اکادمیسین دستگیر پنجشیری
ای میهن من وخنجر خاورمن
هستی سپر قاره ء پهنا ور من
پیغام زمان وزنده گی را بشنو
از" بام جهان" وچشمهً باورمن
"فروغ هستی "
چراغ انجمن، (1 ( و جشن گل سوری ، ارمغان
نخستین کنگره ء بین المللی تاجیکان جهان است
در دهم سپتمبر 1992میلادی ،همزمان باکشاکشهای خونین میان دولت پروفیسور ربانی وشورای انسجام ، به دعوت کمسیون تدارک نخستین کنگرهء بین ا لمللی تاجیکان جهان ،باید ازطریق مزارشریف عازم شهر دوشنبه مرکز تاجیکستان مستقل میشدم . دران برهه ء تاریخ ، مردم بی سلاح وبیگناه شهر کابل ،" ازهزار جناح " زیر ضربات هما هنگ تنظیمهای تندرو ونظامیگران قرارگرفته بود و از بمبارد مان وحشیانهء شورای انسجام به رهبری حضرت صبغت لله مجددی وجنرال حمید گل.رنج وعذاب میکشید شیران سرخ در زنجیر وحصار لاشخواران خسیس پاکستا ن افتاد ه بود . خانه ها بیفروغ وکلبه های پیرامون شهر کابل به خاک یکسان وویران شده بود ، ،ازدل سنگ سنگ کوه آسمایی ، خشت خشت خانه های خراب شهر کابل ، از بندبند تاکها وتاکستانهای کو ه دامان ، از موج موج پلنگینه پوشان پنجشیر ودره های پروان به یک سخن ازدل ودامان کوهپایه های هندوکش بیدار نعره های آزادی بلند میشد مردم بپا خاسته وطن با الها م ازجنگهای آزادیخواهانهء اول ودوم وجنگ فاتحانه ء میوند ،علیه دخالت مداخله و تجاوز تنظیمهای تندرو پاکستا ن خاورمیانه ء عربی پرخاش و مقاومت دادخواهانه خودرا آغاز نهاده و با مرگ پنجه نرم میکرد . درچنین فضا وهوا ی دود آگین ومرگبار ، سفرما از شهرکابل به مزارشریف آغاز شد . این سفر نیز خالی از خطر نبود . هرمسا فرباید ازسه قلمرو، (پکول دستارو کلاه زبان لهجه ومذهب ) ، عبور میکرد ولی سفر فرهنگی ما از مزارشریف تا دوشنبه بدون هیچگونه خطری با هوا پیما ی ویژه ء رییس جمهور تاجیکستان نو استقلال انجام یافت . درین کنگره نماینده گان تاجیکان 12کشور ازسه قاره ء جهان دعوت شده بود در جلسه عمومی انجمن بین المللی تاجیکان ،.به نماینده گان کنگره امکان سخنرانی فراهم شد دران گردهما یی من نیز سخنرانی کردم و دران سخنرانی موجز ، اوضاع پیچیده ء نظامی – سیاسی وگرایش روبه قهقرا ( پسروی ) جامعه پر آشوب و بلاکش ما افشاء گری شد .
در نخستین کنگره ءبین ا لمللی تاجیکان جهان ،زمینه ء ملاقاتها ی دوستانه با شهروندان دوشنبه مرکز تاجیکستان وشهر تاریخی " خجند " نیز فراهم شده بود . این جانب نیز با استفاده از فضای با ز همبسته گی بین المللی مردم ودولت نوبنیاد تاجیکستان مستقل ، درشهر ها ومرکز شهرداری " خجند " درزمینه ء کشاکشهای خونین تنظیمهای تندرو ، برای کسب وحفظ قدرت سیاسی و پیرامون توازن قوای اجتماعی وملی ودورنما ی ناروشن وغمناک وضع سیاسی وامنیتی افغانستان به ویژه پیرامون دخالت مداخله وتجاوز آشکار وپنهان نظامیگران پا کستا ن سخنرانی و افراطکارهایهای مستبدابه ء میرثخواران استعمار بریتانیای کهن را افشا ء گری کرد .و بیرق مهمان افتخاری شهرداری " خجند" را بدست آورد . همچنین سروده ء پر تب و تاب "چراغ انجمن " (1) را که پس از دوسال واند ما ه زندان سیاسی و رهایی از حبس ابد (حاکمیت دکتر نجییب لله ) ، در فضای فرهنگی سیاسی وروانی مغشوش افغانستان آفریده بود درحضور نماینده گان نخستین کنگر هء بین المللی تاجیکان جهان ودرمحافل باشکوه فرهنگی شهرتاریخی "خجند " با همه احساس دوستی وهمبسته گی بین ا لمللی قرأت کرد تا یاد گارمقاومت دادخواهانه ء تا جیکان ودیگر اقلیتهای ملی ومذهبی افغانستان علیه تجاوزا ت گسترده ء بنیادگرایان پاکستا ن کشورهای عربی خاورمیانه ومربیان خون آشام انگلیسی وجهانی آنان باشد درین کنگره هشتصد تن از تاجیکان 12 کشور جهان ازجمله 25 نماینده از انجمن نویسنده گان افغانستان اشتراک ورزیده بود .
بیاد باید آورد که " تاجیکان " یکی ازا قو ا م آریایی ( 2) ،خراسا ن بزرگ (3) وافغانستان معاصر میباشد .
تاجیکان با تخاریان قبل ازهمه به روایت مستند زنده یاد استاد دکتر عبدلاحمد جاوید "با سغدیان وباختریان ازیک تیره وتبار بوده اند . درزمان درخشش تمدن یونان - باختری همزمان باگسترش خط هنروفرهنگ یونانی وتوسعه شغلهای مالداری و رشد کشاورزی و آبیاری قبایل ناحیه های شمال بیش از پیش متحد شدند به زنده گی شهرنشینی واسکان روی آورد ند باز ار ،تجارت وحرفه ها رونق بیشتر یافت وهنر یونان وبودایی جای هنر یونان - باختری راگرفت " ( 4) "
درنیمه دوم قرن ششم تو رکا ن درخوارزم ظهورکرد پس ازغلبه بر "هیتالیا " ( یفتلییان ) ( 5 ) با تخارییان در آویختند و غلبه یافتند . . . " و لی سرنوشت زحمتکشان ترک وتاجیک تخار، در جریان کار زنده گی ومبارزه ء طولانی علیه ستمهای ملی واجتماعی ودرنتیجه آشنایی با زبان ادبیات دین رسوم وفرهنگهای رشد یابنده همدیگر ، بارشته های همبسته گی ملی چنان گره خورده است که سیلاب کور طالبان وسیاست نفاق افگنانه اداره ء تکقومی وتک صدایی کنونی هرگزتزلزلی بر بنیاد استوار دوستی ریشه دار این دوخلق آورده نتوانسته است درمبارزات انتخاباتی آینده نیز صفوف این اقوام زیرستمهای گونه گون ملی واجتماعی فشرده تر نیرومند تر وپایه دارتر میشود و فرآیند همبسته گی ملی مردم وطن واحد وتجزیه ناپذیرمار ا آهنگی شتابنده می بخشد .
آریاییان باستان خراسا نیان ومردم افغانستان معاصر ، هر یکی به درجات متفاوتی اساطیر روایات ادیان مذاهب طریقه ها سنن زبان ادبیات هنر ها وفرهنگهای مادی ومعنوی پر ارزشی را پرورش داده ، درغنامندی فرهنگ و تمدن گشن بیخ وپربرگ بار خراسان و جهان ، نقش تاریخی فعال و خلاقی ایفاکرده اند اقوام آریایی ازجمله تاجیکان افغانستان درپیدایی پرورش وگسترش آیین "مهر" میترایی ،زردشتی ، مانی ،بودایی برهمنی ،زوری ، دین ، مذاهب وطریقه های اسلامی نقش برجسته داشته اند ودارند ( 6)
قلمروسیاسی کشورما طی سده های متمادی گاه پهناور ودارای امپراتوریهای نیرومند ومتمرکز بوده وگاه کوچک و دستخوش تهاجمهای خونین جهانکشایان نیروهای تجاوزکار استعماری وابرقدرتها شده اند به همین دلیل هریکی ازین گروههای قومی واقلیتهای ملی ومذهبی کشور درحال حاضر با همسایه گان ما ، پیوندهای زبانی ادبی ومناسبات نزدیک دینی مذهبی تاریخی وفرهنگی داشته اند و دارند .
بیک سخن اقوام آریایی خر اسان و افغانستان بویژه تاجیکان ، ازباستان زمان تا دوران جنگهای ضد استعمار حضور ونفوذ بریتانیای کبیر 1838- 1919 ، " صدور انقلاب " ازسوی اتحاد شور و ی ( 1978- 1992 ،) ودرمرحله ء حضور ونفوذ بی بند وبار قشون امریکا ، کشورهای عضو ناتو و "جامعهء جهانی" ، ( 2001 - 2008 ) شانه به شانهء یکد یگر تا قربانی سرجان مال و آخرین قطره های خون و " داشتن یک کلاه جای " از آزادی آب خاک زبانها هنرها ادبیات و گنجینه های فرهنگی همه گروههای قومی کشور بویژ ه از زبان وادبیات غنامند فارسی قهرمانانه پاسداری کرده اند ( 7 ) .
درحال حاضر نیز با تشکیل شورا های فرهنگی نهادهای مدنی احزاب سیاسی جبهه های متحد ملی و بهره جویی ازتازه ترین دست آ وردهای دانش وتکنالوزی معاصر دسترسی به کمپیوتر انترنت (تارنما ) رسانه های دیداری شنیداری مطبوعات جراید روزنامه ها به امید رشد و شگوفایی هنر زبان و ادبیات گشن بیخ ومیراثهای فرهنگی بسیار برگ وبار همه گروههای قومی افغانستان زنده گی کار مبارزهء آگاهی بخش میکنند وبا چنین تلاشهای پرامید انسانی ، حق حاکمیت وشهروندی خودرا باقبول رنجهای زندان تبعید سرکوب خونین وقربانی سروجان بدون تردید ، از کام نیروهای تجاوزکار داخلی وبین المللی ، دیر یازود به چنگ می آورند و درفش حماسه های ناتمام قهرمانان خراسان وهمبسته گی ملی خود را بر چکاد های سرکش پامیر شمشاد ،وکوهپایه های هندوکش و سلیمان به جنبش می آورند .
- موجز اینکه ، درجریان تهاجمهای پیاپی تاریخی جهانکشایان ، بویژه برقلمرو های آریانای باستان ، خراسان اسلامی وافغانستان دوران سیطره استبداد استعماری وقبیله سالاری ، فرارود ( ماورا أ لنهر ) سرزمینهای راست آمو ، ازخراسان زمین جداشد وامروز به نام آسیای میانه یاد میشود
- درنتیجه ء شیوع پالیسی نفاق افگنانه استعمار بریتانیا ی کبیر وحضور ونفوذ روسیه تزاری در آسیای میانه ، مناسبات کشورهای " فارس " (ایران شهنشاهی و آخوندی ) وکشورهای آسیای میانه به ویژه پس از انقلاب اکتوبر 1917م . روبه سردی گرایید .
- با استقرار امپراتوری احمدشاه درانی فرایند اسکان وسیطرهء قبیله های کوچنده افغان دربخشی از ولایات خراسان آهنگ شتابنده یافت همچنین درنتیجه حملات پیاپی افغانان برکشور هندوستان ، زمینهء گسترش نفوذ استعمار بریتانیای کبیر ، در نیم قاره ء هند کشمیر پشتونخوا ودربخشی ازقلمرو خراسان ( افغانستان معاصر) فراهم شد . شجاع الملک ازسوی لارد اوکلند بجای امیردوست محمد به حیث امیر افغانستان شناخته شد باقشون 12هزار نفری از سند گذشت در 25اپریل 1839 وارد قندهار گردید .درمی 1939 م مراسم تاچپوشی عاری از افتخار شجاع الملک نوه ء احمدشاه درانی درشهر قندهار از سوی فرماند هان استعمار بریتانیای کبیربا اجرای رسم وگذ شت لشکر تجاوزکار استعمار بریتانیا ی کبیر برگزار گردید ( 8) وبرای نخستین بار سردار اوکلند نماینده دولت سلطنتی استعمار بریتانیای کبیر و شجاع الملک درقندهار ومرکز امپراتوری احمد شاه درانی ، درپای معاهده اسارتبار کشوری به نام " افغانستان " مهر و امضاء کرد ند وازان پس این نام عاری از افتخار توسط امیران وپادشا ها ن وابسته به استعماربریتانیای کبیر بجای نام پردرخشش "خراسان " ثبت اسناد رسمی تاریخ معاصرکشور شد و ازهمان تاریخ تا امروز سیاست افغان سازی وهویت زدایی تاجیکان ودیگر اقلیتهای ملی ومذهبی افغانستان ازسوی امیران وشاهان افغان ، تحریک طالبان ، ودولت تک قومی حامد کرزی زیر شعار های "وحدت ملی " ، "خود کشی " ،برادرکشی زن ستیزی انتقامجویی و نسل کشی ، غنیمت گیری ورهزنی ، طبق نقشه ء سیطره جویانه وغاصبانه ء موءلف "دوهمه سقاوی " وبه قیمت زنده گی و رنجهای بیکران ملیونها زن ومرد پیروجوان بیگنا ه بی سلاح معیوب معلول یتیم بیوه معتاد و خلاف سنن پسندیدهء ملی ومذهبی مردم درگوشه گوشه ء وطن هنوز ا دامه دارد .
تندیسها و شهکارهای هنری بامیان و میراثهای فرهنگی پیش ازظهور دین اسلام به فتوای ملا عمر ، تنظیمهای سکون پرست عربستان و نظامیگر پاکستا ن با تعصب خشونت آمیزی ویران گردید.
موجزاینکه استعمار بریتانیای کبیر و میرثخواران آنان در دوسوی خط استعماری دیورند ، برای نسلهای امروز افغانستان معاصر ، شوربختانه سرگردانی تاریخی ، زنده گی تلخ وپرمشقت کوچنده گی ، کوبیدن یکنواخت میخهای خیمه ها ،فریاد استخوانسوز دوری جدایی "بیلتون " ، ،ناله واندوه ، آه وفغا ن ، کینه توزی انتقامجویی آدمکشی خودکشی بیگانه پرستی زن ستیزی خاشخاش سالاری ،رهزنی ، کشتار وذبح مردم بی گناه بیسوادی فقر وجهل موأ قت را ، بجا گذاشته اند که بزرگترین افتخار این سنن منسوخ بزرگترین شرمساری تاریخی برای امیران سلاطین شاهان و سربراوده گان قبیله های حاکم افغانستان میباشد
ولی با تغییر نام افغانستان به "خراسان " ، افغانان ودیگر گروههای قومی کشور بدون هرگونه تبعیض وامتیاز نژادی قومی وزبانی در وطن واحد و تجزیه ناپذیر " خراسان " ، به شهروندان برابر حقوق مبدل میشوند هستی وشعور اجتماعی آ نان نیزبسود همبسته گی ملی ودوستی ملل ومردمان وترقی اجتماعی تغییر کیفی میکند .
به یک سخن تاجیکان و فارسی زبانان خراسان کبیر ،به ویژه دردوران سیاه " بازیهای بزرگ " دوران استعمار کهن ومیراثخواران آنان ، زیر فشار امپراتوری روسیه تزاری ، دیگرگونیهای کیفی و تاریخی شوروی و دولت استعمار جوی بریتانیای کبیر ، به سه کشور " تاجیکستان " ، "ا فغانستان " ،" فارس " نامیده تقسیم وپراگنده شد وسپس در 1935 واوج قدرت فاشیزم هتلر ی ، نام تاریخی فارس به " ایران " تبدیل گردید ( 10 ) ولی علیرغم این همه ستمهای ملی واجتماعی و جلوه های نامردمی وآزادی کش دولتهای تک قومی وقبیله یی افغانستان ، با احساس همبسته گی ملی وافتخارمیتوان یاد کرد که درتکامل وانکشاف زبان فارسی نه تنها تاجیکان بل تورکان ، هزاره گان ،افغانان بلوچان نورستانیان و تمامی اقلیتهای ملی ومذهبی ی افغانستان ،ایران ،تاجیکستان ازبکستان ترکمستان ، آذربایجان ترکیه هندوستان پا کستا ن کشورهای عربی خاورمیانه وفارسی زبانان جمهوری خلق چین ،یهودان خراسان زمین وکشور کنونی اسراییل ، بدرجات متفاوتی نقش فعال خلاق وسازنده داشته اند ودارند ودرحال حاضر نیز این زبان ثروت سرشار ادبی علمی ، فرهنگی ووسیله ء قابل اعتماد تفاهم متقابل دوستی همکاری ونزدیکی میان همه گروههای قومی وطن واحد ما افغانستان وفارسی زبانان منطقه وجها ن میباشد
به مقیاس بین لمللی نیز بیشتر از دوصد ملیون فارسی زبان ، در12کشور جهان ازجمله درمراکز پژوهشی وخاورشناسی دانشگاههای کشورهای پیشرفته ء امریکا ،روسیه فدراتیو چین انگلستان ،فرانسه ،جرمنی ،سویدن هندوستان ترکیه مصر ، و حتا درکشور اسراییل به آموزش پژوهش وآفرینش زبان ادبیات فارسی وپاسداری از میرا ثهای فرهنگی وهنری شهر بخارا مشغول اند (11) با بیان این حقایق تاریخی بدون هرگونه تنگ نظری میتوان گفت که زبان فارسی یکی از زبانهای زنده ء بین المللی است بیش ازهمه زبانهای ملی افغانستان دربرابر هجوم واژه ها وزبانهای غنامند عربی منطقه وجهان معاصر قابلیت دفع وجذب دادوستد وقابلیت حیاتی داشته است ، تصادفی نبود ه است که از زمان سامانیان تا شاه امان لله وامیر حبیب الله کوهدامانی همه شاهان سلاطین وامیران تاجیک تور کتبار وافغان ، زبان فارسی رابه عنوان زبان رسمی وملی خویش داوطلبانه پذیرفته بوده اند . " ازهمین رو همه امور دیوانی ،فرمانها وسخنرانیهای امیران ... ازجمله امور دیوانی امیر عبد لرجمان وامیر حبیب الله سراج (12،) وکتاب های مشهور سراج التواریخ وتذکر ة الانقلاب ملافیض کا تب هزاره وآثار وترجمه های ادبی علمی وتاریخی محمود بیگ طرزی به روال .گذشته به زبان فارسی بود ه است .." . بنا برین تلاشهای موذیانه رهبران سیاست فرهنگی افغانستان برای فارسی زدایی مسخ وترجمه ء واژه های گشن بیخ دانش دانشکده ودانشگاه و.و.وغیره بنام "مصطلحات پشتو " ، جز " آب در هاون کوبیدن " وایجاد خصومت میان اقوام برابر حقوق افغانستان و کند کردن فرایند ( پروسهء ) " اتحاد ملی " وریختن تیل درچراغ نظامیگران پا کستا ن طالبان وتنظیمهای تندرو وابسته سلاطین نفتی کشورهای عربی خاور میانه وشرکاء جهانی آنان هیچگونه سود و ثمر شیرین و " کا م بخشی" دیگری ببار نه می آورد .
نتیجه گیری
ازبیان موجز این تحولات تاریخی چنین نتیجه گیری میتوان کرد که" زبان بازیها " و نیرنگهای رنگ ورو باختهء دوران تسلط " استبداد استعار ی کبیر وصغیر" محمد نادرشاه سردارمحمد هاشم سردارمحمد نعیم محمد گل مهمند ، رهبرا ن خیره چشم طالبان ، دولت فساد گستر، " تک قومی " وتک زبانی کنونی شوربختانه ،میراث شوم استعمار بریتانیای کبیر محافظه کاران امریکا بویژه میراث خام جوشی وتعصب مشتی از امریکاییان افغان تبار ولخضر ابراهیمی نماینده کافی عنان وگرداننده گان آشکار وپنهان " کنفرانس بن " جامعه ء جهانی اداره ء فساد گستر بوش وحکومت پادشاهی بریتانیای کبیر میباشد به باورم این میراثهای تفرقه افگنانه وانحصار طلبانه ، به فرایند همبسته گی رزمندهء ملی زحمتکشان افغانستان و به رشد وتکامل سالم زبان قبایل افغان بویژه به حل شفاف وشتابنده مسألهء ملی درافغانستان هیچگونه مساعدتی نتوانسته است ونمیتواند .
پیشنهاد
اگر رهبران سیاست فرهنگی دولت اسلامی واقعا وصا دقا نه به رشد وغنامندی زبان پشتو باوردارند باید بیدرنگ مرکز زبان های ملی اکادمی علوم افغانستان به ویژه مرکز زبان پشتورا با زبانشناسان ادبیات شناسان و کار آگا هان و رزیده تقویت کنند زبان وادبیات شفاهی قبایل درحال زوال افغانان ، بویژه های زبان وادبیات شفاهی واین گنجینه ء گوهر های ناب قبایل کوچنده افغا ن را با وسایل شنیداری دیداری به شیوه ء علمی ثبت ضبط طبع نشر و ازتندبا دها وسیلابهای گل آلود حوادث زمان نجات بخشند وبا چنین رسالت ورقابت سالم فرهنگی زبان پشتو را غنا وشگوفایی وبه زبان واقعا ملی ارتقا ء بخشند
دروضع کنونی زبان پشتو به غواصانی نیازدارد که نه ازراه توسل به ترجمه ء واژه های دانش و دانشکده دانشگاه فارسی وجعل به اصطلاح " مصطلحات " و ایجاد تفرقه میان گوینده گان زبانهای ملی کشور ، بل ازتگ ( ته) دریاهها ی زبان ،زنده گی جوشان وادبیات شفاهی قبایل افغان ، این گوهر ها ی پربها را بیرون آورند زبان و گنجینه ء مصطلحات زبان خودرا غنا و از طوفانهای تند حوادث زمان نجات بخشند
خلاصه غواصان افغان تبار امریکا درزمان کنونی در روشنایی این پند وپیام روشن مولانا جلا ل ا لدین بلخی که : -
" درتگ دریا گهر با سنگها ست فخرها اندرمیان ننگها است "
"مثنوی "
با پرورش زبا نشنا سان ، ادبیات شناسان وکار آگاهان شایسته ء زبان پشتو میتوانند وباید بدون جعل ترجمه وتحریف واژه های فارسی ودیگر زبانهای مردم افغانستان "گهرها ی ناب وفخر ها ی فرهنگ و زبان مستعد به تکا مل افغا نان " را از تگ دریای پهناور زبا ن مادری وازدرون خیمه گاههای سیاه زنده گی دردناک کوچنده گی قبیله ها ی افغان بیرون آورند .نقد ضبط ثبت طبع نشر وبه غنامندی زبان ملی ورسمی پشتو وتأمین تساوی حقوقی همه گروه های قومی ساکن کشور خدمت نمایند ودرقد م نخست و به هرقیمت ممکن ، زمینه ء انتقال دکتر شعور و گنجینه های فلکلوریک اورا ازکشور کا نادا به مرکز زبانهای اکادمی علوم جمهوری افغانستان فراهم کنند
دست آوردهای نخستین کنگره ء بین ا لمللی تاجیکان جهان
شایسته ء گفتن است که به خاطر غلبه بر ین همه میراثهای شوم تفرقه افگنانه و نا به هنچار تاریخی فرهنگی دوران استبداد سیاه قبیله سالاری زمیندار ی –اربابی واستعمار کهنه نو وامپریالزم به تاریخ دهم سپتمبر 1992 میلادی برای نخستین بار " گنگر ه ء تاجیکان جهان " به ابتکار جاودان یاد عاصمی رییس اکادمی علوم تاجیکستان وهمکاری جناب مومن قناعت ودیگر شخصیتهای فرهنگی وادبی تاجیکستان افغانستان وایران درشهر " دوشنبه " تشکیل گردید
در روشنی مصوبات نخستین "کنگره ء تاجیکان جهان " و ارادهء آزاد فارسی زبانان این حوزهء فرهنگی ، در ماه جون سال روان ( 2008 ) توسط مقامات بلندپایه ء افغانستان ایران وتاجیکستان " مرکز پخش رادیو تلویژیون مشترک این سه کشور فارسی زبان" درتاجیکستان تعیین شد (13) . آن لحظه های تاریخی چندان دور نخواهد بود که آواز رسای فارسی زبانان افغانستان ایران وتاجیکستان ازچکادهای سرکش پا میر و بام جهان و از د ل ودا مان تاجیکستان جوان نشروپخش شود ، وبه رشد غنا و گسترش اندیشه های پیشرو آزادی دموکراسی ترقی صلح ودوستی وهمبسته گی ملل ومردمان افغانستان ایران تاجیکستان منطقه وجهان نقش فعالی ایفا نماید .
نقدی برشیوهء کار گزارشگرمحترم بی.بی.سی
همچنین با شگفتی وشادی از طریق بی.بی.سی. آگاهی یافتم که نخستین گام عملی وجسورانه درراه روشن دوستی ونزدیکی خلقها وادبیات سه کشور فارسی زبان؛ افغانستان ایران وتاجیکستان به تاریخ 6سنبله سال 1387 خورشیدی درکابل نهاده شد وجشنواره " گل سوری " سرانجام پس از صدها سال وقرنها تأخیر، در دل خونین آسیای آتشدل وبیدار ، به ابتکار "بنیاد اندیشه " ؟ برگزارشد ( 14) درین جشنواره از جمله پنجصد شعر از سخنوران افغانستان تاجیکستان وایران نزدیک به صد شعر آن وارد مرحله رقابت گردید واز آن میان ، سه شعر از سه شاعر زادگاه دقیقی ورابعه بلخی شایسته مقا مهای اول دوم وسوم شناخته شد اشعار شایسته ء مقامهای اول ودوم وسوم و9 شعر برتراز سوی "هیأت د ا وران" ارزیابی نقد و گزیده شد ، هیأت داوران ازاستاد ان زبان سخن وادبیات فارسی سه کشور افغانستان ایران وتاجیکستان ترکیب وتعیین شده بود .
ولی از شیوه بیان گزارشگر بی.بی.سی نا گفته پیدا ست که رهبران سیاست فرهنگی دولت اسلامی وبریتانیای کبیر، با برگزاری جشنوارهء گل سوری چندان خوشبینی نداشته اند زیرا گزارشگر بی.بی.سی. خلاف راه ورسم واصول ژورنالزم معاصر آگاهانه به ذکر نامهای داوران وبرنده گان جوایز نه پرداخته اند .
نام کامل وهویت " بنیاد اندیشه . . ؟ " نیز به علت تعصب افراطی کارگزاران افغانی بخش فارسی بی.بی.سی. مثله وحذف شده است . اگر چنین تعصبی درمیان نمی بود ؛ اصولا باید "بنیاد اندیشه .. " به درستی معرفی میشد که : چی وقت ؟ درکجا ؟ وازسوی کی ؟ به کدام اهداف ؟ و بنام کی پایه گذاری شده ا ست ؟ چرا این ابتکار فرهنگی به گونه مشاعر ه ء "محمدگل خان مهمند" در رسانه های دولتی وبیرون مرزی بازتاب گسترده نیا فت ؟ ، چرا نا مهای تمویل کننده گان این همایش بین المللی پنهان شد .؟ و چرا شماری از استادان دانشگاه کابل ، کانونهای ادبی شخصیتهای ومقامات بلند پایهء فرهنگی به دعوت کارگزاران " بنیاد اندیشه ء ..." تمکین ودر نخستین همایش سه کشور فارسی زبان به علت تعصب زبانی ، یا ازبیم ازدست دادن شغل مزد معاش یا نبود وسایط ترانسپورتی وبهانه های دیگر اشتراک فعال نتوانستند ؟
چرا میان گفتا رو کردار رهبران سیاست خارجی افغانستان چنین شگافهای ژرفی به نظر میرسد ؟ . ومغایر شعار میان تهی ادعای دوستی با همسایه گان و "ناوابسته گی به محافل امپریالستی " ، کینه وخصومت نژادی قومی زبانی و ادبی خودرا آگاهانه یا بر اساس ترسب تعصبات سنتی دوران استبداد استعماری شاهان وامیران افغان عریان میکنند و بر هرگام مثبت حلقه ها و کانونهای ادبی و فرهنگی تاجیکستان ایران وافغانستان با بدبینی وکژنگری ، مهرسیاه تحریک و نفوذ بیگانه میزنند ودر فرجام چرا واکنش آهنگرانه ء واصولی استاد محب بارش علیه این برخورد تنگ نظرانه در گزارش بی .بی سی. ودیگر رسانه ها دولتی وغیر دولتی درون مرزی بیرون مرزی باتاب لازم وگسترده روشن نیافت . و.و.
سخن آخر
به هرحال ؛ با بیان موجز نقش آفریینده تاجیکان ودیگر ا قلیتهای ملی میهن واحد وتجزیه ناپذیر ما در غنامندی زبان فارسی ، اینک سروده ء " چراغ انجمن " (15) واین ارمغان همبسته گی فرهنگی و ادبی تاجیکان افغانستان و حوزه ء فرهنگی ما را پس از 16سال انتظار ، به پیشواز پایه گذاری نخستین رادیو - تلویژیون فارسی زبا نان تاجیکستان افغانستان وایران و آغاز کار طرح اسناد اتصال خط آ هن ایران افغانستان وتاجیکستان و به امید استحکام دوستی وهمکار ی ادبی وفرهنگی ملل ومردمان منطقه وجهان به وسیله تارنمای آریایی به نشر می سپارم .
- بگذار که برفراز " دریای خروشان پنج و آمو " پلهای نوین دوستی خلقها آباد گردد . و گذرگاه " انجمن " (16 ) به بازوان " کارگران جوان" میهن ما تسخیر شود واین بزرگ راه تاریخی به دوستی وهمکاری سنتی تاجیکستان افغانستان ملل ومردمان آسیا ی میانه ، نیم قاره ء هند و جنوب شرق آسیا نقش سازنده وفعالی ایفا کند
- بگذار که نسلهای آگاه امروز وفردای میهن ، در راه روشن نیاکان و رفته گان با فرهنگ خراسا ن زمین ، گامهای آگاهانه به پیش نهند وبه همکاری دوستی همنوایی وشگوفایی زبانها ادبیات و فرهنگهای ریشه دار ملل و مردمان افغانستان تاجیکستان ، ایران منطقه وجهان ما خدمت میهنپرستانه نمایند
باعرض حرمت
چراغ انجمن (1)
از دیار نوشهیدان میروم با دل پرخون مهمان میروم
خانهء امید تاجیک جهان نزد فرزندان " سامان " میروم
با سلام تا جکان میهنم سوی خلق تاجیکستان میروم
ازخراسان ودل خاورزمین درخجند و در زر افشان میروم
با پیام آتشین دوستی ازدل پنجشیر و پروان میروم
کابل ما چون بود افسرده دل در دوشنبه شگوفان میروم
چون نیم ماهی مرداب "وطن " سوی آموی خروشان میروم
دوست دارم بسکه شعر رودکی از مزار "شاه مردان" میروم
ازهرات وغزنه وبلخ وتخار با سپاه نور " یزدان" میروم
شد اگر تاراج "کوه نور" ما در دیار تاجداران میروم
تا بیابم گوهر گمگشته ام سوی پامیر و بدخشان میروم
درسمر قند وبخارای شریف با دوچشم ا شکباران میروم
سربه سنگ وصخره ها کوبیده ام گاه افتان، گاه خیزان میروم
شور آزادی نهان درسینه ام سوی آزادی پرستان میروم
با شعار دوستیی مردمان از دل شرق مسلمان میروم
آبهای رفته می آرم به جو ی از پی رسم نیاکان میروم
میکنم رهتوشه از نظم دری نزد یاران سخندان میروم
ارمغانی ما بود شعر و سخن باسرود عشق انسان میروم
گرسرود ما به آتش سوخت سوخت با درود " شهپلنگان " میروم ( 16)
گشته ام آزاد از زنجیر و بند همچو شیری در"نیستان " میروم
باز میجویم تبار واصل خویش با امید وصل یاران میروم
دررگ تاجیک آزاد جهان همچو خون گرم وجوشان میروم
تا برانم جغد جنگ از قاره ام با گروهی از عقابان میروم
باشدم د رکف " چراغ انجمن "
سوی فردای درخشان میروم
"ناله ء نیلاب "
مدارک
...............................
1 ) : چراغ انجمن : - اشاره به سروده ای است که نخست در ماه 1371 خورشیدی درشهر مزارشریف به آفرینش آن توفیق یافتم ودرنخستین کنگره ء تاجیکان جهان درشهرهای دوشنبه وخجند قرأت گردید وسپس درسال 1376 خورشیدی درص .ص.ص 49 ،50 و 51 گزینهء شعر "ناله ء نیلاب " در شهر پشاور طبع ونشر شد
2) : - میر غلام محمد غبار ، افغانستان بیک نظر ؛ چاپ دوم کابل ،موءسسهء اریانا،1367 ص اول.
3 ) : - میر غلام محمد . رساله ء خراسان . چاپ اول ، کابل ، انجمن تاریخ، 1326ص اول وص 32.
4) : - استاد دکتر عبدلاحمد جاوید ؛ سخنی چند درباره ء تاجیکان ، تاجیکان درمسیر تاریخی شکوری
5 ) : - علامه احمدعلی کهزاد ؛ وجه تسمیه " یفتل و یفتلی یکی از اعلام افغانستان " بنیاد فرهنگی کهزاد . نشرکرده ء تارنمای آریایی ، 10 اسد 1387 سویدن
6) :- دکتر خوش نظر پامیر زاد . تاریخ باستان شغنان ص 27 چا پ شهر دوشنبه - 1998
7) : - بلگرامی .اصغر حسن ، ؛افغانستان وهند برتا نو( 1907-1793) تر جمهء عبدالوهاب فنا یی صص 282 ، 284 ، 306 و 308 نشرکرده ء اکادمی علوم ج.د. ا
8) :- ف.انگلس . پیرامون افغانستان : مجموعهء مقالات ونامه ها ، ترجمه به زبان دری مسکو : پروگرس 1984 صص 80و90
9 ) : - کشورمارا فارس بنامید نه ایران * نوشته ء پروفیسور احسان یار شاطر برگردان : -
سالم سپارتک ،تارنمای آریایی 06 . 06 . 18- سویدن .
10) : - بی.بی.سی. صفحهء ویژهء تاجیکستان امروز
11 ) : - نگاهی برزمانه و کارنامه ء تجدد خواهی " سراج ا لا خبار" . نجم الدین کاویانی
آریانای بیرون مرزی
12 : - تاجیکان درقرن بیستم . ویراستار ومفسر : پر فسور ایرج بشیری ؛نشر نیما –
المان چاپ اول 1385 - 2006 ،
برگردان وتلخیص از : ن.کاویانی سخن برگرداننده صص7 - 31
13 ) : تعیین " مرکز رادیو تلویزیون مشترک سه کشور فارسی زبان
" تاجیکستان افغانستان وایران " ودسناوردهای فرهنگی تاریخی واجتماعی
این دستگاه نوبنیاد :-
14: سعید حقیقی ؛ پیرامون بنیاد اندیشه وجشن گل سوری گزارشگر بی.بی.سی 6 سنبله 1387 برابر به 27آگست 2008 م صفحه انترنتی
5 1 ) : "انجمن " : - نام یکی ازگذرگاههای تاریخی هندوکش بین پنجشیر وبدخشان شمال وجنوب افغانستان ، افغانستان وتاجیکستان و شمال وجنوب قاره ء پهناور آ سیا میباشد
16) : شهپلنگان : ترکیب " شهپلنگان " از اشعار مومن قناعت سخنور نامدار
تاجیکستان مستقل افتباس شده است .
اکادمیسین دستگیر پنجشیری
ایالت واشنگتن - امریکا
10 سپتمبر 2008 میلادی ( 20 سنبله 1387 خورشیدی )
بالا
بازگشت