قاسمی
پاکستان شصت ساله و بیست ویکمین نخست وزیر
کشور پاکستان بتاریخ 14 اگست 1947 بطور رسمی ازحکومت بریتانیا کسب استقلال نمود و در قسمت شمال شبه قاره هند ، که در نزد ساکنین اسیای جنوبی به بر صغیر شهرت دارد ، عرض وجود نمود .
بانی کشور پاکستان کنونی ، رهبرحزب مسلم لیگ هندوستان محمد علی جناح بود که اکنون در بین مردم پاکستان به القاب قائد اعظم و بابای قوم شهرت دارد و در بانک نوت ها و سکناس های رایج در پاکستان تصاویر اقای جناح دیده میشود و همچنین در تمام ادارات دولتی عکس های این شخصیت ملی پاکستان به چشم میخورد .
با کسب استقلال پاکستان از بریتانیا و جدایی این سرزمین از هندوستان ، محمدعلی جناح بحیث اولین گورنر جنرال پاکستان تعین گردید .
محمد علی جناح در سال بتاریخ 11 سبتامبر 1948 وفات نمود .
پس از ازادی پاکستان بلا فاصله بتاریخ 15 اگست 1947 لیاقت علی خان بحیث اولین نخست وزیر کشور پاکستان تعین گردید اما بعد ازچهار سال و دوماه نخست وزیری ، بتاریخ 16 اکتوبر 1951 در لیاقت باغ راولپندی با فیر مرمی توسط یک ترورست به قتل رسید و در پاکستان به شهید ملت مسمی گردید .
در دهه اول حیات پاکستان ، هفت نخست وزیر تعین و تبدیل گردیدند که طولانی ترین وقت را لیاقت علی خان بر این عهده گذراند .
پس از لیاقت علی خان خواجه نظام الدین که گورنر جنرل پاکستان بود ، مسئولین نخست وزیری را به عهده گرفت اما بعد ازحدود دوسال حکومت بتاریخ 17 اپریل 1953 به حکم گورنر جنرل وقت غلام محمد خان ، ازاین مقام سبکدوش گردید .
محمد علی بوگره بحیث سومین نخست وزیرپاکستان از تاریخ 17 اپربل 1953 الی 11 اگست 1955 ایفای وظیفه نمود و بالاخره توسط غلام محمد خان گورنر جنرل وادار به استعفی گردید .
بتاریخ 12 اگست 1955 چودری محمد علی چهارمین نخست وزیر پاکستان مسئولیت یافت ، در عهد حکومت یکساله چودری محمد علی قانون اساسی پاکستان تهیه و توشیح گردید . و مذکور بتاریخ 12 سبتامبر 1956 از نخست وزیری کناره گیری کرد.
بتاریخ 12 سبتامبر 1956 حسین شهید سهروردی مسئولیت نخست وزیری پاکستان را به عهده گرفت و بعد از یکسال و اندی حکومت از نخست وزیری برکنار گردید. به تعقیب او ابراهیم اسماعیل چندریگر به این مقام گماشته شد اما به علت اختلافات شدید میان نخست وزیر و گورنر جنرل سکندر مرزا ، نخست وزیر پس از دوماه حکومت ازنخست وزیری استعفی داد . به ادامه از تاریخ 16 دسمبر 1957 الی 7 اکتوبر 1958 فیروز خان به حیث نخست وزیر در پاکستان انجام وظیفه نمود .
بتاریخ 7 اکتوبر 1958 جنرال محمد ایوب خان با یک کودتای نظامی زمام امور را در دست گرفت . ایوب خان قانون ساسی را به تعلیق دراورد که با تعلیق قانون اساسی مقام نخست وزیری نیز ازبین رفت و حکومت توسط رئیس جمهور وقت اداره میگردید که به پشتیبانی مستقیم ارتش استوار بود .
ایوب خان اولین رئیس جمهوری در پاکستان بحساب می اید که کودتا را رایج ساخت و ارتش پاکستان را وارد سیاست حکومتی ساخت .
ایوب خان درسال 1962 قانون اساسی قبلی را منسوخ نمود و بجای ان قانون اساسی جدید را که دران حکومت به اداره رئیس جمهور گنجانیده شده بود توشیخ و نافذ ساخت .
این قانون اساسی نیز در سال 1969 فسخ گردید .
پس از سیزده سال نبود پست نخست وزیری در پاکستان دوباره قانون اساسی جدید این پست را رسمیت داد و نورالامین بر کرسی نخست وزیری تکیه زد ، اما پس از ازادی پاکستان شرقی یا بنگلادیش کنونی نورالامین نیز از این عهده استعفی داد و برای مدتی این پست خالی بود .
بعد از ازادی بنگلادیش بتاریخ 14 اگست 1973 قانون اساسی جدید پاکستان توشیح گردید و به ادامه ان ذوالفقار علی فوتو بحیث نخست وزیر پاکستان انتخاب گردید .
بوتو یگانه نخست وزیر در تاریخ پاکستان است که مدت قانونی نخست وزیری اش را به پایان رسانیده است .
ذوالفقار علی بوتو برای بار دوم نیز بحیث نخست وزیر انتخاب گردید اما بتاریخ 5 جولای 1977 توسط یک کودتای نظامی به رهبری جنرال ضیاالحق ، حکومتش ساقط گردید و بوتو بتاریخ 4 اپریل 1979 به حکم محکمه نظامی پاکستان اعدام گردید .
با کودتای نظامی جنرال ضیاالحق و به تعلیق دراوردن قانون اساسی ، نظام پارلمانی نیز در پاکستان به تعلیق درامد و بعد از حدود هفت سال حکومت مطلق العنان نظامی ، قانون اساسی دوباره برحال گردید که بتاریخ 23 مارچ 1985 بعد ازبرگزاری انتخابات غیر حزبی ، محمد خان جونیجو بحیث نخست وزیر پاکستان انتخاب گردید .
جنرال ضیا الحق قبل از اینکه قانون ا ساسی را برحال کند ، تغیراتی را در قانون اساسی ایجاد نموده بود و دران به رئیس جمهور صلاحیت داده شده بود که در صورت ضرورت میتواند پارلمان و حکومت را عزل کند .
بنأ اولین شکار این ماده قانون اساسی پاکستان حکومت محمد خان جونیجو بود . جنرال ضیا الحق طبق این ماده بتاریخ 19 مئی 1988 حکومت محمد خان جونیجو را عزل نمود و حکومت موقت بدون نخست وزیر را تعین نمود .
در اتتخابات سال 1988 بعد از ختم حکومت نظامی با کشته شدن جنرال ضیا الحق ، بینظیر بوتو دختر ذوالفقار علی بوتو اولین نخست وزیر زن در پاکستان و جهان اسلام انتخاب گردید . اما حکومت بی نظیر نیز بعد از هجده ماه توسط رئیس جمهور وقت غلام اسحق خان ساقط و حکومت موقت برای مدت سه ماه به نخست وزیری غلام مصطفی جتویی تشکیل گردید.
درسال 1990 نواز شریف بحیث نخست وزیر پاکستان انتخاب گردید اما به علت اختلاف با رئیس جمهور غلام اسحق خان ، رئیس جمهور حکومت نواز شریف را بتاریخ 18 اپریل 1993 عزل نمود و به عوض حکومت موقت را به رهبری میربلخ شیر مزاری تشکیل کرد .
نوازشریف به داد گاه عالی مراجعه نمود که بنا به درخواست نواز شریف سید نسیم حسن شاه رئیس دادگاه عالی پاکستان ، عمل رئیس جمهور غلام اسحق خان را غیر قانونی اعلام و حکم برحالی حکومت نواز شریف را داد . بعد از یکماه و هشت روزم حکومت نواز شریف دوباره برحال گردد . با وجود حکم داد گاه عالی و برحالی حکومت نواز شریف بار دیگر اختلافات میان رئیس جمهور و نخست وزیر به جایی رسید که رئیس جمهور و نخست وزیر هردو کناره گیری نمودند و حکومت موقت برای سه ماه به نخست وزیری معین قریشی و ریاست جمهوری به سرپرستی رئیس مجلس سنا اقای وسیم سجاد اغاز به کار کرد .
درانتخابات سال 1993 بینظیر بوتو برای بار دوم نخست وزیر انتخاب گردید و موصوف به علت نجات از ماده قانون اساسی که صلاحیت به رئیس جمهور داده شده بود ، فارق احمد خان لغاری عضو حزبش را به مقام ریاست جمهوری گماشت اما این حربه نیز موثر ثابت نشد و فارق احمد خان لغاری قبل از وقت حکومت بینظیر بوتو را عزل و حکومت موقت را به رهبری ملک معراج خالد تعین نمود .
در انتخابات سال 1997 نواز شریف برای بار دوم به مقام نخست وزیری پاکستان دست یافت . در تاریخ پاکستان ذوالفقار علی بوتو ، بی نظیربوتو و نواز شریف اشخاصی هستند که هرکدام دو مرتبه بحیث نخست وزیر انجام وظیفه نموده اند .
بتاریخ 12 اکتوبر 1999 حکومت نواز شریف توسط کودتای نظامی جنرال پرویز مشرف ساقط گردید و قانون اساسی دوباره به تعلیق درامد .
جنرال پریز مشرف با وصف ریاست جمهوری منصب جدیدی را بنام (چیف اگزیکتیو) ایجاد و دراختیار خود گرفت که با این کار منصب نخست وزیری ازبین رفت . مشرف دوباره قانون اساسی را به نفع رئیس جمهور تغیر داد ا ما از این قانون استفاده نکرد .
در اکتوبر 2002 انتخابات در پاکستان انجام شد و قانون اساسی دوباره برحال شد اما برای بار اول میر ظفر الله جمالی بحیث نخست وزیر انتخاب گردید . بعد از یک سال ونیم جمالی کنار کشیده شد و چودری شجاعت حسین برای مدت یکماه و نیم منصب نخست وزیری را در دست گرفت که بعد از راه یافتن شوکت عزیز به پارلمان موصوف بحیث نخست وزیر این کشور انتخاب گردید .
اکنون پس از برگزاری انتخابات پارلمانی بتاریخ 18 فبروری در پاکستان احزاب مخالف رئیس جمهور مشرف مانند حزب مردم ، به رهبری بلاول بوتو زرداری ، حزب مسلم لیگ به رهبری نواز شریف و حزب ملی عوام به رهبری اسفند بار ولی ، بطور متفق یوسف رضا گیلانی عضو سابقه دار حزب مردم را به مقام نخست وزیری انتخاب نموده اند .
نخست وزیر گیلانی :
سید یوسف رضا گیلانی فرزند سید علمدار حسین گیلانی بتاریخ 9 جون 1952 در شهر ملتان متولد شده است .
یوسف رضا گیلانی از نگاه منطقوی اولین نخست وزیر سرائیکی زبان است که به این سمت انتخاب شده است .
خانواده اقای گیلانی از پیرهای مشهور ملتان است و پدر کلان او سید محمد رضا شاه گیلانی یکی از سیاست مداران مشهور درعصر ازادی پاکستان بحساب می اید .
یوسف رضا گیلانی در رشته ژورنالزم لیسانس خود را از دانشگاه پنجاب بدست اورده است .
گیلانی از 1978 پا در عرصه سیاست گذاشته و ابتدا عضو یت حزب مسلم لیگ را دارا بود .
در انتخابات 1985 در دوران حکومت جنرال ضیا الحق عضو یت پارلمان پاکستان را کسب نمود و درکابینه محمد خان جونیجو بحیث وزیر تعمیرات و بعد وزیر راه اهن مقرر شد .
یوسف رضا گیلانی در 1988 به عضویت حزب مردم درامد و در انتخابات همان سال نواز شریف را در انتخابات شکست داده و دوباره عضویت مجلس ملی پاکستان را حاصل نمود که در کابینه حکومت اول بینظیر بوتو بحیث وزیر تعمیرات و سیاحت مقرر گردید .
گیلانی در انتخابات 1990 نیز برنده شد و بعد از عزل حکومت نوازشریف توسط رئیس جمهور وقت غلام اسحق خان ، در کابینه میر بلخ شیر مزاری مسئولیت وزارت شهر داری به او سپرده شد .
درانتخابات 1993 برای بار سوم گیلانی به مجلس ملی پاکستان راه یافت و بحیث رئیس مجلس ملی پاکستان توسط حزب مردم انتخاب گردید . موصوف در دوره ریاست مجلس بحیث سرپرست ریاست جمهوری نیز انجام وظیفه کرده بود .
گیلانی درهمین سال بحیث معاون دبیرکل حزب مردم پاکستان نیز تعین گردیده .
درماه سبتامبر سال 2004 یوسف رضا گیلانی طبق محاکمه داد گاه نظامی حکومت جنرال پرویز مشرف به اتهام استفاده بی جا از مقامش در زمان ریاست مجلسش ، به ده سال زندان محکوم گردید اما در سال 2006 طبق حکم دادگاه عالی اقای گیلانی از زندان آزاد گردید .
نظام حکومتی پاکستان یک نظام جمهوی اسلامی فدرالی است که به چهار ایالت تقسیم شده است و اعضای مجلس های ملی و ایالتی توسط ارای مردم انتخاب میشوند .
اما همیشه دخالت زمامداران ارتش این کشور باعث گردیده است تا هیچ حکومتی مدت قانونی خودرا پوره نتواند و توسط کودتاهای نظامی نظام جمهوری برای حکومت های نظامی جا خالی کرده است .
اکنون که اقای سید یوسف رضا گیلانی نخست وزیر اینده پاکستان انتخاب شده است ، درمقابل سیاست های مرموز جنرال مشرف و سازمان استخبارات ارتش این کشور چی گونه موفق خواهد شد ، بستگی به فعالیت ها و ابتکارات اقای گیلانی دارد .
بالا
بازگشت