انگیز ه ایی کم مخاطبی رسانه های چاپی

محتا ج

درجریان 9سال عمرحکومت موافقان ومخالفان دولت افغانستان آزادی بیان ودست رسی مردم رابه اطلاعات بزرگترین کارکرددولت تلقی می کنند.

برمبنای امارکه ازمسوولین وزارت اطلاعات وفرهنگ بدست آوردم درکل کشور610 رسانه چاپی (نوشتاری )بیست وهشت رسانه تصویری (دیداری )ویکصدوده رسانه صوتی (شنیداری )حضوری نشراتی دارند.

رسانه های تصویری وسمعی به انگیزه ای داشتن ممیزه های جذاب وارایه اطلاعات باسرعت درمیان مخاطبان جایگاه متفاوت دارند.

رسانه های چاپی (نوشتاری )افزون براینکه نتوانسه انددرارایه اطلاعات باابتکاروشکاراعتمادمخاطبان مبادرت نمایندازجانب  مجال حضورروش منددرمیان اصناف مختلف راه نیافته اند.

به طورنمونه درشهرکابل کمترازده روزنامه مصروف خدمات نشراتی است اماحوزۀ مخاطبان این رسانه هافقط درمحدوده شش کیلومتری ارگ ریاست جمهوری بوده حتی درنزدیکترین ولسوالی کابل مانندچهارآسیاًًًُُِ  بګرامی وپغمان این رسانه هاحضورندارند.

نویسنده زمانیکه متولی یکی ازرسانه های مربوط دولت بودم،این مایل مات«نقشه ذهنی» رادا شتم که چگونه ممکن است ،تاحوزۀ نشرات روزنامه راگسترش داده وبتوانم مخاطبان بسیاری راجذب کنم .

اماباوجودمساعی که صورت گرفت درحدکه مایل مات«نقشه ذهنی »داشتم به مامول اصلی دست نیافتم.

 فکرمی کردم درحدوددوصدهزارتن ماموران لااقل دربدنه نظام سیاسی موظف اندوبیشترازاین ارقام شاگردان مدارس ونهادهای خارجی وداخلی اند،برمبنای این واقعیت ضرورت است تاحداقل دراین شهرچهارمیلیونی سه صدهزارافرادباشدبه اطلاعات روزنامه هانیازمعنوی دارنداماوقتی که تیراژرسانه های چاپی رابررسی کردم تیراژکل رسانه های کابل به 20 هزارنسخه درروزنمی رسید.

انگیزه کم مخاطبی

آقای صدیق الله توحیدی کارشناس رسانه های چاپی انگیزه کم مخاطبی رسانه های چاپی رادرانحصارمولفه های زیرمیداند:

فرهنگ روزنامه خوانی درکشورماوقتی که باکشورهای همسایه مقایسه شود،بدون شک رسانه هاچاپی افغانستان کم مخاطب اندشایدپایان بودن محتوای نشراتی ونه بودن اطلاعات تازه علت بی مخاطبی رسانه هاباشد. ازجانب رسانه های تصویری وسمعی اطلاعات را زودتربرای مردم داده وفرصت انگیزه ای برای مطالعه مجددروزنامه هانمی ماند.

افزون برفکتورهای فوق\ عدم حمایت دولت ازترویج فرهنگ روزنامه خوانی علت مهم دیگراست .

برای حل این مشکل بایدرسانه هاتحت حمایت دولت قراراگرفته وتبلیغا ت برای جاه افتادن فرهنگ روزنامه خوانی صورت گیرد.

رسانه هابه خاطرکسب اعتمادمخاطبان باراه اندازی کارهای معیاری وارایه اطلاعات تازه توجه فرمایند.

احمدفوادمحصل پوهنحی ژورنالیزم درموردنقش رسانه های چاپی دیدگاه متفاوت دارد. به نظرآقای فوادحضوری فقرګسترده مادی ومعنوی درخانواده هاوجامعه ماعلت بی مخاطبی رسانه هااست .

ضمناًاکثررسانه هامطابق نیازمردم اطلاعات نمی دهند،مردم علاقه دارندبیشتربه اطلاعات دسترسی پیداکندکه به نحوازآنحا با سرنوشت شان پیوندولااقل ازطریق استفاده همان رویدادمنافع شان درجامعه تحکیم گردد.

روزنامه هاافغانستان اتفاقاًمحتوای راکه برای مخاطبان می دهندازیک سومرتبط بامسایل تازه نبوده وازجانب معیاری نیستند.

اماذکریاکه درگذشته شغل معلمی داشت واکنون درمتروپول جواهرات فروشی دارد،درموردکم مخاطب رسانه هامی افزاید:

مردم توقع دارندازمحتوارسانه های پیام های اطلاعاتی ،تفریح وآموزشی رابیابند.

بعدبختانه درجامعه ماهمه سیاست زده شده اند،دراکثررسانه های چاپی اطلاعات که به چاپ می رسد،شم سیاست دارند،مردم افغانستان ازاین سنخ اطلاعات مشابه وتکراری راشنیده اند.

اکنون می خواهندچیزی نوبشنوند،اطلاعات که درمحتوای آن آموزش تفریح واطلاعات تازه باشد. اتفاقاًدرروزنامه های کشورماچنین نیازی نه مدنظرگرفته می شودونه به فکراشباع غرایزاطلاع رسانی مردم دست اندرکاران رسانه هااند.

آقای شفیقی مدیرمسوول روزنامه ویساوکارشناس روزنامه نگاری انگیزی عدم حمایت مردم راازرسانه های چاپی چنین بازتاب می دهد:

ازدیدمن دوعلت منحیث موانع جدی درراستای کارروزنامه نگاران وکم مخاطبی رسانه های چاپی وجودداردعلت اول حضورمتداوم بحران درافغانستان که متاسفانه درجریان این بحران یک قشرخاص که علایق به مطالعه ومسایل جاری کشورداشست زندانی شده وازبین رفتند.

وعلت دوم حضوررسانه های بسیاربعدازفروپاشی امارت طالبان به صورت غیرطبعی درافغانستان می باشد.

این رسانه افزون برآنکه بسترتکامل وحمایت مردمی نداشته ضمنادرنشرات خود،متوجه نیازهاوخواست هاجامعه نبوده ضرورت بوده تابصورت پیش ازتو لد بستر تکامل وحمایت درجامعه برای رسانه هاایجادمی شد،اماتحول که 9 سال پیش درافغانستان اتفاق افتادبه صورت غیرطبعی زمینه زنده گی وحضورصدهارسانه رامساعدساخت که متاسفانه ،این رسانه هاازنشرات خودبه خواست ها،نیازهاومبرمیت های جامعه چندان توجه نداشتنداکنون نشانه های ظهورکرده که دال برحمایت طبعی ازرسانه های ملی درکشوراست ،به طورمثال رسانه راکه من متولی هستم روزانه شاهدهتسم که حداقل یک الی دوتن اشتراک میکند.

گفتنیست که تقسیم توزیع روزنامه هاجدی ترین مشکل درمسیرکارروزنامه نگاری بوده ودررسانه های چاپی کمتربه دست مخاطبان اصلی میرسند. م