزی میراثی که به یادگار مانده هرچه باشد افتخار وسر بلندی نیست بلکه آنچه به خاطره ها سپرده شده است، گور های که دسته جمعی است، میخ های که برسر کوبیده شده است، نفرت که پایانی ندارد ، عقده ای که خالی نمیشود، جهالتی تمامی ندارد ... .!
شکی نیست که در به وجود آمدن وضعیت کنونی مردم افغانستان و این همه بد بختی وآوارگی مردم ما، آمریکا دخالتی مستقیم داشته و دارد وهم اکنون هم در افغانستان حضور دارد وتمام امورات کشور با مشورت آنها انجام میشود وتمام اماکن حساس نظامی وغیر نظامی تحت کنترل آنها میباشد. پس آنها هست! چه ما بخواهیم وچه نخواهیم
آمریکاقرار است که در سال 2014 افغانستان را ترک کند. تمام مردم افغانستان به محض شنیدن این خبر تنشان به لرزه می افتد وفورا" به فکر سکونت ومهاجرت به کشور خارجی می افتد وهمین امید کوچک وروزنه کم نور که بر اثر حضور نیروهای خارجی به وجود آمده از بین میرود وتبدیل به تاریکی محض میشود
مردم جهان باید بدانند که تکلیف ملت افغانستان روشن است. آنها از هر کشور خارجی که قصد مستعمره و استعمار افغانستان را داشته باشند بیزار هستند سابقه تاریخی ومبارزاتی آنها گواه براین ادعای است اما با شرایط به جود آمده طی سالهای گذشته توسط کشور های خارجی ذی دخیل در مسایل افغانستان عامل زیر باعث شده است که آنها با ایجاد پایگاه دائمی نیرو های نظامی آمریکا موافق باشند
مردم افغانستان از وضعیت فعلی ناراضی هستند وعلت این نارضایتی کم کاری وحسن نیت نداشتن کشورهای خارجی حاضر در افغانستان میدانند وعقیده دارند که آمریکا توان این را دارد که به وضعیت موجود افغانستان سر وسامان بدهد ولی از عمد نمیخواهد این کار را بکند. علت این کار شان هم این است که با وضعیت فعلی منافع که آنها مدنظر دارند تامین نمیشود وبا بستن قرارداد رسمی که منافع دراز مدت آنها را تامین کند وضعیت افغانستان هم سر سامان خواهد یافت. بنا برای مردم برای انتحاب دو شرط بیشتر ندارد. شرط اول ادامه وضعیت فعلی وشرط دوم عقد قرار داد با آمریکا.
اگر چه مردم با درک این موضوع که بستن چنین قرار دادی برای یک کشور کار آسانی نیست ولی مجبور هستند بین گزینه بد و بدتر، بد را انتخاب کنند ودلیلی این انتخاب هم این است که عقیده دارند وامید وار هستند آمریکا بعد از بستن قرار داد در انجام وظایفش در افغانستان کوتاهی نکند
بنابراین آنچه ذکر شد، افغانستان نیازمندی‌های اساسی در بخش تامین امنیت و چتر حفاظتی موازنه‌ساز و بازدارنده در منطقه دارد. قرار است افغانستان مسوولیت امنیت داخلی خود را تا سال 2014 برعهده بگیرد، اما امنیت داخلی افغانستان به شدت وابسته به امنیت خارجی و استراتژی‌های موازنه‌ساز منطقه‌ای میباشد. امنیت خارجی افغانستان در حالی مطرح است که افغانستان حداقل در طی دهه‌های آینده قادر به تامین امنیت خارجی و ایجاد توازن قوا در منطقه نیست. چون افغانستان، علاوه بر مشکلات داخلی، جنگ با تروریزم، نداشتن زیرساخت‌ها، فقر شدید و گسست‌های سیاسی-اجتماعی، حداقل در سه دایره از محاصره قرار دارد. اول، به لحاظ امنیتی افغانستان در محاصره‌ی کشورهای هسته‌ای و سلطه‌طلب قرار دارد که به شدت با هم در رقابت و مخاصمه‌های پیدا و پنهان به سر می‌برند. دوم، افغانستان در محاصره‌ی اقتصادی در منطقه قرار دارد و کشورهای منطقه به خاطر اعمال فشار نمی‌خواهند افغانستان از محاصره‌ی اقتصادی آنها رهایی یابد. سوم، افغانستان در محاصره‌ی تروریزم بین‌المللی مثل القاعده و سایر شبکه‌های وابسته به آنها قرار دارد. علاوه براین، افغانستان در خط گسست‌های پرمخاصمه‌ی فرقه‌ای-نژادی قرار دارد. بنابراین افغانستان نیازمند متحدان استراتژیک است تا در بلند‌مدت بر مشکلات خود فایق آمده صاحب یک چتر موازنه‌ساز امنیتی بازدارنده در سطح منطقه شود
در اخرتازمانیکه خود افغان ها متحد نشوند و برای آبادانی کشور خود کمر بسته نکنند و به عدالت و برابری اجتماعی باورمند نشوند و آنرا عملاً تحکیم نبخشند، ایجاد قرارګاه های نظامی دائمی ویا مؤقت در افغانستان نه تنها نمیتواند به تحکیم صلح و ثبات پایدار در کشور کمک کند بلکه در نتیجه یک بحران بالقوه شکل خواهد گرفت. طی 9 سال گذشته با وجود حضور غرب بصورت خاص تاً امریکا در افغانستان کدام از این مأموریت ها: - دولت سازی، ملت سازی، استحکام ثبات سیاسی، شکست مخالفین و تروریزم و نهادینه کردن دیموکراسی و دهها مسئله دیگر موفقانه انجام پذیرفت که حالا ما به موجودیت قرارګاه های دائمی امریکا در کشور امیدوار باشیم – نشودبرخورد سطحی نسبت به این مسئله، فاجعه دیګری را به بار آورد.
نوټ :درتهیه مطلب فوق از تمام منابع مهم معلوماتی استفاده بعمل امده است.
پای
رحمت اله روان
بالا
بازگشت