محمد همایون سرخابی
لندن 8 جنوری 2010
یکی دو حرف از خاطرات ماندگار مبارز مرد تاریخ شاد روان
استاد طاهر بدخشی بزرگ
اخیراً بخش یکم مضمون پرمحتوای و تحقیقی به قلم توانای دانشمند گرانقدر محترم توردیقل میمنگی در سایت وزین آریایی تحت عنوان ( بدخشی را از نو باید شناخت ) نظرم را بخود جلب نموده و وا دارم ساخت تا دفترچه خاطراتم را بگشایم و از آن یکی دو حرفی پیرامون موضوع پیش کش دوستداران بدخشی بزرگ نمایم .
دریغا سی سال از تراژیدی خونین و وحشتناک دلیر مردی میگذرد که نام پر ابهت و بزرگش با نام زادگاهش بدخشان با متانت و زیبایی خاصی گره خورده است .
بدخشی بزرگ دانشمند ژرف نگر و بی باک و سخنگوی توانای درد های بی درمان و رنج های بی کران مستضعفان میهن ماست که ، هرگز تسلیم زر و زر نشد ، ولی ناجوانمردانه به دست ناپاک دژخیمان حفیظ الله امین سفاک جام شهادت نوشید و با تلخ کامی همه ره روان و همه دوستدارانش را به سوگ نبودش دعوت کرد .
بدخشی شهید ازجمله چهره های معدود سیاسی و مبارز پیش کسوت نستوه تاریخ معاصر افغانستان است که ، اندرز های سودمند ش با تار و پود همرزمان ، ره روان و دوستانش به سختی عجین گردیده است . او اکثریت ایام پر تلاطم و رنج بار زندگی پر افتخار خویش را جهت رهایی انسان زحمت کش و خانواده های فقیر و بیداد کشیده شهر ها و روستا های کشور از چنگال ستمگران صرف کرد و مبارزه علیه استعمار ، استثمار ، ظلم و بی عدالتی ، ستم ملی و طبقاتی را در سرلوحه کار مبارزاتی خویش قرار داده و تا پایان زندگی به آن وفا دار باقی ماند .
درست در سال های 1342 الی 1345 که فضای سیاسی کشور آبستن تحولات ژرف و فعالیت های ملموس سیاسی بود . این قلم نیز دانش آموز دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه کابل بود که با شاد روان بدخشی معرفت حاصل کرد . در آن زمان بدخشی شهید یکجا با داکتر برنا آصفی در یک منزل فقیر نشین محله کارته سخی شهر کابل زندگی مینمودند .
در یکی از روز های اخیر هفته و یکی از همان سال ها محترم داکتر برنا آصفی که خود از جمله روشنفکران پر تلاش و مبارزان شناخته شده و پیش گام فاریاب زمین است ، با علاقمندی خاصی از دانش آموزان هم تبار و هم دیار خود جهت تبادل افکار و معرفت با بدخشی بزرگ دعوت به عمل آورد . این کمترین نیز همراه با رفقای هم تبار خود روانه منزل آنها شده وبا گرمی مورد استقبال قرار گرفتیم . بدخشی بزرگ با قدرت خلاقه بیان و استعداد سرشار و خدا داد خویش بعد از تعارفات لازم با جملات کوتاه ، پر محتوا و سحر آمیز خود به زبان اوزبیکی و لهجه شیرین بدخشی چنان ما را مبهوت و مجذوب خویش نمود که زبان خامه از ذکر و بیان آن عاجز است .
شادروان بدخشی با اشاره به تاریخ پر افتخار ، پر بار و پر ابهت ترکها در جهان ، بخصوص غزنوی ها ، سلجوقی ها ، خوارزم شاهان ، تیموری های هند و تیموری های هرات ، صفوی ها ، شیبانی ها ، افشاری ها ، قاجاری ها ، امپراطوری عثمانی و غیره به اختصار صحبت نموده و در مورد خدمات و دست آورد های ارزنده و جاودان آنها که مایه افتخار کشور های منطقه و بخصوص جهان اسلام است مطالب جالب و ماندگاری بیان نمود . بدخشی بزرگ همچنان در مورد وسعت نظر و جهان بینی شاهان و امپراتورهای ترک تبار و خدماتی که در رشد و پویایی زبان و ادبیات فارسی دری نموده اند نیز مطالب بکر و دلچسپ بیان نموده و همچنان در مورد ارزش و اهمیت زبان و بخصوص آموزش زبان مادری برای هر قوم و هر طایفه مطالب زیاد و ارزشمندی را بر شمردند . همچنان بدخشی شهید از پلان های شوم دستگاه حاکم و جنایات هولناک به آتش افکندن کتابهای قلمی اوزبیکی توسط محمدگل خان مهمند پرده بر داشته و از تداوم آن پلان های خائنانه ضد فرهنگی و ضد وحدت ملی دولت بخصوص تغییر نام های تاریخی شهر ها و روستا ها در شمال کشور انتقال و جابجایی روز افزون باشند گان آنسوی مرز ها در مناطق مختلف ترکستان افغانی توسط ریاست بدنام ناقلین وزارت امور داخله هشدار داده افزودند که : این وظیفه شما جوانان است تا در برابر این چنین سیاست های طراز فاشیستی ضد وحدت ملی دولت خود کام و مستبد متحد شده و دلیرانه پیکار نماید . یقین دارم که شما جوانان با درد و با احساس با از خود گذری ، پایداری و مقاومت در جهت خنثی نمودن آن و همچنان حفظ و حراست از زبان مادری و داشته های فرهنگی تان تلاش و مبارزه می نماید . بدخشی شهید افزودند : همه اقوام افغانستان برادر هم اند و هیچ دشمنی و عداوت میان شان موجود نیست . ولی یک مشت جنایت پیشه حاکم به سرنوشت ملت جهت دوام حیات ننگین و تحکیم پایه های حاکمیت چرکین خویش به چنین اختلافات دامن می زنند . اجازه ندهید این خفاش های کور دل که در لاک اندیشه های خشک و خنک برتری جویی قومی و زبانی به سختی فرو رفته و از نفی دیگران لذت میبرند به اهداف شوم ، غیر انسانی و غیر اخلاقی خویش نایل و پیروز گردند . روان شاد بدخشی در مورد اهمیت و ارزش زبان مادر برای هر قوم و تبار به کلام ماندگار حضرت مولانا بلخ استناد فرموده و آن را چنین د کلمه نمودند :
آن یکی گر نیم نان گم کرده است
آن دیگر نیم جهان گم کرده است
زهر باشد شیر مادر بر کسی
کو زبان مادران گم کرده است
بدخشی شهید علاوه نمودند : هم زبانان عزیز میمنگی من ! شما تنها نیستید هم زبانان شما از ولایت هرات تا زادگاه من ولایت بدخشان بخصوص در فیض آباد و ولسوالی های خاش ، ارگو ، درایم ، سریغ ایلان و غیره مناطق بدخشان زیاد و چشم امید به شما جوانان دوخته اند . این وظیفه شماست تا در جهت حراست و غنای بیشتر زبان خویش سعی و تلاش نماید . زیرا زبان تنها وسیله بیان احساسات و ارتباط انسانها ، تبادل افکار و استفاده از داشته های علمی و تامین مناسبات و انتقال تجارب با جهانیان خلاصه نمیشود ، بل زبان آئینه تمام نمای است که انسانها با شفافیت خود را در آن میبیند و از هویت و داشته های ارزشمند تاریخی پدران و گذشتگان خود مطلع و آگاهی حاصل می نمایند و آن را غنا می بخشند وبا امانت داری آن را به نسل های بعدی انتقال میدهند . زبان در حقیقت شناسنامه و سند هویت یک قوم و یک ملت است که توسط آن میتوان آن قوم و آن تبار را به سادگی و روشنی تشخیص نمود و از اندیشه های متنوع و داشته های فرهنگی و علمی شان طور وسیع مطلع گردید و از آن در تمام عرصه های حیات اجتماعی به شکل شایسته استفاده کرد و با حضور فعال در سطح ملی و بین المللی نقش ماندگاری بازی نمود .
صحبت های جاودانه و دلنشین آن دانشور بزرگ و نستوه میهن تا کنون نوازش گر گوش های گران شنوم است . دریغا که دید و باز دید ها با این ستاره پر فروغ میهن طوریکه توقع میرفت بنابر فضای اختناق و ناهنجار سیاسی ادامه نیافت ولی جای گاه آن دلیر مرد تاریخ و مدافع صدیق و سرسخت مستضعفان و رنج بران کشور که دیگر نامش به اسطوره مقاومت و الگوی پایمردی میان مردمان ما مبدل شده است ، همیش در قلوب و روان ما ابدی و ماندگار خواهد بود .
بگذار رو سیاهی ابدی نصیب کسانی گردد که واقعیت ها را جعل و با نام بزرگ بدخشی شهید تجارت سیاسی می نمایند . و من الله التوفیق
محمد همایون سرخابی لندن 8 جنوری 2010