فضل الرحیم رحیم
گفت و شنود فضل الرحیم رحیم ، خبر نگار ازاد با عبدالغفور امینی شاعر کشور ما مقیم سوید ن
اقائی امینی ، ایا ممکن است نخست از همه با قلم خود تان به خواندهء صاحب دل خود را معرفی نماید ؟
بنا م خــــدا وند توا نا
با عرض سلا م های صمیما نه و تشکر فرا وا ن ا زدوست گرا می فضل الرحیم رحیم که لطف نموده و مرا هم درجمله ی شا عرا ن وطن رد یف کرده ا ند.
من شا عر تا زه کا رهستم نه از نظر زما ن ( ا زآ وان طفولیت بعــد از درس و تعلیم به شعر وموسیقی زیا د علا قمند ی دا شتم ) بلکه ا زنظر پیگیری و پخته گی در کا ر شا عری ، زیرا شا عر شدن به نظر من تنها چار مصرعی را سرودن نبوده بلکه شاعر در قدم اول در با ره مبا نی و محا سن شعر، علم عروض ، تقطیع و او زا ن اشعا ر فا رسی ( بُحُورشعر فا رسی) قا فیه ، ردیف که پله های اولی و ضروری برای سرودن شعر پندا شته می شود معلوما ت د ا شته با شد که من ند ا رم وثانیاً بنا ی شعر است که میبا ئست بروزن خوش ، لفظ شیرین ، عبا رت متین، قا فیه ی د رست وترکیب سهل با معا نی لطیف که برای درک ا ن به اند یشه ی بیشتر ضرورت نیفتد یعنی سا ده وعام فهم با شد.
قسمی که یا د آ ور شدم حدود سی و هشت سا ل پیشتر از امروز من به سرودن شعر آ غا زکرده ام ولی روی ملحوظا ت مختلفی نتوا نسته ام مطا لعا ت کا فی ، بسنده و پیگیر ی در بخش های فوق ا لذ کردا شته با شم وگا هگا هی به سرودن شعر مبا درت ورزید ه ام، صِرف یک شوق وعلاقه ی فرا ون به خواندن وشید ن شعر با لا خره امکا ن ا نم دا ده تا شکسته و ریخته ا شعار ی بسرا یم وازین طریق در مطبوعات راه با ز کرد ه ام .
معرفی نا مه
عــبد ا لــغفور امینی درسا ل 1331 هجری شمسی درشهر قــد یم غزنی چشم به جها ن گشوده ا م عــلوم د ینی را نزد اماما ن مسا جد فرا گر فته ام ، تحصیلا ت ا بتدا ئی ، متو سطه وثا نوی را در لیسه ی سنا ئی غزنی به اتما م رسا نید ه ام .
در سا ل 1348 هجری شمسی شا مل دا نشکده زرا عت دا نشگاه کا بل شد ه ودر سا ل 1353 ا زرشته ا قتصا د و تو سعه ی زرا عتی به سویه لـــیسا نس فرا غت حاصل کرده ام .
وظا یف
1- مامورترویج زرا عت در شهر غزنی
2- آ مرترویج زرا عت در شهر غزنی
3- مدیر عمو می ترویج و انکشا ف زرا عت ولا یت غزنی
4- رئیس ا دا ره زرا عت و ا صلا حات ارضی ولایت غزنی
5- مــدیر مسئول مجله کرنه د روزا رت زرا عت و ا صلا حا ت ارضی
6- مــد یر عمو می چا پ وتصحیح مجله آواز دررا دیو تلویزیون
7- عــضو مسلکی ا دا ره روزنه وپرودیوسر برنا مه دهقان دررا دیو ا فغا نستا ن
به مو سیقی و شعر علا قه ی زیا د دارم. یک آ هنگ دری ویک آ هنگ دوگانه بلوچی درآ رشیف مو سیقی را دیو افغا نستا ن دا رم که در حدود 38 سا ل قبل از امروز ثبت نوارگردیده .
در بخش شعر سروده های زیا دی دارم که برخی از انها درروزنامه سنا ئی عزنی،روزنامه هیواد،روزنامه انیس، روزنامه سها رومحا ذ در پشاور،
مجله کرنه ، مجله آواز، مجله رنگین کمان وهمچنا ن در سا لهای قبل چند قطعه اشعارطنزگونه ام در جراید ملی سا بق چون ترجمان وشوخک نیز چا پ شده ا ست.
قبل از آغاز جنگها ومهاجرت عضویت اتحا دیه ژورنا لستا ن را هم دا شتم.
آ ثار چا پ شده
مجمو عه اول شعر به نام (دردها وخاطره ها) شامل 49 پا رچه اشعار در79 صفحه
به تیرا ژ یک هزار جلد
مجمو عه دوم شعر به نام ( شعر در آ ئینه ی ا حسا س) شا مل تعد ا د 30 پا رچه
اشعار در 48 صفحه به تیرا ژ پنجصد جلد
آ ثا ر آ ما ده چا پ
داستان منظوم حضرت یو سف( ع) وحضرت ا برا هیم (ع)
مجمو عه سوم شعر به نام (پژواک حقا یق درشعر طنز)
فعلا هم به سرودن شعرتا زه مبا درت می ورزم وهمکاری ام با سا یت های خاوران،کا بل ناته،آریائی، ا دیبا ن، میهن وسا یت کوفی ا دا مه دا رد.
- اولین جرقه های شعری در شما چگونه بوجود امد؟
سا لها ی 1348 و1349 هجری شمسی زما نی که تا زه تحصیلا تم را در فا کولته ی زرا عت پوهنتون کابل آغاز نموده بودم اول با نو شتن پارچه های کو تاه ا د بی آ غاز شده وبعد ا ز مدت کمی شوق سرود ن شعر را در خود احسا س کردم .
- اولین شعری که سرودید را بخاطر دارید؟
اولین پارچه شعر ی را که بنام ( غمنا مه ) سروده بودم در مجمو عه ی ا ول شعرم به چا پ رسید ه .
- شما در جستجوی چه چیزی هستید در شعر ؟
در یک مرحله ی ا زجوا نی که آ دم زیا د خو د را تنها حس می کند وبرای من همین احساس تنها یی انگیزه ای برای سرود ن شعر شد ه است.
من با سرودن شعر در جستجوی اظهار حقا یقی هستم که به همگا ن مربوط است ولی از ان بی اطلاع هستند و به نظرمن دا شتن یک پیا م مثبت وپسند ید ه در شعر ضروری است که بدون آ ن شعرخشک و بی ا ثر خوا هد بود .
- شما در سرایش شعر به چه چیزی بیشتر توجه دارید " به اندیشه ، تخیل ، عاطقه ، تصویرپردازی ، شکل ، پیام ، زبان ، ترکیبات تازه، واژه ها و یا چیز های دیگر؟
در سرا یش شعر در قدم اول به اند یشه ، تصویر، شکل وپیا م شعر بیشتر تو جه می کنم تا چیز ها ی دیگر. شعر زما ن و حا لت خا صی را ضرورت دا رد تا بتوا ن در غیر آ ن هروقت و زما نی نمی توان شعر سرود ولی اگر شعر ی را زیر کاردا شته با شیم با ید هرآ ن آ ما ده گی برا ی نوشتن شعردا شته با شیم هد فم از قلم و کا غذ است زیرا شعرآمد د ا رد که فی الفور با ید نوشته شود.
- ایا موجودیت خط قرمز که مجال بیان بعضی اندیشه های انسانی را از ادمهای جامعهء ما سلب نموده ، بر کار و پرداختهای شعری شما هم اثر داشته و یا دارد؟
برای بیا ن واظها ریک وا قعیت که بعضاً برای فرد یا افرادی تلخ هم تمام می شود دریک قا لب معین غزل هیچگونه خط قرمزی وجودندارد در غیر ان در محدودیت نمی توان حقایق را طور شا ید و با ید اظهارکرد.
- در بین شعراء گذشته ومعاصر کشور ما کدامین انها بهترین الگو در سرایش شعر برای شما بوده و یا می باشد ؟
هرگونه شعر ازهمه شا عران گرامی وطن وکشور همسا یه ایران را دوست دارم وبیشتر به اشعار غزلگونه علا قمندی دارم از شعرا به اشعار عشقری ،نا صر طهوری که برای
یکمد ت چیز های زیا دی از او آموخته ام، حمیرانگهت، سرشا رروشنی وخا صتاً اشعارطنزگونه را زیا د می پسند م.
- برای چی شعر می سراید ؟
شعرمی سرا یم تا حرف قلبم را به دیگرا ن ارا ئه بدارم ودرد های مرد م و طن و جا معه ام را به وسیله ی آ ن انعکاس بدهم وبه این وسیله دَین وطن ومرد مم را به صفت یک شا عرتا حدودی ادا نمایم.
- اگر قرار باشد روزی دیگر شعر نه سراید چه خواهد کرد؟
فکر نمی کنم که من حیات با شم وشعر نسرایم زیرا اگر حا لا دردها ، کمبودی ها ونا بسا مانی ها را با شعر انعکا س مید هم شا ید اگر خدا بخوا هد که وطن ما وا قعاً درشا هرا ه
ترقی و پیشرفت راه باز کند در آن زمان تحولا ت پیشرفت ودست آ ورد های مثبت را با همین شعرم انعکا س خواهم داد به هر صورت این را در هر زمان و مکا ن منحیث یک شاعروظیفه ی خود مید ا نم که همیشه ازطریق انعکا س وا قعیت ها در خدمت هموطنا نم قرار دا شته با شم. زیرا از طریق شعرمیتوان به شیو ه مناست کلما ت موزون مقبول و پذیرفتنی در اصلاح جامعه کوشید.
- اگر بخواهید به عنوان شاعر تعریفی از شعر ارایه بدارید به نظر شما شعر یعنی چی .ایا دیوان ویا مجموعهء از سروده های شما تا حال چاپ گردیده است؟
شعر به نظر من حرفهای د ل را به شکل موزون ومقبول بروی کا غذ ریختن است. ودر مورد کلمه ی دیوان با ید یا د آ ور شوم که دیوا ن به نظرمن کلمه ی بزرگتری است تا مجمو عه ولی به هر حا ل من تا حا ل دو مجموعه شعر را به چا پ رسا نید ه ام به نام ها ی درد ها وخا طره ها و شعر در ا ئینه ی احسا س ومجمو عه ی سومی ام به نام پژوا ک حقا یق در شعر طنز که انشا الله به زودی ی ممکن از چا پ می بر آ ید ویک مجمو عه از دا ستان پیغمبران را هم به رشته نظم در آ ورده ام که شا مل حدود هزا ربیت بوده وانشا الله با مسا عد شد ن فرصت به چا پ ان اقدام خواهم کرد .
- یکی از خاطرات خوبتان را در عرصه شعر و شاعری بگوید ؟
خاطره ی خوبی که دا رم زما نیکه با ر اول شعرم مورد تا یید قرا رگرفت و درروزنامه سنا یی غزنی در صفحه ی جوا نا ن چا پ شد.
- شما به غیر از برنامه های فرهنگی تان شغل دیگری هم دارید ؟
بر علاوه برنامه های فرهنگی تا فعلاً کدام شغل و مصروفیتی ندا رم ولی در صدد یا فتن کدام کاری هستم .
- یک تعداد از سروده ها بر دل سراینده ء ان جایگاهء خاصی دارد اگر ممکن باشد همان سروده های تانرا به عنوان نمونه ء از اشعار تان در این جا بنوسید ؟
ا لبته از جمله اشعارم که زیاد به د لم چنگ میزند و از ان را ضی میبا شم اینهاست :
یا ر سفر کرده
ای سفرکرده بیا تا که شوم شا د ازنو
قلب ویرا ن شده من شود آبا د ازنو
من حصارم به غم هجرو غم دوری تو
تو مرا زین همه غمها بکن آزاد از نو
خاطرا ت خوش بکذ شته زپار و زپرا ر
با قدوم خوشت ای جا ن شود ایجا د ازنو
دست و پایم همه با رفتن تو بسته شده
زود بر گرد وزبندم بکن آزا د از نو
درغیا بت نه مرا عید ونه جشن است وبرا ت
تو بیا تا به من آید همه اعیا د ازنو
درد دوریت بسی دید ه ام از سا ل و مهی
حرف دوری و جدا یی تو مکن یا د از نو
طعم تلخ دهنم را تو بیا شیرین کن
غصه بنیا د مکن بر دل فرها د ازنو
قلب غمدید ه ام هر لحظه ترا می خوا هد
مرحمی شو تو برای دل نا شاد ازنو
من که محتا ج تو و وصل تو و مهر تو ام
بهر در ما نده چون من بکن امدا د ازنو
شعر من از تو روا نست بیا با ر دیگر
تا روا نتر شودم طبع خدا دا د ازنو
چشمم هر لحظه به هر جا ی ترا می جوید
لطف بنما زامینی تو بکن یا د از نو
قــــصه ها و را ز ها
بر خموشی ام مبین دا رم بد ل صد را زها
قصه ها دارم نهان گر با شدم همرا ز ها
د ل درون سینه ام هر لحظه می آ ید به جوش
فرصتی دستم دهد گر می کشم آ وا ز هـــــا
مرغ دل گردیده چون در بند زلفا نش ا سیر
چشم شو خش کرده کا ر با شه و شهباز ها
گر قـــضا دســـتم د هــد در ا سما ن کوی او
می کنم هر روز و در هر لحظه صد پروا زها
قلب من آ گنده از مهرش شد ه زا ن میکشم
از سوی آ ن نا زنین صد عشوه وصد نا ز ها
خــرده ء خا ک سر کویــش برابر کی کــــنم
من به خوبا ن جــها ن و بر هــمه ممتا ز ها
گر خــد ا خوا هد که وصل او میسر گرد د م
مقــد مـش را می نما یم عـزت وا عـزا ز ها
نا صحا عیبم مکن چون انتخا بم یک گل است
ذوق من با شــد سوا از جــمله ء گـلبــاز ها
دا ستا ن عـشق نا فرجا م من گر بشــنوی
سر به سر افسا نه ها و قصه ها و را ز ها
می شود بهر امینی عشق در فرجام نیک
خوا ب نیکی دیده بود او از همان اغا ز ها
غــــمــــــنـــا مـــــه
دیشب که غمش د لم به غم دا د سرما یه ء عیشم به ا لم دا د
غم خوردن من ندا د حا صل
بیهوده غمش مرا ستم دا د
بیغم نشد از غمش دل من غم بین که مرا چسا ن به غم داد
غمهای فراق چون رسید ند
غمها ی دلم جواب غم دا د
غم میرسدم زخا نهء دل ایند ل که مرا چنین به غم دا د
غمها ی امینی ار بپرسی
او را غم بیکسی به غم دا د
مخمس بر غزل
عشقری
تشویش هیچگا هی از بیش و کم ندا رم
ازسا ز هیچ مستم من زیروبم ندا رم
قا لیچه و نمد نیست شطرنجی هم ند ارم
بی نقش بوریا یم یا د از گلم ند ارم
ازبی علا یقی ها یک ذره غم ند ارم
*****
برشیشه خورد سنگم گم شد خزا نه ی من
طوفا ن نا امید ی بر د اشیا نه ی من
جزمشت پر نما نده چیزی به لا نه ی من
از سیل اشک آ خر غلتید خا نه ی من
فا رغ زظرف چا یم دود چلم ندا رم
*****
من هیچ ضرب هیچم دستت بشوی ازمن
تو کیف و لـذ ت خوا ن هر گز مجوی از من
خا لیست کلبه ی من رفت ها ی و هوی ازمن
ما ش وبرنج و روغن گردا نده روی ازمن
یعنی زخوردنی ها غیراز قسم ندا رم
*****
این مشق سو ختن را آیا کی برمن آ مو خت
وین سا ن چرا به یکد م لب سرد و قلب من سوخت
پروا نه سا ن چو شمعی با ل وپرمرا سو خت
در بین سینه ی من دا غ کی آ تش افروخت
گرید دلم شب و روز بر دید ه نم ندا رم
*****
جزآه در بسا طم چیزی دگر نما ند
اشکم به دیده خشکد نو ر بصر نما ند
از جرء ت و جسا رت برمن اثر نما ند
جانم به لرزه ا فتد هو شم به سر نما ند
در پیشروی خوبا ن گو یی که د م ندارم
*****
فرشم کف زمین شد با لشت و بسترم نیست
جزعشق نا زنینا ن آ هنگ دیگرم نیست
هیچم مپیچ برمن چون هیچ در برم نیست
یکرنگ با ز عشقم نیرنگ دیگرم نیست
ای عشقری جز این فن دیگر رقم ندا رم
*****
اقائی امینی از اینکه به پرسش هایم پاسخ گفتید از شما یک دنیا سپاس .
فضل الرحیم رحیم ، خبر نگار ازاد
بالا
بازگشت