محمد اسحاق فياض
پيامد هاي وضعيت اضطراي پاكستان بر افغانستان
Mif_1967@yahoo.com
افغانستان از نظر جغرافيايي در نقطه اي قرار دارد كه تحولات منطقه اي تاثير شگرف خود را بر اين كشور مي گذارد. كشور ما در واقع درمسيري يك چهار راهي قرارگرفته كه جنوب و جنوب شرق آسيا و خاورميانه را با آسياي مركزي پيوند مي دهد. از اين جهت هر تحولي كه در اين مناطقي از جهان رخ بدهد افغانستان از آن بي تاثير نمي ماند. تا چند دهه پيش افغانستان بيشتر متاثر از تحولات سياسي و فكري از سوي همسايگان شمالي خود يعني روسيه و آسياي ميانه بود. با سقوط نظام سوسياليستي در شمال و تحولاتي را كه جهاد درافغانستان بوجود آورد، كشورما بيشتر از جنوب متاثر گرديد، تاثيرات اقتصادي، سياسي و فكري فرايند هاي تاثير گزاري بود كه افغانستان بيش از يك دهه با آن درگير بود و هنوزهم متاثر از اين فرايند هاي جنوبي است.
با توجه به اين پس منظر تحولاتي كه اكنون در پاكستان در جريان است، درافغانستان بيشترين تاثير خارجي خود را خواهد گذاشت.
هرچند كه تا پيش ازاين نيزايالت سرحد و بلوچستان و گروههاي افراطي كه دراين دو ايالت فعاليت دارند تاثير مستقيم خود را درافغانستان گذاشته است، اما اعلام وضعيت فوق العاده در پاكستان سبب مي گردد كه افغانستان دچار ناآرامي هاي بيشتري در جنوب و ساير ولايت گردد. در حالي كه نيروهاي نظامي پاكستان سرگرم آرام كردن تظاهرات و اعتراضات مخالفان دولت اسلام آباد هستند، گروههاي افراطي طالبان و القاعده از فرصت استفاده كرده ناآرامي هاي وسيعتري را در ايالت سرحد پاكستان وولايات جنوبي افغانستان بوجود خواهد آورد. چنان چه گروههاي افراطي طالبان پاكستاني در اولين روز اعلام وضعيت فوق العاده پيشروي وسيعي را به سوي شهر هينگو در منطقه سوات ايالت سرحدآغاز كردند. در اين پيشروي سه منطقه مهم به تصرف نيروهاي مهاجم درآمد و به نزديكي شهرهينگو رسيدند دراين تهاجم چندين تن از نيروهاي دولتي كشته شدند و بيش از صد تن آنان به طالبان پاكستاني تسليم گرديدند. اكنون منطقه وسيعي از سوات در تصرف گروههاي افراطي است كه به زعم خود شان شريعت اسلامي را درآنجا پياده كرده اند. اين پيشروي آغازتحركات جديد گروههاي افراطي دربرابر اعلام وضعيت فوق العاده مي باشد، زيرا اين گروهها به خوبي دريافته اند كه اگر به جنرال مشرف فرصت بدهند، سرانجام در فرصت مناسب به جنگ آنان خواهد امد و از اين جهت گروههاي افراطي در ماههاي پاييزي باقي مانده از سال تمام توان خود را به خرج خواهند داد تا ايالت سرحد و حتي بلوچستان را در ناامني كامل فروببرند و اهداف تروريستي شان را درسايه اين ناآرامي ها تحقق ببخشند. موفقيت ديگر طالبان پاكستاني طي سه روز اخير مبادله چند تن از سران اين گروه ها با سربازان به گروگان گرفته شده پاكستاني است. در ماه اگست سال جاری، شبه نظاميان یکی از رهبران قبیله ای ساکن وزیرستان جنوبی با حمله به نیروهای دولتی آنان را به گروگان گرفتند. یکی از کسانی که در مذاکرات برای رهایی گروگان ها شرکت داشت گفته است که دولت در برابر آزادی 200 نفر از این نظامیان حدود سی تن از تندروهای اسلامگرا را از زندان آزاد کرده و دولت پاكستان نيز به طور تلويحي اين مبادله را تاييد كرده است.
درافغانستان نيزعين همين تلاش ها تكرار خواهد شد و كشورما نيز روزهاي خونين پاييزي را تجربه خواهند كرد. در طول سه روزي كه از اعلام فوق العاده درپاكستان مي گذرد تحركات نظامي طالبان در مناطق مختلف افغانستان نيزچند برابر شده است. سقوط ولسوالي گلستان و بكوا در ولايت فراه و تحركات گسترده گروه طالبان در ولايات ارزگان، هلمند و پكتيا و... نشان مي دهد كه اين گروه تلاش دارد تا فرصت از دست نرفته بيشترين آشوب هاي نظامي را درافغانستان راه اندازد. يكي از كساني كه از مناطق فراه وهلمند آشنايي كامل دارد مي گويد از مرز ولسوالی ساغر ولایت غور تا آخر ولسوالی نوزاد وموسی قلعه هلمند در وسعت شمال وجنوب در مساحت 350 کیلومتر و در وسعت وشرقي وغربي حدود200کیلومتراز اداره دولت مركزي خارج است و در اختيار طالبان قرار دارد و اكنون با تصرف ولسوالي گلستان قلمرو حكومت طالبان در اين مناطق چندين برابر شده است. او كه اين مطلب را در سايت اطلاع رساني افغانستان به نشر رسانده است مي نويسد، ولسوالی گلستان يك منطقه کوهستانی بوده كه به طرف شرق سرک پخته قرار دارد و به سمت ولسوالی پرچمن ولایت فراه که هم مرزولایت غور است واقع شده وصد کیلومتر از سرک پخته فاصله دارد و 150 کیلومتراز مرکز ولایت فراه دور است.این مناطق از سالها به این طرف در کنترول طالبان بوده به این معنی که دولت درآن مناطق فقط مركز ولسوالي را به كنترول داشته و ديگر مناطق آن دايم در كنترول طالبان بوده است. او مي نويسد كه هلمند وفراه از وسیعترین ولایات افغانستان است كه اگر دولت مراکز ولسوالیهای گلستان ، دلارام، نوزاد ،موسی قلعه، واشیر، سنگین وکجکی را هم در کنترول خود داشته باشد.بازهم باقي اين مناطق به تناسب وسعت ولایات لوگر، کابل، وردک ، دایکندی ، کاپیسا وپنجشیر دايم به تصرف طالبان قرار دارد.
در كنار افزايش تحركات طالبان درسراسر افغانستان برخي از گروههاي جهادي نيز از اين فرصت بدست امده از اين اشوب ها استفاده كرده براي طرف داران خود اسلحه توزيع كرده اند. شماری از باشندگان ولسوالی غورماچ ولایت بادغیس مدعی اند که فرماندهان جهادی در این ولسوالی به طرفداران خود سلاح توزیع می‌کنند.
براين اساس آنچه تحولات سياسي و نظامي پاكستان ، افغانستان را در خود متاثر مي سازد افزايش تنش ها و تحركات گسترده سياسي درروزهاي پاييزي سال در مناطق مختلف افغانستان است. گسترش دامنه آشوب واعتراضات سياسي در پي اعلام وضعيت فوق العاده، گروههاي افراطي را در پاكستان و افغانستان تشويق مي كند تا با استفاده از اين فرصت بيشترين آشوب، درگيري و ناامني را در منطقه به راه اندازند و در فصل زمستان مناطق بيشتري را از چنگال دولت خارج ساخته و در تصرف خود داشته باشند.
به هرحال هردو كشورافغانستان و پاكستان در دوماه اينده روزهاي سختي را در برابر حملات گروههاي افراطي و تروريستي در پيش خواهند داشت. هرچند كه ناتو و نيروهاي دولتي همچنان دربرابر حملات گسترده طالبان به مقابله برمي خيزد، اما اعلام وضعيت فوق العاده و مصروفيت نيروهاي پاكستاني براي سركوبي مخالفان سياسي سبب مي گردد كه مقابله با شبه نظاميان گروههاي افراطي طالبان پاكستاني به سستي انجامد و اين گروهها با استفاده ازفرصت نيروهاي بيشتري را براي ايجاد آشوب و ناامني و گسترش دامنه جنگ در افغانستان، اعزام نمايند، چنانچه قبلا هم اعلام گرديد كه موسي قلعه به يكي مراكز مهم گروههاي افراطي و تروريستي خارجي مبدل گرديده است.
بالا
بازگشت