بوی جوی مولیان آید همی

یاد یار مهر بان آید همی  

در کشور ی همچون افغانستان مهاجرت  و آواره گی برای مردم این سرزمین ، زخم ناسوریست دیرینه ، نسل اند ر نسل مردم این سرزمین کوله بار مهاجرت بر دوش کشیده اند  و تابوت آواره گی بر شانه حمل نموده اند.  در آواره گی متولد گردیده اندو در زیر بار غم و اندوه ان قامت خم کرده اند و در خاک غربت به خاموشی ابدی گراییده اند.

مهاجرت ،آواره گی و درد تلخ غربت یکی از عمده ترین در د های عصر و زمان من است ، دردیست که تار و پود آدمی را می سوزاند  و خاکستر میسازد . دنیای غربت  و آواره گی  دنیا ایست  که ، آواره دردآنرا میداند و بس .

انسان آواره  و خانه بدوش همچون  انسان زخم خورده ایست که در صورت  کوچک ترین تماسی زخم هایش به درد آمده  و به دردش افزوده میگردد . لذا تماس با چنین افراد  و مرهم گذاشتن بر زخمهای آنها  ملزم دقت ،توجه و دلسوزی خاص میباشد و........

بعد از مدتهای طولانی در دیار غربت، بخت با من یار گر دیده  و شرایط باز گشت به جمهوری اسلامی ایران برایم

 مهیا گردید . قبل از فرا رسیدن  سال جدید میلادی 2009  مقدمات اخذ ویزا از سفارت جمهوری اسلامی ایران  با مقداری دویدن و سرگردانی ها ، برایم مقدور گردید  و درآغاز سال جدید در اولین پرواز شرکت هواپیمایی کاسپین عازم  ایران گردیدم

گر چند جمهوری اسلامی ایران  زادگاه من نیست  و در ان جا در تمام دوایر و ارگانهای مملکتی ان ، به من و امسال من به عنوان اتباع بیگانه و خارجی برخورد مینمایند  و د ر خیلی ها موارد وقت که از اصالت افغان ستانی بودن مان اگاه میگردند تعدادی برخورد خود بزرگ بینی و توام با تحقیر اختیار مینمایند. البته این مو ضوع از آنهایی بیشتر سر میزنند  که از کمبود  مشخصه انسانی رنج میبرند.

ساعت  8 صبح به وقت محلی هواپیما ی بویینگ مربوط به شرکت هوا پیمایی بلا روس از فرود گاه مینسک پرواز مان داده  و بعد از حدود کمتر از یک ساعت  در فرودگاه  شهر کیف ،مرکز اوکراین به زمین نشستیم . بعد از توقف  بیشتر از یک ساعت در ترمینال این فرود گاه ،بسوی هواپیما  توپولوف مربوط به کشور جمهوری اسلامی ایران  راهنمایی گردیدیم  و....هواپیما حامل ما در آسمان شهر کیف به ا آهستگی شروع به ارتفاع گیری نمود .  این هیولا آهنی عظیم الجسه  غرّش کنان هر سانیه خود را به با لا و بالا تر میکشانید  تا اینکه بستر حریر گونه یی از ابر های  انبوه تا به افقهای دور دست در مسیر جولانگاه پرواز وی ، گسترانیدن گرفت . آسمان آبی نیلگون و تابش درخشان نور خورشید همرا با  دریا ی بیکران از ابر های سیمین فام ، تر سیمی از زیبایی های  کامل عالم خلقت را به وجود آورده بود ند . ومن از دریچه کوچکی ، عالم بی انتها ی زیبا یی تکرار نا شدنی طبیعت را به تماشا نشسته بودم .

بعد از مدتی خدمه هواپیما برای مان   غذا آوردند  و ....و چقدر عالی بعد از مدتها،باز هم طعم خوب غذا زرشک پلو با مرغ  و...

 در کیسه مخصوصی که در مقابل مان قرار داشت  چشمم به روز نامه همشهری افتاد ، روزنامه یی که در زمان تصدی  آقای غلام حسین کرباسچی بعنوان شهر دار تهران  یکی از جنجال برانگیز ترین ها بود ، که درآن روز ها این روزنامه برایم جالبیت خاصی داشت .

به هر اندازه که در مسیر سمت جنوب به پیش میرفتیم به همان اندازه از تراکم ابرها کاسته گردیده  و زمین های  هموار و پوشیده از برف  مهو ، و به جای آنها  مناطق خشک و کوهستانی نمایان میگردید.......

حوالی غروب  هواپیما شروع به ارتفاع باختن نمود  و من از صدای باز شدن لاستیک ها، یا به اصطلاح عمله پروازی افغانستان ، شاسی. فهمیدم که هواپیما قصد فرود آمدن را دارد .

و بعد از حدود پنج ساعت پرواز در تهران به میدان هوا یی امام خمینی به زمین نشستیم . کار های مقدماتی بازرسی  در ایستگاه های نیروی انتظامی  تر مینال فرود گاه بزودی انجام گرفت  و بعد از عبور از ساحهء کنترول،وارد سالن بزرگ که باید سالن اصلی فرودگاه  میبود ، گردیدیم  و در اینجا بود که بعد از مدت ها  اذان زیبا و دلنشینی قلب و روحم را به نوازش گرفت . خدای من چی طنین صدای آ شنا و دل نشینی . از صحبت کردن ها ، آدم ها ،اذان ، محیط  ، همه و همه  بوی آشنا  و خودی به مشامم میرسید.گویی در میان مردم خودم هستم .   احساس کردم که تابه کدام پیمانه  ما دو ملت پیوند های عمیق و ریشه یی مشترکی داریم .

اساس هویت و اصالت یک ملت و مردم را فرهنگ آن ها تشکیل میدهد  که عقیده و ایدیالوژی مذهبی   و شیوه گفتار  و گویش زبان آنها ، رکن اساسی فر هنگ یک جامعه محسوب میگردد . و ما دو ملت برادر همه این افتخارات  مشترک  را دارا میباشیم و.....

مسیر فرودگاه تا به تر مینال اتوبوسهای مسافر بری جنوب تهران را با تاکسی طی کردم  ، که راننده آن  مرد ی بود لاغر اندام ، خون گرم  و صمیمی . در همان لحظات اول با هم زبان مشترک پیدا نمودیم .  مقداری از سیاست گفتیم  و مقداری هم از پیوند های مشترک عمیق فرهنگی و تباری  دو ملت ایران و افغانستان  .

در جریان صحبت ها متوجه شدم  که زیاد از حد گپ زده ام ،از وی معذرت خواستم ، راننده با کمال ادب و خون سردی جواب داد : آقا از صحبتهای تان می آموزم .

و براستی من که از کشور ثالث و دارای فرهنگ بیگانه بعد از مدت ها وقفه  در ان جا پا گذاشته بودم ،به راحتی در یافتم ، که چقدر و به کدام پیمانه خودم را در ان جا ،در ایران غیر بیگانه  و خودی احساس می نمایم . 

ایران و سرزمین وی را همچون  خاکی در یافتم ،که در آن ریشه ام غنوده است ،درآن بخش از اصالت  و هویت ام غنوده است  و مطمئنم که این سخن ام برا ی آنها یی که با این اصل بیگانه و نا آشنا اند ، غیر قابل فهم و درک خواهد بود .

ملت های ایران و افغانستان فوندانسیون قوی و نیرومندی جهت اعمار تمدن درخشنده و افتخار آفرینی را در دراز نا تاریخ در پیشرو دارند. که نسل های آینده  به  این امر مهم  و حیاتی توجه کار سازی مبذول خواهند داشت .

کشور های اروپا یی با تمام تنوع فرهنگی  به سوی ایجاد اروپا واحد و متشکل گام بر میدارند . و ما دو ملت برادرو هم کیش چرا از همدیگر  بیزار و بیگانه باشیم ؟.   من باور کامل دارم که اگر پرونده مناسبات  میان دو ملت برادر و هم کیش   دو سوی مرزموجود،   باز خوانی واقع بینا نه و کارشناسانه  صورت بگیرد ،  خیلی نقطه نظر ها تغیر خواهند یافت  و...

اگر تا هم اکنون مسایل در این باب  تاریک ،نا مشخص و  مبهم است .این ضعفی است به اضافه  ضعف های دیگر ی از  رهبران سیاسی مان .

ما دو ملت ، همچون اقیانوس به هم پیوسته یی را همانند ایم. آن های که سرسختانه  و خیره سرانه میخواهند و تلاش دارند  تا  نفاق و جدا یی را  در میان دو ملت به وجود بیاورند ،چی را میخواهند قسمت کنند . آیا مرقد مطهر آقا امام هشتم را و یا اینکه بیش از هزاران افتخارات عظیم فرهنگی را . حافظ را میخواهند قسمت کنند ،یا فردوسی را . مولانا بلخ را میخواهند قسمت کنند یا ناصر خسرو قبادیانی را  و......

تر مینال مسافربری جنوب مملو از ماشین بود و مملو از مسافر ، شبهای تاسوعا  بود و عاشورا و ملت ایران عاشقان پاک باخته . پیدا کردن بلیت در ان شرایط کاری دشوار  بود  لذا تصمیم گرفتم تا با تاکسی های خطی عازم اصفهان بگردم .

ما حدوداً ده نفر  به اندرون یک تاکسی به طرف  شهر اصفهان حرکت نمودیم . فاصله بین شهر های تهران و اصفهان حدود ششصد کیلومتر باید باشد . ما شین مینی  واین حامل ما با سرعت سرسام آوری  در حرکت بود . قواعد  و مقررات  قوانین  ترافیکی یگانه موردی بود که ، از طرف راننده گان  وسایط نقلیه  عمومی ،رعایت  نشده و توجه به آن صورت نمی گرفت.فرهنگ قانون و قانون پزیر ی هنوز در میان جامعه ایران به شکل اصولی آن جا نیفتاده است    و از همین سبب است  که سالانه میزان   مرگ و میر در اثر  حوادث ترافیکی ، در ایران از ارقام بالا یی بر خور دار میباشد .  من که در بلا روس  چندین سال است که تقریبا همیشه پشت فرمان اتومبیل هستم ، اما در ان جا هرگز به خود جرات نمیداد م تا به اصطلاح دریو ویا  هوس راننده گی بنمایم.

مسیر جاده اتوبان تهران – قم را  جمهوری اسلامی ایران تقریبا به معیار و استاندارد های بین المللی اعمار نموده است ،اما آن شب بنابر علت مترادف بودن با ایام دهه عذاداری آقا  اباعبدالله ،این جاده با آن همه وسعت و امکانات اش ، بازهم  از ترافیک سنگینی  برخوردار بود. در مسیر  تهران – قم  و اصفهان کمتر ماشین را دیدم  که پارچه یی ،علامت و یا نوشته  یی از ایام عزاداری و مصیبت  را با خود حمل نکنند . واین یعنی عشق ،یعنی اخلاص ، یعنی باور  و ارادت بی پایان یک امت ،به امام ش.عشق به حسین و حماسه جاودانه صحرا کربلا .    اداره پلیس ترافیک و اداره اورژانس و کمک های فوری در حالت آماده گی کامل  به سر میبردند ، آنها در فاصله های معین ،در پست های سیار در حال کشیک دادن به چشم میخوردند .       

در تاریکی های نیمه شب از جاده کمر بندی شهر قم عبور نمودیم . در قدیم ها  ماشین های که قصد عبور از شهر مقدس قم را داشتند ،از جاده یی از نزدیکی حرم مطهر حضرت معصومه عبور مینمودند ، و این برای آنها یی که ارادت داشتند و میخواستند از نزدیک تر عرض سلام و ارادت خدمت بانو ، حضرت معصومه بنمایند ، غنیمت بود . اما آن شب من   مجبوراً ،   از فاصله دور تر عرض  سلام و ادای احترام به جا آوردم .    

........و شهر قم را با تمام عزیز بودن آن ،بدون توقف پشت سر گذاشتیم .  جاده یی که شهر قم را به اصفهان وصل مینمود  ، کم عرض تر نسبت به اتوبان  قم و تهران اعمار گردیده است  و جاده ایست معمولی و دارای دو خط عبوری در یک سمت .  مسافرین داخل ماشین ما را دو نفر عرب ،دو نفر افغانستانی و به شمول راننده هفت نفر ایرانی تشکیل میدادند ،که جمعا یازده نفر میشدیم و.....

ما حوالی ساعت یک بامداد ،به شهر تاریخی اصفهان رسیدیم . و اصفهان نیز غرق در عزا و ماتم فرو رفته بود .پارچه های سیاه که در آن کلمات از عشق و محبت به حسین و یاران وی حک گردیده بود ،در همه جا به اهتزاز در آمده بود . من در این مسافرت  آن چه را که آموختم و دیدم ، فوران بی انتهای محبت و علایق توده های میلیونی ، به سرور و مولی شان  بود ، و از همین زاویه است که ایران  و ایرانی نماد از تشیع  و مکتب آن  در جهان امروزی ،شناخته میشوند .

از تر مینال کاوه اصفهان با تاکسی دیگری عازم محل اقامتم در این شهر گردیدم !. آدرس  که داشتم مقداری  مغشوش و غیر دقیق بود ، در آن حوالی نیمه های شب  جوانان و نو جوانان که معلوم بود از مراسم تعذیه داری برگشته بودند ،همچون عزیزانی با کمال دقت و حوصله مندی در پیدا کردن ادرس به من کمک نمودند..........ومن بعد از بیش از یک دهه آواره  و ناپیدا بودن در سرزمین های دور و نا آشنا ،ان شب زنگ درب منزل برادرم را  به صدا در آوردم  و......

درد آواره گی و هجرت ما نسل کنونی ، بغض تلخ ایست در گلون تاریخ ، حکایت ناگفته ایست از رنج میلیون ها انسان    درد  مند و نا مراد . انسان ها یی که خود و سرنوشت شان همچون کالا های مصرفی  جهان معاصر ،در داد و ستد های  کوچک و بزرگ در سطح منطقه و جهان مورد معامله و خرید و فروش  قرار گرفته اند و......

.... نسل  مهاجر و خانه بدوش سرزمین افغانستان ،انسان های آواره  یی اند گه ، از لحاظ تقدیر و سرنوشت به برده گان قرن های گذشته بیشتر شباهت داشته و دارند، تا به انسان های شهروند  در جهان معاصر! و در این  پروسه تلخ ،بی پایان و غیر انسانی  منشا مصیبت و بد بختی این جامعه  فلا کت زده ، همانا  فرهنگ ان آن ها است ، فرهنگ که در طول تاریخ و اعصار این جامعه ،ملا لنگ می پرورانند  و ملا کور به زایش می گیرند .و در  این پروسه نی خدا مقصر است و نی هم  همسایه های دور و نزدیک ، که هر چه هست از خود ما هست  که بر ما است .

من حدود سه دهه میگردید که از نعمت بودن در زیر سایه مادر محروم بودم ! خدا میداند که تابه کدام پیمانه،این موضوع     برایم رنج آور بود  . در این سال های  اخیر برادران مادرم را به ایران آورده بودند ، که پیامد آن در سال های اول صحبت های تلفنی یی بود  که با مادر داشتم ، که بدبختانه در این اواخر این صحبت ها نیز قطع گردیده بود ..........              ادرس دقیقی از محل بودن مادر نداشتم  و در اصفهان  فهمیدم که وی در یکی از شهرستانها دور افتاده استان فارس زنده گی مینمایند. و....قرار براین شد که مادر به زود ترین فرصت به اصفهان بیایند  و من چند روزی در اصفهان منتظر وی ماندم . ...و ادامه دارد ....

برادرم در اصفهان در محله نسبتا  فقیر نشینی زنده گی مینمود . تعداد جمعیت افغانستانی ها در شهر اصفهان  چشمگیر است به جرات میتوانم ادعا بکنم  که من شاید بیش از صد ها خوانواده که مربوط به یک محل کوچکی از توابع ولایت غزنی مربوط به ول سوالی جا غوری هستند، را در نواحی مختلف شهر اصفهان دیدم .

در محل که برادرم زنده گی می نمودند ، افغانستانی ها در کنار هیئت های عذاداری اهالی منطقه ،خود برای شان هیئت تشکیل داده بودند ،کاری را که در هر گوشه و کنار  ،افغانستانی های دیگر نیز انجام داده بودند  .

...و فردای آن شب  که شب تاسوعا حسینی بود ،من نیز در این تکیه کوچک  و مخلص که در طبقه دوم یک خانه شخصی برگزار گردیده بود ،اشتراک نمودم .دیوارهای خانه را با پارچه سیاهی که در ان  آیاتی ازقرآن و اشعاری در مدح عاشورا و محرم  به خط زیبا و هنرمندانه خطاطی گردیده بود ، پوشانیده  بودند . کاری را که در هر تکیه خانه ، منبر.... مینمایند.

 تعداد انسان درد مند و معتقد در آن جا جمع شده بودند . شاید بزرگترین وجه مشترک بین این جمعیت و مراسم گردن بری صحرا کربلا در سال  62 هجری قمری ،همانا مظلومیت است که در طول زنده گی این مردم بر گرده آن ها شلاق نواخته است . در آن جا کودکان ،این مردان آینده  جامعه با چه  وسواس و دقت ،قران از حفظ تلاوت میکردند ،نوحه میخواندند

و با علاقه و ادب تمام در آوردن چای و غزا سهم میگرفتند . اما صحبت های حاجی آقا ی که مسئولیت پیشبرد سخنرانی  و دعا تکیه را بردوش داشت کاملا بی محتوا و بی کیفیت بود . ما در جامعه مان بیش از خروار های مشکلات و پر بلم های

بینهایت کشنده و درد آور داریم ، اما حاجی آقا محور صحبت هایش  راجع به نگاه کردن دیسک های موسیقی و به اصطلاح مبتذل میچرخید .

و درد ما همین است  جامعه روحانیت ما بعد ازاین همه سالها هنوز نتوانسته اند  درد اجتماعی ما را باز شناسی بنمایند. من در این مسافرت با تعدادی از این عزیزان از نزدیک صحبت ها یی داشتم ، دغدغه خاطر اصلی و پرابلم  اساسی  آقایون را  شکسته شدن  سنت های قدیمی  و باز مانده از  گذشته را تشکیل میدادند ، سنتها یی که در افغانستان عامل تولد و پرورش تیپ های مختلف از ملا عمر ها است . شما چه فکر میکنید ایا در جامعه شیعه و هزاره ما تیپ ملا عمر خودمان را نداریم ؟!    .