بصیر کامجو
آلمان
جون 2009 میلادی
مغز انسان
مغز بمفهوم کل ، عضوی است که در بدن تمام جانداران نقش مرکز سیستم عصبی را د ارد. فرمان همه حرکات وفعالیت های بدن از مغز صادر می شود . مغز انسان نیز شبکه پیچیده ای از رشته مدار های عصبی است که تمام احساس ها در آن پردازش وسازمان داده می شود وپیوسته در همه فعالیت های اختیاری و غیر اختیاری مشغول است . این ماده نرم گوشتی به انسان اجازه سخن گفتن ، گوش کردن ، دیدن ، فکر کردن، آموختن ، آمیزش ودرک احساسات ، شناخت اهمیت زندگی و بقاء را می دهد وشب وروز بدون وقفه کار می کند .
مغز یگانه اندامی است که در هنگام تولد نسبت به سایر اندام های بدن انسان به مرتبه بلوغ یافته خود نزدیک تر است . مغز انسان درزمان تولدش حدود 300 تا 400 گرم می باشد وتمام سلول های را که اوتا آخر عمر نیاز دارد در مغز وجود میداشته باشد . وبگواهی علم ، رشد مغز در سن 18 سالگی متوقف می شود.
این عضو خیلی ملفوف نزدیک به « 2 % » وزن انسان را تشکیل می دهد که حد اکثر عرض آن 14 میلی متر ، طول آن 167 میلی متر ، وارتفاع آن 93 میلی متر بوده و در درون جمجمه قرار دارد ودر واقع یکی از دو بخش دستگاه عصبی مرکزی می باشد .
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مغز یک شبکه مبهم عصبی است
وزن طبیعی مغز یک انسان عادی در حدود 1300 تا 1400 گرم می باشد . وازاینرو نسبت وزن مغز به وزن کل بدن در انسان از تمامی موجودات زنده بیشتر است . 20% از کل اکسیژنی که در بدن پمپاژ می شود، به مغز می رسد. و در حدود 75 میلی لیتر از خون در هر دقیقه به مغز پمپاژ می شود. وقریب به « 30 % » کل انرژی حاصل شده وجود را مصرف می کند .
وزن مغز انسان از مغز فیلها کوچکتر واز میمون ها بزرگتر است. وزن مغز فیل در حدود 6000 گرم می باشد و متناسب به یک هزارم وزن بدن اوست واز میمون معادل 95 گرم ، وزن مغز گوریل 600 گرم ، مغزگربه ها حدود 30 گرم ومغزسگ ها در حدود 72 گرم ـ اندازه گیری شده است .
ساختارمغز هنگامیکه چیزی را یاد می گیریم تغییر می کند . دانشمندان بر این باورند ، هر بار که یک فکر جدید به ذهن انسان خطور می کند و یا چیزی را در ذهن خود حفظ می کند، یک پیوند عصبی جدید در مغزاو ایجاد می شود. بدین مناسبت تمرینات فکری پی در پی انعطاف پذیری مغز را بیشتر کرده وزمینه ساز تسریع روند تفکر در انسان میگردد .
میزان توانائی دانش وآگاهی و نواندیشی مغز به حجم یا وزن آن ارتباطی ندارد. بلکه تفکر واستفاده بیشتر از آن باعث تقویت حافظ و رشد خلاقیت مغزی درانسان می شود . همچنان هیچ دلیلی وجود ندارد که وزن و حجم مغز یک دانشمند بزرگتر از یک فرد عادی باشد . زیرا در اثر تحقیقات انجام شده روی مغز البرت اینشتین ( 1879 März 14.ــ 18 . April 1955 ) نشان می دهد که حجم ووزن مغز او کمتر از حد متوسط (تقریبا ً نزدیک به 1375 گرم ) بوده است . (1) موجودیت هوش بالای « اینشتین » بوسیله پیوند های ایجاد شده میان سلول های عصبی مغزش ومشغولیت مسلسل تفکروی بوده است .
در مغز انسان حدود 000 000 000 000 100 بیلیون سلول وجود دارد وبصورت یک شبکه پیچیده بایکدیگر در همبستگی وارتباط هستند . (2)
مغز زن هابراصل ساختار بیولوژیکی نسبت به مرد ها در حدو 100 گرم سبک تر است . این بدان معنی نیست که خلاقیت فکری زنان نسبت به مردان کمتر باشد. از همه مهم تر این است که سلول های عصبی زنها نسبت به مرد ها 11 % زیاد ترمی باشد . (3 ) که باعث ارتقاع قدرت تحمل پذیری و مهر ورزی در آنها میگردد .
مغزسر انسان در داخل جمجمه ، ونخاع درداخل ستون فقرات ، جای گرفته است . مغز سر را پژوهشگران بهداشتی تشریح کـــــرده اند که عضوی است محــل روح نفسانی و مرکب از : « مخ » و« اورده » و« شرائین ، غشائین رقیق » می باشد .
مخ ( دماغ اکبر ) :
ــــــــــــــــــــــــــــــــ
بزرگترین قسمت مغز است ودارای دو نیمکره است وبوسیله رشته های عصبی محکم و سفید رنگ بهم متصل اند . پیوند دو نیمکره نیز از طریق همین رشته های عصبی صورت می گیرد .
مخ مرکز احساسات ، تفکر و
حافظه
است. نیمکره چپ مخ حرکات
طرف راست بدن و
نیمکره راست حرکات طرف چپ
بدن را کنترل می‌کنند. هر نیمکره کارهای ویژه‌ای را
نیز انجام می‌دهد.
نیمکره چپ
درآموزش زبان ، فراگیری علم ومعرفت
،
تفکر ریاضی و منطق ، تخصص دارد. نیمکره راست انجام دادن کارهای ظریف
هنری ،
موسیقی
را کنترل می‌کند.
تالاموسها * مرکز
تقویت پیامهای حسی مانند
چشم ، درد و ترس هستند و پیامهای حسی را قبل از اینکه به
قشر« مخ » برسند
تقویت می‌کنند.
مخچه ( دماغ اصغر ) :
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مرکز عصبی که در « پشت و زیر مخ » جا گرفته و دارای دو نیمکره است که بوسیله رشته تارهای عصبی به بقیه قسمتهای دستگاه عصبی مرتبط می باشد . مخچه در کار کنترول فعالیتهای ماهیچه ای به مخ کمک می کند . عمل مخچه عبارت از تنظیم انقباضات عضلانی و حفظ تعادل بدن می باشد . برای انجام این کار چشمها و گوشها وضعیت داخلی بدن را به مخچه خبر می دهند ومخچه ماهیچه ها را طوری کنترول می کند که موازنه بدن برقرار بماند .
بصل نخاع :
ــــــــــــــــــ
" نخاع را بنام حرام مغز یا مغز مهره پشت یاد می کنند وماده نرم و سفید رنگی است که بصورت رشته ای درون ستون فقرات جای دارد "(4) واز دماغ فرود آید وشاخه اش در اندام رود .
مگر « بصل نخاع » يا « پياز مغزتيره » یکی از مهمترین اجزای مغز است و از ماده سفید ورشته اعصابی تشکیل شده است که درقسمت پايين « نخاع » و برجستگی حلقــــــوی واقــــــع شده وزن آن نزديک « 7گرم » و طولش « 3 سانتيمتر » است . قاعده بالای « بصل نخاع » در جمجمه و قاعده پايينش در ستون مهره ها قرار داشته وآسیب وارده به آن مرگ را به دنبال دارد .
بصل نخاع مرکز بسياری از اعمال انعکاسی ست و فعالیت اندامهای داخلی بدن را اداره می کند . مخصوصاً عمل دستگاههای تغذيه ، قلب ، ششها و اندامهای گوارشی را تنظيم ميکند. اهميت بصل نخاع را در تنظيم اعمال تغذيه از اينجا ميتوان دانست که اگر تمام قسمتهای مغز جانوری را بجز بصل نخاع بردارند جانور زنده ميماند ولی اگر به بصل نخاع کوچکترين آسيبی وارد شود اختلالات گوناگونی بوجود می آيد و باعث مرگ ميگردد.
عبور نور ازقرنيه چشم نيز از انعکاسهای مربوط به بصل نخاع است . بصل نخاع مرکز انعکاسهای زيردر بدن نیز می باشد :
1ـ مرکز تنفس ،
2 ـ مرکز کـُـند کننده حرکات قلب که کمی از مرکز تنفس پايين تر است وتحريک آن موجب توقف کار قلب در حال انبساط ميشود. اين دو مرکز را اصطلاحاً گره زندگی يا عقده عصبی فلورانس گويند.
3 ـ مراکز ترشحی ، که بالای مراکز تنفس و قلب قرار دارند. اين مراکز عمل گليکوژنی جگر و ترشح ادرار و ترشح بزاق را منظم ميکنند.
4 ـ مراکز بلع و جويدن و قی و سرفه نيز در بصل نخاع قرار دارد.
5 ـ همچنان مرکزی که قطر رگها را تغيير ميدهد در بصل نخاع جا دارد .
با عرض احترام
بصیر کامجو
منابع و مآخد :
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 ـ رجوع شود به صفحه : (www.dhm.de/lemo/html/biografien/EinsteinAlbert )
2 ــ رجوع شود به صفحه : (http://de.wikipedia.org/wiki/Nervenzelle ) و ــ
ــ (www.heise.de/tr/Die-10-Milliarden-Dollar )
3 ـ رجوع شود به صفحه : (iq.lycos.de/qa/show/346960/Wieviel-Prozent-vom-Gehirn-nutzt-der-Mensch/ - )
( *) تالاموس : هر يك از دو توده خاكستری كه در طرفين بطن سوم مغز قرار دارد و بخشی از ديواره جانبی حفره بطن سوم را تشكيل می دهد . فرهنگ معین .
4 ـ رجوع شود به کتاب : آنندراج ، فرهنگ فارسی ، نویسنده : محمد پاد شاه متخلص به « شاد » سال 1888 میلادی هندوستان .
5 ـ جهت معلومات بیشتر اکادمیکی رجوع شود :
ــ فرهنگ بزرگ راوینس بُورگر ، اولریک هوس والد ، کورنیلیوس ریتنگ ، چاپ : اوتو مایر ، ج 2 ، ص 186 ، متن آلمانی سال 1992 .
ــ (www.egbeck.de/skripten/12/bs12-41.htm -)
ــ (www.studentshelp.de/p/referate/02/6188.htm )
ــ (www.sunhome.ru/journal/19748)
ــ (Неожиданные свойства человеческого мозга - Наука - Yoki.Ru)
بالا
بازگشت