لطف الله راشد
افغانستان غرق درفساد
هفته گذشته آرنولد فیلدز بازرس ویژه ی ایالات متحده ی امریکا که برای بررسی چگونگی شفافیت هزینه های کمک شده درافغانستان پژوهش میکند نخستین گزارش کاری خودرا ارائه نمود .
وی درصحبت باآژانس خبری اسوشیتت پرس وضعیت مصارف هزینه های کمک شده به مردم افغانستان را اسف بار خوانده و گفته است که همانطوری که درعراق ملیاردها دالر هزینه ی کمک شده حیف ومیل شده مطلقا درافغانستان نیز چنین شده است .
وی درقسمتی از این پژهش خود دریافته است که مقدار زیادی از هزینه ی 15 ملیارد دالری امریکا که برای آموزش سربازان ارتش ملی ویژه شده بود حیف و میل شده است فیلدز درقسمت دیگر از این گزارش خود همچنان آورده است که درسپتمبر 2008 مقامات دولتی هزینه ی خریداری سه جنراتور برای تامین انرژی برق را منظور کردند اما بررسی های وی درمارچ 2009 نشان میدهد که تنها یک جنراتور به ولایت خوست رسیده واز دوی دیگر خبری نیست
فساد اداری و چالشهای ناشی از آن یکی از بزرگترین مشکل ها برای مردم افغانستان است که تاهنوز هیچ راهکار مناسبی که بتواند نتایج مثمر و قناعت بخشی را با خود داشته باشد برای حل این مهم دریافت نشده است .
ظاهرا دولت با ایجاد کمیته ها ، ادارات و ارگانهایی دراین رابطه خواسته است حرکتی دراین راستا نماید امادرواقع آنچه روشن است این که دولت افغانستان تا گلو غرق درفساد اداری است.
شایدشمار اندکی از ادارات دولتی که فساد درآن لااقل کمتر از دیگر بخشها باشد سراغ نتوانیم . اما چرا وبه چی دلیل این وضعیت درنظام ادارات افغانستان جاری است وچرا تاحال نه دولت ونه مجامع بین المللی هیچکدام نتوانسته اند برای جلوگیری از این وضعیت اقدام کنند ؟
بررسی ها نشان میدهدکه عمده ترین عوامل ایجاد چنین وضعیت دو موضوع است . فقر اقتصادی کارمندان پایین رتبه و تلاش برای ادامه حیات ومتوسل شدن به فساد و رشوه گیری درادارات توسط آنها ، و عامل دوم بازی های بزرگ مقامات بلند رتبه برای کسب هزینه های افسانه یی و دستبرد به قرارداد های کلان دولت با کشورهای خارجی .
درحال حاضر درصد زیادی از کارمندان دولت حقوق پایینتر از پنج هزار افغانی که معادل 100 دالرامریکایی میشود را دریافت میکنند این طبقه افراد مجبور اند برای حداوسط یک خانواده ی 5 نفری برای 30 روز غذا، لباس ، سرپناه ودیگرضروریات زنده گی لااقل نیمه انسانی را مساعد نماید که بدون شک چنین هزینه یی برای این کار شاید به مشکل بتواند مصارف ده روزه زنده گی آنان را فراهم کند وبه این ترتیب این افراد برای ادامه ی حیات و گزراندن 20 روز دیگر مجبور است رشوه ستانی کند به اسناد دولتی دستبرد بزند ، نظام کاری را برهم بزند وبه هرراه ممکن برای بدست آوردن پول متوسل شود .
طبقه ی دومی که عمده ترین وبزرگترین سود از وجود فساد اداری درافغانستان را بدست آورده اند مقامات بلند رتبه ی دولتی اند که با حمایت وسیع حکومت و دست داشتن و اقتدار خود آنها درنظام دولتی توانسته اند هزینه های باد آورده ی کمک به افغانستان را بربایند و درعمده ترین کشورهای جهان سرمایه گذاری نموده وبرای دها نسل بعد تیره وتبار خود سرمایه اندوزی نمایند . اما دولت درکناراین که نخواسته جلو کار این چنین افراد را بگیرد زمینه برای فعالیت آنان را نیز مساعد نموده است . اختلاس 60 ملیون دالری توسط نادر آتش ریس پیشین شرکت هوایی آریانا که درحال حاضردرایالات متحده ی امریکا بسر میبردنمونه ی خوبی از این دست قضایا است
دولت درکنار این که نخواست ونمی خواهد وی را با استفاده از امکانات خود به کشور آورده ومحاکمه نماید دوسیه ی مربوط به این قضیه نیز که دوبار برای طی مراحل رسمی به ادارات قضایی کشورفرستاده شده بودبه حالت تعلیق درآود . اظهارات و شکایات آقای محمود دقیق لوی سارنوال پیشین دولت افغانستان دربیشتر از سه سال پیش دراین رابطه با رسانه ها ثبوت روشنی است برای این ادعا .
بیشتر باورهابراین است که استفاده جویی ونفوذ عوامل فساد درمقامات بالای دستگاه دولت افغانستان سبب شده است تا این معمول به رده های پایانی نیز نفوذ نماید .اما دولت همچنان خاموش است و تاهنوز قادرنشده و یا واضح تر گفته شود نخواسته قادرشود تا جلو چنین وضعیت را بگیرد.بدون شک سیاست مدارا ومعامله ی دولت امتیاز دهی ونصب افراد به خصوص درمقامات و جایگاه های عمده و پر درآمد درطی نزدیک به هشت سال گذشته سبب ایجاد چنین وضعیت شده است.گسترده گی فساد و وسعت ابعاد این هیولا سبب شده تا کشورهای کمک رسان و آنانیکه دولت را دراین موارد باید کمک کنند نیز از مساعدت دراین راستا خود داری نمایند و تنها با انتقاد از چگونگی کار دولت افغانستان که گه گاه از سوی برخی ازمقامات کشورهای جهان مطرح میشود اکتفانموده ودرعین حال به دولت افغانستان بفهمانند که آنان متوجه وضعیت هستند .
وشاید به همین دلیل است که به گفته ی آرنولد فیلدز بازرس ویژه ی ایالات متحده امریکا برای افغانستان وی چندین بار درخواست حامد کرزی را دررابطه به کمک دراین مورد به ایالات متحده مطرح نموده اما واشنگتن دراین مورد واکنشی نشان نداده است.
بالا
بازگشت