مهرالدین مشید
فساددر افغانستان عمیق تروگسترده ترازگزارشهای روزنامه های غربی است
گرچه حرف برسرفساددرحکومت کرزی مصداقی است برشب های دراززمستان که جزازآن توقع سردی، هرگزامیدی برای گرمی ازآن نیست؛ زیرابه هراندازه ییکه ازمیزان فساددرحکومت کرزی پرده بیشتربرداشته شده است، به همان میزان فساددرآن گسترده تروشدیدترشده است . برای مردم ماکارنامه های ناموفق آقای کرزی طی هفت سال گذشته مبنی برنصب وعزل ویابهتربگویم "پست تعویضی" افراد خیلی دردمندانه است که حتاازیاددهانی آن موبراندام آدمی راست میشود. عمل کرد آقای کرزی طی هفت سال گذشته به هدف ایجادیک سیستم پایداروادارۀ سالم درچهارچوب حکومت داری موثروبهترنه تنهاناکام بوده است ؛ بلکه دراین مدت هرقدمی برداشته است ، به عوض گذاشتن سنگی برای بنای تازه یی برعکس به قیمت برداشتن سنگی ازبنای گذشته وویران کردن هرچه بیشترآن بوده است. به گونۀ مثال هرزمانیکه دست داشتن یکی ازکارمندان رده های اولش درفسادگسترده آفتابی شده است . وی ناگزیرشده است تادربستردیرجنبیدنهای نابکارواداربه عکس العمل خیلی ضعیف وناروایی شود، به عوض عزل وتنبه وبه محاکمه کشانیدن آن شخص فاسد؛ برعکس دریای خشم ورحمتش چنان یکجابه جوش آمده است که اورادرپست جدیدی حتابلندترازپست اولی اش مقررنموده است. مداومت کرزی به این کار نه تنهاشرکای قدرتش رادرقانون شکنی ومردم آزاری دست بالادادو تندترازگذشته عمل کردند؛ درپست قبلی خودکه به بریدن کلکی اکتفامینمودند، درپست تازه به بریدن دست ازشانه های مردم هم بسنده نکردند. پس بااین حال عاقبت چنین نظامی ازهم پاشیده بامدیریتی ناتوان جزفسادروزافزون وورشکستگی های گوناگون سیاسی ، اقتصادی واجتماعی چه میتواندباشد.
آشکاراست که ادامۀ آن مرگ تدریجی مردم ونابودی هستی مادی ومعنوی کشوری چیزدیگری نخواهدبود. حیات مردم درچنین نظامی کشتی متلاطمی راماندکه هرآن خویش رادرحال غرق شدن ونابودی کامل می بینند. باتاسف که فساددرحکومت کرزی ریشۀ دیرینه یی داردکه روزنامه های کشورازگذشته هابدین سوبه آن پرداخته اند وآگاهان سیاسی کشورازآن سخن گفته اند ؛ ولی ازمدتی کمی بدینسوبنابردلایل نامعلومی روزنامه های غربی پی آنراگرفته اندوبابوق وکرنا آن رابیشترمیدمندکه گویافساددرادارۀ کرزی به اوجش رسیده است . برای اثبات مدعای خودبه نقل قول های اراکین معزول دولتی متوسل شده اندو ازبام تاشام اخبارفسادرابه زبان خبرنگاران خودبیان مینمایند. درگذشته ها طوری بودکه کوشش میکردندتادست کرزی راازهرگونه فسادبیرو نگاه دارند؛ ولی حالابرعکس درتلاش اندتااثبات نمایندکه مسؤولیت واقعی ادامۀ فسادخودکرزی است ، نه جامعۀ جهانی ودیگران وحتااودربسیاری مواردکوشش هاییرامبنی برمحوفسادبصورت کامل عقیم کرده است. چنانکه روزنامۀ نیویارک تایمز (1)نوسته است : وقتی سخن ازاین کشورپارچه پارچه وپرخشونت به میان می آید، همه چیزدرآن یک قیمت پیدامیکنند که برای انتقال یک محمولۀ نفتی 6هزاردالروبرای رهایی شخصی اززندان 4هزاردالرامریکایی(این مبلغ رااززبان معلم نعیم نقل کرده است )، برای طی مراحل قباله یی درمحکمه یی 25 هزاردالرامریکایی نیازاست وبه ادامه از گسترش فساددراین کشورونفوذ آن تاخانوادۀ کرزی سخن زده است که تحقیقات نشان داده است که احمدولی کرزی برادرحامدکرزی درقاچاق موادمخدردست دارد. به ادامه افزوده است ، زمانیکه حامدکرزی به افزایش فساددرکشورش اعتراف کردوگفت که مقامات دولتی دربانکهای خارجی پول های زیادی ذخیره کرده اند، شورشگری خشونت باردراین کشوربالاگرفت واین حرفهای اشرف غنی تحقق پیداکردکه گفته است :" حکومت کرزی به یک حکومت موازی باطالبان مبدل شده است".
درجایی بعدازآنکه تلاش ناکام دوسالۀ محمدامین فرهنگ رااززبان خودش مبنی براخراج مردیکه دربدل رشوت اجازه نامۀ تجارت های تازه میدادوبه گفتۀ فرهنگ آن مردبرای صدوریک اجازه نامه رشوت گزافی رادریافت کرده بودکه فرهنگ قادربه اخراج اونیست ؛ زیراآن مردبرای بقای خودبه دیگراعضای حکومت رشوت میدادکه فرهنگ ازجلوگیری آن خودراناتوان میدید . این روزنامه به ادامه به سخن های اشرف غنی احمدزی اشاره کرده است وازوی نقل قول کرده است که بساری ازافغانهاازجمله اشرف غنی مسؤولیت فروپاشی دولت رابدوش حامدکرزی می اندازد. وی حامدکرزی راکسی میداندکه به کرات درمقابله باچهره های قدرتمندکه درپشت پردۀ فسادقراردارند ، ناکام مانده است . به نقل ازوی نوشته است که اوبه عنوان وزیرمالیه دودقیقه طول کشیدکه نفرت خودرانمایان سازد ودرنهایت تصمیم گرفت که سریع ازکارخوداستعفاکند. به نوشتۀ این روزنامه اشرف غنی خواست که نظم رادرسیستم هرج مرج قوانین جایدادهای خصوصی عملی نمایدکه ازسال 2001 بسیاری ازجایدادهای خودراازدست داده است . اغلب زمین هابه صاحبان مشکوک دربدل قیمت ناچیزفروخته شده وتوسعه داده شده وبسیاری ازاین زمین هادرکابل بدست افرادنامعلوم رسیده است. کسانیکه حتازمین های مجانی دریافت کردندبه گفتۀ احمدزی درتجارت موادمخدردست داشتند. به نقل ازوی نوشته است زمانیکه اودرپی مقرراتی به خاطرادارۀ جایدادهای خصوصی برآمد، حامدکرززی برای اوگفته بودکه این کاررانکندوبرای اوتاکیدکرده بودکه اوپایش رابکشد؛ زیرابه باورکرزی این کاربه لحاظ سیاسی عملی نیست. این درحالی است که وزارت عدلیۀ کشورحالاتصمیم برساختن قانون برای کشاندن زورمندان وغاصبین زمین شده است .
بازهم به نقل ازوی نوشته است که اوباتلاش های مشابه برای اعمال مقررات بالای وزارت هوانوردی که مملوازفساداست ، نیزباچنین پاسخ های حامدکرزی مواجه شد. وی پس ازآن ازلحاظ اخلاقی دربرابراین سوال مواجه شدکه آیااودرخدمت مشروعیت دادن سیستمی است که بصورت عمیق فاسداست ویادرخدمت مردم است . بنابراین اوتصمیم گرفت تااستعفابدهد.
به ادامه افزوده است که فساداداری شاید اینجابسیارشایع باشد؛ اما اگرامیدی به آینده وجودداشته باشد، شایدبتوان آنرادروغی به خشم افغانهای متوسطی چون فاروق فارانی دانست که هنوزهم پس ازهفت سال ازدادن رشوت امتناع می ورزدکه وی بیرون ازمحکمه برای خبرنگارنیویارک تایمزگفته است: رشوت نیمیدهم ، برای من موضوع اصول وارزش مطرح است ، هرگزنمی کنم ؛ اماخانۀ خودرانیزبدست نیاورده ام وشایددرآینده هم بدست نیاورم . اوتصمیم داردکه هرگزچون محمدنعیم استادیکی ازکورسهای شهرکابل ناگزیرانه ازاصول عقب نشینی ننماید وبااین حرف که میگوید: باوجودآنکه رشوت شرم آوراست ، ولی من ناگزیرم تابپردازم . ناگزیرانه دست قاضی راشی رامی فشاردتابه حل دعوایش بپردازد .
فلوریداتایمزیونین (2)نوشته است که هرمقام افغان بدون استثنا رشوت میگیردودرهرجایی ازاین کشورآثاررشوت هویدااست . بااین گفته دولت امریکارابه نقدگرفته است که چگونه حکومت به این اندازه فاسدی راحمایت کرده است که عمق فساددرآن بیشترازمکسیکواست. برای اوباماخلف بوش توصیه کرده است که دیگرنبایدسیاست اشتباه آمیزوشکست خوردۀ بوش رادرافغانستان دنبال نماید ونباید بالای دولت کابل سرمایه گذاری نماید. هم چنان این روزنامه ازدست داشتن احمدولی کرزی برادرحامدکرزی درقاچاق موادمخدرسخن رانده است . چندی پیش روزنامۀ نیویارک تایمزگزارشی رامنتشرکردکه درآن ازدست داشتن احمدولی کرزی رییس شورای ولایتی قندهاروبرادرحامدکرزی درکارقاچاق موادمخدرسخن گفته بودوازافتادن محمولۀ اضافه ترازصدکیلوگرام موادمخدربدست یک افسرامریکایی خبرداده بودکه دریک دریک تراکتورجاسازی شده بود. افسرامریکایی باشنیدن اینکه این محموله مربوط به برادرحامدکرزی است ، ازدستگیری حامل آن وضبط محموله امتناع نموده بود. این گزارش هادرحالی درروزنامه های امریکایی منتشرگردیدکه برادرحامدکرزی وحامدکرزی اصراربردریافت سندی دارندکه دست داشتن احمدولی کرزی رادرقاچاق موادمخدرثابت نماید.
تبصره های روزنامۀ یادشده بصورت صریح وآشکاربیانگراین واقعیت است که حکومت افغانستان ازلحاظ ساختاری نظامی است ، مافیایی ، ارنگاۀ ماهیت خیلی فاسدو وازلحاظ شکلی ازهم پاشیده به مثابۀ شرکت مشترک المنافع وصحنۀ رقابت امریکاوناتوچون کابوسی برروان مردم ماسنگینی مینمایدوبیان کنندۀ این واقعیت است که مردم افغانستان دربازی خطرناکی درجال امریکاگیرمانده است . ویژه گی های حکومت آن کاپی ناجوروناقصی است ازنظام گرگ ومیش وبحران زده وبحرانزای سرمایه داری غرب که زیرنام دموکراسی نوین افغانستان ، گروهی متشکل ازافرادخیلی فاسدمافیایی وقاچاقبران موادمخدررادرزیرچترخودجمع کرده است ومقدرات ملت مظلومی راناجوانمردانه به بازی گرفته اند.
این درحالی است که روزنامه نگارنیویارک تایمزشایدباتجاهل عارفانه ازپرده برداشتن اصل وقایع درافغانستان طفره رفته است ویاممکن هم موفق به دریافت اسناوشواهدکافی دراین زمینه نشده است وناگزیرازافشای آن خودداری کرده است . هرگاه اوآگاهی حاصل مینمودکه چگونه محموله های موادمخدرازشمال به مرکزکشوروازمرکزبه جنوب آن وهمین طورازجنوب به مرکزوازمرکزبه شمال کشوربااشتراک مساعی وپادرمیانی های مقامات ارشددولتی ازبندری به بندری انتقال پیدامیکنندوچطوقاچاقبران هیرویین درهمدستی بامقامات بالای دولتی ازراس تاقاعدۀ اهرم باهمسویی ودست اندرکاری فرماندهان محلی ووالیان بدون مزاحمت محموله های قاچاق راموفقانه انتقال وهرکدام برمصداق "بندهای نیشکر" به قول خودشان ازآن سهم برمیدارند. اظهارات محمد حنیف اتمر(3)وزیرداخله درورکشاپ والیان افغانستان که گفت :" پولیس درتجارت موادمخدردست دارد.مویداین ادعا است .
درصورتیکه خبرنگارنیویارک تایمزازاین سلسله جنبان زنجیری روابط تنگاتنگ بازیگران سیاهکارهیرویین آگاهی درست پیدامینمودوسرنخ این رابطه راباقاچاقبران خارجی درهمدستی بانیروهای ناتوامریکادرافغانستان جستجومینمود وازمحموله هایی آگاهی مییا فت که زیرنام " تابوت" بصورت رسمی ازمیدانهای هوایی زیرکنترول نیروهای ایتلاف به خارج ازکشورمنتقل میشوند. دراینصورت به ساده گی اعتراف مینمودکه فساددرحکومت افغانستان عمیق ترازآن است که تااکنون روزنامه های غرب ازآن سخن زده اند.
گفتنی است که روزنامۀ یو اس اید (4)هم درمقاله یی دولت حامدکرزی رابه انتقادگرفت وازفسادروزافزون اداری درافغانستان سخن گفته است.
پیش ازاین روزنامۀ تایمزلندن (5): نوشته بود که اوضاع افغانستان باید بصورت جدی موردبازنگری قراربگیردوافزوده بود که وضعیت درافغانستان چنان آشفته ودرهم برهم است ، فساداداری وضعف اداره درآن بیداد میکندکه کمترنظیرش رادرتاریخ این کشورمشاهده کرد و درضمن به خویش خواریها ، واسطه بازیهاوسازش های فزایندۀ دراین کشورنیزاشاره کرده بود.
روزنامۀ فرانسه یی فیگارو(6)نوشته بودکه بوش درنتیچۀ لشکرکشی هایش به افغانستان وعراق تخمی راکه بنام دموکراسی وعدالت کاشته بودجزظلم ووحشت دیگرثمری ندارد. این درحالی است که سرنوشت جنگ درکشوری معلوم نیست که موادمخدردرآن حرف اول رامیزند. این کشورهنوزازبرق محروم است ، فسادمالی بیدادمیکند وغارت وچپاول داراییهای عامه ودولتی به اوجش رسیده است . به گزارش نیویارک تایمز(7)جنرال پترائوس قوماندان نیروهای امریکایی درشرق میانه وآسیای مرکزی نیزازکرزی خواسته بودتابه فساددرحکومت خودپایان بدهدوافرادفاسدراازپولیس این کشوردورنماید.
نوول آبزرواتور(8)نشریۀ فرانسه یی دریکی ازشماره های خودنوشته بود، درشرایط کنونی که طالبان وشورشیان بازسربرآورده اند ودولت حاکم بافسادومسآلۀ قاچاق تضعیف شد ه است ، افغانستان بیش ازهروقت دیگرنیازبه توجۀ بیشتردارد . مجۀ تحقیقی فارین افیرز(9)مقاله یی زیرعنوان " ازبازی بزرگ به چانه زنی بزرگ " به هدف پایان دادن به اغتشاش درافغانستان انتشارداد. این بدنبال آن صورت گرفت که نیویارک تایمزباتوجه به گزارش 16 دستگاۀ استخباراتی مخفی که تحت عنوان "حدس استخباراتی ملی "یادشده بودودرآن ازخرابی وضع امنیتی ، رشد فساددرحکومت کرزی ، تجارت مواردمخدرکه نصف افغانستان راتشکیل میدهد وهم ازپیچیده شدن وافزایش حملات طالبان وافزایش تلفات نیروهای خارجی درافغانستان سخن به میان آمده بود.
گفتنی است که آژانس ملی کانادا(کاناداپرس)(10)و سندی هرالدتریبییون گزارشی راازخبرنگارخوددرولایت قندهارووردک به نشرسپرده است که درآن نیزازافزایش فساددردستگاۀ دولت پرده برداشته است ونمایانگربیزاری مردم ازدولت وعلاقمندن آنهابه طالبان است . این روزنامه نوشته است که ازبس که دردستگاۀ محاکم این دوشهرفسادحاکم است، مردم دعواهای قضایی خودرابه مقامات قضایی طالبان محول میکنند تاآنهادرظرف یک تادوروزبه حل دعوای آنهابپردازندوخبرنگاران این روزنامه هابه نقل ازقدرت الله باشندۀ ولایت قندهارنوشته است که آنقدردرمحاکم دولتی فسادحاکم است که بدون پول کاری نمیشود؛ بنابراین اوناگزیراست تاعلیرغم بی میلی هابه طالبان مراجعه نماید. این آژانس هابه همین گونه برای اثبات ادعای خودبه چندین مواردقضایی دراین دوشهراشاره کرده اند و این راعلایم ونشانه های از بیزاری ونارضایتی روزافزون مردم ازادامۀ فساددرحکومت کرزی عنوان کرده اند . افزایش فساددردستگاۀ قضایی دولت افغانستان مردم این کشورراواداشته است تا باوجودبی میلی به طالبان ازناچاری به آنهامراجعه نمایند.
به تعبیری بعیدنخواهدبوداگرگفته شودکه یکی ازدلایل افشاگریهای روزنامه های غربی مبنی برافزایش فساددرادارۀ آقای کرزی آفتابی شدن آن باشد که پنهان کردن فساددرادارۀ اوراناممکن گردانیده است ، یاشایدهم اهداف دیگری درپیش داشته باشندوبااین لحن تندبرروری کم کاریهاوهیج مدانم کاری های خوددرافغانستان پرده بگذارند . بازهم هرچه باشدفساد دردستاگاۀ حاکمیت کابل چنان سخت رخنه کرده است که هرنوع مبارزه باآن جزبازی سیاسی چیزدیگری تلقی نمیشود.
گفته های بالانه تنهاازکمی هاوکاستی های ضعف مدیریت واداره درحکومت کرزی پرده برمیدارد؛ بلکه بصورت واضح بیانگراین است که حامدکرزی خیلی ناتوان ترازآن است که حتاتصورش نمیرود. فساددرادارۀ اوچنان بالاگرفته است که دراصل ازکنترول اوخارج شده است واین باعث شده است که اودرشماری مواردرجزخوانی نمایدوفریادبرآوردکه اعضای حکومت اوازپول نارواوحرام دربانک های خارج سرمایه های گزافی اندوخته اند باژست های حق بجانبی به چشم مردم خاک انداخته ودرتاریکی نگاه داشتن مردم چندروزی دیگربه قدرت پوشالی خودادامه بدهد. بااین حرفهامیخواهدبربیگناهی خودصحه بگذارد. درحالیکه این محال است وخوشباوری ساده لوحانه که رییس جمهوری ازاداره وکنترول ماموران خودعاجزاست. این حرف های رییس جمهورنه تنهادلیلی بربیگناهی وبی مسؤولیتی اوشده نمیتواند؛ بلکه این دفاع ضعیف به نحوی ازدخیل بودن اودرفسادنیزپرده برمیدارد.
وهم نشاندهندۀ این است که فسادنه تنهادردستگاۀ حکومت کرزی به گونۀ ساختمانهای کانکریتی درآمده است ؛ بلکه فساددردرون خانوادۀ اونیزروبه اوج گذاشته است که ازجمله دست داشتن برادراودرکارقاچاق موادمخدردلیل آشکاری است که برهمه حدس وگمانه زنیهادراین موردنیزمهرتایید میگذارد. این درحالی است که هنوزدیوارهای برخاسته ازحجم فساد دردرون ارگ برای مردم رخ نانموده باقیمانده است واینکه اطرافیان رییس جمهوراعم ازمامورین خاص واقارب ونزدیکان اوتاحال چه سرمایه های به کف آورده اندوبصورت پیداوپنهان خانه هاخریده اندوصاحب شرکتهاوموسسات عایداتی شده اند. بدون شک دیریازوداین رازهم افشاخواهدشدومردم افغانستان ازماهیت اصلی وواقعی نظام کرزی آگاهی پیداخواهندکرد. ازآن به بعدآشکارخواهدشدکه وابستگان نزدیک رییس جمهورچندخانه درشیرپوربه قول نیویارک تایمز(چورپور یاخانه های کوکنارواین محل رامرکزفسادواقامتگاۀ مقامات بلنددولتی خوانده است ) دارند
وچه سرمایه هایی چون سایرکارمندان دولتش دربانکهای خارجی پس اندازنموده اند. این هم واضح خواهدشدکه چگونه نوباوه گان ارگ توانسته اند، درزمان غیرقابل باوری صاحب خانه های هفتادهزاردالری هشتادهزاردالری وازآن بالاترشده اند. دراین صورت است که دیگرچشم های مردم راگزارش نیویارک تایمزمبنی برداستان خون آلودکاخهای شیرپورباستون های یونانی وفوارۀ های بلندآب آن ، منحصربه شماری نیست که کرزی ازآن هابه مثابۀ حربه یی برای پنهان کردن فسادداخلی خودکارمیگیرد؛ بلکه حجم فساددرحکومت اوبالاتروبالاترازآن است که دراین چندسطرخلاصه شودوروزنامه های داخلی وخارجی ازآن هاپرده بردارند.
آنچه روزنامه های غربی پیرامون حجم گستردۀ فساددردستگاۀ حکومت گزارش داده اند ، برمصداق مشت نمونۀ خرواراست ؛ زیراانتخاب فاروق فارانی ومحمدنعیم استادیک کورس به حیث دوگزینه ازهزاران گزینه است که بدترازحال هردونفریادشده درمحاکم دولتی بادشواریهای زیادی مشت وگریبان هستندوزوزانه محاکم ناجورافغانستان ده هاقربانی تازه یی ازمردم این کشورمیگیرندکه فریادهای مظلومانۀ آنهابه گوش کسی نمیرسد. بامراجعه درعقب دروازه های محاکم کشوروباگفت وگوی بیشترباافرادی امثال فارانی هاومحمدنعیم هامتیتوان به عمق فساددردرستگاۀ عدالت خواهانۀ حکومت کرزی پی برد. درحالیکه درسایرادرات دولتی نیزمواردمتعددی رامیتوان یافت که کمترازبیداگریهاقضات این کشورنیست . این شگفت آورنیست درکشوری که قاضی آن راشی باشدوحاجب وپرده داران سلطانش باهزاران راشی ومرتشی درزدوبندباشند ، مردم اززمامداران آن به جزظلم وبیدادچه توقعی میتوانند داشته باشند. هرگاه ادارات دولتی بصورت شفاف موردبازرسی قراربگیرند، باوجودتلاشهابرای برجانماندن اسنادبازهم میتوان اسنادی رادریافت که درنتیجۀ سازش مقامات بلندادارات دولتی باشرکتهاوکمپنیهاوحتاموسسات انجویی پرده ازروی اختلاس های ملیون هادالری یی برمیداردکه مقامات ارشددولتی ازطریق فروش تصدیها ویاازخصوصی سازیهای موسسات دولتی بدست آورده اند. همچونمونه هارابویژه بیشتردروزارتخانه های میتوان یافت که بیشتردارای بخش های سکتوری اند . مانند وزارت مخابرات ، تراسپورت و... ویابرای بازسازی بخش های خودمانند وزارت معارف باموسسات انجویی وشرکتهای خصوصی درمعامله هستند. شایدده هااسنادی درادارات آنهاموجودباشندکه به نحوی بازگوکنندۀ ده هاموارداختلاس داراییهای دولتی وعامه اند.
گفتنی است که انیگونه اختلاس ها جداازآن مواردتاراجهایی هستندکه مقام های بلندوزارتخانه هاقراردادهایی رابه شکل مشروط باموسسات وکمپنی های بازسازی وساختمان امضا نموده ودرفیصدی سهم آنهاشریک شده اند ویاازطریق خصوصی سازی ملکیت دولتی به شرکت خصوصی یی درفیصدی سهم آن شریک گردیده اند . درطی هفت سال حکومت حامدکرزی ده هاموردازاین دست رامیتوان یافت که وزراودیگراراکین دولتی آن ازآغازاداره اش تاحال به آن دست یازیده اندو باارتکاب ده هاوصدهاموردخیانت وحتاجنایت بافشردن دست جباری دست مظلومی راازپشت بسته اند. هرگاه سرنح رابطۀ مافیایی مقامات ارشددولتی طی هفت سال گذشته ردیابی شود، شایدداستان دزدیهای دارااییهای دولتی وعامه بوسیلۀ مقامات یادشد از"هفت من مثنوی" هم بیشترگردد.
جناب حامدکرزی دربرابراین همه خیانت هاوجنایت هاکاری که کرده است ، تنهاباایجادکمیسیونهای رنگارنگ ، آنهم به اندازۀ کلاه های مبارک وبوقلمونی مانندقره قل ، مندیل ، پتکی، عمامه ، پکول و... که پس ازقبول زحمت برسرخودمیگذارد؛ پرداخته است که بیشترشکل عقده شکنانه وخاموش ساختن مردم راداشته است نه به عنوان مرجعی که بتواننددادراازبیداد، حق راازباطل وغیث راازثمین جدانمایند. نتایج کارکمیسیون هاهم آنقدربی معناوفاقداجراات عملی بوده است که بیشترشکل نمایش مضحکه ییراداشته که شاید نمایش کلاه های مبارک شان درویترینی به مراتب ازآن کمیسیونهاپرزرق وبرق ترباشند؛ زیرادورکردن کلاه ها ازسرمبارک دست کم ارزش عطای زینت آنهابرلقای آنهارادارد. بالاخری فرصتی رابرای اوفراهم مینمایدکه باروزنامۀ "شیکاگوتریبیون" بگوید" مامردم بسیارخوبی داریم باوجوداین که هزارویک دردبی درمان دارندبارییس شان زیادلج نیستند، می سوزندومیسازند" . اوازاین گفتۀ خودباکی نداردکه ازابرازآن اشک درچشمام هرافغان وطن دوستی سرازیرمیگرددوشایدبایادآوری روزگاری که مردم مابه امیدتامین امنیت ورفاه چون شمع دراطرافش می چرخیدند، خویش راتلطیف نمایدودرآخرین تحلیل تاباشدکه باریختن اشک تمساح ازتمامی ناپاکی ها ، ناکارآییها، مدیریت ضعیف وکم آمدنش برای ادارۀ کشوربرائت یافته ومردم دوباره اورابرگزینند. ولی این توقع رییس جمهورازمردم دربرابرعکس العملش دربرابرخلیل زادکه اوخلاف امروظیفه یی خودازرفتن به هرات منصرف شدوباجمعی ازافغانهادرکابل ملاقات کرد، مردم راشگفت زده کرده است که به چه میزانی اواشتیاق دوباره به قدرت رسیدن راداردکه ازاین نشست خلیل زادتعبیرتبلیغات انتخاباتی نموده وبصورت فوری نامه یی به "بانکی مون سرمنشی ملل متحدفرساد وخلیل زادرامتهم به کارغیروظیفه یی اش نمود.
خلاصه اینکه فسادروزافزون درحکومت کرزی همه چیزرابه فسادکشانیده است . فساددرجمیع حوزه های اجتماعی واقتصادی گسترش یافته است . درج ماده یی درقانون اساسی کشورزیرعنوان فعالیت های آزادانۀ اقتصادی (اقتصادبازار) به اساس تاکیدومداخلۀ خارجی ها، فسادبصورت وسیعی درحوزۀ اقتصادی کشورراه یافت وزمینه رابرای استفاده جویی عده یی محتکران فراهم کردتاهرنوف ظلم واحتکارخویش رازیربرنامۀ اقتصادبازارمشروعیت ببخشند . پیاده شدن اقتصادبازاردرکشوری چون افغانستان که باتوجه به ساختارهای فرهنگی واجتماعی آن نیازشدیدی به اقتصادمختلط دارد، نه تنهاضربۀ محکمی براقتصادورشکستۀ این کشورواردکرد؛ بلکه بزرگترین ارزش های معنوی وفرهنگی این کشوررانیزبه متاع کالای بازاری وتجارتی مبدل نمود؛ یعنی تمامی نهادهای فرهنگی ورسانه یی درکشوربازار وکالایی شده وارزش گرانقدرمعنوی خودراازدست دادواین امرفاجعه یی است که درآینده هاجامعۀ بیمارافغان راسخت تربه چالش خواهدکشانید.
درهرحال هرچه باشدمردم ماآنقدردربرابرسکوت دیرپای حامدکرزی دربرابرستم نیروهای خارجی برضدمردم افغانستان خسته وذله شده اندکه مردم انتقادات تندوتیزاودربرابرخلاف رفتاریهاوتخطی های نیروهای خارجی جزیک امرروزمره گی وبدون تاثیرچیزدیگری تلقی نمی نمایندوچه رسدبه اینکه نیروهای شاخزن ومغرورامریکاوناتوبه حرفهای اوگوش فرادهند. جزاینکه همه بویژه مردم افغانستان خویش رادرموجی ازشگفت زده گی ها درباتلاقی می بینندکه نصایح وسرزش های پیش ازوقت رییس جمهورشان جزبادبادکی بیش تلقی نمی کنند.
ازهمه بیشترشگفت انگیزاین است که چگونه جناب کرزی باوجوداین همه رسواییهای آفتابی خودهنوزهم بدنبال ماندن باربار درکاخ ارگ شاهی قدیم است ، نمیدانم که اوروزی شده باشدکه لحظه یی برکارنامه های هفت سالۀ خودفکری کرده باشدوباگذاشتن کلاۀ قره قولی درپیشروی خوددست کم دمی به مشوره بااوپرداخته باشد یااینکه همه چیزبرایش روشن است ، مشکلی داردکه ازابرازآن به پیشگاۀ مردم عاجزاست وازروی ناچاری باشیروغلط زدنهای سیاسی خودرادرزیرالفاظ میان تهی وواهی پنهان میدارد. آیابرای ملتی قابل باوراست که رییس جمهورش دربرابرمردم اشک تمساح بریزدوباابرازشکایت ازکارمندانش به گونه یی مردم رافریب بدهد. این درحالی است که افغانستان درسال 2005 درمیان 180 کشورجهان ازنگاۀ فساددرجه 117 بودودرسال 2008 به درجه 176 ام سقوط کرده است. وازجمله پنج فاسدترین کشوردنیابرشمرده شده است. (11)
درمیان این همه های وهوهابویژه درروزنامه های غربی که همه حاکی ازعمق وگسترده گی فساددرحکومت کرزی است ، یک چیزشگفت آوراست ، آن اینکه چگونه شده است که بعدازرسیدن کاردزخم آلود نظام فاسدکرزی به گوشت وپوست مردم بیجاره وبیدفاع مردم افغانستان وبارفتن کارازدست او، این همه سروصداهارابرضدوی بلندکرده اند. این سروصداهاراچگونه میتوان تفسیرکرد، واقعی یامجازی ؛ یعنی هدف ازاین هابرملانمودن خیانت های کرزی وهمکاران جامعۀ جهانی اوبرضدمردم مسلمان افغانستان است ویااینکه هدف اصلی ازآن خاک زدن برچشم مردم افگندن ، کاستن ازعقده هاو نفرتهای مردم دربرابراو وبالاخره پنهان نمودن فسادمدیریت ، فساداداری وفسادزمامروایی هفت سالۀ آن است. بویژه اینکه سروصداهاهمزمان به نزدیکی انتخابات درکشورصورت میگیردوامریکاو غرب هم درمیان گزینه های دیگرخوددرپست ریاست جمهوری افغانستان چشمداشت بیشتری به کرزی داردواورارییس به ظاهرپرهیاهو؛ ولی دراصل فرمانبردارتری یافته است . باتوجه به گسترش روحیۀ روزافزون ضدامریکایی مردم افغانستان به شیوه های مختلفی متوسل شده اند ، البته به این گمانه زنیهاکه ازیکسوکرزی رابه گونۀ یی برضدخودتحریک کرده اندوازسویی هم بایک صداحکومت اورابه نقدگرفته اند وطشت رسوایی حکومت اورااززیربه زمین افگنده اند . به هرحال هرچه باشد، غرب وامریکاوسیاست های پیچیده وکجدارومریزآنهابرای مردم مامصداق " حکایت فیل " راپیداکرده است که ازآن شک نیست که "هم تخم بدهدوهم چوچه" . ازهمین رومردم سیاست های غرب وامریکابرای مردم ما "آیینۀ تمام نمای قلب" و ناجوری راماندکه درهرکنارآن خودوسرنوشت خودراکج ووج به تماشامیگیرند وسرنوشت خویش رادربازی فریب آلود غرب نامعلوم می بینند.
منابع ورویکردها:
1- درافغانستان همه چیزقابل فروش است، 8 صبح ، شمارۀ 474
2- رادیوآزادی ، 4جنوری ، اخبارشب
3- راه نجات ، شمارۀ 1061
4- رادیوآزادی ، 4جنوری ، اخبارشب
5- رادیوآزادی ، 12نوومبر، 10:45 صبح
6- کاخ سفیدبامیراث های سیاه درانتظارکاخ نشین سیاه، اراده ، شمارۀ 1411
7- ویسا، شمارۀ 757
8- دولت افغانستان بامافیای قاچاق تضعیف شده است ، اراده ، شمارۀ 1404
9- قواعدگفتگوباطالبان چگونه طراحی شده است ؟ چراغ ، شمارۀ 1164
10- رادیوآزادی ، 7 نوومبر، اخبارشب
11- افغانستان په نری که پنزم فاسدهیواددی ، هفته نامۀ سورغر، شمارۀ 19 جدی 1387
بالا
بازگشت