دستگیر نایل
نیم نگاهی به « راه نیستان»
این روز ها،شماره های دوم وسوم مجله( راه نیستان) را از دوست عزیز،نویسنده وپژوهشگر فرهیخته ،عبدالقیوم ملکزاد،مستشار سفارت دولت اسلامی افغانستان در انقره (ترکیه) بدست آوردم.( راه نیستان)،تازه ترین مجله ی عرفانی،ادبی فرهنگی ،دینی وتحقیقاتی است که از جانب سفارت افغانستان در ترکیه با بنیاد گزاری فاضل ارجمند مسعود خلیلی،فرزند زنده یاد استاد خلیل الله خلیلی،که سمت سفیر دولت اسلامی افغانستان در کشور ترکیه را نیز دارند، و به مدیریت شخصیت فرهنگی، جناب عبد القیوم ملکزاد ، به منا سبت هشتصد مین سال تولد مولا نا جلا ل الد ین محمد بلخی ،عارف، فیلسوف وشاعر بلند مرتبه زبان فارسی،در 514 صفحه به زبان های دری،پشتو وازبکی 113 صفحه به زبان ترکی که مجموعا 626 صفحه میشود،از چاپ بر امده است.
شماره سوم ( راه نیستان) که دارای 272 صفحه است، ویژهء سال نو1387،نوروز وبهار است که از دید گاه شاعران و سخنوران زبان فارسی و شاعران دیگر زبان های مردم افغانستان مورد توصیف و ستایش قرار گرفته است.شماره سوم بهاری، پیشگفتاری هم از مسعود خلیلی،بنیاد گزار « راه نیستان» در پاسداری از سنتهای جلیل نو روزی دارد ودر پایان این واژه نامه، نبشته ای از جناب قیوم ملکزاد سر دبیر مجله است درچندی وچونی بهار ودرد دلی با شاعران ونویسنده گان وفراز و فرود روز گار تلخ سه دهه، اخیر افغانستان پشتی رنگین و مینا توری شدهء « راه نیستان » با اشعاری دلنشین با خط زیبای نستعلیق آذین بسته شده که زینت افزای مجله شده است.این حقیر،در مطبوعات افغانستان ،به ویژه درنشرات بیرون مرزی وحتا در داخل کشور نیز این نخستین مجله ای با این حجم و بزرگی و کیفیت ومحتوای متعالی فرهنگی وادبی رامیبینم که به همت وپشتکار این دو فر زانهء فرهنگی که هم مشغولیتهای اداری(نماینده گی سیاسی کشور خود) وهم کار فرهنگی وپاسداری از ارزشهای ملی وتاریخی، به چاپ میرسد.درشماره ء دوم (راه نیستان) که حجیم ترین وپر محتوا ترین مجله درنوع خود است،نبشته هایی ازنخبه گان ادب وفرهنگ معاصر افغانستان مانند:پروفیسور سعد الدین انصاری، داکتر نصری حقشناس،زنده یاد پروفیسور احمد جاوید،پوهاند رسول رهین،حیدری وجودی،زنده یاد نیلاب رحیمی،پرتو نادری،زنده یاد شمس الدین مجروح،احمد یاسین فرخاری،استاد سمندر غوریانی،داکتر عنایت الله شهرانی ، رحت الله بیژنپور و دیگر فر زانگان ادب وفرهنگ کشور به چشم میخورند.در واژه نامهء شعر این شماره سروده هایی از استاد واصف باخترِی،زنده یاد رازق فانی،شبگیر پو لادیان، زنده یاد عبد الرحمن پژواک،محمد امین متین اند خویی،محمد ناصر طهوری،مولانا مصرع راغی بدخشی وشماری دیگر از سخنوران به نظر میرسد که زینت افزای مجله شده اند.
گفتیم که (راه نیستان) به مناسبت هشتصدمین سال تولد مولا نا جلال الدین محمد بلخی ،این قافله سالار عرفان و سرخیل عاشقان ،که صور خیال خوانندهء بیدار دل را به سیر تفکر وپهنای عرفان مولانا رهنمون میگردد،آماده نشر وچاپ شده است.پر واضح است که از یکسو گام نهادن در راه عرفان واندیشهء مولانا .عشق جوشان او و بزرگداشت از مقام شامخ وارجمند مولا نا ،هفت وادی عشق را پیمودن میخواهد که دست اندر کاران (راه نیستان) هنوز اندر خم یک کوچه اند ، واز سوی دیگر،عشق و ارادت به عرفان وبینش مولا نا ،این پیامبر عشق وزیبایی وانسانسالاری،.پاسداری از فر هنگ پربار زبان فارسی_دری ،در حد متعالی آنست که جناب مسعود خلیلی وقیوم ملکزاد،فرا راه خویش قرار داده اند.وبا وصف گرفتاری های رسمی ،هنوز هم عشق وعطش سیری ناپذیر به فرهنگ ادب ومیراث های جلیل کشور خود دارند.به قول خواجه ء شیراز:
قدر مجموعهء گل،مرغ سحر داند و بس
که نه کو ورقی خواند، معا نی دا نست» ( حا فظ )
نگاهی به فلسفهء وجودی ما می رساند که بقول مولانا ، ما همان« نایی »هستیم که مینالیم و می موییم..ما،نای سخنگوی هستیم وخاستگاه نالش ما،« جدایی » است.جدا گشتن از نیستانی که در آن،روییده بودیم.دور ماندن از یاران،آفرینندهء سوزی است که تنها با باز گشت ،درمان می پذیرد.قونیهء ( ترکیه) خاستگاه عشق، بالنده گی،واوج شکوهمندی مقام مولانا ورسیدن به معراج حقیقت برای او بود.در انجا هست که مولا نا ، با شمس آشنا میشود، با عشق، دمساز میگردد،وقیل و قال مدرسه را رها کرده ودر پی حقیقت می پوید.با همین دلیل است که واژه های ترکی،ویونانی در اشعار مولانا فراوان به کار رفته است.محیط و مخاطبان ترک و رومی مولوی،در قونیه ونیز آشنایی او با ادبیات و معارف اسلا می ، این نگین ها را بر انگشتری مثنوی او نشانده است.به راستی گام نهادن در راه اندیشه وعرفان وگسترهء فکری مولا نا،این جهانسالار اقلیم عشق وعرفان،وپاسداری از فرهنگ وادب فارسی_ دری،جگر شیر میخواهد.واین دو فرزند اصیل سرزمین مولا نا،با قبول تعهد ومسولیت،وبا جگر شیر،سفر عشق کرده اند که روحانیت مولا نای بزرگ، بدرقهء راه شان باد!! پیشنهاد این حقیر این است که گرداننده گان « راه نیستان» در ترتیب وئتنظیم دایره التلمعارف مو لانا نیز همت به خرج بدهند زیرا تا کنون هیچ مرجع رسمی یا غیر رسمی به این مهم دست نه زده وبرای انعکاس وگسترش سیر تفکر ،اندیشه وعرفان ومیراث های عظیم بجا مانده از مولانا چنین کاری انجام نداده اند.تر تیب دایره تلمعارف،مولانا البته بر سنگینی وظیفه وتعهد این دو فرهیخته مرد وجاودانه ماندن نام ایشان کمک خواهد کرد.
به فرهنگیان، شاعران ونویسنده گان اهل درد وصاحبدل نیز واجب است تا از ( راه نیستان ) وگرداننده گان فرهیخته ان که پل وصل میان جدایی های ما وسیر فکر واندیشه مولانا است،حمایت کرده با نوشته ها وسروده های شان بر غنا مندی آن بیفزایند.
____( اگست 2008 _لندن )
بالا
بازگشت