عبدالوکیل کوچی

مروری بروضعیت کودکان درافغانستان

عبدالوکیل کوچی

پرواضح است که در کشور جنگ زده و عقب نگهداشته شده ، زمین های پر از مزارع کوکنار، محل تاخت وتاز بیگانه و همسایه ، ملتی هردم شهید با ا طفال مریض ، معیوب ، معلول ومادران مظلوم ومحکوم همواره با مرگ واجل د ست وگریبان میباشند .

آسیب پذیر ترین گروه انسانی در جهان طفل ومادر درافغانستان است .بخصوص کودکان از همه بیشتر واز نخستین مراحل حتا دوران جنین تا به مراحل تولدی ودوران کودکی قربانی هرگونه ستم و خشونت میشوند .نا آمد ه گان اگربدانند که ما   ازدهر چه میکشیم  نایند دگر

به باور من این بهای همان آزادگی ا یست  که فرزندان افغان در طول تاریخ با  شجاعت وقهرمانی  همچون پدران ونیاکان خویش آن قله نشینان  هندوکش بیدار ،پامیر وشمشاد ، آسمایی فیروز کوه این نماد اقتدار آزاد مردان تاریخ کشور ما چنان عقده های حقارت وخودکمبینی همسایگان ودیگر ان را در منطقه وقسمتی از جهان بر انگیخت که آنها درمراحل مختلف وبهانه های گوناگون در یک اتحاد نامقدس  وتجاوزکارانه  ودرتبانی با ستمگران داخلی ،  مردم این سرزمین را کوبیدند  وآنقدر کوفتند که  تاغرور افغانهای سلحشور مارا بزعم خودشان  نابود سازند . جنگ سی ساله افغانستان آخرین تیر دشمنان وطن ماست که بسوی زندگی مردم پرتاب میشود . مگر آنان درسی ازتاریخ وخاصتا تاریخ افغان ها نگرفته اند وندانسته اند  که پای مداخله وتجاوز در افغانستان  هرگز دیر پا نبوده  واگر بتوانند گلی را لگد مال کنند ولی هرگز نخواهند توانست که عطر آن رادرفضا محوه  ونابود سازند . در جریان جنگ سی ساله درافغانستان وقتی طفلی چشم بدنیا می گشاید زندگی را بادیدن آتش وخون وشنیدن خمپاره وراکت می آغازد وتلخکامی که با شیر مادرش عجین شده است با خون وگوشت وپوست کودک نسج گرفته باین ترتیب طفل ومادر آماج توفان ها وشکنجه روحی وجسمی قرار میگیرند .

براساس آمار واحصاییه بیش از 57 فیصد نفوس کشور را پایینتر از سنین 18 تشکیل میدهد که در نتیجه جنگ خان ومان سوز ، انواع آسیب ها ، بلای جان اطفال افغانستان گردیده است .از جمله مسءله جنسیت ، موقف اجتماعی ،معلولیت ، معیوبیت ، محرومیت  ازنعمات ، سطح فقر در خانواده ها ، سطح پایین سواد والدین ، منجر به مرگ ومیر کودکان ومادران میگردد .علاوه بر آن بیکاری ،کاراجباری وشاقه ،  باز گشت مهاجرین، انفجار ماین هاآغشتگی  با مواد مخدره بی سرنوشتی ، بی سرپرستی، اختطاف ، ازدواج های اجباری ، قاچاق اطفا ل، استفاده فزیکی وجنسی از کودکان اطفال کارگران ،کوچی ها وعودت کننده گان ویتیمان رابیشتر از دیگران آسیب پذیر ساخته وجان اکثر شان رامی گیرد . 

ترکیب پیاله ای که درهم پیوست        بشکستن آن روا  نمیدارد  مست

آن جام لطیف آن سروگردن ودست   بر مهر کی پیوست و به کین کی شکست.

اطفالیکه با یگ عالم آرزوی بیپایان پدران ومادران بدنیا می آیند درحقیقت چراغ والدین وثروت فردای کشور اند که متاسفانه با بیرحمی وقساوت روزگار دست خوش حوادث میشوند وجان های شیرین شان را از آنان میگیرند . اطفال افغانستان در وضعیتی قرار دارند که صدها هزار طفل وکودک آغشته به مواد مخدره وصدها هزار  طفل از خانواده مساکین وفقرا متحمل کار شاقه وجانکاه گردیده وصدها هزار طفل دیگر یتیم وبی سرپرست نسبت فقر فامیلی شامل در پرورشگاهها گردیده وهنوز هم قرار احصاییه تحمینا 75 هزار طفل دیگر در گرو گروپ های مسلح غیر مسئول قرار دارند .

این وضعیت درحالیست که افغانستان در سال 1994 به میثاق بین المللی حقوق اطفال پیوسته است وبر علاوه تعهداتی رابر اساس قانون اساسی کشور در قبال اطفال اعلام نموده است .از طرفی کانوانسیون حقوق کودکان یگانه سند بین المللی در راستای تامین حقوق طفل میباشد که اکثریت کشور های جهان این سند معتبر بین المللی را برسمیت شناخته  وآنراتایید نموده اند همچنان اعلامیه جهانی حقوق کودک وپروتوکول های اختیاری ضمیمه میثاق بین المللی حقوق اطفال بر پروتو کول اختیاری در مورد مشارکت کودکان در درگیری های نظامی در مورد فروش کودکان وفلم های غیر اخلاقی کودکان متمم کانوانسیون حقوق کودکان از جمله اسناد بین المللی دیگریست که دولت ها را به اتخاذ تدابیر ویژه برای حمایت از اطفال فرا می خواند .تا هنوز که از تصویب اعلامیه تعهدات دولت افغانستان وکنوانسیون حقوق طفل 14 سال میگذرد هیچ نوع راپور از وضعیت اطفال کشور به کمیته راپوردهی ساز مان ملل ارایه نشده است که این خود بیانگر عوامل مشکلات اطفال در افغانستان میباشد . در شهر ها نیز به نسبت تراکم نفوس برغم دسترسی نسبی اطفال به مکاتب ، پروسه تعلیم وتربیه اطفال به مشکلات روبرو میباشد .چنانچه سوختاندن مکاتب بوسیله کوردلان تاریک اندیش ودشمنان افغانستان وتهدید اطفال به مرگ نتیجتا 250 هزار طفل از رفتن به مکاتب محروم گردیده اند همینگونه کمبود کلنیک ها وعدم مواظبت بیشتر اطفال معیوب ، معلول ومریض چالش بزرگیست که صحت اطفال را تهدید میکند .در حالیکه در قانون اساسی افغانستان بطور مشخص تحمیل کار اجباری بالای اطفال ممنوع میباشد هنوز هم تحمینا 65 هزار طفل تنها در شهر کابل مصروف دستفروشی ، قالین بافی وکار های شاق هستند . همچنان مطابق به قانون ، دولت مکلف است بمنظور تامین متوازن معارف در تمام افغانستان تامین تعلیمات متوسطه اجباری پروگرام مردمی وموثر طرح وتطبیق نماید وزمینه تدریس زبان های مادری را در مناطقی که با آن تکلم میکنند فراهم سازد .ولی وضعیت اطفال در مرکز اصلاح وتربیت قابل تشویش است .

گذشته از آن بخشی از اطفال شهر ها وبخصوص شهر کابل  بویژه کودکان یکجا با مادران بی بضاعت و فیقر شان در گرمای تموز وسرمای کشنده از بام تا شام بروی جاده های فرو رفته در گل ولای وخاک به گدایی کشانیده شده اند .که این موضوع به صحت وسلامتی اطفال تاثیر ناگوار داشته روح وروان شان را جریحه دار میسازد. اگر بگفته یک منبع رسمی  تحمینا نیم نفوس کشور را اطفال تشکیل دهند،  با توجه به وضعیت جاری و در صورت دوام حالت اسفبار اطفال وکودکان  نیمی از نفوس کشور مریض معیوب معلول بوده که  مرگ ومیر مادران واطفال  نسبت به هرکجای جهان در افغانستان بیشترین رقم  را نشان میدهد .

دارنده چوترکیب طبایع آراست    از بهر چه انداختش اندر کم و کاست   

گرنیک بدی شکستن ازبهرچه بود   ورنیک نبوداین صورعیب کراست

با وجودیکه در راستای مواظبت وسلامتی طفل وکودک از طریق نهاد های رسمی داخلی  و خارجی توجه مبذول میگردد ولی هنوز چالش ها ومشکلات فراوان برسر راه کودکان باقیست .

با توجه به یاد داشت های منابع حقوق بشر، تحقیق نشان میدهد که اطفال تحت توقیف به انواع مختلف تخطی های حقوقی بشمول  رفتار نادرست عدم رسیدگی  به تعلیم وتربیت وخدمات صحی مواجه میباشند همچنان عدم موجودیت طی مراحل قانونی در سیستم عدالت نوجوانان یک نگرانی جدی بشمار میرود یک نوع رویکرد تنبیهی وجزایی درسیستم عدالت نو جوانان هنوز هم درافغانستان وجود دارد .که برای رفع این گونه چالش ها ونجات اطفال از وضعیت کنونی راها ووسایل رستگاری برای اطفال را  باید جستجو کرد .کودکان که امید فردای جامعه را تشکیل میدهند آنها بمثابه پل روابط امروز با فردای تاریخ کشور اند تاریخ آینده سازی کشور رابدوش نان می سپارد بنا بر آن توجه ومواظبت از جوانان وکودکان در حقیقت توجه به کافه ملت افغانستان است .بنا بر آن تمام افغان های وطندوست وبشر دوست مکلفیت تاریخی دارند تا در مواظبت وغمخواری اولاد وطن تلاش پیگیر ودلسوزانه نمایند تنها با کار وکوشش هدفمند واصولی میتوان بروضعیت موجود طاقت فرسای کودکان پایان داد وهرگونه موانع از سر راه کودکان را بدور ساخت مردم با دتحاد وهمبستگی ملی در پیشاپیش آنان ترقی خواهان ، عدالت پسندان ، روشنفکران داد خواه کشور که این مسئولیت تاریخی رابیشتر از هر فرد وهرزمان دیگر درک میکنند با اتحاد وهمبستگی وطنپرستانه میتوانند زمینه نیرومند ملی را فراهم ساخته به جنگ وخونریزی پیان داده صلح رابرقرار کنند وهرگونه عوامل عقب مانی وبد بختی را از سر راه جامعه وکودکان ومادران شان بردارند وزمینه رشد وبالندگی را برای کودکان مساعد سازند وکودکان درفضای صلح وصفا وآرامش زندگی کرده به تحصیل وکار بپردازند . آنگاه جوانان وطن میتوانند درفضای سالم قد بکشند وبر خود ومردم خود ببالند وبا شگوفایی استعداد های شان ابتکارات بکر و جدید و تازه های علمی شان رادر خدمت جامعه قرار دهند وجامعه مریض وعلیل را به سوی سلامتی ، وسعادت کشانیده وروزنه های امید رابه هموطنان عزیز باز گشایی نمایند . آنگاه روز جهانی اطفال بحق که تجلیل خواهد شد .