نویسنده  : مهرالدین  مشید

 

 

استراتیژی امریکادرافغانستان پیچیده میشود؛ ولی تغییرنمیکند

 

هفت سال ازتجاوزامریکادرافغانستان گذشت ، اوضاع دراین کشورجنگ زده وپرآشوب هرروزبدترازروزدیگرمیشود، وضعیت امنیتی واقتصادی این کشورروبه وخامت میرود، فقروتنگدستی همراه بامهاجرتهاوآوارگی های ذلت بارافزایش مییابد. این جنگ بی معنابه گفتۀ روزبیوکلی ، پروفیسورحقوق دردانشگاۀ "نیوسوت ویلز"آسترالیاهرروزبیرحمانه ترازگذشته ازمردم قربانی بیشترمیگیرد،  بمباردمانهای کورهوایی نیروهای امریکایی وناتووتلفات افرادغیرنظامی بی اعتنابه انتقادات روزافزون حامدکرزی ازاین نیروهاشتاب بیشتری مییابندوباجاری شدن آسیابهای خون دراین کشورهنوزهم مزاح غرب بویژه امریکاپیرامون سرنوشت مردم این کشوربه سرنرسیده است؛ امادراین میان مقامات امریکا وناتوهرروزحرف ازاسترتیژی یی وراهبردجدید نظامی وسیاسی یی دررابطه به اوضاع افغانستان میزنند. این حرفهابرای مردم مابصورت کلافۀ سردرگمی درآمده اند که هرروزبیشترازروزدیگربرپیچیده گی وابهام آنها افزوده میشود.

اماآنچه تاحال پوشیده مانده است ، این است که آیاامریکادرمیان این همه تصامیم های به ظاهرلرزان خودفکر اساسی برای تامین امنیت ، آسایش ورفاه به مردم افغانستان داردویااینکه امریکابه صورت قطع مردم افغانستان راقربانی اهداف درازمدت خوددرمنطقه وجهان پذیرفته است . بسیاری گمانه زنیهابراین تاکیدداردکه امریکاسرگرم طرح بزرگ فرامنطقه یی است تاباعبورازدشواریهای منطقه یی افغانستان رابه مثابۀ پل عبوری برای رسیدن به  آن برگزیده است. بااین تحلیل هرگونه حرف امریکابرسرتغییراسترتیژی  اش درمنطقه بازی سیاسی بیش نیست، انعطافهای سیاسی آن درمجموع به مثابۀ سروتۀ یک کرباس اندکه باتوجه به دشواری هاییکه فراراهش قرارمیگیرد، برمصداق خاک افگندن برچشم مردم ازخودنرمش نشان داده وازتغییرتاکتیک هاواسترتیژی های خوددرمنطقه وجهان  حرف میزند. بعیدنیست که دراکثرموارد روی پلۀ دشواری هارقابت های داخلی امریکاباهمپیمانانش نیزسنگینی میکندکه برتصمیم گیریهای آن نیزتاثیرگذاراست وشایدکمترچرخش هاییرادرسیاست امریکایافت که مصداق واقعی اختلاف نظر وی باهمپیمانان استرتیژیکش باشند؛ زیرابیرون شدن امریکاازمحورمنافع جمعی  همپیمانانش ازهم پاشیده گی های سیاسی ونظامی همۀ آنهارادرقبال داردکه تحمل آن برای هرکدام زیانباروجبران ناپذیراست. درحالیکه به همگان آشکاراست، کارروی هرطرح استرتیژیک به وقت زیادی نیازاست وهزینه های هنگفتی میطلبد. ازسویی هم هزینه های هنگفتی درکاراست تا استرتیژی یی عوض شود ، شایدبازنگری یک استراتیژی هزینۀ کمی رادربرداشته باشد؛ ولی تعویض آن همراه باصرف هزینه های زیادوکمرشکن چالش ها ودشواریهاییرادرپی داردکه  دربسترآن منافع ملی وحیاتی آنهانیزروبه زوال میگذارد. ازهمین روبحث برسرتغییراسترتیژی ، آنهم ازسوی کشورهای بزرگ چون امریکاجرحرفی مردم فریبانه وسیاست بازیهای گیچ کننده وفرسایشی چیزدیگری نخواهدبود.

پس بااین حال میتوان برتغییراستراتیژی های منطقه یی امریکاباورمندبودکه بتواند تغییرات چشمگیری راروی اوضاع  افغانستان ، پاکستان یامنطقه برجابگذارد. طبیعی است که پاسخ نه است ، هدف اصلی ازاین مانورهادرتاریکی نگاه داشتن ملتهای مظلوم شرقی است که سیاست های آنهابه ظاهردرزیراهرم فشارهای مقاومت ومبارزۀ این ملتها نرمترجلوه مینماید. درحالیکه هدف اساسی ازاین خم خم رفتن هاقصدبدام افگندن مرغان آزاده است ، نه قصدرهایی آنهاورساندن آنهابه برج عاج رفاه وغرور، آنهم درزیرپاشنه های دموکراسی آتش افزاوتجاوزمنش بابخیه های نامناسب وناهمگون ازشعارهای کذایی وجناحی حقوق بشر. ساده لوحانه تراازاین نخواهدبودکه برچنین تغییراتی باورداشت وبه آن مهرتایید گذاشت.

این درحالی است که سیاست های تنگاتنگ منافع گرایانه میان امریکاوبریتانیابرهمگان آشکاروهمکاریهای صدراعظم های بریتانیاازتونی بلیرتاگوردون براون صدراعظم  کنونی آن بابوش وحالابااوباماآفتابی ونمایان است . حمایت گوردون براون ازبرنامۀ اوبامادرافغانستان گواۀ روشنی براین ادعااست . چنانکه دراین اواخر دیویدمیلیبند(1)وزیرخارجۀ بریتانیاگفت که اومنتظرفرمان اوباماهست  وافزوددرصورتیکه رییس جمهورمنتخب امریکاازبریتانیابخواهدتاسربازان بیشتری به افغانستان بفرستد ، دولت بریتانیافرستادن   نیروهای تازه به افغانستان راازواجبات خودمی شمارد.

منافع امریکاوبریتانیادرمنطقه وجهان چنان باهم گره خورده است که درنظرنگیری آن درتحلیل های سیاسی هرنوع بررسی ییراکمرنگ وناتمام میسازدوخیلی خوشباورانه خواهدبود، اگرپذیرفته شودکه گویاسیاست های امریکاوبریتانیادرمنطقه متفاوت است . اختلاف نظرهای سیاسی که گاه گاه میان اینهاپیش می آید، بیشترتاکتیکی اند تااسترتیژیکی ؛ زیراسیاست هاگاهی بصورت تاکتیکی تغییرپذیراند، البته ازجهت آنکه تاکتیک هارهگشااند، برای رسیدن به اهداف استرتیژیک واهداف استرتیژیک کمتردربرابرتغییرسیاست هارنگ میبازند. ازهمین رواست که ماگاهی شاهدابرازنظرهای به ظاهرضدونقیض شماری ازمقامات غربی پیرامون اوضاع افغانستان هستیم، این گونه اظهارات بیانگراهداف تاکتیکی ومقطعی آنهادررابطه به اوضاع افغانستان وکشورهای منطقه است ، نه بیانگرتغییراسترتیژی های درازمدت آنها . دغدغۀ پایان ناپذیرمقامات وسیاستمداران غرب رسیدن به اهداف استراتیژیک آنها درمنطقه است . نرمش های مقطعی وابرازنظرهای پرلطف آنها به مثابۀ چراغ سبزدرواقع به بیراهه راندن افکارعامۀ ملت های شرقی است تاباصحنه سازیهای سیاسی مردم آنهارادرتاریکی حوادث رهانمایند ویابه تعبیری درپشت صحنه قراربدهند . ازهمین رواست که مقامات غربی برای برداشتن چالش هایی ازفراه راۀ خودازافغانستان روزی حرف ازصلح ومذاکره میزنندو جوزلیلو(2)رییس پارلمانی ناتومیگویدکه جهانیان بایددرجستجوی راهکارجدیدی برای افغانستان باشند؛ زیرامعضلۀ این کشوردرشرایط کنونی راهی برای حل نظامی ندارد. ، جنرال مک مکرنین (3)فرماندۀ ارشدنیروهای ناتووامریکایی درافغانستان میگویدکه یگانه راۀ تامین صلح درافغانستان کارباسران محلی وتقویۀ آنهااست که سران سابقۀ طالبان نیزمیشوندکه قانون اساسی افغانستان رامی پذیرند وطالبان مسلح راقبول ندارند. به نظراوافغانستان کشوری است که درطول تاریخ حکومت های مرکزی درآن نیرومندنبوده وبیشترسیستم قومی ومحلی برآن حاکم بوده است وبراین تاکیدداردکه ازاین طریق بابی رابرای تامین صلح سراسری دراین کشوردق الباب نمود؛ زیرامردم خسته ازجنگ بالاخره ناگزیرمیشوندتابه پروسۀ صلح بپیوندند وزمانیکه خانم مرکل گزارش روزنامۀ گاردین (4)رابه نقل ازوزیردفاع این کشورمبنی براینکه اردوی آلمان درسال 2007 درحدودهفتاهزارمشروبات الکولی درافغانستان نوشیده اند، می شنودوازگفته های آمان (5)یک جنرال (بریدجنرال )آلمانی که گفته است ، آلمان برای نیروهای خوددرافغانستان تجهیزات لازم نمی فرستد، نیروهای آلمان دراین کشورشکست خورده است وتلاش های آلمان برای تربیۀ پولیس ملی افغانستان  ناموفقانه  است .. درچنین حالی بی صبرانه .

روزنامۀ فرانکفورت الگمانیه (6)چاپ آلمان به نقل ازخانم مرکل صدراعظم آلمان اعلام مینمایدکه اودرپی موفقیت های سیاسی درافغانستان است وجنگ راراۀ جل نمیداندو درخواست احزاب مخالف رامبنی برخروج نیروهای آلمانی ازافغانستان ردمیکند.

 

روزی دیگر درمیان این هیاهوی صلح خواهانه میدان نبردراداغ میسازند ومخالفان دولت رابه مبارزه می طلبند. لاس انجلس تایمز(7)، به نوشتۀ سباستین روتلا،  مقاپله باشبکه های افراطی رابه مثابۀ  جنگ سوم پیش روی اوباماارایه مینماید. این روزنامه نبردمخفی برضدشبکه های آوارۀ افراطی راخطرناک خوانده ومی افزاید که کلنتن بارسیدن به کاخ سفید بابمب گذاری درساختمان مرکزتجارت جهانی (دبلیو تی سی) وبوش دریازدهم سپتمبردربرابرحملات تاریخ سازالقاعده قرارگرفته است.  . زمانیکه این سخن حامدکرزی (8)راکه غرب باعلایم ونشانه های تروریزم مبارزه کرده است   ودرمواجه باریشه های اصلی آن ناکام مانده است ومدعی میشودکه  صدای اوشنیده نشده است واینرا صرف نظراز ارعدم آگاهی ویاعدم تمایل غرب عنوان میکند، درگوش اوباماطنین اندازمیشودوازگزارش روزنامۀ بوستون گلوب (9)درواشنگتن آگاهی مییابد که زیرعنوان  "بازی بابازی القاعده "نوشته است که اوباما که کشتن اسامه رادراولویت های دوران ریاست جمهوری خودقرارداده است واعلامیۀ ایمن الظواهری آنراواردمرحلۀ تازه یی کرده است واین روزنامه این همه را نشاندهندۀ ادامۀ بازی مبارزه باتروریزم میخواند.

. به صورت فوری تکان میخوردودست به سازوبرگ نظامی وقشون کشی بی فایده وزیانباربه افغانستان میزندوتصمین میگیردکه از 20 تا30 هزارسربازجدیدراواردافغانستان نماید، آسیابهای خون راجاری نمایدوبه خاک وخون کشاندن مردم مارادرفصلی دیگرادامه بدهد.

این درحالی است که بازی امریکازیرنام مبارزه باتروزیزم هرروزپیچیده تروبزرگترمیگرددوبه  اشکال مختلف مرزهای جدیدی رااحتوامیکندوآمیب وارپاهای کاذب خودرابه سرحدات تازه یی میکشاند. امریکاهرآن تلاش مینمایدتاباامضای توافقات جدید استرتیژیک بویژه باکشورهای آسیای میانه وکشورهایی چون اوکراین وگرجستان ، بسترهای تازه یی برای فراهم آوری تسهیلات برای مبارزه باتروریزم  آماده نمایدوباعقب زدن رقبای خود به نحوی دامن این مبارزه راازمرزهای کنونی اش گسترده تربسازد. چنانکه  سایت انترنیتی آبوت به نقل از"ام کی  بهادر"(10)یک دپلومات سابق هندی نوشته است،  درحالیکه توجۀ جهانیان روی نکتۀ افزایش ویاتقویت نیروهای امریکایی درافغانستان ومبارزه باتروریزم والقاعده قرارگرفته است ، بازی به مراتب مهمتروبزرگتردیگری درحال شکل گرفتن است. وی افزوده است مبارزۀ جامعۀ جهانی برضدتروریزم درافغانستان معنی یی جزحضوردایمی امریکادرمنطقه وجلوگیری ازنفوذ هرچه بیشترکشورهای همچون روسیه ، هند، ایران و چین رانداردونتیجه گیری کرده است که  امریکادرجستجوی اهدافی بالاترازشکست تروریزم درآسیای مرکزی است . وی به انتخاب جورجیابه حیث راۀ اکمالاتی ناتونموده وفزوده است که این انتخاب باعقب زدن نقش ایران وروسیه شایدبه مثابۀ بازی خطرناکی هندوکش راباردیگربه جنگ تلخی مواجه سازد. امریکاازیکسو برسرتغییراستراتیژی خوددرافغانستان  سخن میگوید وازسویی درعمل پابندهمان استرتیژی های کهنۀ خوداست که حرفهای مقامات امریکایی برمصداق "تۀ یک کرباس" مینمایاند. روزی مارک کمیت (11)معاون وزیرخارجۀ امریکامیگویدکه  واشنگتن براسترتیژی خوددرافغانستان تجدیدنظرمینماید. این تجدید نظر همانندتجدیدنظری است که دوسال پیش درمورداسترتیژی امریکادرعراق صورت گرفت   وروزی دیگرمیگوید(*) که امریکااسترتیژی خودرادرموردافغانستان به پایان رسانیده وبه شورای امنیت ملی این کشورسپرده است تادرموردآن ابرازنظرنمایدومی گویدکه بخش هایی ازاین استراتیژی دراختیارمردم عام قرارخواهدگرفت. ، روزدیگردررسانه ها(&)گزارش داده میشودکه امریکامسودۀ استرتیژی جدیدخودرادرموردافغانستان بررسی میکندواین مسوده رابه کابینۀ اوباماارایه خواهدنمود. وروزی هم خانم رایس

 درگفت وگوبافایننشل ($)تایمزوضعیت افغانستان راغیرایده آل خوانده ومیگویدکه بایدکنترول دولت برمناطققی که طالبان درآن هاحکمرانی میکنند، گسترده شودواستراتیژی ضدشورشی  گری دراین منطقه افزایش یابد،  باری دیگر روزنامۀ نیویارک تایمز(!)   به نقل ازدیویدکیلکولن مشاورسابق خانم رایس وافسرمتقاعداردوی استرالیا استرتیژی اوبامارادرافغانستان ناکام خوانده واوباماراازپیامدادامۀ نبرددرافغانستان که جنگ های شدیدی رادرپی خواهدداشت ، هشدارمیدهدداشته .  ونظربه گزارش های رسانه هادرروزهای اخیرخانم رایس ازعدم تغییراساسی استرتیژی ا مریکادرموردافغانستان سخن گفته است .

پس بااین همه راهکارهای زیکزاک ومتناقض غرب درافغانستان چطورمیتوان باوردکردکه امریکاسیاست های قدیم بریتانیارادرمنطقه کنارگذاشته است وباسروسامان دادن استرتیژی تازه یی کارتازه یی راآغازیده است .  این گفته سخن های پل فیتزالیند والیزابت گولد (12)نویسنده گان کتاب " تاریخ نامریی : افغانستان قصۀ ناگفته " به یادمی آورد که درجنوری آینده منتشرخواهدشد که  دریک تحلیل ضرورت تغییردرپالیسی امریکاراجع به افغانستان راحیاتی خوانده و حادثۀ ممبی رانیزدنبالۀ سیاست های امریکایی دانسته اندکه درپیروی ازسیاست های بریتانیادررابطه به آسیای مرکزی وجنوب آسیاشکل گرفته است . اینهابه ادامه افزوده اند:  امریکابنابرهمین پالیسی بنیادگرایی دردوطرف خط دیورندرابرضدشوروی سابق تقویه نمود. این سیاست اززمانی آغازشدکه "نرال اوتورن"یک افسرانگلیسی آی اس آی پاکستان رابه هدف ایجادبی ثباتی درافغانستان وهندبوجودآورد. همین استرتیژی سبب سقوط امان الله شاۀ جوان افغان شدکه بریتانیادولت قوی ومدرن اوراکه باعث بیدار ملتهای آسیامیشد، به ضررخودمیدانست وبرهمین اصل امریکانیزمخالف تقویۀ اردوی افغانستان جهت استحکام موقفش درامتدادخط دیورندبود. این تحلیلگران درآخرتصمیم امریکارامبنی برشمولیت چهارافسرپاکستانی به شمول حمیدگل درلست تروریست هاچرخش سیاسی یی میداندکه گویاامریکامیخواهدخودراازدنباله روی سیاست های بریتانیایی وپالیسی های زمان جنگ سردرهایی ببخشد. درغیراینصورت افغانستان مجبوراست که بسوی چین ، روسیه وهنددست همکاری وروابط درازنماید. سیاست های خصمانۀ امریکادررابطه به افغانستان سرنخ درازی داردکه ازتنش هامیان افغانستان وپاکستان درزمان داودخان بابوتورییس جمهوروقت پاکستان نیزمیتوان یادآورشدکه ازگذشته هابدینسوافغانستان راصحنۀ رقابت امریکاوشوروی سابق گردانیده است .  . این درحالی است که غرب بویژه امریکابه نوشتۀ نیویارک تایمز(13)که درراپورنزده صفحه یی خوددرموردپاکستان چنین نگاشته است :" دولت پاکستان ازوجودجنگجویان به  حیث ایجادکنندۀ توازن استفاده مینماید. اسلام آبادطالبان ودیگرجنگجویان رابرای روزهای بدخودنگهداری کرده است. فوج پاکستان وحکومت ملکی این کشوربنام طالبان ازغرب پول ووسلاح دریافت میدارد. درساحات قبایلی پاکستان هرگزنشانۀ عملیات نظامی نیست ، درآنجانه اردوی پاکستان حضورداردونه تانکهای این کشور، این یک جنگ سمبولیک است. اردووطالبان به مثابۀ دوستان نزدیک عمل میکنند ، زمانیکه جنگجویی کشته میشود، اردوی پاکستان درجنازه وخیرات اواشتراک میکنند. پاکستان ازوجودجنگجویان درساحه برای ایحادتعادل استفاده میکند، خوب آگاهی دارند . وهم ازگفته های رابرت گیتس ومایک مولن (14)مبنی براینکه  ناامنی وخشونت درافغانستان هم چنان ادامه دارد، چراکه شبه نظامیان پاکستان راپناهگاۀ امنی برای خودیافته اند، آگاهی کافی دارندوهم میدانندکه درپاسخ این حرفهای رییس ستاد اردوی امریکایک روزنامۀ آلمانی بنام فرانگفورترآلگمانیه شروع جنگ عراق رایک خطای استرتیژیک ازطرف امریکاعنوان کرد که مبارزه باطالبان درافغانستان رابه حاشیه راند .

باتوجه به حرفهای بالاوپیوندتنگاتنگ وزنجیره یی منافع ملی ومنطقه یی میان کشورهای پاکستان وامریکاحرفهای  شماری ازکارشناسان نظامی ومقامات این کشور چون زبیرخان وزیرسابق تجارت پاکستان درروزنامۀ امریکایی نیویارک تایمز(#)مبنی براینکه امریکاباپیاده کردن طرح فلسطین درپاکستان انقلابهای نارتجی رادراین کشورزمینه سازی مینمایدکه پیامدآن تجزیۀ پاکستان است. ویاجنرال حمیدگل (@)که گفته است امرییکایان مایل اندتاساختارهای امنیتی پاکستان رادرجهت رسیدن به اهداف شان تضعیف نمایند. بعداز حادثۀ ممبی فشارهابه سطح بین المللی ومنطقه یی برحکومت پاکستان افزایش یافته است .  وی درآخرتصریح کرده است ، غرب بویژه کاخ سفید بایدواقع بین باشدوبداندکه پاکستان نمیتواندنوکرآنهاباشد؛ زیرااین کشورمیتواندبه تنهایی ازمنافع ملی وامنیت ملی خوددفاع نماید. حرفهای تاکتیکی بیش نمیتوان خواندکه درواقع زمامداران پاکستان از سیاست  های امریکادرقبال این کشورآنقدرهانگران نیستند وصرف بابازی های موش وپشک واربه تحکیم مواضع یکدیگرمی پردازند.

ازاشارات بالاآشکارمیگرددکه غرب وامریکاراهی راکه درافغانستان ومنطقه دنبال مینمایند، ازناهمواریهاوچندوچونش خوب آگاهی دارندوازپشت صحنه های رخدادهاخبردارندوباهمه ظاهرسازیهاازسیاست های طالبانی پاکستان به نحوی حمایت میکنند؛ زیراسیاست های درازمدت طالبانی دولت پاکستان به گونه یی اهداف درازمدت امریکارادرمنطقه توجیه وحتابرآورده میسازد. یویژه زمانیکه خرف های یک افسرنظامی امریکایی (15)که نخواسته است تانامش افشاشود، دراذهان تداعی نمایدکه وی درمصاحبه باروزنامۀ امریکایی "کلاچی" گفته است که امریکاهیچگاهی دستگیری ملاعمررانخواسته است ، هرگزپلان همه جانبه یی جهت به دام انداختن رهبران طالبان ویک همگرایی دربارۀ برنامۀ دستگیری  ملاعمرنداشته است . وی افزوده است ، شایداکنون دولت بوش القاعده راتهدیداصلی علیۀ امریکامیداند، به همین دلیل  تمرکزویژه یی رابرای یافتن این گروه ورهبران آن دارد. وی افزوده است که افسران مهربان اردوواستخبارات پاکستان به رهبران طالبان کمک میکنند . جنگجویان زخمی طالب درشفاخانه های نظامی بلوچستان معالچه می شوند. 15-  ویسا، شمارۀ  بادرنظرگیری اتحاداستراتیژیک پاکستان وامریکا کمترمیتوان به این سخنان مقامات پاکستانی باورداشت که  امریکارادردست داشتن تجزیۀ این کشوردخیل دانسته اندوروزنامۀ دیلی تایمز(16)چاپ پاکستان ازقول مقامات استخباراتی این کشورگفته است که هند، افغانستان وامریکادرصددتجزیۀ پاکستان هستند، باوجودآنکه امریکاازانگرانیهای پاکستان مبنی برادعای ارسال  سلاحهای پیشرفتۀ هندی اازسرحد چمن وراۀ قلعۀ عبدالله وپشین به کراچی پاکستان آگاهی کامل دارد .. بویژه زمانیکه این سخنان  تحریک طالبان پاکستانی (17)مبنی براینکه  درصورت احتمال حملۀ هندبه پاکستان دفاع آنهاازاین دولت مشروط خواهدبودودرصورتیکه پاکستان ازپذیرفتن خواست های آنهااباورزد به دفاع مستقل خواهند پرداخت. به مثابۀ فریادگوش نوازی درفضای سیاسی  این کشورطیین اندازشود. چگونه میتوان ازاتحاداسترتیژیک طالبان وپاکستان درمخالفت آشکارباهندوهمزبانی امریکاباآنهاچشم پوشی کردوتغییرفاحش استراتیژی امریکارادرقبال اوضاع پاکستان ومنطقه امکان پذیرتلقی نمود.

  این تازمانی ادامه خواهدداشت که تفکرلشکرقبایلی زیرپوشش طالبستان به مثابۀ ژاندارم منطقه یی درذهن امریکایی هاشستشونشودوباچنین شستشوی مغزی میتوان به تغییراسترتیژی امریکاالبته باهمنوایی کامل باغرب امیدواردبود . امریکابرسیاست های یکطرفۀ خوددرافغانستان آنقدرخودمحورانه حرکت مینماید وتاکیدبرراهکارنظامی داردکه حتاکمتربه توصیۀ کارشناسان سیاسی ونگرانیهای هم پیمانان خوددراین رابطه توجه دارد.

چنانکه روزنامۀ نیویارک تایمز(18)، دریکی ازشمارههای خودداوایل ماۀ دسمبرنوشته است زمانی امریکاییهادرافغانستان به پیروزی میرسندکه برمشکلاتی که عامل شکست ارتش سرخ بود، فایق آیند. به نقل ازدیویدایزبی نویسندۀ کتاب" جنگ درسرزمین دور" نوشته است : اهمیتی نداردکه شمادرکابل یامراکزولایات چه میکنید؛ بلکه مشکل اینجابود که روس هاقادرنبودندمناطق کلیدی راتحت کنترول خوددرآورند. این بصورت دقیق چیزی است که درحال اتفاق افتادن درافغانستان است . این روزنامه بااشاره به سه  چهارم کنترول کشوربوسیلۀ شبۀ نظامیان طالب ازلری گارسن ، استاددانشکدۀ جنگ ارتش ایالات متحده درکارلسلی ایالت پاسادنانقل قول کرده است که نیروهای ایتلاف برای کنترول شهرهاوروستاهای افغانستان راهی راتعقیب مینمایندکه ارتش سرخ دردهۀ هشتادپیروی مینمود. بعدتربه گفته های لسترگرائوازمحققان دفترتحقیقات ارتش امریکادرفورت لیون فروت که درسال 1995 منتشرسد، اشاره کرده است که نوشته است : مجاهدین دردهۀ هشتادباحمله برکاروانهای اکمالاتی شوروی  باضربه زدن به نیازهای پایه یی ارتش سرخ زمینۀ شکست آنرادرافغانستان فراهم کردند. همین اکنون طالبان به عین تاکتیک عمل کرده وراه های اکمالاتی ناتورابصورت جدی درمحاصرۀ گرفته اند. این روزنامه بااشاره به سخنان کابل ضمیراف سفیرسابق شوروی واکنون سفیرروسیه درکابل نوشته است که شوروی سابق درموجودیت چهارصدهزارسربازمتشکل ازسربازان شوروی وافغان موفق به کنترول افغانستان نگردیدوحالا چگونه ممکن خواهدبودتاامریکاوناتوکه کمترازنصف آن هستند، افغانستان رااداره نمایند. درآخربه نقل ازپروفیسرگادسن به پراگننده گی امکانات ونیروهای ایتلاف درافغانستان اشاره کرده وهم به نقل قول ازویکتورپادلف مدیرااتحادیۀ بازمانده گان جنگ افغانستان مبنی براینکه بزرگترین اشتباۀ ارتش سرخ تحمیل ارکان ایده ئولوژی کمونیستی برمردم افغانستان ودست  کم گرفتن افغانهابوسیلۀ امریکاوناتونموده است که درآخرین تحلیل نتیچه گیریی کرده است که راۀ حل اوضاع افغانستان نظامی نه ، بلکه توسعۀ اقتصادی ، اقدامات فرهنگی وکمک به ایجاددولتی توانمنددرکابل خواهدبود . راهیکه تاهنوزامریکاوناتوکمتربه آن اعتنانکرده اند  . درحالیکه شماری ازمقامات اروپایی وکارشناسان این کشورهاباتوجه به اوضاع دشوارافغانستان باتوجه به گزینه های نظامی وسیاسی بیشتربه گزینۀ سیاسی برای حل اوضاع افغانستان امیدواراندتاگزینۀ نظامی . چنانکهروت فوکس محلۀ آلمانی(19) به نقل ازنایل گاردینرمدیرمرکزمارگریت تاچربرای صلح درواشنگتن که بصورت خستگی ناپذیرخواهان تشدیدخونریزی درافغانستان باارسال نیروهای بیشتربه  این کشوراست و به پیروزی نظامی جنگ درافغانستان باوردارد. نوشته است که به باوراوبرای اشغال نظامی کشوری چون افغانستان که مساحت آن دوچندمساحت آلمان است ، 500هزارنیروی نظامی درکاراست وبرای تامین چنین هدفی اعضای ناتورابه افزایش نیروهاترغیب نموده است . این مجله به ادامۀ سخنان "گاردینر"سه گزینه رابرای پایان دادن به  جنگ درافغانستان پیش بینی کرده است که یکی آن جنگ ودوی آن خروج نیروهای خارجی راازافغانستان بصورت فوری وتدریجی توصیه نموده است . درطرح دومی وسومی تغییر استرتیژی رابراساس مباحثۀ روزنامۀ آلمانی بنام سوددویچه سایتونگ ضروری پنداشته شده است . این مجله هرنوع راۀ حل نظامی رادرهندوکش ناممکن خوانده واضافه کرده است که ادامۀ جنگ صلح وثبات دردوکشور دارندۀ سلاح اتومی یعنی هندوپاکستان رابرهم خواهدزدکه عواقب فاجعه آمیزی رادرقبال خواهدداشت. هیج نوع راۀ حل نظامی درهندوکش وجودندارد .

بنابرسیاستهای تکروانۀ امریکابسیاری ازکارشناسان درمنطقه بادرک سیاست های شیطانی این کشورمبنی بر ایجادنفاق میان کشورهای منطقه ودامن زدن به تشنج منطقه یی میان آنها، ادامۀ جنگ امریکارادرمنطقه نگزان کننده خوانده ودرعقب  آن فاجعۀ بزرگی راپیش بینی مینمایند. چنانکه  "ام کی بهادراکمار"دپلومات هندی(20) گفته است که  زمان آن فرارسیده است که اهداف امریکاکه ازهفت سال بدینسو درافغانستان آغازشده است ، به طوردقیق بررسی شود؛ زیراامریکاقصدداردتابادامن زدن تشنج میان هندوپاکستان مبارزه باتروزیزم رابطورمستقیم تحت تاثیرقراربدهد. این دپلومات برای اوباماتوصیه کرده است که هرگاه اوخواستارثبات درافغانستان ومنطقه است ، بصورت قطع ازبازی بزرگ درمنطقه خودداری نماید. وی که ازقصدامریکابرای درگیرساختن هند درافغانستان ابرازنگرانی کرده است ،  همفکری ومشورۀ هندرابا پاکستان وروسیه راپیرامون اوضاع افغانستان مهم خوانده وواگذاری این کشور رابه قصرشفیدوهم پیمانان غربی آن به سودکشورهای یادشده نمیداند. باتوجه به سیاست های استرتیژیک امریکادرمنطقه بعید به نظرمیرسدکه  چرخشی رادرسیاست های استراتیژیک ین کشوردرسطح منطقه پذیراشدوباورکردکه امریکابه توصیه های موسسات تحقیقاتی یی  چون سازمان کارشناسان "بروکینگ " (21)مقیم درواشنگتن که گروهی ازکارشناسان عضویت آنرادارند، طی نامه یی ازاوباماخواسته اند تا"درکنارافزایش نیروبه افغانستان به درافزایش شمارسربازان اردوی این کشورتوجۀ بیشترشود" ویامشورۀ کارشناسان سیاسی این کشورچون  مایکل اوهانلون (22)، تحلیلگر مرکزتحقیقاتی برکینزکه  درگفتگوباشبکۀ تلویزیونی فاکس نیوزگفته است "امریکابجای اسراییل ومصراردوی افغانستان راتقویه نماید . وی افزوده است . درحالیکه امریکامیداندوبدین باوراست که  افغانستان نمی تواندازخوداردویی داشته باشند. وی علاوه کردکه آنهاحتاآنراآزمایش هم نکرده اند"    وقعی بگذارد ؛ ولی 

آنچه مسلم است اینکه امریکابرای به پیروزی رساندن برنامه های استرتیژیک خودگامهایی رااین سووآن سوبرمیداردتابااتخاذمواضع به ظاهرمتضادجادۀ ناهمواررابروی استراتیژی خودصاف نماید. گرچه این بازی مرموزامریکااعضای ناتورانیزگیچ کرده است ودرعقب بازیهای امریکامنافع خودرابه نحوی به خطرمی بینندوازهمین روبه استراتیژی امریکاپیرامون افغانستان به دیدۀ شک نگریسته وخواهان تغییراساسی درآن میشوند . چنانکه وزیرخارجۀ فرانسه (23)هشداردادکه  امریکابایداسترتیژی خوددرافغانستان مشخص نمایدتابه آشفتگی های بوجودآمده نسبت به استرتیژی اش درافغانستان بویژه دراموربازسازی وتوسعه راسروسامان بدهد. و وزیردفاع اسپانیا(24)درهنگام سفرخوددرهرات طی سخنانی گفت که باپیچیده شدن اوضاع افغانستان وپایان دادن به تشنج دراین کشور  تغییراستراتیژی نیروهای ایتلاف حتمی است .

دراین شکی نیست که استراتیژِی امریکاهرروزدرافغانستان پیچیده میشود، ابعاداین استرتیژِی زیرعنوان مبارزه باتروریزم فراخترمیگرددوبرابهام آن افزوده میشودودرگسترۀ این نبردشیطانی سرنوشت ملتهای مظلومی چون افغانستان ، عراق وپاکستان درخون وآتش زیرورومیگردد؛ ولی درفرازوفروداین جنگ شیطانی چیزیکه هرگزتغییرنمیکندونخواهدکرد، همانااسترتیژی هزارپاوهزارسرامریکادرمنطقه است وهرگونه برداشتی رامبنی برتغییراستراتیژی امریکادمنطقه جزخوشباوری محض چیزدیگری نخواهدبود . درحالیکه این استرتیژی اختاپوتی راماندکه به مثابۀ اژدهای هزارسرسنگین ترین فشارهای روانی برنامه های بلندمدت امریکاراازآسیای مرکزی تاآسیاس جنوبی وشرق  میانه برروح وروان مردمان منطقه تحمیل مینماید . درطیف وسیعی سرنوشت مردمان منطقه رادر بازی آتشینی سخت به بازی گرفته است که زخم خونین آن ازفلسطین قدکشیده وبابه قربانی گرفتن عراق ، افغانستان و پاکستان برای قربانی گرفتن های تازه یی درمنطقه میشتابدوبه صورت تدریجی  کشورهای زیادی رادرمنطقه   به آشوب میکشاندکه اوجگیری تشنج میان هندوپاکستان ادامۀ این استرتیژی است . هرتغییری دراسترتیژی امریکاتغیییرسیاست های درازمدت این کشوررادرسطح بزرگ منطقه یی وفرامنطقه یی خواهان است که امریکاناگزیراست تابرای آن بهای هنگفتی رامتقبل شود.  

ازگفته های بالابرمی آیدکه کاخ سفیدبرای اجرای برنامه های استرتیژیک خودکه سالهای زیادی برای آن کارکرده ، ملیاردهادالررابرای آن درداخل وخارج این کشوربه مصرف رسانده است  وبرتمام برنامه های اقتصادی ،  سیاسی ونظامی آن درسطح ملی وبین المللی چون اختاپوتی سایه افگنده است وبه مثابۀ تارهای عنکبوت برجمیع شئون حیاتی این کشورسایه افگنده است . پس تغییرچنین استرتیژی یی رابه صورت یک شبه که  سرمایه های هنگفتی رامی خواهد، اجرای آن نیزآدمهای تازه واردرانیازمنداست که بازهم منابع نیرومندانسانی رابابه کارگیری سرمایه های گزاف ضرورت دارد، آنهم ازطرف کشوریکه سخت درباطلاق بحران مالی واقتصادی فرورفته است ، میتوان امری  عادی تلقی کرد؟ هرگزنه !

واقعیت این است  که دراصل استراتیژی امریکادرافغانستان عوض نشده است، این ماهستیم که درفضای پرهیاهوی انتخاباتی این کشورووعده های میان تهی کاندیدان آن که بسرنرسیدن آنهاکدام سرزنش قانونی رادرقبال ندارد وبه محص باعوض شدن زمامداران کاخ سفید همه چیزراواژگونه وعوض  شده تلقی مینماییم . آنراعوض شده تلقی نموده ایم . درحالیکه آب ازآب درسیاست های استرتژیک این کشورتکان نخورده است . تنهاچشمان مااست که درفضای احساساتی همراه بادل واپسیهااوضاع رادگرگونه یافته، ذهن  مارابرای  قضاوت شتابزده وساده لوحانه چنان درتنگناه قرارمیدهدکه کاخ سفیدرابه هوای دیگری وزیرچتراسترتیژِی تازه یی به تماشابگیریم . آدمهاوکورسی ها درکاخ سفید زودزود عوض میشود ؛ ولی سیاست هاواسترتیژی ها تغییرنمیکنند . این ماهستیم که باعوضی شدن آدمهادرکاخ سفیدسیاست هاواسترتیژی هارادگرگونه ومتغیرتلقی مینماییم. درحالیکه گرداننده گان کاخ سفید همه سروتۀ یک کرباس اند وحامی منافع ملی امریکاوگرداننده گان سیاست ها وبرنامه های ازپیش ترتیب شده بوسیلۀ کانگرس ، پنتاگون ، دسگاۀ استخباراتی ، کمپنی های بزرگ وسایرگروههای فشاراین کشوراند. هرگونه گزینه های جدیدسیاسی ، راهبردهای نظامی ومعاملات سیاسی درمشورت باارگانهای یادشده صورت می پذیردکه رییس جمهوردربیشترمواردنقش اجرایی رابرای پیاده شدن طرحهای یادشده دارد.

 

 

منابع ورویکردها:

 

1-  منتظرفرمان اوباماهستیم ، اراده ، شمارۀ 1431

2-  ویسا، شمارۀ 768 

.3-  ویسا، شمارۀ 771یاشمارۀ 761

ویسا ، شمارۀ 768

  5-  رادیوآزادی ، 29 نوومبر، اخبارصبح 9:5

6-  اراده ، شمارۀ1433

          7-  مقاپله باشبکه های افراطی ؛ جنگ سوم پیش روی اوباما،  ویسا، شمارۀ 768

8-  7سال سفربرای یک زنده گی امن تر، اراده ، شمارۀ  1424

. 9-  بازی بابازی القاعده ، اراده ، شمارۀ 1427

10-  مبارزه باتروریزم ، بازی بزرگ قرن ، ، پیمان ملی ، شمارۀ 225 

11-  واشنگتن براسترتیژی خوددرافغانستان تجدیدنظرمینماید،  ویسا، شمارۀ 767

*-  رادیوآزاد ، 12 دسمبر، اخبارصبح

&-  ویسا، شمارۀ773

$- وضعیت درافغانستان   ایده آل نیست، ویسا، شمارۀ 794

!-  استرتیژی اوبامادرافغانستان موفقانه نیست، ویسا ، شمارۀ 783

روش فعلی امریکادرمنطقه افغانستان رابطرف روسیه وچین می کشاند ، ویسا، شمارۀ 791

ویسا ، شمارۀ 716

 14-  امریکادرآستانۀ جهنم قراردارد،  راۀ نجات ، شمارۀ 969 

 #-  پاکستان تجزیه میشود، ازاده ، شمارۀ 1427

@-  پاکستان نمیتواندنوکرامریکاباشد،  اراده ، شمارۀ 1444

 ویسا، شمارۀ 

هند، افغانستان وامریکادرصددتجزیۀ پاکستان هستند،  اراده ، شمارۀ 1433

اراده ، شمارۀ1433     

نیروهای ایتلاف دنباله روارتش سرخ ، راۀ نجات ، شمارۀ 1050

19-  ویسا، شمارۀ 797

20-  امریکاقصدداردکه هندرانیزدرافغانستان درگیرنماید، ویسا، شمارۀ 797

21-  اوباماباید درافغانستان ازاحتیاط کاربگیرد،  اراده ، شمارۀ 1441

22-  ویسا، شمارۀ 771

23-  امریکابایداسترتیژی خوددرافغانستان مشخص نماید، ویسا، شمارۀ 791

24-  ویسا ، شمارۀ 795