وحدت ملی و رضایت جامعه
تهیه شده از سوی
سـفارت جمهوری تاجیکستان مقیم کابل
روز ۲۷ جون به جشن بزرگ وحدت ملی در جمهوری تاجیکستان مبدل گردیده، روز به امضا رسیدن سازشنامه عمومی استقرار صلح و رضایت جامعه، که مردم کشوررا از ورطه پراکند گی، و جمهوری تاجیکستان را از خطر نابودی رها يی بخشید و در تاریخ کشور سند تقدیرساز گردید، ده سال پوره میشود.
با قبول شدن سازشنامه عمومی استقرار صلح و رضایت جامعه در تاجیکستان که ابتدای سالهای ۹۰ گرفتاردهشت جنگ داخلی گردیده بود، صلح و ثبات سراسری فراهم آمد و این رویداد بزرگ مرحله سازندگی وبنیادکاریهای عظیم را درجمهوری تاجیکستان آغاز بخشید.
با گذشت سالها اهمیت تاریخی این سند سرنوشت ساز، ارزش صلح و ثبات و وحدت ملی در کشور بیشتر روشن میگردد. زیرا محض از برکت متحد ساختن نیروهای مختلف سیاسی و تامین رضایت جامعه قبل از همه حفظ استقلالیت دولت و تمامیت ارضی کشور امکان پذیرومردم آن از پراکندگی نجات یافتند.
به شرافت صلح و ثبات و همگرایی خرد مندانه مردم تاجیک، کمکهای بی غرضانه سازمانهای بانفوذ بین المللی و میانجیگری فعال کشورهای دوست میسر گردید تا در برابراحیای دولت داری تاجیکان، تامین رشد استواراقتصادی واجتماعی و فرهنگی تاجیکستان نفوذو اعتبار آن نیز در عرصه بین المللی به سطح بی سابقه بلند گردد. تنها بعد از امضای این سند تقدیرساز تاریخی جهت سرجمع آوردن ملت، به وطن و محل زیست دایمی برگردانیدن قریب یک میلیون نفر پناهنده و به روند حیات مرفه پیوستن آنها شرایط مساعد فراهم آمد.
شایسته تاکید است که صلح و ثبات، رضایت جامعه و وحدت ملی خدمت بی نهایت بزرگ و تاریخی تمام مردم تاجیکستان است.
در مرحله فعلی که مردم تاجیکستان با احساس گرم وطن دوستی، وطن پرستی و خویشتن شناسی، افتخار ملی سازندگی و آبادکاریرا هدف مقدس خود قرار داده اند، تمام دست آوردهای کشوررا با موجودیت ثبات سیاسی، اجتماعی و وحدت ملی مربوط میدانند. زیرا راه یگانه و شرط حتمی رشد استوار اقتصادی، بلند برداشتن سطح زندگی مردم و آبادی وطن با استقرار صلح و ثبات مسیر میگردد.
هرسال بطوروسیع در سراسر جمهوری جشن گرفتن روز 27 جون بمثابه روز وحدت ملی ادامه منطیقی راه پیش گرفته رهبری دولت در مسیر تحکیم وحدت و ثبات سیاسی در تمام قلمرو کشور است.
در آغاز استقلال عدم همسویی با روند های جاری و مضمون و ماهیت اصلی پروسه های بغرنج منطقوی و بین المللی، هدفها و غرضهای دایره های معین بعضی دولتهای خارجی در برابر تاجیکستان به رویداد مدهش سرنوشت کشور – جنگ تحمیلی باعث گردید. ادامه آن میتوانست خطرتجزیه و از بین رفتن دولت تاجیک را به واقعیت تبدیل دهد.
درک منافع عالی دولت و مردم، مسئولیت تاریخی در نزد نسلهای، امروز و آینده ملت، اهمیت استقلال وطن، فرزندان آگاه و سالم فکرو نیروهای سیاسی کشوررا وادار نمود تا به خاطر قطع جنگ، تامین صلح و ثبات و وحدت ملی راه سازش، همدیگرفهمی و مذاکرات دوامدار را پیش گیرند.
مذاکرات برای صلح قریب ۴۰ ماه ادامه یافت و با استقبال خرد مندانه مردم تاجیک و امضای سازشنامه عمومی استقرار صلح و رضایت ملی در تاجیکستان روز ۲۷ جون سال ۱۹۹۷ انجام پذیرفت.
قطع شدن نزاع مسلحانه و فراهم آوردن صلح و ثبات در کشور نه تنها برای ملت تاجیک، بلکه برای کشورهای همسایه نیز جهت پیشگیری نمودن از خطر گسترش افراط گرایی و تروریزم نقش مهم بازیده، دولتهای آسیای مرکزی را از بی ثباتی ونزاعهای خطرناک نجات داد. هرچند که دایره های معین سیاسی بعضی از دولتهای منطقه ضد روند مذاکرات صلح تاجیکان بودند.
گذشت ده سال حیات صلح آمیز مردم تاجیک درست بودن راه انتخاب شده، یعنی صلح وسازش و وحدت ملی را اثبات کرد. از برکت صلح و ثبات میسر گردید تا مقامات و ساختارهای فلج گردیده حاکمیت دولتی از مرکز تا محلها دوباره برقرار کرده شوند و در یک مدت کوتاه زیاده از یک میلیون نفر پناهنده به محلات زیست دایمی شان برگردانده شوند و خرابه های جنگ آباد گردند.
جنگ شهروندی در تاجیکستان تنها از نگاه اقتصادی بیش از ۱۰ میلیارد دلار امریکایی ضرر مادی وارد نموده، کشوررا به دهساله ها عقب انداخت.
تولید محصولات در این دوره از سه دو حصه کم گردید. در این جنگ تلفات جانی به ده ها هزار نفر رسید.
به شرافت صلح و ثبات، وحدت ملی امکان پیدا شد، تا ارزشهای فرهنگی برای تحکیم وطن دوستی و خود شناسی ملی، بلند برداشتن سطح افتخار و آگاهی ملی مردم و تقویت پایه های دولت صاحب استقلال بطور وسیع استفاده شود.
در آن دوره پروبلیم اساسی اداره اقتصادیات و بیرون در آوردن آن از حالت بحران بود. با وجود مشکلات سنگین حکومت همراه با مردم کشور به تشکل و تطبیق سیاست اقتصادی مستقل آغاز نمود که مضمون اساسی آن را بنیاد نظام مناسبت های نو اقتصادی تشکیل میدادند.
در سالهای گذشته دایربه جاری نمودن شکل های مختلف ملکیت از جمله مالکیت خصوصی به واسطه های استحصالات شکل های مختلف تشکیل اقتصاد محلات و کارخانه ها، پیش گرفتن سیاست خصوصی گردانی مالکیت دولتی چاره های زیادی عملی کرده شدند. در سمت گسترش رابطه های اقتصادی خارجی بنیاد کارخانه های مشترک، گسترش رابطه های متقابلآ سود مند با کارخانه های ممالک دیگر، جاری نمودن اقتصاد بازار آزاد و با منفعت های ملی هم آهنگ ساختن رابطه های اقتصادی خارجی، توسعه همکاری های مستقیم با کشور ها و تشکیلات های با نفوذ مالی و اقتصادی بین المللی ثمره خوب دادند. همه این تدبیرها وهمچنین رشد استوار اقتصادی و حل نمودن مسله های اجتماعی امکانیت دادند که برای انکشاف اقتصاد تاجیکستان، تقویت پایه های دولت داری و تحکیم دست آورد های استقلالیت ملی اساس قوی گذاشته شود.
اصلاحات زمین و تقسیم نمودن آن برای دهقانان بخاطر تشکیل و تقویه رفاهیت روستاها گسترش یافت. تقسیم 75هزار هکتار زمین به مردم جهت تامین نمودن اهالی با محصولات کشاورزی، نجات دادن ساکنان کشور از خطر گرسنه گی و اغاز کارهای مبنی بر تامین آذوقه واری مملکت تدبیر نهایت جدی و سر وقتی گردید. سالهای اخیر سیاست اقتصادی دولت به تکمیل مناسبت های بازرگانی، تحکیم بخشیدن اساس رشد استوار اقتصادی و کاهش سطح کم بضاعتی در دست اجرا قرار گرفتند.
در این روند توجه به سیاست ثابت بودجوی، پولی و عواید مالیاتی، پائین بردن سطح تورم، اصلاحات ساختاری، شفافیت فعالیت های مقامات اداره کننده، رشد همه جانبه مالکیت و تجارت، خصوصی گردانی کارخانه های میانه و کلان، دریافت قرضهای خورد برای رشد صاحب کاری و پشتیبانی اقتصاد زراعتی دهقانی، جلب سرمایه های خارجی غرض ترقیات اقتصادی، زیاد نمودن جایهای کاری، مبذول گردیده است.
نتیجه این گونه کوشش و تلاش ها در رشد اقتصادی و سرعت فزاینده اقتصادیات کوچک، رواج یافتن عرصه های صنایع ممتاز و پائین آوردن سطح کم بضاعتی بصورت روشن تجسم یافت.
تاجیکستان برای استفاده بیشتر ذخیره های بزرگ هایدرو انرژتیکی و بخاطر تامین رشد استقلالیت انرژی در همکاری با دولت های پیشرفته جهان تلاش دارد تا سلسله ساختمان نیروگاههای برق آبی خورد وبزرگ و صادرات آن بخارج کشور خط های بلند ولتاژ انتقال برق را بنیاد نماید. جمهوری تاجیکستان در این دوره تطبیق یک تعداد لایحه های سرمایه گذاری را پیش گرفت که هدف اساسی از تطبیق این لایحه ها ساختمان تعمیر و مجهز ساختن نهادهای استحصالی، کمونیکشن، هایدروانرژتیکی، شبکه های آبرسانی، بهتر گردانیدن شرایط موسسه های تعلیمی و تربیتی، حفظ محیط اجتماعی ومحل زیست میباشد.
برای بهم پیوستن مناطق کشور و گسترش دادن فعالیت های اقتصادی به حل مسله کمونیکیشن رهایی یافتن از بن بست نقلیات و احداث راه های نقلیاتی معاصر مملکت اهمیت بزرگ داده شد. به این مقصد بنیاد راه تونل ها آغاز گردیدند که این بی شبهه واسطه مهمی در نزدیک شدن مردم و تحکیم بیشتر وحدت ملی و رابطه های اقتصادی کشور با کشور های همسایه و منطقه میباشد.
بنیاد شاهراه دو شنبه – کلمه ( سرحد چین)، اعمار پل های دوستی بالای دریای پنج (سرحد افغانستان)، ادامه کارهای نوسازی در راه های دوشنبه – وحدت- نورآباد – رشت - سرحد قرغزستان، دوشنبه - چنک ( سرحد ازبکستان)، آغاز ساختمان نقب های شهرستان، شر- شر و چهارمغزک نیز به مقصد های تامین شرایط مساعد کمونیکیشن رویدست گرفته شدند که جواب گوی این مقصد های نیک میباشد.
با فراهم آمدن رابطه های بین المللی نقلیاتی همکاری های اقتصادی و تجارتی تاجیکستان با دیگر کشورها نیز بیش از پیش گسترش و توسعه خواهد یافت. بنابر این، وابسته به نوسازی و ساختمان راه آهن داخلی، سلسله راه های زمینی از شمال به جنوب واز شرق تا غرب، بنیاد تونل ها و پل های بین المللی کارهای زیادی صورت میگیرند.
در آینده نیز این سمت سیاست دولت تاجیکستان افضلیت ناک شمرده میشود، تا این که تاجیکستان بصورت کل از بنست های اتصالاتی برآید و صاحب راه های معاصرترانزیتی گردد.
ساحه های صنعت و کشاورزی که به دشواری های زیادی دچار گردیده بودند سال های اخیر با سرعت زیاد انکشاف میابند. الحال چاره های زیاد اندیشده شده اند، که رشد این ساحه ها در اساس تکمیل دادن ساختار استحصلات، وارد نمودن تکنالوژی معاصر کارکرد محصولات و اشیای خام و استقلالیت خوراکواری مملکت تامین کرده شود.
برنامه های مشخص رشد کشاورزی، صنعت و دیگر ساحه های اقتصادیات ادامه دارند، که در مملکت کارکرد پروژه نخ پخته و استحصال هر چه بیشتر را در بخش کشاورزی، الیمونیوم و دیگر فلزات رنگه، سنگ های قیمت بها تامین می نماید و در اینده در ترکیب صادرات کشور سهم محصولات آمده را افزون میسازد. رشد اقتصاد بازاری، یعنی به نبض اقتصادی جامعه جهانی هم صدا شدن اقتصادیات کشور، راه انتخاب نموده مردم کشور است که برای رسیدن به درجه کامل انکشاف ان همچنان زحمت و کوشش زیاد لازم میآید.
حالا حکومت تاجیکستان در همه سمت های اصلاحاتی اقتصادی بخاطر بی میلان رواج دادن مناسبت های بازرگانی با در نظر داشت هدف های رشد هزار ساله ستراتیژی ملی رشد جمهوری تاجیکستان در دوره تا سال 2015 و سترایژیک مهار کردن سطح کم بضاعتی برای سال های 2007-2009 را تهیه کرده، انها را در آینده نزدیک عملی خواهند کرد.
در جریان تطبیق سیاست اجتماعی در این سالها یک سلسله دشواری های در ساحه های حفظ اجتماعی، معارف، و تندرستی تا اندازه حل خود را یافتند. در دوام سال های اخیر بهتر شدن نشاندهنده های تمام بخش های اجتماعی و افزایش تدریجی در آمد پولی ساکنانان مملکت به مشاهده رسید. برای تامین اهالی با جای کار، بهتر کردن بازار کار و به این واسطه بلند برداشتن سطح زنده گی مردم تا امروز یک سلسله برنامه ها تهیه و تطبیق شده اند. نابسامانیهای سال اول استقلالیت به ساحه معارف ضرر زیاد وارد نموده در کشور 126 موسسه تعلیمی فلج شده اند. زیاده از 2500 آیله بی سرابان و 58 هزار نفر کودکان یتیم شده در منطقه های جنگ زده کشور موسسه های عالی و میانه تعلیمی عملآ از فعالیت باز مانده اند. در سالهای 1992-1995 زیاده از بیست هزار نفر آموز گار به کشور های دیگر پناهنده شدند و قسم زیادی از معلمان و دانشجویان آواره گردید.
در چنین زمان دشوار حکومت تاجیکستان بخاطر آینده نسل ها در باره تاسیس مکتب - پرورشگاه ها برای کودکان یتیم، مکاتب لیلیه های مخصوص برای خواننده گان با لیاقت و مقرر کردن امتیازات به کارمندان ساحه معارف یک سلسله مصوبه های مهم قبول کرد. با وجود مشکلات زیاد اقتصادی حکومت حجم بودجه معارف را به ساحه از حساب بودجه دولت و سرمایه گذاری ها ی خارجی سال در سال افزایش میدهد. اگر در سال تحصیل 1992-1993 در تاجیکستان 3320 مکتب تحصیلات عمومی فعالیت میکرد، حالا در جمهوری 76 گیمنزیه و 55 لیسه فعالیت دارد که در انها 55 هزار نفر شاگردان لیاقت مند تحصیل میکند. در دوام سال های استقلالیت 25 دانشگاه و دانشگده نو تاسیس شده و امروز شماره مکتب های عالی به 38 عدد میرسد که در آن 123 هزار نفر دانشجویان در میخوانند که این نسبت به سال 1991 ، 53 هزار نفر یعنی بیش از دو برابر زیاد است.
در سمت سیاست خارجی کشور نیز دست آورد های نظر رسی مشاهده میگردد. تطبیق استراتیژی سیاست خارجی دولت صاحب استقلال مصادف به دوران نهایت مرکب تاریخ کشور، منطقه و جهان بوده است.
این دوره برای تاجیکستان شناخت عمیق و دقیق مسایل داخلی، منطقه وی و بین المللی، دید وسیع استراتیژیکی عظیم و ثبات، دوراندیشی و پیش بینی، در مجموع سیاست همه جانبه سنجیده و ایجادگرانه و آینده ساز را تقاضا داشت.
هدف اصلی و ستراتیژیکی دولت تاجیکستان تطبیق عملی منافع عالی ملت، قبل از همه تامین امینت و ثبات سیاسی و اقتصادی و فراهم آوردن شرایط مساعد برای رشد و تحکیم اقتدار کشور بخصوص در زمان فراهم آمدن صلح و ثبات گردید. در چهار چوب این ستراتیژی سمت مهم و آن مرکزی – تقویت و تحکیم موضع منطقوی و جهانی جمهوری تاجیکستان همچون جزء مستقل جامعه بین المللی میباشد. اقدامات زیاد منطقه وی و بین المللی، که با پیشنهاد تاجیکستان در سال های اخیر عملی میشود بیان گر درک این منفعت وموقعیت مسولانه سیاسی کشور است .
بخصوص ابتکارهای تاریخی تاجیکستان در مورد تازه اعلان شدن سال 2003 بحیث سال آب تازه، که با موفقیت دایر گردید، اینچنین تطبیق برنامه جهانی ده ساله عملیات آب برای حیات در دوره سالهای 2005-2015 که از جانب بیش از 145 دولت دنیا رسمآ حمایت گردید، واقعآ به نفع تمام بشریت و هر فرد سیاره ماست.
دولت تاجیکستان درین سالها از جانب اکثر مطلق کشور ها همچون جزء صاحب اختیار جامعه بین المللی اعتراف گردید و با 111 دولت جهان روابط رسمی دیپلوماتیک برقرار کرده در 19 کشور سفارت ها و نماینده گی های سیاسی دایمی تاجیکستان در نزد سازمان های بانفوذ بین المللی فعالیت و همکاری مثمر دارند.
امروز تاجیکستان عضو بیش از 50 سازمان بین المللی میباشد و در حل تمام مسایل مهم جهانی فعلانه شرکت میورزد. در مجموع سیاست خارجی تاجیکستان سیاست درهای باز برای همکاری وسیع و سازنده با همه دولت ها و کشورهای که با کشور و مردم تاجیکستان نظر خیر خواهانه و میل همکاری دارند، روابط دوستانه دارد. سیاست شرکت فعال در حل مسایل گوناگون منطقوی و جهانی بخاطر تامین منفعت های والای وطن و آینده نیک پالیسی های ثبت تاجیکستان در قبال انسانیت است.
تشکیل دولت دموکراتیک، حقوق بنیاد، دنیوی، اجتماعی و جامعه شهروندی و با در نظر داشت سنت وعنعنه های دولت داری ملی، ارزش های اخلاقی، اجتماعی راهیست که آنرا مردم تاجیک بعد از چشیدن میوه تلخ جنگ شهروندی انتخاب نموده است. تمام هدف های ذکر گردیده وابسته به آبادی وطن تنها در صورت وحدت واقعی و استقرار صلح و ثبات استوار عملی میگردد. طی ده سال بعد از سازش نامه مصالحه ملی در جمهوری تاجیکستان روند سازنده گی و بنیاد کاری وسعت بی سابقه ای پیدا کرده است، حکومت کشور با مقصد برطرف نمودن عواقب جنگ شهروندی لایحه باز سازی کشور بعد از نزاع پنجساله را تهیه و قبول کرده است که مورد اجرا قرار دارد. تمام دست آورد های کشور، که ذکر نمودیم بخصوص بعد از تامین صلح و ثبات بدست آمده اند.
امروز تجربه تاجیکستان همچون یکی از موثر ترین راه ها و الگوهای حل مناقشات در کشورها گرفتار بحرانات داخلی اعتراف گردیده است. واقعآ صلح و امانی و وحدت ملی ثروت گرانبها هستند. چنانچه رئیس جمهورتاجیکستان جلالتمآب امام علی رحمن فرموده اند: « مصالحه ملی ما در تاریخ نوین ملت کهن بنیاد مان دست آورد بزرگ و بی نظیر است. از این رو هرفردی که خود را فرزند تاجیکستان میداند و قدر و منزلت تاجیکستان را عزیز میشمارد باید به این دست آورد همیشه احترام گذارند و تحکیم وحدت ملی را رسالت شهروندی و قرض فرزندی دانسته، به مختل ساختن آن هرگز راه ندهد. وحدت ملی نه تنها اساس آرامی، آسوده گی خلق، بلکه کفالت انکشاف دولت و رشد همه جانبه جامعه میباشد» زنده و جاویدان باد صلح و امانی و دوستی مردمان منطقه و جهان.