یاد دهانی مختصربه تیلویزیون پیام افغان
فلکلورکه منبع اولی وابتدائی بیان زیست انسانها ، جوامع وروابط فرهنگی کلتوری آنان در طی قرون ماضی کهن است ، که سینه به سینه با اعتقادات مذهبی وعنعنات وخیالات انسانها بفرهنگ ،تاریخ وتمدن ورسم ورواج های مردم راه یافته است وتا امروز زنده است . گاهی در قصه هاوترانه های رزمی وبزمی وهم گاهی در اشعارعاشقانه وعارفانه خودرا می نمایاند وچنان دلنشین وروحپروروبارور می گردد که ملتی ومردمی خودرادرطی آن در قرون وهزاره های گم شده ای زمان باز می یابند .
کابل وسایر شهرهای افغانستان نه چندان قدیم شاهد این قصه خوانی وشعر خوانیها ومعرکه گیریهای تمثیلی ونمایشات در« میدانیهای» بازارها ومحلات تجمع مردم بود، که اکثرا درجریان روزبه نمایش گذاشته می شد ، وعابرین ودکانداران محل از آن لذت می بردند . افسانه ها ، قصه ها وداستانهای فراوانی در فرهنگ بارور مردمان مادر قالب های زیبای رزمی وحماسی ، عشقی ومذهبی وتمثیلی با اشعار ولندیها وچاربیتها وموسیقی نوازشگردر سراسر خانواده های افغانستان هنوزهم مترنم است .
خانواده ها شبهای طولانی سرد وبی برق رادر اطراف اجاقها وصندلیهای گرم به این قصه خوانیها وزمزمه اشعار رنگین آن میگذاشتاندندواطفال وزنان وجوانان به انتظارشب دیگرودنباله افسانه وقصه بخواب می رفتند ، که قصه های لیلی ـ مجنون ، شیرین ـ فرهاد وآدم خان اودرخانی ، مومن خان اوشیرینووصدهای دیگر که برشته تحریر در آورده شده انداز آنجمله اند . هنوز شماری عظیم این منظومه ها، قصه ها، افسانه ها وداستان ها بین مردمان ما سینه به سینه نقل میگردد که هنوزقادر به نشرآن نیستیم .
دربین سرایندگان ونویسندگان این منظومه هاوقصه ها ونثر های بدیع وسلیس شهنامه فردوسی ، گلستان وبوستان سعدی، اشعار نغز حافظ وده ها کتاب شیرین درسنامه های مساجد ومدرسه ها است که هنوزهم اطفال وکلانسالان به آموزشهای آن می پردازند وخواندن آن رواج دارد .
یک بخش قابل توجه فلکلوریک میهن ما درنامگذاریهای جاها، اماکن واماکن مقدسه وزیارت گاه ها ومحلات وشهرها وغیره است که اکثرا بدان کم توجه وبیرنگ شده است ویا با نامهای زمامداران وخانواده های جبارتعویض وازبین برده شده اند که بخش قابل ملاحظه آن هنوز زنده وپا برجا است مثل نام شهرهای« کابل » ،گردیز ، غزنی ، فراه ، نیمروز ، بادغیس ، غور ، کاپیسا وغیره ولایات وشهرهااز آنجمله اند . روضه سخی درمزارشریف ، شهدای صالحین ، عاشقان وعارفان ، بی بی مهرو ، باغ بابر ، باغ علم گنج درکابل وغیره صدها وهزاران اسمای که با روایات وکارنامه های مردان وزنان کشور ما رنگین اند فراوان است ، که یک بخش کوچک ورسا وشیرین آنرا دوست ما «عزیز حیدری» با عکس های رنگه وبدیع به رشته تحریر وتصویر آورده اند که قابل یاددهانی وتقدیر است .
البته امروز با گویا شدن رادیووتیلویزیون وانترنت واستفاده از برق ووسایل فراوان سمعی وتصویری این نیازلطیف وآموزنده افسانه وقصه،جای خودرا به فلم هاسریالهای تیلویزیونی فراوانی که از هرنوع آن بدسترس است داده است .
منظورازیاد دهانی چند کلمه مختصربالاعبارت است از ارج گذاری به زنده ساختن این گنجینه تاریخی فرهنگی ـ کلتوری تحت نام فلکلورکه در قالب های متفاوتی ومتعددی گویا وشیرین بما رسیده است باید ارج گذاری نمائیم وهم به گردانندگان « تیلویزیون پیام » یاد آورمیگردم که ؛ گوینده شان « وحید غوثی » چارشنبه شب 19.11.08 مطلبی رادربخش فکلورتحت نام «جوی شیر» و« باغ زلمی » بدون ذکر موخذ به نشر سپردند وگوینده « وحید غوثی » خودر را در جای نویسنده وجمع آورنده این مطالب جا زده اند که عمل ناجایزودر خورنشرات تیلویزیون پیام نیست. موخذ اصلی این پارچه وگرد آورنده ًآن دوست ما، « عزیز حیدری» است که تحت عنوان « قصه های فلکوریک میهن ما» در ویب سایت وزین« آریائی » چند سال قبل با تصاویر زیبا وسایرمطالب به نشررسیده است وسلسله آن ادامه دارد . آدرس : ویب سایت آریائی صفحه اول بطرف راست ، پایان صفحه . تحت عنوان : « قصه های فلکلوریک میهن ما » نویسنده وجمع آوری کننده : عزیز حیدری . خواستم با این یاد دهانی مختصر بگوینده تیلویزیون پیام « وحید غوثی » یاد آور شوم که نشر مطالب زحمت کار دیگران رابدون یاددهانی منبع کاری در خور شایستگی مطبوعاتی نیدانم وذکر منبع را فراموش نفرمایند.
با احترام وارادت
سرور منگل
.