جنرال ارکانحرب پوهاند محمد هاشم
میکانیزم حل سیاسی و نجات افغانستان از جنگ ،
در راستای طرح ابتکاری آقای دکتر وحید وحیدالله
استمرار جنگ در افغانستان از یکسو زیر نام مبارزه علیه تروریسم که با بمباردمان پهناور در روستا های کشور و منطقه توأم است، و از سوی دیگرجهاد؟ بر ضد حضور قوتهای نظامی جامعۀ جهانی ، توسط تند روان دهشت افگن که روزانه دهها و صدها قربانی به جا میگذارد ، مسأله یی است که با شکنجه نمودن روح و روان ، همه دوستداران میهن را به تفکر نجات وبیرون رفت از این وضع بحرانی برانگیخته است .
چندی قبل حینیکه طرح ابتکاری صلح آقای دکتر وحید وحیدالله را از طریق رسانه ها شنیدم و اندکی بعد طرح متذکره را با پیشگفتاری از نظامی فرهیخته آقای جنرال سید عبدالقدوس سید تحت عنوان ( ابتکار صلح شگوفهء امید ) منتشره در سایتهای انترنتی به مطالعه گرفتم ، آذرخشی از امید و آرزو ها از ژرفای جانم ، مانند ملیونها انسان هموطن که برای ختم جنگ و نجات مردم از فاجعه می اندیشند ، تنوره کشید .
به پندار من ، نقد و عملکرد های دولت( مؤقت ، انتقالی و انتخابی) آقای حامد کرزی در هشت سال گذشته ،( هشت سال فرصت سوزی ها ، و حدر رفتن شانس های طلایی ، آشتی ملی ، باز سازی و فقر زدایی ) هنر چندانی به کار ندارد. اما حد اقل باید گفت : حکومت آقای کرزی که در سرا پای آن طی هشت سال گذشته جنگسالاران بی رحم به منافع علیای کشور، افراد مصلحتی فاقد تخصص و تجربه ، سود جو ، متهم به نقض حقوق بشری مسلط است ، با اخذ امتیازات ، مقام و کرسی ، جاه وجلال ، القاب و اسطوره ، برج و منار و مقبره سازی از جناح خود، و در عین حال سرکوب و کشتار جناح دیگر و تحقیر دسته جمعی ( که بدترین نوع تحقیر هاست) ، و با تأسف به اشتباه با حمایت بی دریغ جامعۀ جهانی و ناتو سرپا نگهداشته شده ، اوضاع کشور را وارد یکی از بحرانی ترین مقطع خونبار خود گردانیده است .
وقتیکه به انگیزه ها و تداوم جنگ و دهشت افگنی طی هشت سال گذشته در افغانستان نگاه شود ، به وضوح مشاهده میشود که در پهلوی مداخلات گستردۀ فرامرزی ، جنگ و تداوم جهاد؟ و کشاندن بیشتر پای ناتو به باتلاق جنگها ، ووارد آوردن تلفات و ضایعات به آن ، از داخل افغانستان ؛ ازمواضع دولت آگاهانه دامن زده شده است. در طول مدت هشت سال گذشته مواضع دولت به جایگاه و منبر پخش اندیشه های افراطی ، تبلیغ جهادیسم ، مبدل گردیده با ایجاد مراکز مدرسه های تربیت تند روی عملأ به تقویت و اکمال لشکر انتحاری و القاعده و دهشت افگنان ، به گونه ای آگاهانه کمک رسانده است ،از همین رو فرمانده عمومی ناتو آقای (فیشر ) چندی قبل گفت که : ( نقش دولت افغانستان در بی ثباتی اوضاع ، کمتر از نقش گروههای دهشت افگن نیست ) از این رو جنگهای جاری در افغانستان که روزانه صدها قربانی میطلبد به کلاف سردرگمی مبدل گردیده ، نه منافع ملت افغانستان و نه منافع جامعه جهانی را در مبارزه علیه تروریسم بازتاب میدهد ، آیا اگر این وضع تداوم حاصل کند ، آیا ناتو باز هم با درگیر ماندن در یک جنگ فرسایشی که فشار اصلی آنرا مردم رنج دیدۀ افغانستان متحمل میشوند جنگ را دوام خواهد داد ؟ ، آیا جامعه جهانی باز هم با تکرار اشتباهات گذشته یعنی اتکا و حمایت یک جناح و سرکوب جناح دیگر را تداوم خواهد بخشید ؟ اینها سوالاتی اند که امروز در همه جا مطرح بوده به نیاز داشتن به بحث های مشخص، گزینش راه حل سیاسی و حل و فصل قضیه افغانستان را با استفاده از مذاکرات ، گذشتها و مصالحه مطالبه می نماید .
جامعۀ افغانی میتواند با همکاری جامعۀ جهانی ، با راه اندازی مشوره ها ، مصلحت ها ، از این مقطع خونبار تاریخی عبور کند یکی از طرح های حل قضیه افغانستان به وسیله یک هموطن آقای دکتر وحید وحیدالله کار شناس ارشد سازمان ملل متحد ، متخصص حل منازعات بین المللی که دارای تجارب هنگفتی در حل قضیه بالکان وکشورهای افریقا است ارایه گردیده ، در این طرح مراحل زیرین پیشنهاد و به بحث گذاشته شده است.
مرحله اول :- اتحاد به خاطرصلح و عمران افغانستان :
در این مرحله راه اندازی و گفتمان ، مشوره ها ، دیالوگها در همه سطوح بین الافغانی و بین المللی ، به خاطر حل سیاسی و تامین صلح در افغانستان پیشنهاد شده است هم اکنون تا جاییکه مشاهده میشود ، مذاکرات و مشورتها ، بحث ها در سطوح مختلف داخلی و خارجی در محور بحث های رسانه ای ، رادیوئی و تلویزیونی و انترنتی ، جراید و روزنامه ها به خاطر نجات کشور از بحران فعلی و جستجوی راههای حل سیاسی ، تحرک خاص یافته است در سطوح بلند ، ابراز آماده گی رئیس جمهور اوباما ، شخصیتی که تا به حال با اتخاذ سیاستهای تشنج زدایی ؛ اولویت بخشیدن به حل قضیه افغانستان از وزنۀ ویژۀ جهانی برخوردار گردیده است ، اظهارات او در بارۀ آغاز مذاکرات با گروه طالبان افغانی و سایر مخالفان و دعوت آنها به پروسۀ صلح امید های زیادی را برانگیخته است برگذاری کنفرانسها و همایشهای بین المللی ، از جمله کنفرانس وزرای خارجۀ پیمان ناتو در اوایل ماه مارچ در بروگسل که در سخنرانی « جوی بایدن» معاون رئیس جمهور امریکا بر قضیه افغانستان در آن بحث کردند ، آماده گی ها برای تدویر همایش وزرای خارجه پیمان ناتو در سی و یک ماه مارچ سال روان در شهر لاهه در هالند ، معطوف به آجندای مسایل افغانستان و دعوت همسایه های افغانستان از جمله ایران، اعزام 17 هزار نظامیان تازه نفس به جمع سربازان امریکایی به افغانستان که در واقع تضمینی برای حفظ ثبات و لگام زدن به فعالیت های تروریستی و دهشت افگنی در منطقه است ، همزمان یک مقولۀ نظامی را در ذهن تداعی میکند ( هر گاه میخواهی صلح کنی ، به جنگ آماده باش ) همه و همه اقداماتی اند که تا به حال اوج توجه و دلچسپی جامعۀجهانی و امریکا را به حل قضیه افغانستان بازتاب میدهد
مرحله دوم : - تدویر لویه جرگه انتقالی .
مرحله سوم : - برگذاری انتخابات عمومی ودموکراتیک که درمتن طرح ، با تفصیلات مؤجز تذکار یافته ، پیشنهاد گردیده است صاحب این قلم می پندارد که مبارزه در راه صلح ، قطع جنگ و آشوبها در افغانستان ، در واقع مبارزه در راه دموکراسی و باز سازی در کشوراست ، شهروندان افغان که جنگ وجهاد و آشوبهای 35 ساله با تباهی و ویرانی غم انگیزی سفره های شان را تهی کرده است ، چشم به راه صلح و نجات از وضع فعلی و حاکمیت جنگسالاران اند ،اما همزمان مبرهن است که مسیر صلح ودموکراسی جادۀ هموار نیست ، هم اکنون گروههای که از رأس تا قاعدۀ هرم قدرت را زیر پاشنه دارند ، وقتی ندای صلح یا دعوت گروههای مخالف به مذاکره بلند شود ، فوری عکس العمل تب دار و هزیان آلودی سر میدهند ؛ و مداهان که دست شان در کاسه و کیسۀ ، اشرافیت جنگی بند است ، آگاهانه یا غیر عقلائی طبل جنگ کوبیده ، آب به آسیاب جنگ و خشونت میریزند .
من نه به عنوان یک ناصح ، بلکه به عنوان یک نظامی و شهروند افغان می پندارم که مبارزۀ جمعی در راه تامین صلح و ختم جنگ ، باز سازی ، که درابتکار صلح مطروحۀ از جانب آقای دکتر وحید وحیدالله ، میکانیزم آن پیشنهاد شده و مورد حمایت جامعۀ جهانی قرار دارد ، وظیفه ایست که به دوش همۀ آگاهان و تحول پسندان افتاده است .
رجحان حل سیاسی ؟ یا تقدم برگذاری انتخابات؟ :
پذیرش تأخیر در برگذاری انتخابات از ماه جوزا به 29 برج اسد ، احتمال ایجاد خلای قدرت ، و سوال پر نمودن خلای قدرت نیز مطرح میگردد ،چون شخص رئیس جمهور کرزی از جملۀ یکی از کاندیدها است ، هژمونی او بر دستگاه دولت ، وزارت خانه ها ، قوای امنیتی ؛ اردو و پولیس و 34 ولایات کشور که افراد وفادار به آقای کرزی پیش از پیش در رأس کرسی ها برگزیده شده اند ، وحاکمیت گستردۀ اوبر رسانه های دولتی ، رادیو وتلویزیون ، هکذا ائتلاف او با تند رو ترین گروهها ، شاید حزب اسلامی و گروه رسول سیاف ، و بعضی شاخه های گروه طالبان ؛ میزان تقلب و عدم مشروعیت را در انتخابات افزایش داده ، بحران جدیدی را به میدان خواهد آورد ، از همین رو رقبای انتخاباتی موصوف ، کناره گیری او را بعد از ماه جوزا مطالبه نموده اند ، هر گاه به عوض جناب کرزی ، آقای صبغت الله مجددی تعین گردد اوضاع به یک عقب گرد تیره و تار ، مشابه سال 1371 خورشیدی مواجه گردیده ، به گرداب فاجعه و تراژیدی پرتاب می شود
در چنین اوضاعی در دیدگاه صاحب این قلم ، حد اقل چند مسئله در چشم رس قرار می گیرد؛
نخست آنکه: ـ هر گاه فرض کنیم که در زمان معین شده ، در رکاب کرزی یا مجددی ، یا شخص دیگری انتخابات در حالیکه ( دو رکن اساسی آن یعنی نبود امنیت و هزینۀ 250 ملیون دالر مصارف انتخابات وجود ندارد ) باز هم انتخابات به گونۀ مشروع یا نیمه مشروع برگذار گردد و از بطن آن رئیس جمهور جدید بیرون آید . متعاقبا رئیس جمهور جدید با مقداری خانه تکانی و گزینش و آرایش نیروها و پتانسیل بیشتر نظامی ، مجددأ به میدان جنگ باز گشته ، جنگ را مانند استراتیژی کهنۀ گذشته ، ( هشت سال فرصت سوزی ها و از دست رفتن شانس های طلایی ، سالهای قتل عام مردم و تشدید دهشت افگنی ) از سرگیرد ، و مخالفان مسلح را مانند گذشته ، به مطابعت از نظام و چیزی را که قانونمندی میخواند ، فرا بخوانند . به یقین چنین راهکارهای استمرار جنگ ها ، دهشت افگنی نا تمام را در قبال می آورد .
دوم اینکه : - جنگ و پیروزی کدام نیروها ؟
تجربۀ خونین هشت سال گذشته نشان میدهد پیروزی در این خونین ترین و خطرناک ترین جنگهای فرسایشی ، غیر منظم ، چریکی و پارتیزانی بدون خط و جبهه ،برای هردو طرف جنگ علی العجاله در چشم رس قرار ندارد ، اما بازنده گان اصلی این جنگها ، مردم افغانستان اند که در رزمگاه خونین این جنگها زندگی و هستی خود را می بازند و همه روزه از سوی جوانب درگیر جنگ کشته میشوند .
سوم آنکه : ـ آیا اردو و پولیس دولت که فقر دانشی و تخصصی و عدم مهارتهای حرفوی دستگاه رهبری ، فرار مسلحانه و پیوستن به مخالفان ، فروش سلاح ، معاش ناکافی ، عدم تسلیح به اسلحۀ ثقیل و قوتهای هوائی ، و پالیسی منحط به اصطلاح شرکت عادلانۀ اقوام ، کیفیت و احضارات محاربوی آنرا به رکود کشانده است ، میتواند در کارزار های نبرد هول انگیز که در خانه ها ، کوچه ها و جاده های شهر و روستا ها ، هر لحظه در تداوم است پیروز بدرآیند ؟
آیا ناتو و جامعه جهانی که با چالشها و بحران نا امید کنندۀ اقتصادی مواجه اند ، و اصلأ تداوم جنگ در افغانستان را در مطابقت با منافع خود نمی دانند، باز هم به اشتیاق سربازان خود را در مذبح این جنگهای المناک به سلاخی خواهد فرستاد ؟
حقایق نشان میدهد که جامعۀ جهانی و دولت جدید بارک اوباما ، دیگر نمیخواهند اشتباهات هشت سال گذشته را ، که هزاران شهروند معصوم افغان را به کشتارگاه فرستاد تکرار نمایند ، حال واضح شده است که جامعۀ جهانی و ناتو در مبارزه علیه تروریسم با ساختار چنین حکومتی که سرا پا غرق در فساد و بی کفایتی جهل و سیاه کاری در اوراق تاریخ ، تطهیر تبهکاریهای دودمانی و تمام تلاش آن در سود جویی و جهاد کراسی است برنده میدان از طریق نظامی نخواهد بود .
چهارم اینکه :ـ در رویکرد دیگر ، هر گاه به دو عامل اصلی و راهبند مسئلۀ انتخابات یعنی ( نبود امنیت و نبود هزینۀ مصارف آن ) نگاه شود ، در چنین حالی برگذاری انتخابات شفاف ، مشروع و همگانی محال به نظر میرسد ؟ .
پنجم :ـ هر گاه با توجه به چشم انداز دیگر فرض شود که مخالفان مسلح و هم دولت افغانستان به کمک جامعۀ جهانی ، بعد از یک دور کوتاه ، یا طولانی خونین و ویرانگری بنا به بی رمقی و خستگی از جنگ و فشار برخاسته از اعتراض توده های مردم ، به میز مذاکره برگردند ، در آنصورت نیز محال است که مخالفان مسلح به مطابعت از دولتی فرا خوانده شوند که علیه آن سالها جنگیده اند . بنا بر آن نیاز های برگشت به مشوره ها ، مذاکره و مصالحه ، متعاقبأ سوال برگذاری لویه جرگه و گزینش حکومت مؤقتی و حرکت به سوی انتخابات همگانی مطرح میگردد . این ها شماری از فاکتورهای اند که در طرح ابتکاری صلح آقای دکتر وحید وحیدالله که میکانیزم آن به گونۀ گسترده و قابل ستایش مطرح گردیده است . استفاده از آن به حیث یک نسخۀ کار آمد ، که حل سیاسی مذاکره و دیالوگ با مخالفان را مقدم ، و برگذاری انتخابات مشروع و همگانی را مؤخر ارایه داده ، و از ورود کشور به یک دور باطل جنگها و آشوبها جلوگیری می نماید با همه موافقین و مخالفین راه صلح و تقابل و تخالف که میان نخبگان کهنه و نو ایالات متحده امریکا پیرامون حل قضیۀ افغانستان به ملاحظه میرسد ، امید واریهای مردم جنگزدۀ افغانستان معطوف بر آنست که درخت امید درسال روان به شگوفه و ثمر خواهد نشست ، و آرامی و آسا یش ارمغان خواهد آورد . ( یا رب چنین بادا )
با عرض حرمت
جنرال ارکانحرب پوهاند محمد هاشم
متن طرح جهت قرائت و عطف توجه در زیر آمده است
ـ متن ابتکار صلح دکتور وحید وحیدالله