دستگیر نایل
معرفی دوکتاب ارزشتمند
این روز ها، دو جلد کتاب ارزشمند ( درست بنویسیم وفرهنگ واژه گان پارسی دری ) فاضل محترم ،احمد یاسین فرخاری را به دست اوردم که از ایشان، اظهار سپاس می نمایم.سال پار نیز گزیده ای از اشعار احمد یاسین فر خاری را برادر کهترش احسان فرخاری برایم لطف نموده بودند.که از خواندن این کتاب ها، لذت بردم و فیض ها گرفتم جناب احمد یاسین فرخاری، از فرهیختگان فرهنگ، نویسنده، پژوهشگر ،شاعر ومترجم شناخته شدهء دهه های پسین جامعه ادبی وفرهنگی افغانستان است.که در داخل وخارج از کشور ما، نام بلند و آشنا دارد.
فرخاری،در زمینه های سخن و زبان فارسی، پژوهشهای جامعی انجام داده که میتوان از آنها بعنوان منابع وریسرج استفاده کرد.احمد یاسین فرخاری، در سال 1340 خورشیدی در شهر زیبای فرخار ولایت باستان تخار چشم به جهان کشوده ولیسانس خود را در سال 1364 از دانشگاه کابل، در زمینه ی زبان وادبیات عربی، ودو گواهینامه را در رشته ی ژور نالیزم، زبان وادبیات فارسی در سالهای 1369 _1373 از دانشگاه های خارج از کشور،بدست اورده است.فرخاری،سالهای دراز در دانشگاه کابل، دانشگاه دعوت وجهاد ، ودانشگاه ساینس وتکنالوژی وابسته به ( مسلم وردو لوج)، به تدریس زبان وادبیات عربی، ادبیات دری و ژور نالیزم ، پرداخته است.افزود برآن، در موء سسات بین المللی بحیث مترجم متون ادبی،خبرنگار،عضو هیات تحریر و مدیر مسوول مجله های دری وعربی خدمت نموده است. جناب فرخاری،با زبان های مهم بین المللی چون: انگلیسی، فرانسوی،اردو، عربی ، دری و پشتو تسلط دارد و در آثار تحقیقی خود از این زبان ها،استفاده میکند.کتاب هاییکه تا کنون از خامه ء استاد فرخاری اقبال چاپ یافته اند و مورد استفاده تشنه گان فرهنگ وادب قرار میگیرند اینها اند:
1 _ دستور سخن ( روش املای دری )
2 _ سکوت قرن: ( سروده هایی از شاعر در اوزان عروضی ونیمایی.)
3 _ سگرت والکهول (از نظرگاه تاریخ ، علم طب و دین )
4 _ هفت مقاله در شعر و شاعری( بحث هایی در باره ء فنون ادبی وتیوریهای شعر وشاعری)
5 _ الشعر الافغانی الحدیث ( تدوین و ترجمه به زبان عربی بیش از سیصد پارچه شعر شاعران افغانستان )
6 _ الا قاصیص الا فغانیه ( ترجمه ء داستانهای کوتاه برخی از نویسنده گان افغانستان، به زبان عربی )
7 _ فردای دیروزین ( دومین مجموعه شعری شاعر ، در قالب های نیمایی وعروضی.)
8 _ درست بنویسیم( فرهنگ تشریحی املای زبان فارسی )
9 _ فرهنگ واژ گان پارسی دری به عربی ( واژه گان دخیل فارسی در زبان عربی )
جناب فرخاری، کتاب ها و رساله های زیادی هم در دست چاپ دارند که از جمله میتوان از :
1 _ زبان ها و زمان ها ( رساله در زمینه ء زبانشناسی تطبیقی)
2 _زبان و ادبیات دری، در دراز نای زمانه ها در چهار جلد، در زمینه ی تاریخ و ادبیات فارسی از قدیم ترین زمانه ها تا امروز
3 _ المبتدا و الخبر ومایتصل بهما ( بحثی است در دستور زبان عربی )
4 _ شاخ ارغوان ( گزیده ای شعر های امروز شاعر )
5 _ خلقت انسان، از دیدگاه ساینس وقرآن ( ترجمه از زبان عربی، به فارسی )
6 _ شعر و موسیقی ( تیوریهایی در زمینه شعر و موسیقی و پیوند انها با هم )
افزود برانچه گفته امد، مقالات زیادی از نویسنده در مجله ها، روز نامه ها و نشریه های بیرون مرزی را که به نشر رسیده اند، نام برد.
کتاب « درست بنویسیم» استاد احمد یاسین فرخاری ، شامل بحث هایی در زمینه املا ، چگونه بنویسیم،متشابهات غلطی های مشهور و فصل های ویژه ای دیگر که درست نگاری و اشتباهات مشهور را مشخص کرده است.این کتاب، با پیشگفتاری به خامهء پروفیسور محمد افضل بنو وال،استاد دانشگاه کابل و آغازین سخن گوشنواز ودلنشین از خود نویسنده با خاطراتی از سالهای کودکی تا دوران پیری و چگونگی نظام آموزشی همراه با هنجار هایش ،شروع میشود که خواندنی است.ونشان میدهد که ما، در دوران آموزش خود، چه فراز وفرود ها وکژ ومژ های نظام اموزشی را طی کرده ایم خود و حتا استادان ما نمیدانستیم که در اصول گفتار و نگارش ما چه خطا های نا بخشودنی صورت می گرفته است. و کوتاه سخن هم در بارهء پیشینهء زبان و رسم الخط پهلوی فارسی و داخل شدن زبان و رسم الخط عربی بجای پهلوی است.کتاب « درست بنویسیم» با قطع و صحافت زیبا و میناتوری شده ء رنگی در 2000 نسخه، از طرف انتشا رات سعید انجمن هنر و ادبیات افغانستان در کابل، به زیور چاپ آراسته شده است.به عنوان مثال یک بخش از کتاب را تقدیم خواننده گان عزیز مینمایم:
تعدد نشانه ها برای یک صدا :
« ...مشکل دیگری که خواندن و نوشتن را در زبان ما به دشواری مواجه میسازد، کاربرد چندین نشانه برای یک صدا است.ریشه ی این مشکل، بر میگردد به وجود حروف ویژه ی عربی ( ت- ح-ص – ض – ط – ظ- ع ) در الفبای ما. به نمونه های زیرین نگاه کنید:1 _ دو نشانه « همزه، ع» برای صدای ( ای) در واژه هایی مانند: ابر و عصر
2_ دو نشانه « ت، ط» برای صدای ( تی) در واژه هایی مانند:تسکین و طبیب.
3 _ سه نشانه « ث،س،ص» برای صدای ( اس) در واژه هایی مانند: ثمر، سنگ وصخره و....
پس اگر برای کسی گفته شود که مثلا بنویس « سزا» او میتواند این واژه را به ( 12 ) شکل مختلف بنویسد به ترتیب زیر: ثزا، ثذا، ثضا،ثظا، سزا، صذا، صضا، سظا، صزا، صذا، صضا وصظا » ... در همه موارد یاد شده چنانکه دیدیم، صدای « س و ص» =( اس) است وصدای ز،ذ، ظ و ض =( زید ) پس مشکل اشتباه نویسی، ناشی از تعدد نشانه هاست، نه چیزی دیگر...»
کتاب « واژه گان پارسی_ دری» که از طرف انجمن بین المللی ادبیات اسلامی ، با تیراژ یک هزار نسخه با قطع وصحافت زیبا در 285 صفحه با پیشگفتاری به خامه استاد اسحاق نگار گر آزین یافته وبه چاپ رسیده است،چگونگی داخل شدن واژه گان فارسی،در زبان عربی را توضیح میدهدکه هردو زبان چگونه از یکدیگر،تاثیر پذیر بوده اند وداد
وستد های واژه گانی میان انها صورت گرفته است.در جایی میخوانیم:« .......با در نظر داشت همه ی این موضوعات، سوال دیگری مطرح بحث قرار میگیرد، و ان اینکه ایا در قرانکریم واژه های بیگانه وجود دارد، یا نه؟ در این مورد دانشمندان، دو نظر متفاوت دارند.گروهی به این عقیده اند که واژه های غیر عربی در قرانکریم،وجود دارند و مثال ان طه، الیم،الطور،والربانیون است.که واژه های سریانی اند.همچنان واژه های صراط، قسطاس،و فردوس به زبان رومی است.و...گروه دیگری بدین باور اند که در قرانکریم، واژه های بیگانه به صورت قطعی وجود ندارد.وهمه واژه های امده در قرانکریم، به زبان خالص عربیست.زیرا خداوند فرموده است: انا جعلناه قرانا عربیا « الزخرف_ 3 » ویا « بلسان عربی مبین » الشعرء 195 » اما ابوعبید ه القاسم بن سلام ( متولد سنه 150 در هرات ) که از جمله دانشمندان بزرگ عصر خویش بوده و در علوم فقه ، لغت و حدیث دسترسی کامل داشته، در این مورد چنین میگوید:« بنظر من تصدیق اقوال هردو گروه بجاست.زیرا واژه های الیم، الطور، فردوس والربانیون و... در اصل عربی نبوده بلکه دارای ریشه ی عجمی اند.مگر واژه ها به زبان عربی راه یافته اند و به مرور زمان اصالت عربی کسب کرده وعربی شده اند.سپس قرانکریم نازل گردیده که این واژه ها در ان با واژه های عربی امیزش یافته است. پروفیسور محمد کبیر سابق امر دیپارتمنت زبان وادبیات عربی دانشکده زبان وادبیات دانشگاه کابل میگوید که در قرانکریم (66 ) کلمه اصیل فارسی دری وجود دارد مانند: ابریق، استبرق سجیل فتیل و ... که اصالت این کلمات در فرهنگهای متعدد ومعتبر زبان عربی مانند لسان العرب، مختار الصحاح ،المنجد ،معجم الوسیط ، لاروس و ..نیز به تایید رسیده است.... بگونه مثال واژه استبرق در ایت: متکین علی فرش بطاینها من استبرق وجنی الجنتین دان(الرحمن 54 18 ص 57) ابریق ( بصورت جمع ) در ایت: با کواب واباریق وکاس من معین (12 الواقعه 18 ، 18 ، ص 7 ) به همین ترتیب واژه های بیشمار دیگری در احادیث رسول الله( ص) موجود است که همه ریشه پارسی دری دارند. بگونه مثال مشک در حدیث الطیب طیبکم المسک ،لجام در حدیث: « من سیل عن علم علمه ثم کتمه الجم یوم القیامه بلجام من نار » (2 ،ج 2 _ ص 336 ،ص 593 )L
احمد یاسین فرخاری، از نویسنده گان و پژوهشگران غنیمت و ارجمند زمان ما، در زمینه های زبانشناسی،ادب و فرهنگ فارسی است که تا کنون خدمات شایسته ای در رشد وغنا مندی زبان فارسی،انجام داده است.برای جناب فر خاری،عمر پربار، و قلم توانا در شگوفایی فرهنگ وزبان، آرزو میکنم.وتشنگان فرهنگ وادب را به خواندن این کتاب ها دعوت مینمایم.
یاد داشت:
از انجا که نوشتن حرف های ( ای، تی ، اس ، زید ) لاتین بشکل خودش ممکن نبود، با معذرت که به همین شکل به نوشته آمدند.
_____( جون 2009 _ لندن )
بالا
بازگشت