برخورد سلیقوی مسئولین در مقابل اسناد تحصیلی خارجی
بقلم: ابو حنیفه
ایمیل: abu.hanifa2004@googlemail.com
ازیکسو اگر کشور جنگ زده ما افغانستان درین شرایط دشوار به عودت فرزندان تحصیل یافته خویش از کشورهای خارجی نیاز مبرم دارد، از سوی دیگر برخوردهای سلیقوی ادارت و مسئولین ذیربط کشور در مقابل اسناد تحصیلی خارجی باعث مأیوسی و یکی واز موانع عمده در راه عودت افغانهای تحصیل یافته گردیده است.
در پهلوی سایر مشکلاتیکه دامنگیر مهاجرین افغان مخصوصا قشر جوان و تحصیل یافته ما میباشد، یکی از مسایل کلیدی که تابحال هیچ نوع توجه مثبتی به آن ازجانب مقامات ذیصلاح صورت نگرفته است برسمیت نشناختن اسناد تحصیلی خارجی در افغانستان میباشد. این درحالیست که در طی سه دهء گذشته تعداد بسیار محدودی از افغانها با متحمل شدن مشکلات و نابسامانی های فروانی در دیار هجرت و غربت از فرصتهای نادر استفاده نموده در موسسات تحصیلی خارجی تحصیلات خویش را در رشته های مختلف به اکمال رسانیده اند. أما طوریکه هموطنان ما اطلاع دارند، وزارتهای تحصیلات عالی و معارف کشور به صورت عموم اسناد تحصیلی آنها را برسمیت نمی شناسد، بلکه بخاطر اینکه اسناد مذکور در افغانستان رسمیت پیدا کرده باشد محصلین بی چاره بعد از طی نمودن یک پروسه طولانی در داخل و خارج از کشور، شیرنی دادن ها و کاغذ پرانی های گوناگون میان ادارات مختلف دولتی – بشمول تصدیق و مهر اسناد توسط نمایندگی های سیاسی افغانستان در خارج – بالآخره به کمیسیون ارزیابی راجع میگردند تا در رشتهء که تحصیل نموده اند امتحان بدهند. با وصف آن، در قدم اول راجع شدن به کمیسیون ارزیابی و باز کامیابی درچنین امتحانها متأسفانه بدون واسطه های قوی و شیرنی دادنهای گزاف اصلا امکان پذیر نمی باشد.
ایجاد و ادامه این تعامل و پروسۀ غیر معقول ارزیابی و امتحانگیری توسط وزارتهای ذیربط افغانستان درحالی صورت میگرد که تعدادی از مسئولین عالیرتبه این وزارتها حد اقل به اصطلاح خارج دیده هستند و میدانند که چنین تعامل شاید در هیج کشوری – حتی در کشورهای که معیارهای تحصیلات آن به مراتب بهتر، قویتر و پیشرفته تر از تحصیلات افغانستان می باشد، وجود ندارد، که ازآنجمله میتوان بطور مثال از بریتانیا و ایالات متحده امریکا نامبرد. اما برعکس اسناد تحصلی که حتی از مشهورترین پوهنتونهای بریتانیا و یا امریکا بدست آمده باشد در افغانستان رسمیت ندارد بلکه فارغین افغانی این و سایر پوهنتونهای خارجی بطور یکسان به کمیسیون ارزیابی برای اخذ امتحان راجع می گردند. جالب این است که موقف افغانستان درمورد اسناد تحصیلی خارجی نه تنها با تعامل متقابل اکثریت کشورهای خارجی در مورد اسناد تحصیلی افغانستان تناقض دارد، بلکه این گونه برسمیت نشناختن مطلق تمام اسناد تحصیلی خارجی و راجع کردن آن به امتحان شاید در داخل افغانستان نیز از مبنای قانونی دقیقی برخوردار نباشد. لهذا، این طرزالعمل ازیابی اسناد تحصیلی خارجی فقط یک امر سلیقوی و مغرضانه بنظر میرسد که جز ایجاد مشکلات به جوانان تحصیل یافته و ممانعت آنها از سهمگیری فعال و پرنشاط در ادارات دولتی و بازسازی کشور چیزی را ببار نمی آورد.
در حالیکه تمامی افغانهای که در خارج تحصیل کرده اند ازین عملکرد وزارتهای ذیربط افغانستان رنج و آسیب میبرند، متأسفانه اکثریت متضررین این تعامل فارغین مکاتب، مدارس و پوهنتونهای کشورهای همسایه بالخصوص کشور پاکستان میباشند چون بشترین تعداد هموطنان ما طی سه دهء گذشته به پاکستان پناه برده تعداد جوانانیکه فرصت تحصیل را درآنجا بدست آورده اند نیز بیشتر میباشد. چیزی دیگری که بسیار شرم آور است این است که بسا اوقات برخورد مامورین و مسئولین افغانی در مقابل آنعده هموطنان شان که در پاکستان تحصلین نموده اند آنقدر زشت و مغرضانه میباشد که گویا این محصلین بی چاره با تحصیل کردن در پاکستان جرمی را مرتکب و یا درساختن پالیسی ها، اعمال و سیاستهای حکومت پاکستان علیه افغانستان سهم داشته باشند!.
درینجا قابل ذکر است که در پهلوی حکومت افغانستان، بعضی موسسات بین المللی بالخصوص یونیسکو که از سالها بدینسو در افغانستان فعالیت دارند، نیز درین زمینه وظیفه خویش را ادا نکرده اند. طبق کنوانسیون های متعددی که در چارچوب یونیسکو به عنوان Regional Convention on the Recognition of Studies, Diplomas and Degrees) ) وجوددارد، یکی از وظایف عمدهء یونیسکو ایجاد هماهنگی درسیستم های تحصیلی و فراهم آوری برسمیت شناختن تحصیلات یکدیگر توسط کشورهای عضو یونیسکو میباشد که افغانستان نیزاز مدت زیادی به این سازمان عضویت دارد. اما متآسفانه در نتیجه عدم علاقمندی مسئولین یونیسکو و بی توجهی و یا بی خبری مقامات ذیربط افغانستان، کشور ما تابحال به یکی ازکنوانسیون های مذکورالحاق نورزیده است. در نتیجه، تعداد بزرگی از جوانان ما که در خارج تحصیل کرده اند شکار یک پروسه غیر منطقی و کاملا سلیقوی توسط وزارتهای ذیربط کشورشان گردیده و بعلت رسمیت نداشتن اسناد تحصیلی شان نمیتوانند درین شرایط دشوار ازفرصتهای طلائی برای خدمت به وطن عزیز خود استفاده نمایند.
لذا، نیاز براین است که دولت افغانستان – بالخصوص پارلمان منتخب کشور- این موضوع را به جدیت قاطع مطالعه و بررسی نمایند و به عوض راجع ساختن اسناد تحصیلی به کمیسیون ارزیابی و امتحان گیری، یک راه حل اصولی، عادلانه، و معقولی را به این معضله جستجو نمایند که مطابق به تعاملات و معیارهای بین المللی باشد با در نظرداشت پیشرفتها و تسهیلاتی که در عرصه تحصیلات در دنیا بوجود آمده مانند تحصیلات از فاصله دور، تحصیلات از طریق انترنت و غیره که همه در کشورهای پیشرفته دنیا مروج و از رسمیت کامل برخوردادر میباشد. در غیر آن تعداد بزرگی از هموطنان ما که در خارج تحصیل نموده اند در حالت یأس باقی خواهند ماند و هرگز جرأت برگشت به وطن ویا کار کردن در ادارات دولتی و سهم گیری در بازسازی افغانستان را نخواهند کرد .
بالا
بازگشت