داکترفضل احمد کوهستانی

متخصص سیستم اداری ومتودولوژی علوم سیاسی

  خط دیورند

 

با تأسف چندین مرتبه چانسهای طلایی را بابت حصول خاکهای ازدست رفتۀ وطن خود را ازدست دادیم که نبایدازدست میرفت.

1- دروقتیکه سکه  ها و سندی ها درهند قیام کردند چند نفر انگلیس  با یک تعداد از اجیران شان نیز کشته شدند. چون اوشان میدا نستند که مقابله با سپاه با سلاح مجهز مشکل است.آنها نزد احمد شاه درانی آمدند وگفتند اگرشما با ما کمک نمایید رود سند را به شما واگذارمیشویم تا به بحر راه پیدا کنید. چون سندیها  وسکها قبلاً به اثر هدایت انگلیس ها توسط احمد شاه تقریباً مضمحل گردیده بودند زمینه را به اشغال هند توسط انگلیس درآورده بود، حاضر به کمک نشد.

2- دروقت دوست محمد خان: پشتونستان یعنی سر زمینی که که ازچترال تا بحر در طول هشتصد میل درکنار دریای سند با تقریباً شش ملیون  نفوس افتاده  وجز طبيعی خاک افغا نستان است از سال 1810تا1823 مقارن خانه جنگیهای برادران محمد زائی در افغا نستان حکومت سمه پنجاب  به تحریک  حکومت انگلیس قسمتی ازاین منطقه را  در دو طرف رود سند اشغال نمود. ((صفحه« 578» تاریخ غبار))

3- دروقت تقسیم نیم قارۀ هند. بنام های پاکستان وهندوستان ، انگلیسها مصرف جمع کردن اموال ودارائیهای خود بودند متوجه آن نبود  که بالای پاکستان که یک عسکر مجهزنداشت چه می گزرد.

4- دراثرجگنهای که میان پاکستان و بنگله دیش دومملکت مستقل واقع شد ذولفقار علی بوتو خانم خودرا به افغا نستان فرستاد(( ننگ چادر)) تا بالای پاکستان حمله ننمایید وحکومت افغا نستان حمله نکرد اما بینظیر بوتو پاس آنرا نکرد،برخلاف درافغا نستان به تخریبات دست زد وطالبان را  بوجود آورد.

 5-  دردورۀ اما ن ا لله خان((مقارن ورود هیئت انگلیس درکابل یک هلیت بزرگ مشتمل برنمایندگان مردم سرحدات آزاد (ماورای،« خط دیورند» بکابل رسیدند تا باشاه افغا نستان مذاکره نمایند. آنها طالب الغای خط دیورند وانضمام آن را به افغا نستان بودند   وبریک جنگ دیگری به حد اقل آزادی با انگلیسها آمادگی می گرفتند(صفحه 778 تاريخ غبار) .

آقای غبار درصفحۀ 783 چنین مینویسد((این معاهده گرچه که استقلال افغانستان را تأمین نمود  ولی مشکلات سرحدات پشتون ها را حل نکردوخط دیورند کما کان باقی ماند. وقتیکه مناسبات پاکستان با افغا نستان سرموضوع سرحدی خراب شد ، حکومت اعلان سفر بری کرد. درظرف 48 ساعت تمامی دوره های احتیاط به کابل رسیدند. محمد داوود این فدائیان را درکابل دید و ازجمع ایشان تنها یک غندرا به جلال آباد فرستاد و دیگران را رخصت نمود. درین وقت من در پشاوربودم  یک تعدا د جنرالهای نظامی که از برادران  پشتون بودند خیلی ناراض ومتأثرشدند. این حرکت داوودخان را یک اشتباه تاریخی خواندند وگفتند که حکومت باید باتمام نیروی که جمع آوری گردیده بود به پاکستان حمله می کرد.درآنزمان حقوق تمام پشتونها پامال شده بود  و آنهاخوش به رضا بالای سندیها حمله می کردند . اما حکومت منافع شخصی را به منافع عمومی ترجیح داد.

درین اواخر یک تعداد  از پژوهش گران  پوهنتون کابل،اکادمی علوم، سوابقی را  بدست آوردند که درآن تحریر شده بود که این موافقه برای صد سال نبوده بلکه چنین تحریر یافته بودکه((پسرشاه میتواند این موافقه را بعد ازسه سال فسخ نماید))اما امیرحبیب الله برای اینکه تخت وتاج ومعاش مقررۀ پدرش ازدست نرود موافقۀ فوق را فسخ نکرد))

عبدا لرحمن خان باساس هدایت انگليس ازشوروی به شمال افغا نستان آمد. مردم وطن دوست((ازبک،ترکمن)) ده هزارسواربه عبد الرحمن خان آماده ساختند و  باوی به طرف کابل درحرکت شدند.بعداً سران ولایت پروان درحدود ده هزار ملیشه را جمع  آوری نمودند وهنگامیکه به کاریز میر رسیدند  مردم کوهدامن با ایشان یک جاشد.  درین هنگام تعداد رزمندگان  درحدود چهل هزار نفر رسید. درهمین وقت خط محمد ایوب خان میوند رسيد وتأ کید کرده بود که تا آمدن من با انگلیسها مذاکره ننمائید. اما امیر عبد الرحمن خان ازترس اینکه مبدا مردم ، فاتح میوند را به پادشاهی تعین نمایند ، تمام شرایط انگلیس هارا قبول و معاهدۀ مرتبه را  با نقشۀ که ازطرف یک جنرال نظامی  ترتیب شده بود بدون خواندن  امضاکرد.

   موصوف حتی با سران سمت شمال مشوره نکرد که ایشان خفه با فدائیان خود برگشتند.امیر عبد الرحمن خان حق آنرا نداشت تا خاک وطن را به انگلیسها به اساس معاهدۀ منحوس دیورند واگذارشود وبه اساس قوانین حقوقی  این حق مردم افغانستان است که درین حصه تصمیم بگیرند. واین حق به جای خود باقی است امریکا درسال 1953 خط دیورند را برسمیت شناخت ودرعین زمان ازپادشاه سابق افغا نستان تقاضا کرد که اگر خط دیورندرا برسمیت بشناسد ، آنها یک فابریکۀ ذوب اهن  در افغا نستان به صورت بلاعوض میسازند .اما شاه سابق افغا نستان انرا رد کرد وگفت من این صلاحیت را ندارم ، این امررا مردم باید دریک لویه جرگۀ سرتاسری تصمیم بگیرند.

  موافقۀ خط دیورند درسال 1893 توسط انگلیسها خیلی ماهرانه طرح وعملی گردیده است تا دردو طرف این سرحد ات طولانی افغانستان اوضاع را به نفع خودش مغشوش نگه داشته  وزمینه های خونریزی های دوام دار را ایجاد وحفظ  کرده  باشد تا در تطبیق پروگرام های مرامی خويش دست بالا  داشته باشد.

 شخص دیورند باشش افسر نظامی  ومهمات دست داشتۀ خود به کابل آمدند مدت بيشتر ازچهل روز درکابل اقامت داشتند ، انگلیس ها برای عبد الرحمن خان طور تهدید آمیز پیشنهاد دادند که این مواد مندرج نقشه که توسط نمایدۀ انگلیس ترتیب داده شده است باید امضا نمایید ورنه جنگ دیگری ازجانب انگلیس علیه افغا نستان درراه است. بدین لحاظ امیر عبد الرحمن خان بی سواد چشم پت آنرا امضا نمود.

درنتیجه بخش بزرک ازخاک خودرا از دست دادیم.

درحالیکه انگلیس علاقۀ فراوان داشتند تا بقیه ساحات د اخل افغا نستان مربوط به ملت افغا نستان میباشد.

نا گفته نماند که مارشال اصغرخان سابق قوماندان عمومی قوای هوایی پا کستان  گفت(( من بعد از سفری  به افغانستان  دربرگشت موضوع را با ضیأالحق گفتم که حکومت افغا نستان حاضربه مذاکره است اما او درین قصه نشد زیرا اومتوجه چورو چپاول سلاح ومهمات ، اشیأ منقول ازقبیل پول نقد، طلا ، اشیای قیمتی ، آثارباستانی بود. ودرضمن مصروف توزیع نعمات باد آورده ازممالک اسلامی و کشورهای غربی بود که برای مجاهدین افغان داده میشود.  آنهاصرف ازمجموع کمک ها برای مجاهدین نه فیصد را ميدادند و متباقی را  به حساب خود شان معامله میکردند وازجمله کمک های نه فیصد بیشترین سهمیه را به نو کر صد فیصد طرف اعتماد خود آقای حکمت یار توزیع میکرد. اکنون مردم افغا نستان ممنون کشورهای کمک کننده میباشند وجنرال ضیأ الحق ازین بی تفاوتیها جزای عمل خودرا دید. مارشال فوق پیشنبینی کرده بود که درآینده مردمان دوطرف سرحد درنتیجه متوجه پرابلم های میشوند که درنتیجه همان طور هم شد.

حکومت پاکستان به کمک طیارات پاکستان ، به کمک طیارات بی پیلوت خود وهلکوپترهای بم افگن 120 هزار عسکر خودرر در سرحدات جا به جا کرد. مردمان سرحدات را که حایل بود از بین برده ویک تعداد زیاد آنهارا شهید ساختند.

همچنان با افغا نستان که بیش از دوهزار کیلومتر هم سرحد میباشد وحالا طالبان پا کستانی را تربیه کرد ه به داخل افغا نستان  می فرستد . شما عملیات انتحاری که مخترع آن پا کستان میباشد مشاهده کنيد.

در رابطه به وجود آمدن پشتونستان که با موضوع خط دیورند رابطه دارد به طور فشرده خدمت تان عرض مینمایم. محمد داودخان به نماینده گی دولت افغا نستان  در مراسم برگذاری تکفین ستالین به ماسکورفت. روسها بعد ازمراسم محمد داود خان را به حیث مهمان برای مدت یک ماه نگاه کردند. به قیمت بیشترازدوملیون طیارات جنگی، باربری هلکوپترها  ،مواد بیولوژیکی

وکیمیاوی به افغانستان دادند.

محمد داودخان بعد از برگشت،برادرخودرا به امریکا اعزام داشته وازانها طلب کمک اسلحه  نمود اما امریکا این تقاضا را رد کرد.  چونکه ، کی،جی،بی، درتعقیب این جریان بود فوراً به ماسکو خبر داد. روسها ازطریق صدراعظم وقت هند مکتوب سر بسته را به خان عبد الغفارخان  شخصاً به دست محمد داود خان رسانيدند. بعد از تقاضای موصوف،روسها سلاح کهنۀ جنگ جهانی دوم را  بصورت کمک های بلا عوض به افغانستان داد وهکذا یک تعداد سلاح های دیگررا بصورت قرضه های طویل المدت با ربح کمتر دادند. بعداً روسها به منظوراینکه ازطریق پاکستان به آبهای گرم برسند، تقاضای ایجا د پشتونستان را نمودند. محمدداودخان نیز به آن دلچسپی نشان داد و یک چهارراهی را بنام چهارراهی پشتو نستان ایجاد ونام گذاری نمود. درین رابطه هر ساله به تاریخ 9 سنبله جشن آزادی پشتو نستان گرفته می شد . وی درآن نه تنها که شرکت می کرد بلکه سران قبایل سرحدی، مانند خان عبد الغفارخان ، عبد الصمدخان ودیگران قبایل درآن شرکت می کردند.

زمانیکه خلقیها وپرچمی ها قدرت را گرفتند.خان عبدالغفارخان دوصد ملیون افغانی که دربانگ مرکزی داشت فوراً به بانگهای پاکستان انتقال داد. که این هم سوال بر انگیز است. زیرا که اکت سوسیالستی را می کرد.

موصوف هیچ گاهی به مردمان دوطرف سرحدات کمکی نکرده بود. درحالیکه میتوانست  ملیونها افغا نی را که از طریق وزارت سرحدات گرفته بود آنرا به به مردمان سرحد میداد.