محمد عوض نبی زاده
مشکلات میان کوچیها و باشندگان مناطق هزاره جات و ساحات شما ل کشور ازمیراثهای شوم دوره حکومت استبدادی عبدالرحمان خان دانسته می شود کوچیها از سالهای دهه آخر سده ۱۹ میلادی به دستور مقامات حکومت امیر عبدالرحمان خان برای استفاده از چراگاههای مناطق هزاره جات و ساحات شما ل افغانستان به آن جا می روند، اما ورود آنها به هزاره جات همواره با تنشها و درگیریهایی همراه بوده است. کوچیهابزعم خودها این دستور را قانونی و مدرک مالکیت خود بر چراگاههای این مناطق می دانند، اما مردم محلی و بومی که هزاران سا ل مالکیت چراهگاهها را داشته که آن را غیرقانونی و فاقد اعتبار می شمارند. با این که این معضله و جنجا ل دهها سال است همچنان ادامه دارد، دولتهای گذشته و کنونی افغانستان موفق به حل این مشکلات نشده است گرچه دنياي متمدن امروزی نمي تواند با كوچي گري ساز گاري داشته باشد، طبيعت كوچي گري را دشمن خود مي داند، متاسفانه در افغانستان اين پديده هنوز ادامه دارد و هيچ راه حلي براي آن از سوي دولت وپارلمان افغانستان ارايه نمي گردد، نشانه آن است كه دولت مردان و قانون سالاران کشورهنوز درك نكرده اند كه جريان كوچي گري تا چه اندازه به طبيعت و مراتع افغانستان ضربه مي زند و كوهها و دشت هاي اين سرزمين را به اراضی بدون آب و علف تبديل مي كنند ، کوچیگری به عنوان یک روش زندگی ابتدایی و غیر قانونمند ، نه تنها معضلی برای سایر ساکنان افغانستان است ، بلکه باعث شده است که کوچی ها خود نیز در قرن پیشرفته 21 فاقد هرگونه امکانات اولیه زندگی ، تحصیل و آگاهی باشند. این مساله بعضا زمینه را برای حاکمان و گروه های انحصار طلب فراهم کرده است تا از سرنوشت و شیوه زندگی آنان در جهت مطامع سیاسی شان بهره برداری کنند. نهاد های بین المللی تاکنون به این معضله بعنوان یک قضیه ساده ومحلی نگریسته که باعث میشود تا حیثیت وآبروی جامعه بین المللی را به خطر اندازدمطبوعات ورسانه ها مهمترین اهرم فشار برای حل مساله - میتواند نقش مقطعی خویش را به نقش مستمر تبدیل کنند. احزاب سیاسی ، بزرگان قومی نیز میتوانند با درایت و مسوولیت پذیری در حل این معضله کمک کنند. اگر این مساله بصورت مسالمت آمیز و ریشه ای حل نشود مانند سالهای قبل در پی ورود مسلحانه کوچیها فاجعه ای رخ خواهد داد، مسوولیت و پیامد های فاجعه بار آن به دوش مقامات ، اشخاص و گروه های یاد شده خواهد بود.دولت و دیگرگروه های ذیدخل با این اقدام شان میتوانند که وقایه حادثه را قبل از وقوع جلوگیری نموده وهیچگاه ، چنین اتفاقی نخواهد افتاد. حل معضله کوچیگری و درگیری های پیاپی میان بومیان محلی و کوچیان زمانی می تواند به یک نتیجه مطلوب برسد که رییس جمهور کشور با مسوولیت پذیری و ملی نگری بیشتری به موضوع برخورد نماید و با اقدامات پیشگیرانه توجه جدی مبذول نماید.
قرارگزارش ها امسال نیز گروهی عظیمی از کوچیهای مسلح پاکستانی قبل از آن که برف های زمستان به طورکامل از ارتفاعات کوههای هزاره جات آب شود، خود را به مناطق ولایت وردک میدان نزدیک به سرحدات هزاره جات رسانده اند و باردیگربیم و هراس از جنگ و چورو چپاول درمیان مردم محلی حصه اول و دوم بهسود و دایمیرداد سایه افگنده است. ، کوچیها امسال زودترازسال گذشته و با ساز و برگ جدید قصد دارند با تهاجم نظامی وزور تفنگ ، چراگا های این مناطق را به تصرف خود درآورند. و مردم بهسود و دایمیرداد دوسال است که خونین ترین درگیری را پشت سرمیگذرانند و طی دو سال خانه های آنان غارت شده و به آتش کشیده می شوند و دهها هزار تن در فصل کشت و کار مجبور به مهاجرت و آوارگی می گردند و صدهها میلیون افغانی برای این مردم خسارت وارد می شود. ، تنها کاری که از سوی دولت طی دوسال صورت گرفته تعیین یک هیئت بررسی منازعه میان کوچی ها و مردم محلی بوده است.این هیئت نیز با برخورد های ضعیف و موضع گیریهای مبهم بجای آن که غایله را خاموش کند، دربرخی از مواقع برشدت اختلافها افزوده اند، درسال جاری نیز ، رئیس جمهور دستور داده است که والی میدان وردک، به مشکل مالکیت چراگاهها میان کوچیها و مردم بومی رسیدگی کند. ، رئیس جمهوری و رئیس کمیسیون رسیدگی به مشکلات کوچیها و ساکنان بهسود تا حال چندین بار با نمایندگان کوچیها و اهالی بهسود و دایمیرداددر این مورد گفتگو کرده ولی تاهنوز به نتیجه مطلوب نرسیده است. قرار گزارش ها بیشتر کوچی های مسلح در سال گذشته و سال جاری مصارف خود را از آنطرف مرز های کشورازمقامات پاکستان گرفته و آگاهانه و برنامه ریزی شده به بهسود ومناطق مرکزی وشمال حمله میکنند ، با رسیدن فصل بهار، تهاجم کوچی ها به بهسود وسایر مناطق ، کشور را یک بار دیگر در بحرانی فروخواهد برد که نتایج زیانبار آن زیانبارتر ازگذشته برا ی هردو طرف باشد. سال گذشته بعد ازدرگیری میان کوچیها و مردم محلی آقای کرزی دستور داد که کوچیها به گونه موقت این منطقه را ترک کنند. که این مشکل توسط نمایندگان دو طرف و مقامهای دولتی حل شود. اما به نظر می رسد هنوز این معضله همچنان پا برجا است دولت افغانستان بايد غایله کوچی گری را از ریشه حل نماید، و به کوچی های که زمین ندارند، درمکانهای مناسبی که به تنش های قومی دامن نمی زنند، زمین داده و آنان را در روستاها و یا شهر ها مسکون سازند و اجازه ندهند كه دشمنان افغانستان از اين مسئله در راستاي نفاق ملي و تنش هاي قومي استفاده نمايند ودولت افغانستان باید تدابیر پیشگیرانه بخاطر جلوگیری از تهاجم کوچیهای مسلح پاکستانی را اتخاذ نماید و در غیرآن حوادث خونین ودرد ناک بدتر از سا ل های قبل بوقوع خواهند پیوست و فضای انتخاباتی سال جاری را صدمه زده و بی ثباتی را در سایر مناطق کشورنیز توسعه خواهند داد.
رویکردها:
- سایت آریائی زیرعنوانکوچی ها در وردک،آیا غایله تکرار می شود؟ نويسنده: -محمد اسحا ق فیاض.
-- سایت نمای نزدیک زیرعنوان نگرانی از افزایش تنشهای کوچیها و مردم هزاره منبع بی بی سی.
سایت سمنگان زیرعنوان ازتکرارفاجعه هزاره ها وکوچیها جلو گیری کنید منبع بی بی سی.گزارشگر: یونس انتظار .
-سایت کاتب هزاره زیرعنوان نگاهي به تاثير افزايش فعاليت طالبان پاکستاني برافغانستان منبع سایت آریائی.
-یا د داشت های شخصی صاحب این قلم 3 -- ماه –می– سال – 2009 – میلادی.