صديق وفا
گشايش دريچهءبسوی گفتمان
در رابطه به همايش وسيع مؤرخ 19 اپريل 2008 نيروهای ملی ودموکرات افغانستان در اروپا، برداشتها، واکنشها، گزارشها وبينشهای گونه گون ارايه گرديد، من هم منحيث يکی از شرکت کننده هـــای اين همايش و علاقمند تفـــاهم، همسويی وهمياری نيروهای ملی، مترقی ودموکرات ميخواهم طور فشرده، مؤجز و روشن ابراز نظر نمايم:
طوريکه در نبشته نخستين خود پيرامون اجلاس ياد شده اشاره ای بجـــا نموده وگفته بودم که " نميتوان ازهمايش 19 /4/2008 نيروهــــــــای ملی، مترقی ودموکرات منعقده کشور هالنـــــــــــد توقعات وانتظار خارق العــــــــاده وخارج از امکان را داشت که بتواند همه نا ملايمات را يکسره همـــــــــوار سازد وراه چنـــــد ساله را به يکشبه طی کنـــــد" روند جلسه بر حقانيت اين پروگنوستيک (Prognosticate) يا پيشگويی عينی وقرين به حقيقت مــا صحه گذاشت، دشوار بود وهست که از همچـو اجلاس آنهــــــم در عالمی از ابهــــــــام وفقــــــدان تجربه کافی کار مشترک وجمع آمــــــد عناصرونيروهــای خيلی هــــــــا دُور ازهــم بويژه با ترکيب نامتجانس ومتلون آن انتظـــار داشت که همه ناملايمات را همـوار نموده وهمــه خواهشات را برآورده سازد.
مبرهن است که بعد از فروپاشی نظام دموکراتيک در افغانسنتان نيروهـــــــای مترقی امّا سرخورده وبازمانده های جنبش چپ دموکراتيک، راههـــــــا وانديشه هـــای متفاوت را بخاطر بيرون رفت از وضعيت مطرح کردند وهنوزهم شايد راههــای تازه ای راپيشکش کنند، در انبوه از راهها دوگرايش جلب توجه مينمايد، يکی تکيه بر شيوه های کلاسيک که همانا نگرش به رشد نيروهــــــــای مـــــؤلده وبرانداختن مناسبات توليـــد ميباشد،که تحت عنـــــــــوان ايجاد دولت واقعاً دموکراتيک از آن ياد آورشده وهمزمان مبارزه مسالمت آميز را نفی نمی نماينـد ولی در اين عرصه نخست بايد به احياء وبازشناسی نيروهای مؤلده وتشخيص آن پرداخت، چون کارگر ودهقـــــــانی با درجه رشد وآماده گی لازم وجود ندارد واز جانبی با پيدايی نيروهـــــــای ُخرده مالک وخُرده بورژوا وساير اقشار وطبقات متوسط وضع چنان دگرگون شده که دريافت حلقه اتصال زحمتکشان نهـــــايت دشوار ومبهــــــم گرديده است، هکذا هنــوز زير ساختهای اقتصادی ومدنی لازم در افغانستان بمثابه شروط استقرار متعـادل سرمايه داری در اين کشور بميان نيامده، چه رسد به آماده گی هــای گذار به جامعه بالاتر، خشونت وانتقام گيری که ميراث گذشته است با صد هــــــا عوامل سد کننده ديگر برای گذار جامعه به نظام مترقی کماکان سر راه نيروهای تحـــــــــول طلب ودموکرات قد بر افراشته ومانع بزرگ ساختمان جامعه عاری از تناقضات ومخالفتهای شديد است، که اين همه خواهـــان سرد سازی انقطابات وناهمگونی هابوده ومستلزم سپری کردن يک دوره طولانی مبــارزه مسالمت آميز وقانونی بوده ومتضمن گذار به چنان شرايطی ايست که تئوری ها راهش را دريابد ودهها مطلب ديگر که حتا تذکر آن پيش از وقت به نظر ميرسد،هرچند بعضی ها با برخورد نقادانه با گذشته و بکار برد شيوه هـای نوين ميخواهند راهگشايی کنندو معيارهـای تازه ای را فرا راه قرار دهند، ولی در نتيجه گيری هــــا بازهم به همان راه وروش کلاسيک تاکيـد می ورزند، چنانچه ايشان برهـان ودلايل اين انتخاب راهم پيشکش نموده اند، که پرداختن بدان دراين بحث نمی گنجد، نگرش دومی عبــــــارت از گزينش متــــــحول ساختن تدريجی نظــــــام سياسی افغانستان از طريق وسايل مسالمت آميـز وقانونی ايست، که تکيه بر ارزشهـای دموکراتيک قانون اساسی ودفاع از منــافع زحمتکشان در کار اين روند برجسته گی ويژه ای دارد، چنانچه بيشترينه نيروهـــــــای گِرد آمده در همايش هالند با سود از ارزشهای دموکراتيک قانون اساسی کشور به راجستر احزاب شان پرداخته اند و با استفاده از قانون در انتخـــابات رياست جمهوری وپارلمانی اشتراک ورزيده اند ودر حقيقت طرفداران نظريهء متحول ساختن تدريجی نظام سياسی افغانستان ميباشند .
در اجلاس يا همايش اپريل 2008 هالند توقع ميرفت که طرفداران هردو گرايش کنارهم قرار گيرند وپيرامون انديشه ها وطرز ديد شان اظهار نظر کنند، امّا روند تشکل اجلاس بنابر کمبـــــــــود تجربه سازماندهنده گان آن از يکطرف وشتابزده گی ها وامتياز دهی ها وامتياز گيری ها نتوانست به سمت همسويی های فراگيرتر راهيابی کند، چنانچه طرفداران گرايش اولی بنابر دلايلی که داشتند ودارند از شرکت در اين اجلاس اباء ورزيده وديگران را به شرکت در سيمينار فراخواندند، کميسيون تدارک با هوشياری توانست پيشنهــاد شرکت در اجلاس ومتعاقباً سمينار را تاييد کند، شخصيتهـــــــای مستقل سياسی که تاکنــــــون وابسته گی تشکيلاتی به هيچ يک از سازمانهـــــــــای شرکت کننده در همايش وهمچنان خارج همايش ندارند، مفکوره شرکت همسان در اجلاس و سمينار را به کميسيون پيشکش نمودند، که مورد پسند واقع گرديدو به آگاهی عامه رسانيده شد، امّا اعلاميه هـــــا وواکنشهای بعدی راه شرکت برخی رفقـــــــــا در همــايش را مسدود وگويا ايشان شرکت در همايش را تحريم نمودند، بدينترتيب همايش به مرکز تجمع وگردهمايی طرفداران گرايش دومی که عبارت از حاميان متـــحول ساختن نظام سياسی افغانستان با وسايل مسالمت آميز ودر چوکات قانون اساسی افغانستان ميباشد مبدل گرديد.
قابل ياد آوری ايست که طرفداران اين طرز ديد که عناصر اصلی شرکت کننده در همايش را تشکيل ميدادند، نسبت سالها دوری از همديگر ومبارزه در مواضع متفاوت ازهم ونزاکتهـــای بميان آمده در اين سالهای دشوار نتوانستند بصورت دقيق از طرحهـــــای همديگر مستفيد شوند، چون فضا طوری بود که هريک سازمان تلاش داشت که در اخذ مواقع، گرداننده گی ها، برجسته بودن ها وسخنرانی ها از همديگر عقب نمانند، چنانچه هريک عضو کميسيون وابسته به هريک از سازمانهـــا وجناحها قبل برهمه متوجه اين امر بود که حريف کوی سبقت نبرد و گويا نزد سازمان ورفقای خود کم نيايد، با چنين روحيه مسلط بر روان همايش دشوار بود که اجلاس را حلال همه نا ملايمات دانست.
ما شاهد هستيم وبيم آن ميرفت که نسبت چنين گرايشهــا وتمايلات اجلاس نتواند به نتايج حد اقل برسد، روی اين ملحوظ اهل خرد وکارشناسان که نقش شخصيتهـــای مستقل سياسی در آن برجسته بود بدين آراء شدند که با وجود همه کشمکشها، اجلاس بايد با نتايج مثبت پايان يابد، به اعضـــــای کميسيون وهمچنان مسئوؤلين اروپايی سازمانهـــــــا واحزاب دوست پيشنهـــــــــاد گرديد، تا اگر در مقطع کنونی پيرامون تشکل سازمان واحـــــد سراسری که آرزوی ديرينه همه ماست نايل شده نمی توانيم، لطفاً توجه فرماييد که به نتايج حد اقل که عبارت از ايجاد کميته مشترک ذيصلاح بوده واين کميته توانايی تداوم اين پروسه را داشته باشد نايل آئيم، همان بود که در اثر فشار متواتر اشتراک کننده ها توافق بعمل آمد که کميته مشترک ايجاد شود ودريچه يی بسوی گفتمان باز گذاشته شود.
گفتمانی که سر آغاز تفاهم وتوافق پيرامون اهداف ودورنمای استرتيژيک اين روند باشد، آشکار است که بدون داشتن يک خط مشی روشن ونصب العين مشخص دشــــــوار است در تاريکی به سر منزل مقصــــود که همانا همسويی در رابطه به انتخاب درست وپاسخ منطقی به پرسش چه بايد کرد است رسيد، داشتن برنامه های طويل وعريض جوابگوی پرسش کنـــــــونی نميباشد، اوضاع کنونی درک همه جانبه اوضاع را توأم با تيز هوشی وتيز بينی ميخواهد که برخی سياستگذاران مـــا از آن بهـــــره کمتر دارند، کسانی که شوق سياست دارند، بايد تيز هوش وسخت کوشا باشند، تنبلی هـــــا وُکنــــد ذهنی ما رابجــــــايی نمی رساند، کسانی که سياست می کنند، بايد به همه مسايل ونزاکتهــای سياسی وديپلوماتيک وتفاهم آگاهی همه جانبه داشته باشند، در حاليکه شماری فقط شعـــار های عام را سر ميدهند وهمينقدر ميدانند که چگونه نظريات خود را به کرسی نشانند وحريف را مات کنند، در سياست مات حريف هدف است ، ولی با وسايل مقدس ومروج ، نه با وسايل وابزار کهنــه وفرسوده اختلافات لسانی وقومی ويا تحريکات ملی وناسيوناليستی که کار برد اين شيوه های منسوخ آنقدر به جنبش ونهضت مضر است که بدتر از وسايل دين ومذهب است که دکانداران دين پيشه نموده اند.
با اين همه ناملايماتی که فرا راه اجلاس اپريل نيروهای مترقی افغان در کشور هالنـد وجود داشت، رسيدن به تفاهم وتوافق پيرامون ايجاد کميته يی که اين روند را ادامه دهد وهمچنان تفاهم در مورد صدور پيام واحــــد و توافقنامهء واحد ولو که از نگاه طرح سياسی آن، تسلسل جملات وطرز امـلاء وانشأء بسا نواقص دارد، کار بزرگ ودستاورد قابل لمس اين همايش ميباشد.
اگر منصفانه قضاوت شود، نايل آمــدن به گشايش چنين دريچه گفتمان ميان سازمان هـا واحزاب دوست وهمسو با شرکت فعال شخصيتهـــای مؤثر سيـاسی بزرگترين نتيجه و دستاورد همــايش مذکور بوده وتوقع بيشتر ازآن پيش از وقت ونامناسب خواهد بود.
چون ساير رفقا ودوستان جنبه هاوضعفهـــای تخنيکی اجلاس وميکانيزم وطرز پيشبرد آنرا مورد کنگاش وانتقاد قرار داده اند، من در اينجـــــــــــا فقط ياد آور ميشوم که به استثنـــای دو، سه بيانيه تحريری وقبلاً آماده شده که جنبه های تحليلی داشت ويکی دو سخنرانی شفـاهی وابراز نظر مناسب، علمی وکارشناسانه بيشترين بيانيه هــــــا وابراز نظريات يا خارج موضوع بودند يا در سطح نهــايت نازل ومبتدی برای کتله ای که خود سالها عمر شان را در مبــــــــارزه سياسی سپری نموده وچنين برنامه های طويل را بار ها در نشرات وسايتهـای انترنيتی به خوانش ونقد گرفته اند وحتا خود آنرا در اوضاع واحوال مختلف تنظيم وترتيب داشته اند، زايد وخسته کن به نظر ميرسيد، با خوشبينی به آينده تابناک وعاری از شتابزده گی به همين چند نکته بسنده کرده واميد است، هرچه زودتر کميته مشترک بمثابه کميتهء نخست فعـال شود وبااستفاده از تجارب وخلا هـای کميسئون قبــــلی وانگشت گذاری به نواقص وکمبودی هــــــای اجلاس ياد شده، طرح های تازه وبرازنده را پيشکش ودر تحقق آن مسوؤلانه وکارشناسانه مبادرت ورزد،در اين کميتــــــه نبايد محـاسبات تنگ گروهی، سمتی، لســانی وتمايلات شخصی چيــــره شود، ورنه سرنوشت بهتر از اجلاس را نخواهد داشت.
بالا
بازگشت