محمد عوض نبی زاده
بازی چند گانهء پاکستان با غرب وافغانستان
افغانستان درچند قرن اخیرمحل بازي های سیاسی میان برخی ازكشورها ی همسایه و جهان بوده است؛ روسها و انگليسيها درقرن 19 ازآن به عنوان منطقه حایل بهره بردند، امريكايي‌ها ومتحد ینش دردهه‌ء 80 میلادی، درجهت سقوط نظام شوروی سابق ازآن استفاده نمود. بعد ازتقسیم نیم قاره هند بدو کشورهند و پاکستان ایندو کشور نیزبنا براختلافات دیرینه میان همدیگرهمواره افغانستان رادرحا لت جنگ وآشوب جهت پیشبرد منافع منطقه ای شان مورد بهره برداری قرارداده است وبخصوص پاکستان درطی مدت شش دهه اخیر برای بی ثبات ساختن اوضاع افغانستان ازطریقه های مختلف کارگرفته اند.همسايه‌هاي افغانستان بيش از پيش بخاطر تاثيرگذاري ازطریق مداخلات وتهاجم‌های مخفی وعلنی بربی ثبات سازی افغانستان بايكديگر رقابت دارند .گفته میشود که کلید امنیت کابل دراسلام‌آباد و شاهراه آرامش اسلام‌آباد در دهلی نو است و راه موفقیت در افغانستان از پاکستان می‌گذرد. وکلید امنیت دراسلام اباد هم دردهلی نو نهفته است پاکستان دردهه هشتاد میلادی درجریان جنگ سرد ومداخله نظامی شوروی سابق درافغانستان امتیازات ومنافع بزرگ اقتصادی سیاسی ونظامی راکمائی ودراثردریافت کمکهای وسیع مالی غرب کشورعقب مانده و فقیر پاکستان ازبرکت ادامه جنگها درافغانستان با دریافت میلیاردها دالربیک مملکت اتومی وروبه پیشرفت تبدیل گردید البته پس ازبروزجنگهای تنظیمی میان گروه های اسلامی افغانستان در دهه نود میلادی- پاکستان برای مسلط شدن برافغانستان گروه طالبان را ایجاد کرد . پاکستان قبلا زیرنام مبارزه علیه کمونیزم واکنون تحت عنوان مبارزه برضد تروریزم جهانی میلیاردها دالر کمک غرب را بدست میاورد.بعدازسقوط حکومت طلبا ن درکابل پاکستان گروه شکست خورده طالبان را مورد حمایت قرارداده ومراکزمهم نظامی وسیاسی را درشهرهای کویته- کراچی ودیگرشهرهاو بخصوص مناطق صوبه وسرحد قبایل آزاد پاکستان برای آنان ایجاد کرده است.پس ازهشت سال حضور نظامی جامعه جهانی درافغانستان اکنون پاکستان ازگروه طالبان افغا نی بحیث مهره های بازی سیاسی با غرب بهره میگیرد که طرح مذاکره با طالبان معتدل در کنفرانس لندن بازداشت ملا برادر-قبل از عملیات درولایت هلمندهمه از بازی های سیاسی پاکستان با غرب و جامعه جهانی درباره افغانستان میباشد. دستگیری ملا برادر بازی دو جانبه پاکستان باجامعه جهان است که مصرف سیاسی و تبلغاتی داخلی و خارجی درمیان جوامع شان برای مقامات پاکستانی-آقای کرزی ورهبران امریکا و انگلیس دارند چون پاکستان با بازداشت ملا برادراز زیرفشار فزاینده غرب درمبارزه علیه تروریزم جهانی رهائی میابد وازطرف دیگراقای کرزی ورهبران اصلی ذیدخل درقضیه افغانستان برای قناعت مردمش ازآن بهره برداری سیاسی و تبلغاتی مینمایند زیراآقای کرزی درانتخابات تقلبی رئیس جمهورشده واقایون براون و اوبا ما زیر فشار افکار عامه مردمش بخاطر طولانی شدن جنگ وخستگی نیروهای شان درافغانستان قرار دارند که از خبردستگیرشدن ملا برادر قبل از برگزاری انتخابات پیش رو دربریتانیا وجلو گیری ازکاهش محبوبیت اوبا ما در میان مردمش نفع تبلغاتی خواهند برد وهدف دومی پاکستان در اینده درصورت خروج نیرو های خارجی از افغانستان و تطبیق طرح ایجاد دولت ایتلافی با مخالفین دولت کنونی افغانستان مقامات پاکستان ازملا برادر دربازی جدید بحیث نماینده گروه طالبان درساختار تشکیل دولت ائتلافی اِینده افغانستان به نفع خود کار خواهند گرفت .اين درحاليست كه كنگره آمريكا اخيرا لايحه‌اي ٥/٧ ميليارد دلاري براي كمك اقتصادي به پاكستان درطول پنج سال آينده تصويب كرده است.علاوه برآن، پاكستان ازآمريكا تجهيزات نظامي دريافت ميكند و نيروهاي نظامي اينكشور تحت آموزش نيروهاي آمريكايي قرارميگيرد. پاکستان درگذشته نیزدرمقاطع خاص،شماری ازفرماندهان القاعده وگاهی هم فرماندهان طالبان را به مقامات آمریکایی تحویل داده است که هدف ازآن، کسب اعتبار بین المللی و جلب کمکهای هنگفت ما لی ازسوی آمریکا برای پاکستان بوده است.این روشهای مقطعی زمانی بیشتر برجسته شده است که پاکستان ازسوی قدرتهای غربی به کم کاری واهمال درکارزار ریشه کن کردن لانه های تروریستی درخاک خویش متهم شده است.بازداشت ملاعبدالغنی برادرازسوی پاکستان به این معنی است که،اسلام آباد ميخواهد به غرب بفهماند كه كليد حل معضل منطقه تنها دردست اين كشور است و ازاين رو امتيازات نيزبايدبه آنها تعلق گيرد.این سیاستهای دو گانه و عدم شفاف سازیهای پاکستان سبب شده است که مردم افغانستان نیزبادیدن ایندو رنگیها،به خارجیها،هم به دولت مرکزی بادیده شک و تردید نگاه می نمایند. پاکستان در طول هشت سال گذشته نشان داده است که درمبارزه علیه تروریزم و تامین ثبات درافغانستان،صادق نیست.فعالیت آزادانه شورای کویته، شورای میرانشاه، شبکه حقانی وشبکه حفیظ گل بهادر درقلمرو پاکستان نشانگر اینست که پاکستان نمیخواهد این گروه ها را نابود کند، زیرا اگراین گروه ها نابود شوند درآنصورت غرب حاضر نخواهد بودتا به عناوین مختلف به پاکستان باج دهد.حكومت پاكستان اگربخواهد به صورت صادقانه باغربيها همكاري نمايد ويا دربرابرامتيازهاي سياسي ومالي وارد معامله شود،نه تنها ملاعمربلكه رهبران القاعده نيزروزگاري دستگيرخواهند شد.حكومت پاكستان به منظورنمايش همسويي با امريكا برخی اوقات مهره هاي سوخته طالبانرا دستگيروتسليم امريكا ميكند.بازداشت ملا برادر نيزدرادامه همين بازيها مي تواند قابل تحليل باشد.نبايد فراموش كردكه پاكستان ازمعلومات دقيقي درمورد رهبران طالبان والقاعده وپناهگاه های شان برخوردارمي باشد. مقامات پاکستان دو سال قبل نیزملا عبیدالله وزیردفاع سابق طالبان را دستگیر وبه آمریکا تحویل دادند اما گفته میشود که ملاعبیدالله آزاد شده است.انگیزه اصلی تعیین تاریخ انتشار خبر،بازداشت ملا برادرنیزشاید با محاسبه های زیرکانه وهمیشگی مقامات امنیتی پاکستان سازگارباشد.که درحساس ترین مرحله عملیات نیروهای آمریکایی .درافغانستان، مقامات پاکستانی برای کسب اعتماد آمریکا،هدیه مهمی را برای آنان پیشکش کرده اندهنوزپاکستان فکرمیکنند که غرب دیریا زود ازافغانستان خواهد رفت ومیدان برای آنها خالی خواهد شد وپاکستان ازطریق اشغال مجدد افغانستان به واسطه طالبان، تجربه سال 1996 میلادی را یکباردیگرتکرارخواهند کرد.پاکستان تلاش خواهند کرد که تا زمان حضورنیروهای خارجی درافغانستان با اقدامات ظاهری ودستگیری های نمایشی، کاری کنند که حداقل درمیزان کمک های دریافتی پاکستان ازغرب کاهشی رونما نشود. چند روز پیش خبر دستگیری مرد شماره دو طالبان بنام ملاعبد الغنی برادر درپاکستان در صدراخبار بین‌المللی قرار گرفت.درست درروزهاییکه باراک اوباما رئیس جمهور انریکا درزیرشدید‌ترین فشارهای داخلی و بین‌المللی درخصوص فعالیت شبه‌نظامیان وجنگ بی پایان درافغانستان قرارگرفته‌اند ودرروزهائیکه کاهش محبوبیت وی درسطح داخلی وشکستش ودرمعادلات صلح خاورمیانه عرصه را بررئیس‌جمهوری دموکرات تنگ کرده بود، به گونه‌ء كه نتايج نظرسنجيها حاکي ازنارضايتي 52 درصدي آمريکاييها ازاين جنگ است،اوبا ما را واداشته است که براي پيروزي دراين جنگ راه حل تهاجم گسترده‌ءنظامي را درپيش گيرد نظامیان پاکستان درنهایت به کمک دلارهای که ازواشنگتن به حساب اسلام‌آباد واریز میشود توانست کمی شمارش معکوس برای شکست اوباما آنهم درنخستین ماه‌های حضوردرقدرت رابه تعویق بیندازد تحليل‌گران آمريکايي از تشدید چالشهای جنگ درافغانستان دردوران رياست جمهوري باراک اوباما سخن به ميان آورده‌اند جنگي که اوباما بايد هر چه زودتردرآن پيروزشود.اين درحاليست كه ريس‌جمهور آمريكا به منظورمذاكره درخصوص جریان عمليات مارجه ودستگيري ملاعبدالغني برادربا مقامات ارشدكابينه وارتش آمريكا ازطريق ويدئو كنفرانس ازافغانستان تماس برقرارنمود تا بازداشت ملابرادر رادرکابینه جنگ موردبحث قرار دهند.دولت آمریکا،آنرا موفقیتی بزرگی برای همکاری وتلاشهای مشترک آمریکا و پاکستان و یکتحول مهم درمقابله با افراط گرایی اسلامی خوانده است رئیس جمهور آمریکا دراین کنفرانس ویدوئی درجریان آخرین تحولات عملیات مشترک علیه طالبان درجنوب افغانستان نیزقرارگرفته است. گرچه تااکنون بيش از 900 سرباز کشته شده‌ء آمريکايي و ناتو ازسال 2001، درنبرد با افراطيون وهمچنين فساد مالي در کابل، درعمل افغانستان را به تنگايي بزرگ براي اوباما تبديل کرده است بارک اوباما درحالي به حملات جنگی درافغانستان شدت بخشيده است که قراراست طي سال آتي اولين گروه از سربازان آمريکايي ازافغانستان به خانه‌هاي خود بازگردند.استراتژي‌اي که اوباما با اتخاذ آن سعي دارد دررقابت‌هاي انتخاباتي سال 2011 با عکس‌هاي سربازان آمريکايي درحالي که به خانه برمي‌گردند، پيروزي خود را مسجل نماید .از مدت ها به اين سو حكومت افغانستان و برخي ازهم پيمانان خارجي آن در تلاش بودند تا با مصالحه به طالبان مسلح امتياز بخشند. اين امتيازبخشي در نشستهاي امارات، لندن، تركيه وعربستان نیز تاييد شد. قرار معلوم ملا برادراز مدت بیشتراز یک سال به این سو روابط بسیار نزدیکی با دولت افغانستان داشت وحامد کرزی، را امیدوارساخته بود که طرح مذاکره ومصالحه با طالبان را می تواند به نتیجه برساند.ملابرادر،ازقوم پوپلزى قندهارو یک فرمانده سرکش جهادی است که درسال 1365 خورشیدی،ازحزب اسلامی گلبدین حکمتیارقطع رابطه کردو به جبهه جهاد مولوی موسی کلیم ملحق شد؛او قصد داشت تاازجنگ دست بکشدوباحکومت آقاى کرزى که اوهم درقوم پوپلزى است،بپيوندد.اما استخبارات پاکستان با اطلاع ازاین موضوع وى را همراه با دوازده تن ديگر درکراچى بازداشت کردند،زيرا ملابرادربدون مشورت پاکستانىهاباحکومت کرزى داخل مذاکره شده بوداگر اوبازداشت نمىگرديد،یکی ازشاخه هاى گروه طالبان برهبرى وی به حکومت افغانستان مى پيوست.درضمن نمايندگان دولت افغانستان وگروه طالبان دركشور مالديو مخفيانه ملاقات كردند،اين ملاقات كه دراواخر ماه ژانويه سال جاري ميلادي صورت گرفته و نمايندگان طالبان و دولت افغانستان وفرزندگلبدين حكمتيارنخست وزيراسبق افغانستان مذاكرات سه روزه‌اي رابه منظوردستيابي براه حلي براي بحران افغانستان برگزاركردند،کرزی وغربیها قصددارندازیک سو،بااعلام دستگیری ملا برادرموفقیت خودها رابه رخ بکشانندو ازسوی دیگر باربط دادن وی بامساله مصالحه،ملابرادر راازبسیاری از اتهامات وارده،تبرئیه نمایند و به او مقامی دردولت اعطا کنند.به اینطریق هم به خواسته تبلیغاتی خود رسیده و هم یکی از همکارانشان را در کنار خود نگه داشته باشند کرزی با تدویر کنفرانس لندن سعی میکند تا از طریق آن کمکهای مالی غرب را زیرنام بازسازی درجنوب فراهم نماید درحقیقت این بازیهای آقای کرزی برای فریب دادن افکارعامهء غربی ها است . عملیات مشترک نیروهای ناتو وآمریکا درولایت هلمند افغانستان مکمل راهبرد کنفرانس لندن است.که غرب بطور همزمان ضمن جذب نیروهای میانه روطالبان بدنبال نابود کردن طالبان تندرواست تا ازاین طریق نیروهای طالبان والقاعده مرعوب شوند و یک عده از این نیروها بریده شوند.نیروهای ایتلافی و افغان درجنوب افغانستان بزرگترین عملیات نظامی را کشورانجام میدهند ، تا ولایت هلمند راکه بیش از90 درصد مواد مخدرافغانستان ازاین منطقه تهیه می شودازوجود شورشیان پاکسا زی نمایند طالبان در بین مردم ملکی منحل شده و منتظرند،تا امریکا،طوریکه وعده داده، خروج نیروهای خود را ازاین کشوراغازکند.انگاه انها برخواهند گشت، تا یکباردیگر نظم خود را دردهات، برقرارنمایند. این عمليات با شركت 15 هزارنظامي ناتو وافغان آغاز شد و اين نيروها توانستند با مقاومت اندكي وارد بخشي ازاين منطقه شوند.درروزهاي اول اين عمليات با خبر پيشروي نيروهاي ناتو وافغان همراه بود اما پس ازآن خبرهاي حملات طالبان به نظاميان ناتو و افغان رنگ خبرها را متفاوت ساخته است. بنابراين بايد منتظر تاكتيكهاي بعدي طالبان دراين منطقه بود.عملیات مارجه يك آزمون بزرگ براي سنجش استراتژي جديد آمريكا عليه طالبان به حساب ميآيد. . قبل ازاغاز جنگها درمارجه 80 هزارنفرزنده گی میکردند.، چهره ظاهري و پوشش طالبان هيچ تفاوتي با مردم مارجه ندارد وتفكيك يك شبه نظامي ازيك غيرنظامي تا زمانيكه سلاح دردست نداشته باشد كاري محال است. اين مزيت طالبان درحالي است كه يك نظامي خارجي و يا افغان با لباس نظامي خود در بين مردم مارجه حكم سيبل را دارد. با استفاده از اين فرصت، طالبان به راحتي در ميان مردم گشت و گذار ميكنند و در زمان مناسب به اين نيروها شبيخون ميزنند.يك عامل انتحاري مجهزبه كمربند انفجاري به راحتي مي تواند درميان مردم گشت و گذار كرده و به محض يافتن سوژه خودرا منفجركند.طالبان به راحتي مي توانند گشتهاي پياده نظاميان خارجي وافغانرا در مارجه هدف قراردهند.محدوديت استفاده از حملات هوايي و توپخانه اي باعث شده است كه نيروهاي خارجي و افغان بيشتردردسترس طالبان قرار گيرند وريسك كشتار آنان بيشتر باشد. طالبان كه حربه استفاده ازغيرنظاميان را به عنوان سپر دفاعي همواره به كار برده اند اين بار نيز مانع خروج بخشي از مردم مارجه پيش از عمليات شده اند تا مبادا با تخليه كامل اين منطقه از غيرنظاميان آتش باري هوايي و موشكي آنان را از پاي درآورد.
بالا
بازگشت