ياداشت : قرار است مجمو عه چند مقاله اي كه در واقع باز تا ب تا ب دهند فعاليت نشراتي روزنامه  انيس در هشتاد ودو سال است در كتا ب به اذ ين چاپ اراست ګردد .

ااز دانشمندان و قلم به دستاني كه در مو رد نشرات انيس از سال ۱۳۴۵ به اين سو اْطلا عات دارند  به ادرس

زير ارسال فرمايند .  محتا ج مدير مسوول روز نامه ملي  انيس

 

نو شته : فيض الله محتاج   

زمانیکه بحث از رسانه و روز نامه نگاري می آید، روز نامه ملی انیس بمثابه نمونه یک رسانه پرمخاطب، آشناو معرف بخش تاریخ روز نامه نگاری افغا نستان  مطرح میگردد.

زیرا این روز نامه در تا ريخ روز نامه نگاری افغانستان بمثابه یک رسانه مختلط با طرزدید مردم و دولت مبین و معرف برخی وریداد ها و تعريفګرسيا ست هاوكار كرد هاي دو لت  ها در هشتاد شش سال اخیر است.

45 نسخه ای که در15ثور سال 1306 به همت و حمایت زنده یاد غلام محی الدین انیس به آذین چاپ آراسته شد، محتوا آن شماره ها تاحدی معرف و بیانگر رویداد های بود که در متن و حول و حوش افغانستان یا اتفاق افتاده بود و یاهم در حال رخ داد و اتفاق بود.

اما اهسته اهسته اين روز نا مه راه به بساط خانه ها دوا ير دولتي مكاتيب و ساير صنوف جامعه باز كرد ودر دل ديد مردم اعتماد به دست اورد .

چکیده محتوا شماره نخست روز نامه انیس با دید امروز بیانگر و تعریف گر برخي  رویداد های روز از زاویه عينیت، دقت، انصاف و تعادل فقط در شهر كابل بود ، اما آنچه که بعد ها در صفحات انیس پیراسته و چاپ شد، سرآغاز برای ترویج عناصر اطلاع رسانی با روحيه دقت، انصاف و تعادل با شرط حفظ و احترام سيا ست دو لت ها بود.

آنچه را که غلام محی الدین انیس منحیث آیده های نخستین در مفکوره خود پرورش داده بود، حوزه نفوذ و مخاطب یابی آن بدون شک، شهر کابل دستگاه اداره عامه بود. اما مساعدت زمان، فضا و مکان برای انیس این مجال را داد تا در مدتی کمی نه تنها  شهروندان کابل و دستگاه حاکمیت التفات جدی بر نحوه نشرات انیس نما يند  بلكه به اكثر و لا يا ت كشور راه  پيمايد ومخا طب جستجو كند .

انیس در روز گاری به نشرات  شروع کرد که، دنیا دگر اهمیت کتاب، سواد و اطلاع رسانی را شناخته بود. در شهر کابل بویژه در دستگاه اداره عامه بودند افراد و اشخاص که بر اهمیت و مبرمیت اطلاع رسانی آگاهی داشتند.

همین آگاهی به سرعت کمک کرد تا روز نامه انیس مورد حمایت یک طیف گسترده اهل سواد قرار گرفته و انگیزه حمایت برای تداوم کار آن تولد گردد.

اهمیت اطلاع رسانی انیس:

در زمان پادشاهی شیر علی خان 1296- کم کم یک طیف محدود بر اهمیت کتاب، نشرات و چاپ آگاهی پیدا کرد.

یکی از اقدامات، ماندنی، مدرنیزه گونه و تجدد طلبان امیر شیرعلی خان تأسیس كارخانه تولید و ترمیم سلاح های جنگی و ایجاد مدرسه نظامی به سبک کشور های اروپایی بود.

يكجا با اين اصلاحات چاپ خانه مصطفاوي دركابل ایجاد، و برخی کتابهای مفید و مورد ضرورت به اضافه شمس النهار نخستین روز نامه چاپی اقبال چاپ يافتند .

در این زمان نخستین نمونه چاپی نقش مهرشده در پاکت است که در زمان دوست محمد خان چاپ شده و بدلیل آنکه نخستین مطبعه بنام مصطفاوی بوده، ممکن این پاکت درهمین چاپ خانه تهیه شده باشد.

برخی منابع مدعی اند که، به ادامه آن مجله ای بنام کابل نشرات داشته ولی آنچه که مسلم است نخستین نشریه در عصر شیرعلی خان بنام شمس النهار بوده است.

به ادامه نشر شمس انهار سراج الا اخبار افغانستان که در سال 1290 تأسیس و برخی محققین نخستین روز نامه افغانستان آنرا میدانند.

از جانبی چاپ نشریه بنام کابل در حدیک نقل قول بي پايه بوده اسناد و مدارک که دال برموجودیت نمونه از آن باشد در کتابخانه های کشور و آرشیف ملی نیست.

 نشر شماره های هفده و هجده شمس النهار که در آن شمس النهار کابل بود، زمینه گمانه زنی ها  را در مورد نشریه کابل به وجود آورده است ..

در یک چنین فضایی زمینه برای نشر یک رسانه آزاد و بیطرف در کابل مساعد شده بود لذا مرحوم محی الدین انیس زمانیکه در سال 1300 به کشور باز گشت بدلیل دوری از وطن بزبان های  ملي تسلط نداشت.

جهت آموزش زبان در هرات به فراگیری زبان دري مبادرت و در مسجد سعدیه که روز گاری در بطن خود تفتازانی را پرورش داده بود، یکبار دیگر به پرورش انیس مبادرت کرد.

به استناد برخی گزارش ها  زنده ياد  محی الدین انیس درمدت دو سال زبان دری را فرا گرفته و نخستین اثر خود را بنام نداي طلبه افغان، نشر کرد.

در سال 1306 با برگشت بکابل به نشر روز نامه انیس همت گماشته و این روز نامه بدلیل استقلال نشراتی مورد استقبال گرم مخاطبان قرار گرفت.

تبأسی از روایت برخی اکابر مطبوعات  (محترم ولی زلمی) چون در کابل جایگاه این نشریه خالی بود، اکثر کسانیکه سواد داشتند. محتوا این روز نامه را بعد از نشر دست یاب و دست بدست همه داشته ها ي ان  خوانده ميشد 

 

 

 

---

بالا
 
بازگشت