معضل کوچی ها بطوردایم باید حل گردد
در نوشتارقبلی پیشینه ای کوچی ها را تحت عنوان((تاریخ وگذشته ای کوچی ها در هزارجات )) را ارزیابی نمودیم .
دراین مقاله مسئله ای کوچی ها در هزارجات را از زوایه ای دیگر به بررسی میگیریم .
معضل کوچی ها یک مشکل عمده در شرایط فعلی کشور بوده که باید بطور ریشه ای واساسی حل گردد ، درقدم اول بین کوچی های خانه بدوش و کوچی های که از این عنوان استفاده می نمایند تفکیک حاصل گردد تعدادی از اینها چه در گذشته و چه در این اواخر وسیله حکام جورومستبد قرار میگرفتند وسبب نا آرامی ها ، ظلم و ستم در هزارجات می گشتند .
درمرحله ای بعد ادعای کوچی هاییکه مدعی ملکیت زمین های مردم هستند توسط ناظرین و داوران بیطرف ارزیابی گردد که آیا اسناد دست داشته ای آنها پایه و اساس قانونی و شرعی دارد و یا خیر ؟
ولی با اندک دید منصفانه ومطالعه تاریخ گذشته ای هزارجات این نکته بدست خواهد آمد که اوراق دست داشته ای اینها توسط حاکمان متعصب و ستمگر بدون رضایت صاحبان ملک به کوچی ها سپرده شده است . در اینجا غاصبان زمینهای مردم باید پاسخگوباشند نه اینکه اینها بیایند ادعای زمینهای که غصب کرده اند را نمایند .
برفرض که ما بپذیریم اسناد دست داشته اینها صحیح میباشد ولی تعدادی اندک شان دارای اسناد غاصبانه میباشند ولی ما شاهدیم که کوچی ها در گذشته (قبل از آغاز جهاد ومقاومت) در زمان حاکمیت طالبان و بعد از شکست طالبان آنهابصورت دست جمعی (صدها و هزاران نفر) همراه با مواشی شان درساحات هزارجات هجوم می آورند زمینهای زراعتی و علفچر های مردم راطعمه ای حیوانات ومواشی شان می نمودند.
سوال اینجاست که برچه مبنا کوچی ها درزمانیکه مردم هزاره زمستان طولانی شش ماهه راسپری می کنند بعد از سپری کردن زمستان و آمدن بهار وتابستان کوچی ها نیز سروکله شان در هزارجات پیدا می شود علفچرهای این مردم فقیر وبعضا زمینهای زراعتی را به تاراج میبرند ودرگذشته هیچکس به داد وفریاد مردم نمیرسید فقط دردهه جهاد و مقاومت هزاره ها ازبلای بنام کوچی مصئون ماندند .
بعد از آمدن حاکمیت اقای کرزی که همه امید به قانونمند شدن کشور را داشتند این معضل باردیگر در منطقه هزارجات نمایان شد این مشکل ناشی از کدام قضیه می باشد ؟
بعد از چند دهه جنگ ومقاومت چرا باز این مردم با مشکلی بنام کوچی مواجه می گردند چرا این مشکل بصورت ریشه ای و اساسی حل نمی گردد ؟
چرا با مشکل آفرینی کوچی ها درهزارجات با دید اغماض برخورد میگردد ؟
چراجمعی بنام کوچی بسوی قانومند شدن سوق داده نمی شوند ؟
کوچی ها علاوه براینکه در هزارجات بطور غیر قانونی سرازیر می گردند نکات دیگری را اینها باخود دارند که خیلی ها واضح و روشن می باشد که غیر قانونی عمل می کنند بطور مثال : چرا کوچی ها - دی دی آر- خلع سلاح نمیگردند درحالیکه هزارجات خلع سلاح شده اند ولی کوچی ها که در گذشته توسط نظامهای استبدادی حمایت ومسلح می شدند حالا هم نیز چنین است ؟!!!
درهمین رابطه از کشتار مردم بهسود توسط کوچی ها مجله اکونومست گزارشی دارد که درقسمت آن چنین آمده است :
قریه شاهی نیرو، احاطه شده توسط کوه ها، پوشیده از گلهای وحشی و کارتوس های (فشنگ) مصرف شده ای کلاشینکوف، همانند ده ها قریه ای دیگر خالی از سکنه گردیده است. گمان میرود که طی دوماه گذشته بیش از 4000 تن از هزاره ها - که یک اقلیت نژادی شیعه مذهب بوده و درارتفاعات مناطق مرکزی افغانستان زندگی میکنند - از خانه هایشان در ولسوالی بهسودولایت وردک بیجا گردیده اند. آنها مورد سرکوب و ستم گروهی از کوچی های صحراگرد مسلح قرار گرفته اند . این کوچی ها که مسلمانان سنی مذهب و از نگاه اتنیکی پشتون هستند،تعداد شان احتمالا کمتر از 200 مرد جنگجو همراه با خانواده و مواشی شان می باشند اما طبق منابع موثق غربی، تعداد 65 قریه از ساکنین آن تخلیه گردیده و در حدود 12 تن هم کشته شده اند . (1)
در تهاجم دوسال گذشته ای که کوچی ها در هزارجات داشتند اینها با انواع و اقسام سلاحها مسلح بودند حتی یکبار هم از طرف هیچ منبع حکومتی وامنیتی نسبت به مسلح بودن اینها اعتراض نشده است حد اقل در هیچ رسانه ای دولتی مطرح نشده است .
برنامه ای خلع سلاح در هزارجات و شمال بطور جدی مطرح شد وعملی هم گردید !!! درحالیکه
درتهاجم امسال کوچی ها دربهسود که چندین نفر از اهالی منطقه توسط اینها به قتل رسیدند دیدیم که در حدود چهار تا پنجهزار نفر از ترس کوچی از خانه وکاشانه ای خود فرار کردند و در مناطق امن پناه بردند بیش از پانزده مکنتب و مدرسه تعطیل شد ، دراوائل این تهاجم از طرف منابع دولت با سکوت برخورد گردید والی میدان وردک که مصاحبه ای در تاریخ 23 جوازی 1386 بارادیوی بی بی سی انجام داد (2) خبر از آرامش منطقه وبهسود میداد در حالیکه منطقه ناآرام وقتل ناامنی بهسود بوضوح مشاهده می گردید ، ولی باسر صدای که مردم وسازمانهای مدافع حقوق بشر انجام دادند دولت ناگزیر به پذیرش نا آرامی دربهسود شد تا اینکه اقای کرزی دستور عقب نشینی کوچی ها را از بهسود صادر نمود اما حکم جناب رئیس جمهور کرزی طوری صادر شده است که عقب نشینی جنبه ای موقتی دارد .
این خبر را اقای انجنیر وحید الله سباون مشاور امور اقوام فبایل اقای کرزی به تاریخ 31 سرطان 1386 در مصاحبه اختصاصی به آژانس خبری پژواک گفت : که خارج شدن کوچی ها از مناطق یاد شده بتاریخ 29 سرطان آغاز و شام گذشته پایان یافت . در همین خبرآمده است که هفته گذشته به پیشنهاد رئیس جمهور میان نمایندگان دوطرف فیصله شد که کوچی ها بطور موقت خارج شوند . (3)
این خبر می تواند بحرانی ماندن هزارجات را درآینده بیمه میکند .
چرا بطور موقت این مشکل حل گردد ؟
چرا جناب کرزی که در سال گذشته حکم صادر نمود و هیئت را جهت حل این قضیه توظیف نمود و هیئت فیصله نمود که هزارجات گنجایش کوچی ها را ندارد به آن توجه نمی کند که حکم خروج موقتی آنها را صادر می کند مگر سال گذشته هیئت از طرف خود کرزی جهت حل مناقشه تعیین نشده بود چرا دیدگاه آن هیئت نا دیده گرفته می شود ؟
چرا جناب کرزی حکم صادر نمی کند که معضل کوچی ها بطور دائم در کشورحل گردد ؟
چرا اذهان درمورد کوچی ها بسوی مواردی سوق داده نمی شود که با داشتن آن موارد سمبل بی قانونی در کشور خواهند بود که همین مسلح بودن آنها میتواند یکی از این موارد می تواند باشد .
ادعا میگردد که کوچی ها بالای یک ملیون نفرتخمین زده میشود این آمار ارایه شده شاید مبالغه آمیز باشد اگرپافشاری گردد بهتر است که احصاییه گیری وسرشماری گردد .
درزمان ظاهرشاه ونادرخان تعدادی زیادی از آنها تحت یک برنامه خاص درولایات پروان، قندوز ، تخار، سمنگان ، بلخ ، جوزجان ، فاریاب، بادغیس ، و هرات باسلب ملکیتهای تعدادی زیادی از ساکنین آن ولایات واستملاک ملکیت آنها درآن مناطق جاگزین شدند براین مبنا درکاهش جمعیت آنها این جابجایی بی تاثیرنبوده است برخلاف ادعای فعلی سخنگویان کوچی ها ، آمارآنها خیلی پایین ترمیباشد .
نکته ای دیگراینست : دراینجا بحث روی کوچی های افغان است که تابعیت افغانی داشته باشند تعدادی زیادی از اینها دارای عدم تابعیت افغانی می باشند چرایکه نداشتن تابعیت برای اینها راحت وآسان میباشد از خدمت سربازی معاف اند مالیات هم پرداخت نمی کنند و.........
تابستانها در مناطق خوش آب وهوایی مرکز، شمال وغرب افغانستان سکنی می گزیینند درزمستانها هم در هوای خوب پشاور ادامه حیات میدهند آنها از گرفتن تذکره که به حیث سند ملی یک افغانی حساب میگردد ابا می ورزند ویا اصلا تابعیت برایشان ارزش ندارد .
پیامد های کوچی گری برای آینده ثبات ، رفاه وتعلیم تربیه آسیب کلانی خواهد بود دراینجا لازم بنظر میرسد که ادامه یی کوچی گری را که آسیب های بزرگی به اینده کشور وارد میسازد برشماریم :
1- درصورت ادامه کوچی گری درسالهای آینده به هزارجات مردم ایکه داوطلبانه سلاحهای خودرا تسلیم دولت کردند در خفی و غیر خفی درصدد خرید و جمع آوری سلاح میگردند تا درآیند اینها بتوانند از خود دفاع کنند چنانچه در حمله مسلحانه امسال کوچی ها در بهسود دیدیم که نیروی های دولتی مستقر درولایت میدان وردک و ولسوالی های مربوطه هیچ عکس العمل دردفاع از مردم انجام ندادند.
2- درصورت ادامه کوچی گری درهزارجات خصومت های قومی باری دیگر درکشور تشدید خواهد شد .
3- آرامش وامنیت هزارجات که به حیث نمونه در زمان حاکمیت کرزی بحساب می آید درصورت ادامه این روند آرامش تبدیل به ناآرامی ودرگیری خواهد شد.
4- درصورت ادامه کوچی گری در هزارجات مردم هزاره که به حکومت کرزی اعتماد نسبی دارند اعتماد شان را از دست خواهند داد.
5- نفس کوچی گری برای خود کوچی ها نیز زیان های زیادی را به بار می آورد چرایکه آنها با ادامه کوچی گری اطفال شان از درس ،تعلیم ، تربیه وقافله تمدن عقب خواهند ماند .
6- نفس کوچی گری خود یک نوع بی نظمی اجتماعی را به بار می آورد .
7- ادامه کوچی گری درسطح کشور به بی ثباتی و ناامنی کشور کمک خواهد کرد طالبان والقاعده وسایرمخالفان از این پوشش استفاده نموده وبه بی امنیتی ها افزوده خواهد شد .
دولت ومراجع حقوقی وقضایی درصدد راه حل عادلانه و منصفانه این مشکل عمده کشور باشند تا هم کوچی ها درآینده با یک زندگی جدید آشنا شده و از کوچی گری دست بردارند وهم مردمان فقیر و مستضعف کشور که از آمدن کوچی ها در مناطق شان آسیب می بینند از بلای بنام کوچی در امان باشند وزندگی برادرانه و صلح جویانه را توام با رفاه اجتماعی را در کشور افغانستان که سالهای طولانی است که نا امنی ،فقراقتصادی و فرهنگی را دیده اند به تجربه بگیرند .
به امید روزیکه در کشور صلح ، اخوت ، برادری ،رفاه اجتماعی و فرهنگی فراهم گردد .
والسلام
نبی قانع زاده
فنلند – 1/08/2007
منابع :
1- مجله اکونومست http://www.economist.com/world/asia/displaystory.cfm?story_id=9558303
2- رادیو بی بی سی برنامه شامگاهی 23جوزای 1386
3- خبر گزاری پژواک
بالا
بازگشت