هدف و ماهيت تغييرات در كابينه
نوشته : فيض الله محتاج
اقاي حامد كرزي رئيس جمهور اسلامي افغانستان در ساختار كابينه دست به تغييرات زد كه اين تغييرات در ميان افكار عامه با واكنش هاي متفاوت رودررو شد.
با تو جه به اوضاع در شرايط كنوني تغييرات چه پيامد مثبت و منفي را در عقب خود دارد، داغ ترين رويداد است كه، در مورد آن جامعه جهاني و شخصيت هاي مستقل با ديدگاه هاي مختلف ابعاد آنرا با تلقي و تعاريف گوناگون ارزيابي ميكند.
ماهيت و ضرورت تغييرات در مديريت سياسي:
در دنيا امروز سازمانها بصورت تدريجي بر مبناي مقتضيات محيط و عوامل درون سازماني مجبور به تغيير هستند.
اگر مديران سياسي ماهيت اين تغييرات را بر مبناي تقضايي محيط، نياز سازمان و اداره سمت دهي ميكنند، در واقع اين تحولات به معني پاسخگويي به مشكلات جامعه و مردم محسوب ميگردد.
زيرا يكي از راه هاي اعاده ثبات، تعادل و تحرك در مديريت سياسي تغيير چهره ها و جاگزين اشخاص كه برخوردار از تيوري، تجربه و مديريت موثر در امور رهبري باشند.
با آمدن چنين تغييرات شك نيست كه، يك تعداد اقشار، صنوف و جريانها به دلايل منافع شخصي با اصل تغييرات مخالفت كند. اما به دليل ماهيت و اهميت كه جهت اعاده ثبات در ساختار سياسي و اقتصادي هدف است، تغييرات ميتواند در دراز مدت اعتماد مردم را جذب نموده و سازمان نهاد را از فساد، بيكاري و بي تفاوتي به مسير تحرك، شگوفايي و موفقيت كمك نمايد.
اينك ماهيت تغييرات آقاي كرزي بر كدام تيوري و فرضيه متكي است، بايد مميزه ها آنرا در كارآيي، پيشينه تجارب و شايستگي مهره هاي كه جديداً به تصدي هاي نومكلفيت يافته اند، مطالعه كرد.
مضاف بر اين باور اكثريت افكار عامه به اين باور بود كه، در اثر نبود يك مديريت سالم در وزارت خانه هاي داخله و زراعت روز بروز مشكلات آنها در حال توسعه بود.
موتلفه هاي فساد، ارتشأ، تعيين كدر ها بر مبناي روابط و واسط تنديس اداره را در وزارتهاي داخله و زراعت به شدت مريض ساخته بود.
در صورتيكه در مورد تعديل اين مهره ها تصميم اتخاذ نمي شد، نه تنها مشكلات اداري در مربوطات آن دو وزارت توسعه بيشتر ميافت، بلكه تبعات سو آن بالاي امنيت كشور و اقتصاد كشور گستر ده ترميشد .
آقاي محمد زبير شفيقي مدير مسوول روزنامة ويسا در مورد تغييرات چنين ديدگاه دارد«تغييرات در وزارت داخله و زراعت يك ضرورت جدي بود. وضعيت امنيتي در كشور نه تنها بهبود نميافت بلكه مشكلات امنيتي با گذشت هر روز ابعاد تازه پيدا ميكرد.
نبود يك مديريت سالم و رهبري موثر زمينه ساز مشكلات ذكر شده محسوب ميگردد ضمناً وزير زراعت يكسال پيش اذعان كرده بود كه، ما به مرحله خود كفايي رسيده و تقريباً 91 فيصد خود كفا هستيم.
اما عملاً به اثبات رسيد كه، اين آمار بر مبناي ارقام و دقت مسلكي ارائه نه شده بلكه ميزان خود كفاثيي ما از 9 فيصد بيشتر تجاوز نميكرد. بلي وقتي كه وزير معارف به تصدي وزارت داخله منصوب شد، ايجاب ميكرد تا خلايي مديريت پر گردد، لذا جاگزين شخصي دگر به صفت وزير معارف بر مبناي همين ضرورت بود"
اما آقاي قسيم اخگر كارشناس مسايل سياسي و مدير مسؤول روزنامه هشت صبح در مورد ديد متفاوت دارد.
آقاي اخگر به اين باور است كه، «نارضايتي عمومي از شيوه مديريت و رهبري در وزارت داخله و زراعت به شدت در حال اوج گرفتن بود، ضمناً مردم چشم انتظار يك دگرگوني قابل توجه را در زمينه بهبود امنيت و مسايل اقتصادي داشتند.
لذا آقاي كرزي جهت دادن پاسخ مناسب به افكار عمومي متوصل به تغييرات در ساختار كابينه شد.
به باور آقاي اخگر احتمال دوم آن است كه، آقاي كرزي در اينده ميخواهد، مجدد خود را براي انتخابات كانديد نماينده لذا شكي نيست كه اين حركت وتغييرات آغاز يك كمپاين براي انتخابات آينده باشد. "
آقاي عباس دلجو تحليل گرو نويسنده چنين ميگويد:
«زمانيكه از دموكراسي و اراده آزاده شهروندان حرف ميزنيم ناگزيريم بپذيريم كه در كشور پولي اتنيك«كثيراالاقوام» مانند افغانستان كه بتأسي از جمعيت و اقوام گوناگون شكل گرفته است، دولت بايد مشكل متناسب اقوام را در ساختار حاكميت حل نمايد. تا از اين طريق عمده ترين گروه هاي قومي را جمع و حمايت آنها را در راستايي تحكيم امنيت و گسترش حاكميت فراهم سازد. اما شوربختانه تا اكنون اداره اين مامول به خوبي تمثيل نه شده است، »
افزون بر اين باور ها آقاي عبدالحميد مبارز معين نشراتي سابق وزارت اطلاعات و فرهنگ و رئيس اتحاد ژورناليستان ميگويد:
«انتقادات مردم در مورد ضعف اداره در وزارت داخله به دليل نبود امنيت در حال اوج گرفتن بود، اقاي كرزي به مردم و عده داده بود كه تغييرات عمده را در كابينه جهت حل مشكلات وارد خواهد كرد.
ضمناً آقاي اتمر به دليل ساختن يك سيستم موثر و كار آمد در وزارت انكشاف دهات موفقيت هاي بسياري كسب كرده بود.
درباره مؤثريت مديريت او افكار عامه مثبت فكر ميكنند، و اين تغييرات به همين منظور صورت گرفته است.
گفتني است كه، وزارت زراعت نظر به وعده هاي كه به مردم داده بود، ايفا نكرد، قيمت مواد ارتزاقي روز به روز بالا رفت و مردم ما با گذشت هر روز محتاج كشور هاي همسايه شدند، لذا به دليل نداشتن پاسخ مثبت وزير زراعت معزول و آقاي رحيمي به اين منصب منصوب باشد.»
با وجود ديدگاه هاي كه در مورد پيچيده گي پديده تغيير وجود دارد، نميتوان به صورت فرضي و احتمالي پيامد آنرا از پيش فرض ها استنباط كرد.
اما آنچه كه برمبناي تيوري مديريت و تجارب دگران قابل استنباط است دو دليل عمده در ضرورت تغييرات كنوني نقش فعال داشته است.
1- نياز تغييرات دروني براي تطبيق با رخ داد هاي ايجاد شده در خارج بدنه نظامي سياسي.
2- علاقه به پيش بيني توسعه در آينده لذا شك نيست كه با حادث شدن تغيير عوامل مختلف با هم متحد شده و در برابر پروسه تغييرات از خود مقاومت يا موضع متفاوت نشان دهند.
و يا دليل نياز كه در ماهيت اين تغيير وجود دارد، با گذشت زمان مقاومت هاي جنبه فردي گرفته و حضور اثر گذاري شان، گذشت زمان كمرنگ و كم تاثير ميگردد.
راه غلبه بر مقاومت هاي فردي:
مقاومت هاي كه در برابر اين تغييرا ت شكل گرفته اند وابسته به عوامل زير اند.
1- ويژگي هاي شخصيتي، نداشتن آگاهي از ماهيت تغييرات، نبود تعريف جامع از روند و فرايند تغييرات.
2- مقاومت هاي كه منشايي سازماني دارند، عبارتند از ساختاري، احساس تهديد و چند مميزه دگر.
اگر مديران كه به منصب جديد منصوب شده اند، در فرايند تغييرات بتوانند با عقلاينيت، پلان گذاري ستراتيژيكي، استفاده موثر از امكانات، فرصت ها و ظرفيت ها استفاده نمايند، بر مشكلات بالا پيروز شده و به منتقدين خود اثبات خواهند كرد كه، اين تغييرات بر مبناي كدام نيازي صورت گرفته است.
در وزارت داخله امكانات بسياري تا هنوز به صورت بكر باقيمانده در صورتيكه رهبر جديد اين وزارت از امكانات استفاده لازم نمايد، پرسش هاي بسياري پاسخ خواهند يافت.
تعيين كدر هاي مسلكي، توجه به امنيت شهروندان، مبارزه با قاچاقبران تطهير و تصفيه پست هاي مهم از عناصر فرصت طلب و استفاده جو ميتواند در جهت حل مشكلات نقش مؤثر داشته باشد.
وزير زراعت قبلي با وجود وعده هاي كه در راستاي خود كفايي به مردم داده بود.
اما عملاً مشاهده شد كه، سيستم زراعت به دليل مديريت ضعيف با چالش هاي عمده رو دررو شده و كوچكترين پاسخي در راستايي مقابله با مشكلات اعلام ظهور نكرد.
لهذ ا اگر بامشكلات شناخته شده مبارزه روشمند و موثر صورت گيرد تغييرات اگر براي يك ما ه هم باشد اثر گزاري مثبت بالا ي امنيت و توسعه سكتور زراعت خواهد داشت
بالا
بازگشت